Σκούρα θα τα βρουν οι επόμενες γενιές Κυπρίων ως προς τις κλιματολογικές συνθήκες υπό τις οποίες θα ζήσουν, όπως προκύπτει από μελέτες και εκτιμήσεις οι οποίες προέρχονται από διάφορες πηγές και οι οποίες συνοψίζονται σε έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας.

Σε αδρές γραμμές,  με βάση προβλέψεις, εκτιμήσεις και διαπιστώσεις, η κατάσταση έχει ή αναμένεται να εξελιχθεί, ως ακολούθως:

– Η περιοχή της Κύπρου θερμαίνεται σχεδόν δύο φορές πιο γρήγορα από τον παγκόσμιο μέσο όρο. Σημειώνεται, ότι τα τελευταία 100 χρόνια έχει καταγραφεί σημαντική αύξηση της θερμοκρασίας η οποία στη Λευκωσία ανήλθε σε 1,8°C και στη Λεμεσό σε 2,9°C, τη στιγμή που η καταγραφόμενη αύξηση στην παγκόσμια μέση θερμοκρασία (1906–2005) υπολογίζεται σε 0,74°C.

Τα επόμενα χρόνια αναμένεται επίσης αύξηση σε ακραίες καταγραφές θερμοκρασιών. Συγκεκριμένα, καύσωνας θα παρατηρείται για άλλες 8-12 μέρες ανά δεκαετία. Παράλληλα, οι καλοκαιρινές μέρες θα αυξηθούν κατά 8 μέρες ανά δεκαετία ενώ οι τροπικές νύχτες θα αυξηθούν μέχρι και κατά 13. Επίσης, θα αυξηθούν οι μέρες με θερμοκρασία άνω των 40 βαθμών Κελσίου.

Σύμφωνα με τις ίδιες εκτιμήσεις, θα αυξηθεί το φαινόμενο της ξηρασίας τόσο σε ένταση όσο και σε συχνότητα. Το 91% της Κύπρου κρίνεται ως να εμπίπτει σε κρίσιμη ή ευαίσθητη κλιματικά περιοχή. Εξάλλου, εκτιμάται ότι θα μειωθεί η ετήσια βροχόπτωση και θα αυξηθεί η εξάτμιση του νερού της βροχής. Είναι δε χαρακτηριστικό, ότι την περίοδο 1971 – 2000 εκτιμάται ότι το 86% της βροχόπτωσης επέστρεψε στην ατμόσφαιρα μέσω εξατμισοδιαπνοής.

Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στους υδάτινους πόρους συνοψίζονται πιο κάτω:

-Μη επάρκεια φυσικών υδάτινων πόρων. Κατά τα έτη 2010, 2013–17, 2020–22 καταγράφηκε μη επάρκεια των φυσικών υδάτινων πόρων για ικανοποίηση των αναγκών.

-Για τα έτη 2013, 2014, 2017 οι ανάγκες δεν καλύφθηκαν πλήρως ούτε με το παραγόμενο αφαλατωμένο και ανακυκλωμένο νερό.

-Εξάντληση & Υφαλμύρινση Υδροφορέων.

-Υπεράντληση σε 14 από 22 Συστήματα Υδροδότησης (ΣΥΥ).

-Υφαλμύρινση (θαλάσσια διείσδυση) σε επτά από 22 Συστήματα Υπογείων Υδάτων.

-Επιπτώσεις στις ροές ποταμών και τη διείσδυση θαλάσσιου νερού στα υπόγεια ύδατα.

-Μείωση γλυκού νερού, καταστροφή οικοσυστημάτων, εξάπλωση εισβολικών ειδών.

Μειωμένη γεωργική παραγωγικότητα λόγω:

Ξηρασίας, ακραίων καιρικών φαινομένων και υποβάθμισης εδαφών.

Σύμφωνα με στατιστική ανάλυση των βροχοπτώσεων από το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων, τα τελευταία 92 χρόνια η ετήσια βροχόπτωση στην Κύπρο μειώθηκε κατά μέσο όρο 87 mm, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 15,6%.

-Η συχνότητα των πλημμυρών έχει αυξηθεί σημαντικά κατά την περίοδο 2000-2010, σε σχέση με την περίοδο 1970-2000, με το 61% του συνόλου των πλημμυρών να αφορούν την περίοδο αυτή.

Σύμφωνα με το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων (ΤΑΥ), οι καταγεγραμμένες πλημμύρες στην Κύπρο για την περίοδο 1859-2011 αφορούσαν σε αστικές πλημμύρες (urban floods) (37%), ξαφνικές πλημμύρες (flash floods) (20%), πλημμύρες ποταμών (fluvial floods) (16%), βρόχινες πλημμύρες (pluvial floods) (13%) ή συνδυασμό των πιο πάνω.

-Η άντληση σε 14 από τα 22 Συστήματα Υπογείων Υδάτων ΣΥΥ υπερβαίνει το επιτρεπτό επίπεδο, με αποτέλεσμα τη μείωση του υδροφόρου ορίζοντα. Επίσης, σε επτά υδροφορείς παρατηρείται διείσδυση θαλασσινού νερού.

-Μη κλιματικοί παράγοντες, όπως η διαχρονική αύξηση του πληθυσμού στην Κύπρο, οι αλλαγές στο βιοτικό επίπεδο και οι τουριστικές ροές, ιδιαίτερα το καλοκαίρι, επηρέασαν σημαντικά τη ζήτηση νερού και τροφής.

-Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη επικαιροποίηση της ζήτησης νερού, που διενεργήθηκε στο πλαίσιο της Στρατηγικής Μελέτης για τη Διαχείριση των Υδάτων και την Αντιμετώπιση της Ανομβρίας, η εκτιμώμενη ετήσια ζήτηση νερού για τις περιοχές οι οποίες βρίσκονται κάτω από τον έλεγχο της Κυπριακής Δημοκρατίας, ανέρχεται σε 270 εκατ. κ.μ., από τα οποία το 59,1% αντιστοιχεί στον γεωργικό τομέα (παρόλο που η συνεισφορά του στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν ανέρχεται σε μόλις 2,3%), το 29,6% καλύπτει τις ανάγκες ύδρευσης του πληθυσμού και το υπόλοιπο 11,3% τις ανάγκες των τομέων βιομηχανίας (3,0%), του τουρισμού (4,9%) και της κτηνοτροφίας (3,3%), αντίστοιχα.

Η μείωση της βροχόπτωσης και η αύξηση της θερμοκρασίας αναμένεται να επιφέρει:

-Μείωση διαθεσιμότητας νερού, επιδείνωση της ποιότητας του και αύξηση της συχνότητας και της σοβαρότητας της ξηρασίας.

-Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας που αναμένεται στην πορεία, θα επηρεάσει το κόστος λειτουργίας και συντήρησης υποδομών ζωτικής σημασίας και θα χρειαστούν νέες επενδύσεις για να διατηρηθεί η λειτουργικότητά τους. Για παράδειγμα, μια μέση άνοδος της στάθμης της θάλασσας κατά 58 εκατοστά, που προβλέπεται μέχρι το τέλος του αιώνα, συνεπάγεται πρόσθετο ετήσιο κόστος πέραν των €4,3 εκατ.

Η Ελεγκτική Υπηρεσία συστήνει στο ΤΑΥ να προχωρήσει, το συντομότερο δυνατό, στην αναθεώρηση/ επικαιροποίηση της Έκθεσης Υδατικής Πολιτικής, ώστε να προσαρμοστεί στις τρέχουσες συνθήκες, δεδομένα και εξελίξεις που προκύπτουν, μεταξύ άλλων, από την κλιματική αλλαγή. Αυτό θα οδηγήσει τόσο στον προσδιορισμό, όσον και στη δέουσα εκτίμηση όλων των κινδύνων που επιφέρει η κλιματική αλλαγή στους υδάτινους πόρους και σχετίζονται με την αύξηση των αναγκών και τον περιορισμό των υδάτινων πόρων και θα υποβοηθήσει στον έγκαιρο σχεδιασμό και εφαρμογή των κατάλληλων μέτρων.