Την ακλόνητη προσήλωση της Κυπριακής Δημοκρατίας στη συλλογική ευρωπαϊκή στρατηγική για την αντιμετώπιση των μεταναστευτικών προκλήσεων επανέλαβε ο Υφυπουργός Μετανάστευσης και Διεθνούς Προστασίας, δρ Νικόλας Α. Ιωαννίδης, κατά τη διάρκεια της συνόδου των Υπουργών Μετανάστευσης και Εσωτερικών των πέντε μεσογειακών κρατών-μελών της ομάδας MED5 (Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία, Κύπρος, Μάλτα), που πραγματοποιήθηκε στις 11 και 12 Απριλίου στη Νάπολη της Ιταλίας.
Όπως αναφέρεται σε επίσημη ανακοίνωση, στο περιθώριο των εργασιών της συνόδου, ο κ. Ιωαννίδης είχε κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον Επίτροπο Εσωτερικών Υποθέσεων και Μετανάστευσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Magnus Brunner. Κατά τη διάρκεια της συνομιλίας, ο Υφυπουργός ανέδειξε τις ιδιαίτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Κύπρος ως χώρα πρώτης υποδοχής, εστιάζοντας στη γεωπολιτική αστάθεια που επικρατεί στη Μέση Ανατολή και επηρεάζει άμεσα τις μεταναστευτικές ροές. Από την πλευρά του, ο Επίτροπος εξέφρασε την πλήρη κατανόησή του για τη δύσκολη κατάσταση και επανέλαβε την αμέριστη στήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις προσπάθειες της Κυπριακής Δημοκρατίας για την αποτελεσματική διαχείριση του μεταναστευτικού.
Μιλώντας κατά τη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου, ο Υφυπουργός εξέφρασε τις ευχαριστίες του προς τους Ιταλούς οικοδεσπότες για τη ζεστή φιλοξενία και τόνισε τη σημασία της έγκρισης της Κοινής Δήλωσης των MED 5, η οποία ενισχύει τη θέση των μεσογειακών κρατών πρώτης γραμμής –Κύπρου, Ελλάδας, Ιταλίας, Μάλτας και Ισπανίας– για μια μεταναστευτική πολιτική βασισμένη στην αλληλεγγύη, στον δίκαιο επιμερισμό ευθυνών και στην έμπρακτη στήριξη.
Ο Υφυπουργός σημείωσε ότι η Κύπρος ήδη ευθυγραμμίζει τη νομοθεσία της με το νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο της ΕΕ, αναβαθμίζει υποδομές και ενισχύει τις επιχειρησιακές της δυνατότητες με τη στήριξη της Ένωσης. Παράλληλα, η χώρα παραμένει στις πρώτες θέσεις των επιστροφών αλλοδαπών που δεν δικαιούνται να παραμένουν στην επικράτεια της ΕΕ, εφαρμόζοντας με συνέπεια τα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα.
Όπως δήλωσε ο κ. Ιωαννίδης, ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε κατά τη Σύνοδο στη σημασία της εξωτερικής διάστασης της μετανάστευσης. Η Κύπρος υποστηρίζει τη στρατηγική σύνδεση της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης με μεταρρυθμίσεις και απτά αποτελέσματα, καθώς και την ενίσχυση του ρόλου οργανισμών όπως ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (Frontex). Όπως επισήμανε ο Υφυπουργός, «οι επιστροφές πρέπει να είναι αποτελεσματικές και ανθρώπινες, συνοδευόμενες από προγράμματα επανένταξης που συμβάλλουν στη μακροπρόθεσμη σταθερότητα».
Κλείνοντας, ο Υφυπουργός υπογράμμισε ότι η Μεσόγειος πρέπει να εξελιχθεί σε πρότυπο περιφερειακής συνεργασίας και συντονισμού, επαναλαμβάνοντας την προθυμία της Κύπρου να συνεχίσει την εποικοδομητική συνεργασία στο πλαίσιο της MED5 για βιώσιμες λύσεις στο μεταναστευτικό ζήτημα.
Σύμφωνα με την Κοινή Διακήρυξη, που αναγνώστηκε στο τέλος της Συνόδου από τον Υπουργό Εσωτερικών της Ιταλίας, οι Υπουργοί Εσωτερικών, Μετανάστευσης και Ασύλου της Κύπρου, της Ελλάδας, της Ιταλίας, της Μάλτας και της Ισπανίας, συγκεντρώθηκαν στη Νάπολη στις 11 και 12 Απριλίου 2025, επιβεβαιώνοντας την κοινή τους προσήλωση στη χάραξη ενός ενιαίου και συντονισμένου πολιτικού οράματος για την ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική. Στο πλαίσιο αυτής της συνάντησης, επανέλαβαν την προσήλωσή τους στο Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, αναγνωρίζοντας τον θεμελιώδη ρόλο του στη διαμόρφωση μιας ισορροπημένης πολιτικής που θα συνδυάζει αποτελεσματικά την αλληλεγγύη με την ευθύνη. Οι MED5 υπογράμμισαν την ανάγκη για άμεση, άνευ όρων και ανάλογη χρηματοδότηση των κρατών πρώτης γραμμής, προκειμένου να διασφαλιστεί η εύρυθμη εφαρμογή του Συμφώνου στο πλαίσιο του ισχύοντος Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου.
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην εξωτερική διάσταση της μετανάστευσης. Οι συμμετέχουσες χώρες τόνισαν ότι η αποτελεσματική διαχείριση των παράτυπων μεταναστευτικών ροών απαιτεί σταθερές και αμοιβαία επωφελείς συνεργασίες με χώρες προέλευσης και διέλευσης. Σε αυτό το πλαίσιο, κάλεσαν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ενισχύσει τις υπάρχουσες συμφωνίες και να δρομολογήσει νέες, ειδικά με χώρες στρατηγικής σημασίας στην Αφρική, την Ασία και τη Μέση Ανατολή. Παράλληλα, επεσήμαναν την ανάγκη ενίσχυσης του ρόλου του Frontex και της Europol, μέσω προσαρμογών στο θεσμικό τους πλαίσιο, ώστε να ενισχυθεί η επιχειρησιακή τους ικανότητα στην αποτροπή της παράτυπης μετανάστευσης, στην επιτήρηση των συνόρων και στην υποστήριξη των επιστροφών.
Η κοινή δήλωση αναδεικνύει την επιτακτική ανάγκη για ενίσχυση της προσπάθειας κατά της διακίνησης και εμπορίας μεταναστών, μέσω αυστηρότερων μέτρων κατά των εγκληματικών δικτύων και ενίσχυσης της συνοριακής επιτήρησης. Σε αυτό το πνεύμα, εκφράστηκε πλήρης υποστήριξη στις πρωτοβουλίες της Παγκόσμιας Συμμαχίας για την Καταπολέμηση του Λαθρεμπορίου Μεταναστών, καθώς και στην ανάγκη εναρμόνισης της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την αποτελεσματικότερη δίωξη σχετικών εγκλημάτων.
Παράλληλα, οι MED5 επισήμαναν ότι σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον απαιτούνται ευέλικτες και καινοτόμες λύσεις για την αντιμετώπιση της παράτυπης μετανάστευσης, τη διαχείριση των αιτήσεων ασύλου και την επιστροφή αλλοδαπών. Υποστήριξαν την ανάγκη για ένα πιο λειτουργικό και ενιαίο ευρωπαϊκό πλαίσιο επιστροφών, το οποίο θα αποφεύγει τις καθυστερήσεις λόγω αυτόματων αναστολών, ενώ θα διασφαλίζει πλήρως την αρχή της μη επαναπροώθησης. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στον καθοριστικό ρόλο του Frontex, ο οποίος θα πρέπει να ενισχυθεί περαιτέρω, όχι μόνο για την υποστήριξη των κρατών μελών, αλλά και για την οργάνωση επιστροφών από τρίτες χώρες διέλευσης προς τις χώρες καταγωγής.
Τέλος, οι πέντε χώρες δήλωσαν την προσήλωσή τους στη στήριξη προγραμμάτων υποβοηθούμενων εθελούσιων επιστροφών, αναγνωρίζοντας τον καθοριστικό τους ρόλο στην ασφαλή και αξιοπρεπή επανένταξη των μεταναστών στις κοινότητές τους. Εξέφρασαν τη στήριξή τους στις ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύθυνση και κάλεσαν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διασφαλίσει την απαραίτητη χρηματοδότηση για τέτοιου είδους δράσεις. Επιπλέον, πρότειναν την έναρξη ειδικής ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας, στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Συμμαχίας κατά του Λαθρεμπορίου Μεταναστών, η οποία θα περιλαμβάνει και τη διοργάνωση διεθνούς διάσκεψης για την υποστήριξη των εθελούσιων επιστροφών από τρίτες χώρες διέλευσης. Οι Υπουργοί των MED5 κατέληξαν με την κοινή πεποίθηση ότι η δημιουργία συνθηκών ασφάλειας και αξιοπρέπειας στις χώρες καταγωγής αποτελεί θεμελιώδη στόχο για τη βιωσιμότητα της μεταναστευτικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
ΚΥΠΕ
