Η προδιαγεγραμμένη οριστική αποχώρηση των 297 Συμβασιούχων Ειδικών Αστυφυλακών (ΣΕΑ) από το αστυνομικό Σώμα συνοδεύεται από δυσαρέσκειά στις τάξεις τους.
Κύκλοι, προσκείμενοι στα Σώματα Ασφαλείας, δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο οργανωμένης εκδήλωσης διαμαρτυρίας σε μια ύστατη προσπάθεια συμβασιούχων για αναστροφή της κατάστασης.
Τα δεδομένα
Από τον προσεχή Ιούλιο εκπνέουν οι συμβατικές υποχρεώσεις τους και αρχίζει η αποχώρησή τους. Οι ΣΕΑ από τον Απρίλιο του 2023 έχουν υπογράψει δυο συμβάσεις, 18 και 10 μηνών, αντίστοιχα, εκτελώντας καθήκοντα περιπολιών στην Πράσινη Γραμμή, αλλά και καλύπτοντας άλλες ανάγκες του αστυνομικού Σώματος.
Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι εκτελούσαν υπηρεσία σε αστυνομικά κρατητήρια, σε οδοφράγματα αλλά και στον Χώρο Κράτησης Απαγορευμένων Μεταναστών στην Μενόγεια.
Το καλοκαίρι αρχίζει σταδιακά η αποχώρησή τους, αφού συμπληρώνουν 28 μήνες, την ίδια στιγμή που με το εργασιακό τους καθεστώς, τη νομοθεσία και τις μέχρι στιγμής πολιτικές αποφάσεις δεν είναι ορατή στον ορίζοντα η προοπτική περαιτέρω απασχόλησής τους στο αστυνομικό Σώμα ή η απορρόφησή τους σε άλλον τομέα του δημοσίου.
Ήδη, μάλιστα, από το Αρχηγείο Αστυνομίας έχουν δρομολογηθεί διαδικασίες ώστε να γίνουν και οι τελικές διευθετήσεις για την ομαλή αποχώρησή τους. Είναι ενδεικτικό εσωτερικό σημείωμα με ημερομηνία εντός του πρώτου δεκαημέρου Μαρτίου, το περιεχόμενο του οποίου γνωρίζει ο «Φ».
Μέσω αυτού ανώτερο στέλεχος του Σώματος ενημερώνει όλες τις ενδιαφερόμενες Υπηρεσίες της Αστυνομίας Κύπρου ότι από τις 16/7/2025 θα αποτελέσουν παρελθόν για την αστυνομική δύναμη συνολικά 179 Συμβασιούχοι Ειδικοί Αστυφύλακες. Δίδονται οδηγίες για τον τρόπο διευθέτησης των αδειών τους, καθώς δεν θα αποζημιωθούν οικονομικά γι’ αυτές με το τέλος της σύμβασής τους.
Προσπάθεια για κινητοποίηση
Συμβασιούχος Ειδικός Αστυφύλακας που επηρεάζεται από αυτή την εξέλιξη και μίλησε επώνυμα στην εφημερίδα μας, έκανε λόγο για σύσταση ομάδας πρωτοβουλίας, η οποία θα επιδιώξει να ανατρέψει τα δεδομένα. Μας ανέφερε, συγκεκριμένα, πως υπάρχει πρόθεση να πραγματοποιηθεί εκδήλωση διαμαρτυρίας από Συμβασιούχους Ειδικούς Αστυφύλακες. Επίσης, μας ανέφερε ότι η Πολιτεία βρήκε λύση με τους Συμβασιούχους Οπλίτες (ΣΥΟΠ), ώστε να παραμείνουν στις τάξεις του στρατεύματος (βλ. 1.100 θέσεις μονιμοποίησης) κι ότι μπορεί να εξευρεθεί μια φόρμουλα συνέχισης της υπηρεσίας των ΣΕΑ.
Οι θέσεις τους
Αν και για την ώρα δεν υπάρχει ξεκάθαρη εικόνα για τον αριθμό των υπό αποχώρηση ΣΕΑ που είναι διατεθειμένοι να προβούν σε οποιασδήποτε μορφής κινητοποιήσεις, εντούτοις, η δυσαρέσκεια είναι δεδομένη.
Χαρακτηριστικό της κατάστασης είναι και ηχητικό υλικό που δημοσιοποιήθηκε την περασμένη Πέμπτη σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης. Άγνωστο πρόσωπο, το οποίο εμφανίζεται να εκφράζει τις θέσεις των ΣΕΑ με αφορμή την επικείμενη αποχώρησή τους, δεν κρύβει την έντονη δυσαρέσκεια που υπάρχει για τη μη ανανέωση της σύμβασής τους.
«Υπηρετούμε στην πρώτη γραμμή, καλύπτουμε πάγιες και διαρκείς ανάγκες κι όμως μας αποκαλούν προσωρινούς», αναφέρεται στην εισαγωγή του εν λόγω υλικού. Και προσθέτει, ανάμεσα σ’ άλλα: «Η αλήθεια είναι ότι η μη ανανέωση των συμβάσεών μας είναι κατάχρηση εξουσίας, είναι παραβίαση των δικαιωμάτων μας».
Γίνεται επίκληση σε ευρωπαϊκή οδηγία που εντάχθηκε στην εθνική μας νομοθεσία (Ο περί Εργοδοτουμένων με Εργασία Ορισμένου Χρόνου -Απαγόρευση Δυσμενούς Μεταχείρισης- Νόμος του 2003) και τονίζεται πως «οι συμβάσεις ορισμένου χρόνου δεν μπορούν να χρησιμοποιούνται για να καλύπτουν μόνιμες ανάγκες. Όταν αυτό συμβαίνει η μονιμοποίηση δεν είναι επιλογή, είναι υποχρέωση. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αναγνωρίζει το δικαίωμα των εργαζομένων να προστατεύονται από καταχρηστικές πρακτικές». Αφού πρώτα τονίζεται πως ο υπουργός Δικαιοσύνης «αρνείται να ανανεώσει τη σύμβαση των ΣΕΑ και να εφαρμόσει το ευρωπαϊκό δίκαιο», στην κατάληξη γίνεται δέσμευση πως «δεν θα μείνουμε σιωπηλοί».
Τι λένε οι συντεχνίες
Για τη διευθέτηση του ζητήματος των ΣΕΑ υπήρξαν πρωτοβουλίες και από τις δυο συνδικαλιστικές οργανώσεις του αστυνομικού σώματος, τον Σύνδεσμο Αστυνομίας Κύπρου και την «Ισότητα». Αμφότερες οι συντεχνίες προσπάθησαν να εξεύρουν φόρμουλα.
Ενδεικτικά, η προηγούμενη διοικούσα επιτροπή του ΣΑΚ (τον Μάρτιο αναδείχθηκε η νέα ηγεσία του) είχε αποστείλει τον περασμένο Ιανουάριο επιστολή στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Του κοινοποιούσε το αίτημά της όπως γίνει «αναβάθμιση του εργασιακού καθεστώτος των ΣΕΑ σε Ειδικούς Αστυφύλακες» μέσω εσωτερικών εξετάσεων. Γινόταν επίκληση στη λύση που είχε βρεθεί στο στράτευμα με τους Συμβασιούχους Οπλίτες.
Η «Ισότητα», εξάλλου, σε επιστολή της στις αρχές του Νοεμβρίου του 2024 είχε καταθέσει σε Αρχηγό Αστυνομίας, Βουλή και υπουργείο Δικαιοσύνης, σχέδιο έξι σημείων για οριστική διευθέτηση του ζητήματος των ΣΕΑ, στα πρότυπα της λύσης που βρέθηκε με τους Συμβασιούχους Οπλίτες της Εθνικής Φρουράς. Ανάμεσα σ’ άλλα, προνοείτο και μοριοδότηση των υφιστάμενων ΣΕΑ σε περίπτωση επαναπροκήρυξης των ίδιων θέσεων.
Το ξεκαθάρισμα
Το σκηνικό ξεκαθαρίστηκε με δηλώσεις του Προέδρου Νίκου Χριστοδουλίδη τον Δεκέμβριο στο πλαίσιο των εξαγγελιών του από τον Πύργο Τηλλυρίας. Είχε πει ότι αποφασίστηκε η δημιουργία 300 μόνιμων θέσεων Ειδικών Αστυφυλάκων με ευθύνη τη φύλαξη της Πράσινης Γραμμής.
Ο κ. Χριστοδουλίδης διευκρίνισε ότι οι επηρεαζόμενοι υφιστάμενοι Συμβασιούχοι Ειδικοί Αστυφύλακες θα έχουν τη δυνατότητα να διεκδικήσουν τις νέες μόνιμες θέσεις των Ειδικών Αστυφυλάκων.
Οι προσπάθειες από τις δυο συντεχνίες συνεχίστηκαν. Ο ΣΑΚ είχε συνάντηση με τον υπουργό Δικαιοσύνης και συμφώνησαν να επεξεργαστούν λύσεις για την αξιοποίηση της πείρας και των δεξιοτήτων των 297 Συμβασιούχων Ειδικών Αστυφυλάκων (ΣΕΑ).
Εξάλλου, τον περασμένο Φεβρουάριο ο πρόεδρος του κλάδου αστυνομικού Σώματος της «Ισότητας», Νίκος Λοϊζίδης, μιλώντας μετά το τέλος συζήτησης στη Βουλή για το θέμα αναφέρθηκε σε προσπάθεια ώστε να μοριοδοτούνται οι ΣΕΑ που θα δώσουν εξετάσεις για να διεκδικήσουν μια από τις 300 θέσεις Ειδικών Αστυνομικών.
Κ. Λαμπριανίδου: Δεν υπάρχει πρόθεση να αξιοποιηθούν μετά τη λήξη του συμβολαίου τους
Ο «Φ» απηύθυνε συγκεκριμένα ερωτήματα στην εκπρόσωπο Τύπου της Αστυνομίας, Κυριακή Λαμπριανίδου, σε σχέση με το θέμα των Συμβασιούχων Ειδικών Αστυφυλάκων. Ζητήσαμε να πληροφορηθούμε κατά πόσον υπάρχει πρόθεση αξιοποίησής τους μετά την ολοκλήρωση της σύμβασής τους και αν η θητεία στο Σώμα δύναται να προσμετρηθεί στο μέλλον ως επιπλέον προσόν. Επιπλέον, ζητήσαμε τοποθέτηση για την γενικότερη προσπάθεια κάλυψης των κενών θέσεων στην Αστυνομία.
Η κ. Λαμπριανίδου μας ανέφερε ότι «δεν υπάρχει πρόθεση να αξιοποιηθούν οι ΣΕΑ μετά τη λήξη του συμβολαίου τους». Και πρόσθεσε: «Άλλωστε, το θέμα αυτό αποτέλεσε αντικείμενο συζήτησης αρκετές φορές στη Βουλή, μετά που ηγέρθη από κοινοβουλευτικές ομάδες, αλλά κατέστη ξεκάθαρο ότι δεν υπάρχει τέτοια προϋπόθεση από τη στιγμή, μάλιστα, που η διαδικασία πρόσληψης τους ήταν εντελώς διαφορετική από τα υπόλοιπα μέλη της Αστυνομίας». Εξήγησε ότι η απασχόληση των ΣΕΑ εξαρχής «περιβαλλόταν από το καθεστώς της σύμβασης ορισμένου χρόνου και όχι της μονιμοποίησης τους σε κλίμακα μόνιμων μελών της Αστυνομίας».
Απαντώντας στο δεύτερο ερώτημά μας, η κ. Λαμπριανίδου είπε ότι «οι συγκεκριμένες εξετάσεις που έδωσαν οι ΣΕΑ το 2023 δεν ευνοούν ούτε μοριοδοτούν αριθμό βαθμολογίας σε περίπτωση που κάποιος ΣΕΑ λάβει μέρος σε διαδικασία πρόσληψης αστυνομικού ή ειδικού αστυνομικού. Παρ’ όλα αυτά, αριθμός ΣΕΑ παρακάθισε σε εξετάσεις αστυνομικών και ειδικών αστυνομικών και χωρίς μοριοδότηση πέτυχε στις εξετάσεις».
Τοποθετούμενη γενικότερα για το θέμα πρόσληψης μελών στην Αστυνομία, είπε ότι «ήδη η κυβέρνηση παραχώρησε στην Αστυνομία 300 νέες θέσεις ειδικών αστυνομικών για αντικατάσταση των ΣΕΑ μετά τη λήξη της σύμβασης τους».
Συμπλήρωσε ότι «κενά στο προσωπικό πάντα υπάρχουν και αυτά δεν σχετίζονται με τους ΣΕΑ. Αφορούν μια πλειάδα προβλημάτων που σχετίζονται, για παράδειγμα, με την επί μακρόν απαγόρευση της πλήρωσης των κενών θέσεων συνεπεία του μνημονίου που επήλθε μετά το 2013 και που φυσικά αποσύρθηκε αυτό χρόνια μετά, αλλά ήδη δημιούργησε μεγάλα κενά».
Ανέφερε, ακόμη, ότι τα κενά «σχετίζονται και με το γεγονός ότι πολλά από τα μέλη μας για σκοπούς υψηλότερης κλίμακας, κάθε χρόνο παρακάθονται σε εξετάσεις για εξασφάλιση άλλης θέσης στο δημόσιο, όπως στον κλάδο της εκπαίδευσης και στο Τμήμα Τελωνείων».
Επιπρόσθετα, μιλώντας για τις αυξημένες ανάγκες στελέχωσης σχολίασε ότι «μεγάλο, επίσης, θέμα αποτελεί το γεγονός ότι σε αρκετές περιπτώσεις παλαιότερα ανατέθηκαν νέα καθήκοντα στην Αστυνομία, χωρίς την προς τον σκοπό αυτό ενίσχυσή της με προσωπικό».
Διαβεβαίωσε, ωστόσο, ότι «καταβάλλεται μεγάλη προσπάθεια και είμαστε προς την σωστή κατεύθυνση για άμεση και σε μεγάλο βαθμό ενίσχυση του Σώματος με ανθρώπινο δυναμικό».
