Αδιανόητα πράγματα συνέβαιναν στον λόχο που υπηρετούσε ο στρατιώτης Θανάσης Νικολάου το 2005 στη Λεμεσό, πριν βρεθεί νεκρός κάτω από το γεφύρι της Άλασσας, ενέργεια που αποδόθηκε τότε από τη στρατιωτική έρευνα σε αυτοκτονία. Εκτός από το καψόνι και το μπούλιγνκ το οποίο δεχόταν ο Θανάσης από παλαιότερους στρατιώτες, φαίνεται, μέσα από μαρτυρίες περισσότερων από πέντε προσώπων, ότι γινόταν ευρεία χρήση ναρκωτικών εντός και εκτός θαλάμων, πολλοί έφευγαν σκαστοί, ενώ το χειρότερο είναι πως κάποιοι ανώτεροι αξιωματικοί γνώριζαν τι συνέβαινε χωρίς να κάνουν οτιδήποτε. Σε σημείο, μάλιστα, που –σύμφωνα με τους ανακριτές– η συμπεριφορά τους να αγγίζει το όριο της συγκάλυψης.
Είκοσι χρόνια μετά και αφού αποδείχθηκε περίτρανα ότι ο θάνατός του οφείλεται σε στραγγαλισμό –άρα εγκληματική ενέργεια– ουδείς μέχρι τώρα έχει λογοδοτήσει, ενώ το τελευταίο πόρισμα των ποινικών ανακριτών Παππά – Αθανασίου, ακόμα μελετάται από τη Νομική Υπηρεσία. Ο «Φ» σεβόμενος από τη μια το τεκμήριο της αθωότητας και από την άλλη το δικαίωμα της ενημέρωσης για την πολύκροτη αυτή υπόθεση που ταλανίζει την κοινή γνώμη για δυο δεκαετίες και προκαλεί αναστάτωση στην οικογένεια του Θανάση, φέρνει σήμερα στο φως αποκαλυπτικές λεπτομέρειες που καταγράφονται στο πόρισμα από την τελευταία ποινική ανάκριση.
Όπως αναφέρεται στο πόρισμα, «κάποιοι μάρτυρες, οι οποίοι είχαν κατά νου τα ανωτέρω δεδομένα (σ.σ. μπούλινγκ, χρήση κάνναβης, επιθέσεις κατά Θανάση), ανέφεραν σε κατάθεσή τους ότι τη συγκεκριμένη ημέρα που βρέθηκε νεκρός ο Θανάσης, πιστεύουν έντονα ότι του έστησαν ενέδρα εκτός στρατοπέδου για να τον κτυπήσουν και να τον τρομοκρατήσουν, αλλά η αγριότητα των κτυπημάτων ήταν τέτοια που τελικά επέφερε το μοιραίο και τον τοποθέτησαν κάτω από τη γέφυρα για να φανεί ότι έπεσε και αυτοκτόνησε (βλέπε κατάθεση ΧΧ, ΧΧ και ΧΧ). Μάλιστα, σε δυο μάρτυρες, που κατονομάζονται, ο Θανάσης είχε εκμυστηρευτεί ότι δεν είχε διαφορές με κανέναν άλλον εκτός από συγκεκριμένους στρατιώτες.
Σε άλλο σημείο του πορίσματος κάτω από τον τίτλο «Παρατηρήσεις σχετικά με συνθήκες Λόχου Στρατηγείου-Στρατιωτική Έρευνα», αναφέρονται τα εξής συγκλονιστικά: «Από το σύνολο του μαρτυρικού υλικού προκύπτει ότι στον ΛΣ επικρατούσε πλήρης απειθαρχία και παντελής έλλειψη ελέγχου. Συγκεκριμένα, με την ανοχή ειδικότερα των αξιωματικών, ορισμένοι στρατιώτες του ΛΣ έκαναν χρήση ναρκωτικών (κάνναβη) δημόσια εντός των θαλάμων στρατωνισμού ως και στον χώρο των γραφείων, χωρίς κανένα έλεγχο.
Ο ΧΧ, συστρατιώτης του Θανάση, ανέφερε σε κατάθεσή του ημ. ΧΧ ΧΧ ΧΧΧΧ, ότι όταν πήγε στον ΛΣ την πρώτη φορά, διαπίστωσε ότι στα γραφεία που βρισκόντουσαν δίπλα από τον θάλαμο, γινόταν χρήση κάνναβης από στρατιώτες και του έκανε φοβερή εντύπωση. Πρόσθεσε, μάλιστα, ότι πολλές φορές, είδε στρατιώτες να καπνίζουν κάνναβη έξω από τον θάλαμο. Τη χρήση κάνναβης εντός του στρατοπέδου, την επιβεβαίωσαν διάφοροι στρατιώτες, μεταξύ άλλων οι ΧΧ, ΧΧ, ΧΧ, ΧΧ, ΧΧ, ΧΧ και άλλοι. Αποτέλεσε κοινό έδαφος στις καταθέσεις ότι γινόταν ευρέως χρήση ναρκωτικών – κάνναβης στον ΛΣ».
Σε άλλο σημείο οι ποινικοί ανακριτές στο πόρισμά τους αναφέρουν ότι ουδείς από τους στρατιώτες αμφισβήτησε ότι σχεδόν όλοι τους, πλην του Θανάση, έφευγαν «σκαστοί» από τη συρμάτινη (ττέλινη) περίφραξη. Οι περισσότεροι στρατιώτες ανέφεραν, μάλιστα, ότι οι αναφορές στον ΛΣ δεν γίνονταν καθημερινά. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο ΧΧ στην ανακριτική του κατάθεση ημ. ΧΧ ΧΧ ΧΧΧΧ, όταν ρωτήθηκε αν στον ΛΣ γίνονταν αναφορές, απάντησε ότι “Θα έλεγα σκορπισμένη διαδήλωση ότι γινόταν και όχι αναφορές”. Όπως αναφέραμε ανωτέρω, συγκεκριμένοι στρατιώτες, κατέθεσαν ότι ο Θανάσης δεχόταν bullying εντός του λόχου. Παράλληλα, “παλαιότεροι” στρατιώτες, λόγω της ευχέρειας που είχαν, επαναλαμβάνουμε, απότοκο της ανεξέλεγκτης κατάστασης και απειθαρχίας που επικρατούσε στον λόχο, υποχρέωναν τον Θανάση σε εξευτελιστικά καψόνια, βάζοντας τον να κάνει ερωτική εξομολόγηση στη λάμπα, να καθαρίζει τουαλέτες, να κάνει διάφορες αγγαρείες που οι ίδιοι έπρεπε να κάνουν κ.τ.λ.».
Στη σελ. 73 του πορίσματος καταγράφονται στη συνέχεια και τα εξής: «Τα όσα γενικά συνέβαιναν στον ΛΣ αλλά και ειδικά σε βάρος του Θανάση, τα γνώριζε όλη η ιεραρχία της Ταξιαρχίας και τα στελέχη της, αλλά αντί να επιληφθούν, τα υποβάθμιζαν και σε κάποιες περιπτώσεις, μάλιστα, ενδεχομένως κάποιοι τα συγκάλυπταν».
«Πήγε κάπου και θα γυρίσει»
Στις 29/9/2005 ο Θανάσης, όπως καταγράφεται στη σελ. 74 του πορίσματος, δεν είχε επιστρέψει στο στρατόπεδο μέχρι τις 11:15π.μ. και ο Διοικητής τηλεφώνησε στη μητέρα του και την ενημέρωσε. Η μητέρα του ανησυχούσε πάρα πολύ και μετέβη στο στρατόπεδο όπου συνάντησε στον Διοικητή και του ανέφερε ότι ο Θανάσης έφυγε κανονικά στην ώρα του από το σπίτι για το στρατόπεδο. Του ανέφερε, επίσης, για τις συνθήκες που γνώριζε ότι επικρατούσαν στη μονάδα, ως και το bullying που δεχόταν σε βάρος του. Ο Διοικητής την ενημέρωσε ότι την προηγούμενη ημέρα ο Θανάσης του παραπονέθηκε για την άσχημη συμπεριφορά κάποιων στρατιωτών. Όταν η μητέρα του Θανάση του ανέφερε ότι θέλει να ειδοποιήσει την Αστυνομία, ο Διοικητής της εισηγήθηκε να μην το πράξει ακόμα, καθώς ο Θανάσης θα πήγε κάπου και θα γυρίζει. «Αν σε εκείνο το στάδιο, οι υπεύθυνοι αξιωματικοί της μονάδας, ειδοποιούσαν την Αστυνομία, ως ήτο και η εισήγηση της μητέρας του Θανάση, πιθανόν να υπήρχε άλλη εξέλιξη στην υπόθεση», καταγράφεται στο πόρισμα.
Ευθύνες για τη μη προστασία του
Ιδιαίτερα καυστικοί για τους αξιωματικούς του στρατού, είναι οι ποινικοί ανακριτές. Στο πόρισμα τους, σελ. 76, καταγράφεται ότι όπως αναφέρεται στην απόφαση του ΕΔΑΔ, δεν είχε διερευνηθεί η συμπεριφορά των αξιωματικών του στρατού, ειδικότερα κατά το χρονικό διάστημα που προηγήθηκε του θανάτου του. «Θεωρούμε ότι οι αξιωματικοί, ενώ γνώριζαν τα όσα συνέβαιναν στον Θανάση, εντούτοις, με την “πολιτική” τους, στην πράξη δεν έλαβαν τα απαραίτητα ή και επαρκή μέτρα για προστασία του. Θεωρούμε ότι με τις πράξεις και παραλείψεις τους, απέτυχαν να προστατεύσουν ένα στρατιώτη τους, ως είχαν καθήκον, με αποτέλεσμα να συνεχίσουν να λαμβάνουν χώρα τα όσα έχουμε αναφέρει».
Διαφωνίες εκφράζουν οι δυο ανακριτές για τη στρατιωτική έρευνα που διατάχθηκε μετά τον θάνατο του Θανάση. Όπως καταγράφεται στο πόρισμα, για διεξαγωγή της στρατιωτικής έρευνας διορίστηκε ως στρατιωτικός ανακριτής ο ταγματάρχης ΧΧ. Ο κ. ΧΧ εξέδωσε δυο εκθέσεις. «Δεν εντοπίσαμε ιδιαίτερα διαφορά στις δύο εκθέσεις, πέραν του αριθμού προσώπων από τους οποίους λήφθηκε η κατάθεση. Περαιτέρω, στη δεύτερη έκθεση λήφθηκε υπόψη και η έκθεση του κ. Σταυριανού. Να αναφέρουμε ότι, στην επιφανειακή και περιορισμένης έκτασης έρευνα του, όπως την χαρακτήρισε και το ΕΔΑΔ στην απόφασή του, ο κ. ΧΧ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο Θανάσης αυτοκτόνησε ενώ βρισκόταν σε υπηρεσία, όχι όμως σε διατεταγμένη, επειδή κατά τον ουσιώδη χρόνο βρισκόταν σε άδεια διανυκτέρευσης. Νοιώθουμε την ανάγκη να αναφέρουμε ότι ο κ. ΧΧ, πιθανόν, να έπρεπε να αρνηθεί την ανάληψη της στρατιωτικής ανάκρισης, καθώς ο ίδιος εκτελούσε χρέη Επόπτη στο στρατόπεδο το βράδυ της ΧΧ ΧΧ ΧΧΧΧ και είχε διαπιστώσει ότι ο ΧΧ ήταν απών».
Τελικά, στο πόρισμα τους οι ποινικοί ανακριτές για πρώτη φορά, επιρρίπτουν ευθύνες σε δυο ανώτερους αξιωματικούς της ΕΦ, αναφέροντας ότι «δεν αποκλείουμε το ενδεχόμενο, η αμέλεια κάποιων να εκτελέσουν το καθήκον τους, να συνεπάγεται με παραμέληση του υπηρεσιακού τους καθήκοντος».
