Η 25η Μαρτίου καθιερώθηκε από τη Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών ως Διεθνής Ημέρα Αλληλεγγύης προς κρατούμενους και αγνοούμενους υπαλλήλους και επιτελείς του Οργανισμού.
Η ημέρα αυτή αποσκοπεί στην ευαισθητοποίηση της διεθνούς κοινότητας σχετικά με την τύχη των μελών του ΟΗΕ και των ανθρωπιστικών οργανώσεων που έχουν απαχθεί ή αγνοούνται κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους σε ανθρωπιστικές αποστολές.
Αποτελεί μια διαρκή υπενθύμιση της θυσίας αυτών των ανθρώπων, ενώ παράλληλα υπογραμμίζει την ανάγκη για ενίσχυση της προστασίας τους. Επιπλέον, συνδέεται στενά με τις ανθρωπιστικές δράσεις οργανισμών, όπως ο Κυπριακός Ερυθρός Σταυρός, που εργάζονται για την αποκατάσταση των οικογενειακών δεσμών και την ενίσχυση της αλληλεγγύης προς τους κρατούμενους και αγνοούμενους.
Η ημέρα αυτή σχετίζεται επίσης με την Παγκόσμια Ημέρα Αγνοούμενων ατόμων, που τιμάται στις 30 Αυγούστου και έχει ως στόχο την ανάδειξη των συνεπειών του διαχωρισμού οικογενειών εξαιτίας, συγκρούσεων, μετανάστευσης και φυσικών καταστροφών. Η σημασία αυτών των ημερών έγκειται στη σύνδεση της ανθρωπιστικής δράσης με τη διατήρηση των οικογενειακών δεσμών, προσφέροντας την ελπίδα και το αίσθημα ασφάλειας σε όσους χάνουν την επαφή με τα αγαπημένα τους πρόσωπα.
Η Υπηρεσία Αποκατάστασης Οικογενειακών Δεσμών του Κ.Ε.Σ., σε συνεργασία με την Υπηρεσία Αναζήτησης της Διεθνής Επιτροπής Ερυθρού Σταυρού (ICRC’s Central Tracing Agency) και το Family Links Network του Ερυθρού Σταυρού και της Ερυθράς Ημισελήνου, προσφέρει υποστήριξη σε άτομα που έχουν χάσει επαφή με τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Μέχρι σήμερα, έχουν ανοίξει περισσότερες από 48 υποθέσεις, στο πλαίσιο των προσπαθειών εντοπισμού αγνοουμένων. Παράλληλα, η Υπηρεσία συμβάλλει στην προάσπιση της αξιοπρέπειας των νεκρών και στη στήριξη των οικογενειών που αναζητούν τους δικούς τους ανθρώπους με κάθε τρόπο.
➤ Η αναγκαιότητα της αποκατάστασης οικογενειακών δεσμών
Οι ανθρωπιστικές οργανώσεις, όπως η Διεθνής Επιτροπή Ερυθρού Σταυρού (ICRC), διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην επανένωση οικογενειών που έχουν διαχωριστεί, ένεκα συγκρούσεων, φυσικών καταστροφών ή μεταναστευτικών κρίσεων. Μέσω των δράσεών τους, παρέχουν ουσιαστική υποστήριξη και συμβάλλουν στη διατήρηση της επικοινωνίας μεταξύ των μελών οικογενειών που έχουν χωριστεί εξαιτίας αυτών των δυσμενών συνθηκών.
Ο διαχωρισμός από τα αγαπημένα πρόσωπα επιφέρει σοβαρές ψυχολογικές και οικονομικές συνέπειες. Η αβεβαιότητα γύρω από την τύχη των συγγενών εντείνει το άγχος και τη συναισθηματική απομόνωση των ατόμων που βιώνουν αυτή την απώλεια. Γι’ αυτό και η αποκατάσταση των οικογενειακών δεσμών έχει καθοριστική σημασία για την ψυχική υγεία των πληγέντων, προσφέροντάς τους ένα αίσθημα ασφάλειας και σταθερότητας και ενισχύει την ψυχική ανθεκτικότητα.
Η αποτελεσματική επανένωση οικογενειών, απαιτεί τη διεθνή συνεργασία οργανισμών όπως το ICRC, με τοπικές υπηρεσίες, ώστε να διασφαλιστεί η ταχύτερη και πληρέστερη ανταπόκριση στις ανάγκες των ανθρώπων που αναζητούν τους δικούς του.
➤ Η Υπηρεσία Αποκατάστασης Οικογενειακών Δεσμών στην Κύπρο: Από το 1974 έως σήμερα
Αμέσως μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974 με τους χιλιάδες εκτοπισμένους, τους αγνοούμενους και τους παθόντες η ανάγκη για ανεύρεση αγνοουμένων και η επανένωση οικογενειών αποτελούσε πια αναγκαιότητα. Περισσότεροι από 200.000 άνθρωποι εκτοπίστηκαν, περίπου 2.500 αιχμαλωτίστηκαν και ένας μεγάλος αριθμός ατόμων εξακολουθεί να αγνοείται. Ο Κυπριακός Ερυθρός Σταυρός (Κ.Ε.Σ) δέχθηκε εκατοντάδες μηνύματα από ανθρώπους που αναζητούσαν τους δικούς τους, γεγονός που οδήγησε στην εγκατάσταση στην Κύπρο του ICRC Central Tracing Agency στις 27 Ιουλίου 1974, με τη συμβολή του Κ.Ε.Σ και των εθελοντών του.
Ο ρόλος της υπηρεσίας ήταν καθοριστικός καθώς κατέγραφε αιτήματα για πληροφορίες σχετικά με αγνοούμενους και διαβίβαζε μηνύματα εντός και εκτός Κύπρου. Την ίδια στιγμή κατέγραφε άτομα που εγκλωβίστηκαν στις κατεχόμενες περιοχές και συνέτασσε καταλόγους νεκρών, αγνοούμενων, αιχμαλώτων και εγκλωβισμένων ενώ οργάνωνε την αποστολή φαρμάκων και άλλων ειδών πρώτης ανάγκης από συγγενείς σε εγκλωβισμένους. Μέχρι και σήμερα, σε συνεργασία με την Κυβέρνηση και τα Ηνωμένα Έθνη, ο Κ.Ε.Σ καλύπτει ανελλιπώς τις ανάγκες των εγκλωβισμένων της Καρπασίας και των Μαρωνίτικων χωριών. Μεταξύ άλλων προσφέρει και την υπηρεσία έκδοσης βεβαιώσεων εγκλωβισμένων και πιστοποιητικών αιχμαλωσίας.
Περαιτέρω προσφέρει:
Πληρωμή ασφάλειας ασθενοφόρων της κυβέρνησης που διακινούνται στα κατεχόμενα.
Υπηρεσίες μεταφοράς από το οδόφραγμα του Λήδρα Πάλας προς νοσοκομεία, κλινικές, κυβερνητικές υπηρεσίες, συγγενείς και οπουδήποτε αλλού χρειάζεται να μεταβούν, κάθε Παρασκευή.
Υπηρεσίες μεταφοράς σε περιπτώσεις εκλογών, επισκέψεων μαθητών των σχολείων Ριζοκαρπάσου στις ελεύθερες περιοχές, κλπ.
Καθημερινή εξασφάλιση και αποστολή φαρμάκων (κατόπιν ιατρικών συνταγών), φιαλών και συσκευών οξυγόνου, ιατρικών αναλωσίμων, γυαλιών οράσεως, τροχοκαθισμάτων και άλλων βοηθημάτων κίνησης, κλπ.
Διευκολύνσεις και παραχώρηση χώρων του Κ.Ε.Σ., γευμάτων κ.ά. για εκδηλώσεις, ιατρικές εξετάσεις και ελέγχους εγκλωβισμένων, κλπ.
Διευκολύνσεις και κάλυψη της δαπάνης για μεταφορά νεκρών και κηδειών στα κατεχόμενα.
Σήμερα, η Υπηρεσία Αποκατάστασης Οικογενειακών Δεσμών του Κ.Ε.Σ. συνεχίζει το έργο της σε συνεργασία με το διεθνές δίκτυο του Ερυθρού Σταυρού/Ερυθράς Ημισελήνου και άλλους ανθρωπιστικούς φορείς.
➤ Συνεργασία με τη Διεθνή Επιτροπή Ερυθρού Σταυρού
Η αποκατάσταση των οικογενειακών δεσμών προϋποθέτει στενή συνεργασία με τη Διεθνή Επιτροπή Ερυθρού Σταυρού (ICRC) και άλλες εθνικές και διεθνείς οργανώσεις. Το ICRC διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη λειτουργία του Family Links Network, ενός δικτύου που ενώνει οργανισμούς και τοπικές αρχές με στόχο την αναζήτηση αγνοουμένων και την επανένωση οικογενειών.
Αυτή η συνεργασία επιτρέπει τη βέλτιστη διαχείριση των διαθέσιμων πόρων, την αποτελεσματική ανταλλαγή δεδομένων και την ανάπτυξη βέλτιστων πρακτικών για την αντιμετώπιση ανθρωπιστικών κρίσεων. Οι τοπικές και Κρατικές Αρχές, οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ) και διεθνείς φορείς, όπως ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) και ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ), συνεργάζονται για να υποστηρίξουν τις προσπάθειες ανεύρεσης και επανένωσης οικογενειών.
➤ Ανθρωπιστική Ευθύνη και Δέσμευση του ΚΕΣ
Η διατήρηση και αποκατάσταση των οικογενειακών δεσμών αποτελεί βασική ανθρωπιστική αρχή καθώς το δικαίωμα ενός ατόμου να γνωρίζει την τύχη των αγαπημένων του προσώπων είναι θεμελιώδες για την ψυχική και κοινωνική ευημερία. Ο Κ.Ε.Σ διαδραματίζει καίριο ρόλο στην προσπάθεια αυτή, παρέχοντας υποστήριξη σε όσους έχουν αποχωριστεί τις οικογένειες τους λόγω ένοπλων συγκρούσεων, καταστροφών ή άλλων κρίσεων.
Η αποκατάσταση των οικογενειακών δεσμών, απαιτεί διαρκείς προσπάθειες και στενή συνεργασία μεταξύ διεθνών οργανισμών και τοπικών φορέων. Ο Κ.Ε.Σ συμβάλλει ενεργά στην αναζήτηση αγνοουμένων και την υποστήριξη κρατουμένων, διασφαλίζοντας ότι κανείς δεν θα μείνει αβοήθητος. Η συνεχής στήριξη αυτών των δράσεων είναι απαραίτητη για την προστασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και την παροχή ελπίδας σε όσους προσπαθούν να ξαναβρούν την οικογένειά τους.
*Λειτουργός Υπηρεσίας Αποκατάστασης Οικογενειακών Δεσμών Κυπριακού
Ερυθρού Σταυρού
