Πολλά και παράλληλα βήματα έχουν ξεκινήσει από τις αρχές του τρέχοντος μηνός ο Δήμος Λάρνακας και το ΤΕΠΑΚ, προκειμένου να προλάβουν τα χρονοδιαγράμματα για τη δημιουργία της Σχολής Θαλάσσιων Επιστημών, Τεχνολογίας και Βιώσιμης Ανάπτυξης, που ανακοινώθηκε επίσημα στις 29 Μαρτίου από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Ο στόχος είναι η σχολή να υποδεχθεί τους πρώτους φοιτητές τον Σεπτέμβριο του 2027, σε καινούρια κτήρια που θα δημιουργηθούν δίπλα από το παλαιό αεροδρόμιο, πίσω από τον μεγάλο χώρο στάθμευσης της ακτής Μακένζι. Ένας στόχος διόλου εύκολος, αφού απομένουν πολλά να ολοκληρωθούν μέσα σε δυόμιση χρόνια.
Ήδη η Σύγκλητος του ΤΕΠΑΚ στις 7 Απριλίου έλαβε ομόφωνη απόφαση για τη δημιουργία της σχολής, ενώ τη Μεγάλη Τετάρτη υπήρξε και ομόφωνη έγκριση από το Συμβούλιο του πανεπιστημίου. Ταυτόχρονα, ο Δήμος Λάρνακας ετοιμάζει όλες τις υποστηρικτικές μελέτες για την προώθηση του έργου ανέγερσης του κτηρίου, που θα γίνει στον χώρο όπου επρόκειτο να δημιουργηθούν οι εγκαταστάσεις του Κυπριακού Ινστιτούτου για τη Θάλασσα και τη Ναυτιλία (CMMI). Σύμφωνα με πληροφορίες από τον Δήμο ο στόχος είναι μέχρι τον Ιούλιο να εξασφαλιστούν οι απαραίτητες άδειες (πολεοδομική και οικοδομική), ώστε τον Οκτώβριο του 2025 να προκηρυχθεί διαγωνισμός για τις κατασκευαστικές εργασίες, που θα έχουν κόστος €16,4 εκατ. Η έναρξη του έργου τοποθετείται αρχές του 2026 και η διάρκεια υλοποίησης είναι οι 18 μήνες. Αυτά τα χρονοδιαγράμματα καταδεικνύουν και τη δυσκολία του εγχειρήματος, αφού στην καλύτερη περίπτωση το κτήριο θα είναι έτοιμο το καλοκαίρι του 2027. Είναι γι’ αυτόν τον λόγο που υπάρχει και plan b σε περίπτωση που δεν καταστεί δυνατή η ολοκλήρωσή των κτηριακών εγκαταστάσεων. Ο δήμαρχος Λάρνακας ανέφερε στην εφημερίδα μας πως θα προσφερθούν, σε αυτή την περίπτωση, εναλλακτικές επιλογές ώστε να ξεκινήσουν σε άλλο χώρο τα μαθήματα.
Αμέσως μετά το Πάσχα, σύμφωνα με τον κ. Βύρα, ο Δήμος Λάρνακας και το ΤΕΠΑΚ, θα υπογράψουν συμφωνία για την ενοικίαση του κτηρίου, στο συμβολικό ποσό των €1000 ετησίως, στην οποία θα περιλαμβάνεται και η συμβολή του κέντρου αριστείας CMMI στη λειτουργία της σχολής. Η άλλη μεγάλη πρόκληση είναι η δημιουργία φοιτητικών εστιών και θα γίνουν το επόμενο διάστημα αρκετές συναντήσεις για την εξεύρεση χώρου, καθώς και χρηματοδότησης. Ο Δήμος Λάρνακας βρίσκεται σε συζητήσεις για το θέμα με τη Μητρόπολη Κιτίου, αλλά και με ιδιώτες.
Πολλές ενέργειες, η πορεία των οποίων θα εξαρτηθεί από την ταχύτητα κρατικών υπηρεσιών αλλά και της Βουλής, έχει να κάνει και το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου. Όπως εξήγησε, μιλώντας στον «Φ», ο πρύτανης του ΤΕΠΑΚ, Παναγιώτης Ζαφείρης, το επόμενο βήμα είναι να πάει το θέμα στο Υπουργείο Παιδείας και τη Νομική Υπηρεσία, ώστε να προστεθεί το όνομα της σχολής στη νομοθεσία και έπειτα να περάσει από την ολομέλεια της Βουλής η τροποποίηση. «Επειδή υπάρχει πίεση χρόνου το ιδανικό θα είναι να ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία μέχρι το καλοκαίρι. Μετά από αυτό πρέπει να γίνουν τα προγράμματα σπουδών και να σταλούν στον Φορέα Διασφάλισης και Πιστοποίησης της ποιότητας της Ανώτερης Εκπαίδευσης (ΔΙΠΑΕ) και παράλληλα θα χρειαστεί, από τη δική μας πλευρά, να δούμε τα θέματα που αφορούν στις ανάγκες του προϋπολογισμού για τη στελέχωση και τη λειτουργία της σχολής. Επίσης, αν και το κτήριο θα γίνει από τον Δήμο, εμπλεκόμαστε κι εμείς μ’ έναν άλλο τρόπο. Ο Δήμος θα χρειαστεί επιστημονική καθοδήγηση από εμάς για τα εξειδικευμένα εργαστήρια της σχολής. Γι’ αυτό έγινε πριν από λίγες ημέρες συνάντηση γι’ αυτό το θέμα».
Εντός του 2026 αναμένονται προσλήψεις προσωπικού
Σύμφωνα με τα χρονοδιαγράμματα που περιλήφθηκαν και στη μελέτη βιωσιμότητας που ετοίμασε το ΤΕΠΑΚ, εντός του 2026 αναμένεται να ξεκινήσει η πρόσληψη 20 ακαδημαϊκών μελών με υψηλή κατάρτιση και διεθνή εμπειρία και 13 μελών διοικητικού προσωπικού για την υποστήριξη της λειτουργίας της σχολής. «Υπάρχουν κάποια στάδια για να στελεχωθεί η σχολή και χρειάζεται χρόνος. Γι’ αυτό είναι σημαντικό το ορόσημο του καλοκαιριού για τη Βουλή, διότι εμείς δεν μπορούμε να προσλάβουμε κόσμο όταν δεν υπάρχει νομικά η σχολή. Ο καθένας που προσλαμβάνεται πρέπει να υπάγεται κάτω από κάποια ακαδημαϊκή οντότητα», σημείωσε ο κ. Ζαφείρης, υποδεικνύοντας πως παρά τα σφικτά χρονοδιαγράμματα, εάν δεν υπάρξει καθυστέρηση στη Βουλή, τότε το πανεπιστήμιο θα προλάβει να ολοκληρώσει όσα του αναλογούν.
Σε πρώτη φάση θα λειτουργήσουν δύο τμήματα αυτό της Θαλάσσιας Βιολογίας και Τεχνολογίας και αυτό της Βιώσιμης Ανάπτυξης. Στην πορεία, σύμφωνα με τον κ. Ζαφείρη, θα προστεθούν και μεταπτυχιακά και διδακτορικά προγράμματα. Στόχος του πανεπιστημίου είναι να προσελκύσει σταδιακά περίπου 450 φοιτητές (410 προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς και 40 διδακτορικούς). «Πριν από λίγες ημέρες ήμουν στη Ρήγα σ’ ένα συνέδριο των πανεπιστημίων της Ευρώπης και το κύριο θέμα του συνεδρίου ήταν η βιώσιμη ανάπτυξη, αλλά και ο ρόλος που έχουν να διαδραματίσουν τα πανεπιστήμια σε αυτόν τον τομέα. Θα πρωτοπορήσουμε με τη σχολή στη Λάρνακα, επειδή δεν υπάρχουν πολλά προγράμματα σπουδών σε προπτυχιακό επίπεδο στην Ευρώπη. Εδώ πρέπει να επαναλάβω πόσο χρήσιμο θα ήταν εάν μπορούσαμε να τα προσφέρουμε και στα αγγλικά, αλλά υπάρχουν οι γνωστοί περιορισμοί. Ο χώρος προσφέρεται επειδή βρίσκεται δίπλα από τη θάλασσα, αλλά και τον βιότοπο της αλυκής. Προσπαθούμε μέσω του Ευρωπαϊκού Τεχνολογικού να βρούμε κάποιους τρόπους να προσφερθούν στα αγγλικά και πιστεύω πως θα τα καταφέρουμε, αλλά θέλει δουλειά», σημείωσε ο πρύτανης του ΤΕΠΑΚ.
Το κόστος λειτουργίας της σχολής
Η Μελέτη Βιωσιμότητας για τη δημιουργία της σχολής, που πραγματοποιήθηκε από τη Grant Thorton, κατέδειξε πως το έργο είναι καθόλα βιώσιμο και πως θα έχει δημοσιονομική επίπτωση ανά έτος που θα κυμαίνεται μεταξύ €3,5 με €4 εκατ. Στη μελέτη βιωσιμότητας υπάρχουν εκτιμώμενα έξοδα και έσοδα από τη λειτουργία της σχολής Θαλάσσιων Επιστημών, Τεχνολογίας και Βιώσιμης Ανάπτυξης σε βάθος δεκαετίας (2025-2034). Συνολικά προβάλλονται έσοδα €55,2 εκατ. και έξοδα €54,2 εκατ. με το πλεόνασμα να αγγίζει το €1 εκατ. Για τα πρώτα τρία χρόνια και μέχρι τη λειτουργία της Σχολής (2025-2027) θα χρειαστούν περίπου €25 εκατ., με τα €16εκατ. να αφορούν στο κτήριο και τα υπόλοιπα κυρίως στον εξοπλισμό του.
Οι κτηριακές εγκαταστάσεις θα έχουν έκταση 4.500 τ.μ. και θα περιλαμβάνουν αμφιθέατρα, αίθουσες διδασκαλίας, εξειδικευμένα εργαστήρια, γραφεία διοικητικού και ακαδημαϊκού προσωπικού και χώρους αναψυχής. Η κατασκευή των κτηρίων θα γίνει, όπως ανακοινώθηκε, με βάση τις αρχές της βιωσιμότητας, με έμφαση στην ενεργειακή αποδοτικότητα, τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
