Σε εποχές ξηρασίας οι περικοπές αρχίζουν από την άρδευση. Ο κανόνας αυτός θα εφαρμοστεί και κατά τη διάρκεια της φετινής χρονιάς, κατά την οποία η βροχόπτωση ήταν περιορισμένη, με συνέπεια οι αποθηκευμένες ποσότητες στα φράγματα, που είναι η κύρια πηγή νερού για άρδευση, να είναι λιγοστές. Οι ποσότητες που παραχωρούνται κάθε χρόνο στους γεωργούς εξαρτώνται από τα αποθέματα που υπάρχουν. Το τελευταίο διάστημα γίνεται επεξεργασία διάφορων σεναρίων προκειμένου να ετοιμαστεί πρόταση στο Υπουργικό Συμβούλιο από τον υπουργό Γεωργίας Νίκο Κουγιάλη για τις περικοπές. Η αρμόδια Συμβουλευτική Επιτροπή Διαχείρισης Υδάτων (ΣΕΔΥ) φαίνεται να προσανατολίζεται να εισηγηθεί περικοπές στην άρδευση κατά 16%.
Αφού έγινε η εκτίμηση των υδατικών αποθεμάτων και των υδατικών αναγκών, αποφασίστηκε η ποσότητα νερού που θα παραχωρηθεί στους γεωργούς για μόνιμες φυτείες, θερμοκήπια και εποχιακά.
Σημειώνεται ότι καταβάλλεται προσπάθεια ώστε να καλυφθούν οι επαγγελματίες γεωργοί χωρίς περικοπές. Νοουμένου ότι δεν υπάρχει μητρώο γεωργών ως εργαλείο άσκησης αυτής της πολιτικής αναμένεται να ληφθεί υπόψη πιστοποιητικό ότι οι εισφορές στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων γίνεται υπό την ιδιότητα του γεωργού.
Τονίζεται ότι οι πραγματικές ανάγκες νερού στα αρδευτικά έργα θεωρούνται οι ποσότητες που έχουν καταναλωθεί το 2004 που ήταν η μόνη χρονιά που δεν έγιναν περικοπές στην άρδευση, αφού όλα τα φράγματα είχαν υπερχειλίσει. Οι ποσότητες αυτές δεν ξεπερνούν τα 70 εκατ. κ.μ. παγκύπρια. Στις περιοχές που αρδεύονται από το Νότιο Αγωγό οι συνολικές καταναλώσεις ήταν περίπου 44 εκατ. κ.μ.
Σύμφωνα με την εισήγηση της ΣΕΔΥ, θα παραχωρηθούν λιγότερα 5 εκατ. κυβ. μέτρα νερού σε σύγκριση με τις ποσότητες που παραχωρήθηκαν το 2016. Μέσα από το σχέδιο του Νότιου Αγωγού θα παραχωρηθούν 25,04 εκατ. κ.μ. αντί 30,1 εκατ. που δόθηκαν πέρυσι, από τα έργα Πάφος – Χρυσοχού 16 εκατ. αντί 18 εκατ. κ.μ. και για τα έργα Λευκωσίας 0,75 εκατ. αντί 0,85 εκατ. που δόθηκε το 2016.
Μετά τις βροχοπτώσεις που είχαμε την περίοδο 31/10/2016 μέχρι το τέλος Μαρτίου 2017, με 359mm ή 82% της κανονικής βροχόπτωσης, τα αποθέματα νερού στα φράγματα έφθασαν στα 88,5 εκατ. κ.μ. ή 30,4% της πληρότητάς τους σε σχέση με 111,8 εκατ. κ.μ. ή 38,4% την αντίστοιχη περσινή περίοδο.
Οι συνολικές εισροές νερού στα φράγματα από 1/10/16 μέχρι το τέλος Μαρτίου 2017 ήταν 42 εκατ. κ.μ., ποσότητα πολύ μικρή που αντικατοπτρίζει ακόμα μία χρονιά ανομβρίας.
Το έργο του Νότιου Αγωγού με τις μεγαλύτερες αρδευτικές εκτάσεις (13.426 εκτάρια) αρδεύει περιοχές στη Λεμεσό, στο Ακρωτήρι, στο Κίτι, στην Αθηένου και στα Κοκκινοχώρια. Τα έργα της Πάφου είναι με έκταση άρδευσης 5.000 εκταρίων, το έργο Χρυσοχούς με 3.100 εκτάρια και το σχέδιο Βασιλικού – Πεντάσχοινου με έκταση άρδευσης 1.429 εκταρίων. Στην επαρχία Λευκωσίας τα αρδευτικά έργα Ξυλιάτου, Βυζακιάς και Καλοπαναγιώτη αρδεύουν περίπου 540 εκτάρια.
Όλες οι ποσότητες που θα παραχωρηθούν για τη γεωργία
Από τα κυβερνητικά υδατικά έργα οι προτεινόμενες ποσότητες που θα παραχωρηθούν είναι:
Ενιαίο Σχέδιο Νότιου Αγωγού (ΕΣΝΑ)
Τα αποθέματα νερού στα φράγματα (ΕΣΝΑ), στο τέλος Μαρτίου 2017, ήταν 43,2 εκατ. κ.μ. ή 22,8% της πληρότητάς τους, ενώ την αντίστοιχη περσινή περίοδο ήταν 52,0 εκ. κ.μ. ή 27,4% της πληρότητας. Η συνολική εισροή νερού στα φράγματα ΕΣΝΑ από 1/10/16 μέχρι τέλος Μαρτίου ήταν 24,8 εκατ. κ.μ.
Η εισήγηση για τις ποσότητες νερού που θα πρέπει να παραχωρηθούν για υδρευτικούς και αρδευτικούς σκοπούς από το ΕΣΝΑ είναι:
Ύδρευση: Για την πλήρη ικανοποίηση των υδρευτικών αναγκών στις περιοχές που υδρεύονται από τον ΕΣΝΑ, υπολογίζεται ότι θα χρειαστούν 80 εκατ. κ.μ. νερού.
Τα 68 εκατομμύρια θα παραχθούν από τις αφαλατώσεις, 3,5 εκατ. κ.μ. από γεωτρήσεις και 8,5 εκατ. κ.μ. θα παραχθούν από τα φράγματα μέσω των διυλιστηρίων.
Άρδευση: Για σκοπούς άρδευσης και ύδρευσης των ζώων στις κτηνοτροφικές μονάδες των περιοχών (ΕΣΝΑ), εισήγηση όπως για το 2017 παραχωρηθούν 25,0 εκατ. κ.μ., δηλαδή 5 εκατ. κ.μ. ή 16,6% λιγότερες ποσότητες από ό,τι παραχωρήθηκαν το 2016.
Για την περιοχή Κοκκινοχωρίων προτείνεται να παραχωρηθούν 10,8 εκατ. (13,8 εκατ. το 2016), για τις περιοχές Λεμεσού 10 εκατ. (12 εκατ. το 2016), για τις περιοχές Βασιλικός – Πεντάσχοινος 1,58 εκατ. (1,95 εκατ. το 2016), για τις περιοχές Κίτι – Μαζωτός, καθώς και την περιοχή Αθηένου 1,33 εκατ. (1,6 εκατ. το 2016).
Με τις πιο πάνω παραχωρήσεις, υπολογίζεται ότι τέλος Δεκεμβρίου του 2017 θα παραμείνουν στα φράγματα ΕΣΝΑ 19,6 εκατ. κ.μ.
Καταναλώσεις για τα έργα της επαρχίας Λευκωσίας
Για τα έργα της Επαρχίας Λευκωσίας, τα συνολικά αποθέματα των τριών φραγμάτων Ξυλιάτου, Βυζακιάς και Καλοπαναγιώτη, το τέλος Μαρτίου 2017, ήταν 1,7 εκατ. κ.μ. ή ποσοστό πληρότητας 47%, που είναι στα ίδια ποσοστά που είχαν τα φράγματα την αντίστοιχη περσινή ημερομηνία. Στο φράγμα Βυζακιάς τα αποθέματα ανέρχονται στις 420 χιλ. κ.μ. ή 24,8% της πληρότητάς τους, ενώ τα αντίστοιχα περσινά αποθέματα ήταν 544 χιλ. κ.μ. ή ποσοστό 32,2%.
Στο φράγμα Ξυλιάτου τα αποθέματα ανέρχονται στις 880 χιλ. κ.μ. ή 61,5% της πληρότητάς τους, σε σχέση με 766 χιλ. κ.μ. ή 53,6% της πληρότητάς τους πέρσι.
Εισήγηση όπως εγκριθούν 500 χιλ. κ.μ. (ίδιο και το 2016) στο έργο Ξυλιάτου και 250 χιλ. κ.μ. (350 χιλ. το 2016) στο έργο Βυζακιάς.
Τα φράγματα Κλήρου – Μαλούντας και Σολέας υπερχείλισαν φέτος, ενώ το φράγμα Ταμασού έφθασε στο 73,2% της πληρότητάς του με 2.050 εκατ. κ.μ. Από τα φράγματα Ταμασού και Κλήρου παραχωρήθηκαν το 2016 473 χιλ. κ.μ. νερού για υδρευτικούς σκοπούς, 117 χιλ. κ.μ. για άρδευση και 929 χιλ. κ.μ. νερού για εμπλουτισμό.
Από το φράγμα Σολέας παραχωρήθηκαν για άρδευση το 2016 324 χιλ. κ.μ. νερού.
Αρδευτικά έργα Πάφου και Χρυσοχούς
Έργο Πάφου: Τα αποθέματα νερού στα φράγματα του Κυβερνητικού Υδατικού Έργου Πάφου ήταν το τέλος Μαρτίου 30,1 εκατ. κ.μ. ή 42% της πληρότητάς τους, ενώ τα αντίστοιχα περσινά αποθέματα ήταν 43,1 εκατ. κ.μ. ή 60%. Η συνολική εισροή νερού από 1/10/2016 μέχρι τέλος Μαρτίου 2017 ήταν 9,8 εκατ. κ.μ. Οι υδατικές ανάγκες για το έργο Πάφου ανέρχονται στα 12 εκατ. κ.μ. για την ύδρευση και 12 εκατ. κ.μ. για την άρδευση.
Για την πλήρη ικανοποίηση των υδρευτικών αναγκών, θα παραχωρηθούν 10 εκατ. κ.μ. νερού από τα φράγματα μέσω των διυλιστηρίων και 2 εκατ. κ.μ. από γεωτρήσεις. Για την άρδευση, εισήγηση είναι όπως παραχωρηθούν 10 εκατ. κ.μ., δηλ. 16,6% λιγότερες ποσότητες από ό,τι έχουν εγκριθεί το 2016 (12 εκατ. ενώ τελικά παραχωρήθηκαν 15 εκατ.). Οι ποσότητες άρδευσης θα προκύψουν από τα φράγματα 6,3 εκατ. κ.μ. και από τις γεωτρήσεις και ανακυκλωμένο νερό 3,7 εκατ. κ.μ. Έργο Χρυσοχούς: Τα αποθέματα νερού στα φράγματα του Αρδευτικού Έργου Χρυσοχούς, που είναι μόνο για αρδευτικούς σκοπούς, ήταν στο τέλος Μαρτίου 13,5 εκατ. κ.μ. ή 51,7% της πληρότητάς τους, ενώ την αντίστοιχη περσινή περίοδο ήταν 15,0 εκατ. κ.μ. ή 57,4% της πληρότητάς τους.
Τα φράγματα Αργάκας και Πωμού υπερχειλίζουν τους τελευταίους 2 μήνες, ενώ η πληρότητα στο φράγμα Αγίας Μαρίνας ανέρχεται στο 94,3% και αναμένεται ότι θα υπερχειλίσει. Εισήγηση είναι όπως στο έργο Χρυσοχούς παραχωρηθούν για το 2017, 6 εκατ. κ.μ. νερού, όπως και πέρυσι.