Καλοκαίρι του έτους 2027, αναμένεται να λειτουργήσουν τα έξυπνα φανάρια τροχαίας τα οποία θα απλοποιήσουν τη ζωή των οδηγών, με μείωση του χρόνου αναμονής, του χρόνου ταξιδιού, της κατανάλωση καυσίμων, των εκπομπών ρύπων κοκ.
Στο βαθμό που τα έξυπνα φανάρια θα έχουν τα αποτελέσματα που όλοι προσδοκούν, τότε θα πρόκειται ίσως για την πιο σημαντική παρέμβαση στην προσπάθεια να αμβλυνθεί το κυκλοφοριακό κομφούζιο που ζουν όλοι οι πολίτες, δεδομένου ότι τα μέτρα που έχουν ληφθεί μέχρι σήμερα είχαν πενιχρά αποτελέσματα.
Αξίζει να σημειωθεί, πως τα μέτρα αναμένεται να μειώσουν τον χρόνο διαδρομής μεταξύ 10-25%, τις καθυστερήσεις κατά 15-30%, τον χρόνο διαδρομής των δημοσίων μεταφορών μέχρι 28%, τη μείωση καυσίμων κατά 8-10% κοκ.
Εξάλλου, όπως είχε δηλώσει ο υπουργός Μεταφορών κ. Αλέξης Βαφεάδης, το σύστημα θα μπορεί να δίνει, μεταξύ άλλων, προτεραιότητα στα λεωφορεία και σε οχήματα εκτάκτου ανάγκης, ενώ θα είναι σε θέση να ενημερώνει αμέσως το σύστημα για βλάβες σε φανάρια τροχαίας.
Ένα από τα μεγάλα πλεονεκτήματα του συστήματος, είναι ότι αναλόγως των οχημάτων που αναμένουν στις συμβολές με φανάρια τροχαίας, θα ρυθμίζεται ο χρόνος του πρασίνου. Δηλαδή, αν από τη μια πλευρά δεν υπάρχουν οχήματα σε αναμονή ενώ από την άλλη υπάρχει ουρά, θα παρατείνεται η διάρκεια που είναι αναμμένο το πράσινο φως εκεί που αναμένουν τα οχήματα, ώστε να μην σχηματίζονται ουρές χωρίς λόγο, όπως συμβαίνει σήμερα.
Αν και στην παρούσα φάση παρατηρήθηκε καθυστέρηση 2-3 μηνών στην έναρξη του έργου, ένεκα προσφυγής προσφοροδότη ενώπιον της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών, το θέμα αναμένεται να ξεκαθαρίσει μέχρι τον Ιούνιο, όταν θα κριθεί τελεσίδικα ποια εταιρεία θα αναλάβει τη σύμβαση, η οποία αφορά τις επαρχίες Λευκωσίας και Λεμεσού.
Το έργο αφορά την εφαρμογή συστήματος αυτορρύθμισης των φαναριών τροχαίας σε πραγματικό χρόνο και με αυτό, το υπουργείο Μεταφορών αναμένει να προκύψουν τα ακόλουθα ευεργετικά αποτελέσματα για τους οδηγούς, το περιβάλλον και την οικονομία.
-Μείωση χρόνου ταξιδιού κατά 10-25%
-Μείωση καθυστερήσεων κατά 15-30%
-Μείωση «σταμάτα-ξεκίνα» κατά 10-30%
-Μείωση χρόνου ταξιδιού δημόσιων μεταφορών κατά 28%
-Μείωση κατανάλωσης καυσίμων κατά 8-10%
– Μείωση εκπομπών ρύπων κατά 10-15%
-Μείωση επιβάρυνσης ποιότητας αέρα -βελτίωση ποιότητας ζωής.
Το σύστημα θα συλλέγει κυκλοφοριακά δεδομένα από αισθητήρες που θα είναι τοποθετημένοι σε καίρια σημεία του οδικού δικτύου σε αστικές περιοχές, θα τα επεξεργάζεται σε πραγματικό χρόνο και θα δίνει οδηγίες για τον τρόπο λειτουργίας των φώτων τροχαίας.
Συγκεκριμένα το σύστημα θα:
· Προσαρμόζει τον χρόνο του πράσινου σηματοδότη ανάλογα με την κυκλοφορία, με στόχο τη μείωση των καθυστερήσεων.
· Συντονίζει τη λειτουργία γειτονικών φωτοελεγχόμενων συμβολών σε οδικούς διαδρόμους, ώστε να μειώνεται το φαινόμενο «ξεκινώ-σταματώ», μειώνοντας παράλληλα την κατανάλωση καυσίμων και εκπομπών αέριων ρύπων.
· Μπορεί να δίνει προτεραιότητα στα λεωφορεία και σε οχήματα έκτακτης ανάγκης.
· Ενημερώνει άμεσα για βλάβες σε φώτα τροχαίας. Στόχος η πρόληψη των οδικών συγκρούσεων μέσω άμεσης επέμβασης.
· Επιτρέπει την εφαρμογή στρατηγικών (π.χ. περιορισμός πρόσβασης σε συγκεκριμένες περιοχές και ώρες.)
· Επιτρέπει την παρακολούθηση και θα παρέχει τη δυνατότητα επέμβασης από το κέντρο ελέγχου (π.χ. παράκαμψη οδικών έργων, οδικών συγκρούσεων, κ.λπ.).
Σύμφωνα με το Τμήμα Δημοσίων Έργων, στόχος του έργου είναι η καλύτερη διαχείριση της κυκλοφορίας η οποία θα επιφέρει αύξηση της κυκλοφοριακής ικανότητας του οδικού δικτύου, μείωση του χρόνου διαδρομής των οχημάτων και αναβάθμιση της οδικής ασφάλειας.
Το προτεινόμενο σύστημα θα εφαρμοστεί σε 125 φωτοελεγχόμενες συμβολές
Σύμφωνα πάντα με τα Δημόσια Έργα, το προτεινόμενο σύστημα θα εφαρμοστεί σε 125 φωτοελεγχόμενες συμβολές στη Λευκωσία (75) και Λεμεσό (50).
Το σύστημα έχει την επιπλέον δυνατότητα σύνδεσης μέχρι και 500 φωτοελεγχόμενων συμβολών παγκυπρίως για παρακολούθηση εξ αποστάσεως (remote access). Εκτιμάται, ότι αυτή τη στιγμή υπάρχουν στην Κύπρο γύρω στις 370 διασταυρώσεις που ελέγχονται από φανάρια τροχαίας.
Ο διαγωνισμός που αφορά το έργο (εγκατάσταση, παραμετροποίηση, λειτουργία και συντήρηση νέου συστήματος διαχείρισης της αστικής κυκλοφορίας (urban traffic control-UTC) στη Λευκωσία και τη Λεμεσό) προκηρύχθηκε τον Ιανουάριο του 2024 και το Τμήμα Δημοσίων Έργων κατέληξε σε απόφασης ως προς το ποιος προσφοροδότης κέρδισε τον διαγωνισμό, αλλά λόγω προσφυγής του ενός, η οριστική απόφαση θα ληφθεί τους επόμενους λίγους μήνες.
Η εκτίμηση κόστους ανέρχεται στα €7,13 εκατομμύρια (+Φ.Π.Α) και περιλαμβάνει 24 μήνες περίοδο εκτέλεσης και 5ετή συντήρηση. Ο επιτυχών προσφοροδότης πρότεινε να υλοποιήσει το έργο έναντι €6.186.752 ενώ ο δεύτερος (που καταχώρησε και την προσφυγή) πρότεινε €7.111.988.
Η Σύμβαση περιλαμβάνει επίσης υποστηρικτικές τεχνικές/ κατασκευαστικές εργασίες όπως εκσκαφές, φρεάτια, αναβάθμιση υποστατικού που θα εγκατασταθεί το σύστημα, καθώς και εκπαίδευση αρμόδιων Λειτουργών του Τμήματος Δημοσίων Έργων στη ρύθμιση και λειτουργία και όπως προδιαγράφεται αναλυτικά στα Έγγραφα του Διαγωνισμού.
Ο υπουργός Μεταφορών κ. Αλέξης Βαφεάδης είχε δηλώσει, πως σύμφωνα με μελέτη που διενεργήθηκε, διαπιστώθηκε ότι στις χώρες, όπου έχουν εγκατασταθεί τα συγκεκριμένα συστήματα, σημειώθηκε μείωση στο κυκλοφοριακό, με μια βελτίωση που ξεκινά από το 10% και φτάνει μέχρι το 35%.
Απαντώντας σε ερώτηση, ο κ. Βαφεάδης είχε αναφέρει, ότι σκοπός είναι τα έξυπνα φώτα να εγκατασταθούν σε όλη την Κύπρο, για να σημειώσει πως αυτά στοχεύουν στην αναβάθμιση της αποδοτικότητας του οδικού δικτύου.
Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης της Πολιτικής Συνοχής, Πρόγραμμα «ΘΑλΕΙΑ 2021-2027» της ΕΕ.
