Είναι τρομακτικό! Χιλιάδες σπίτια έχουν εγκατεστημένα μονά φουγάρα στα τζάκια τους τα οποία, υπό προϋποθέσεις, θεωρούνται επικίνδυνα για πρόκληση φωτιάς με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την περιουσία των ιδιοκτητών αλλά και για την ίδια τους τη ζωή. Δυστυχώς, αυτό δεν αφορά μόνο όσα φουγάρα εγκαταστάθηκαν τα τελευταία περίπου 25 χρόνια αλλά και αυτά που εγκαθίστανται σήμερα.
Κάτι που πρέπει να έχουν υπόψιν τους οι ιδιοκτήτες, είναι ότι η απόσταση οποιουδήποτε εύφλεκτου υλικού από το μονό φουγάρο πρέπει να είναι 40 εκατοστά αλλά σε πολλές περιπτώσεις δεν ισχύουν οι συγκεκριμένες αποστάσεις, κάτι το οποίο φέρνει πιο κοντά στην πρόκληση πυρκαγιάς. Η απόσταση εύφλεκτων υλικών από διπλό φουγάρο κρίνεται ικανοποιητική στα οκτώ εκατοστά.
Κάτι άλλο το οποίο μας ξεγελά είναι η πυρίμαχη γυψοσανίδα που τοποθετείται για προστασία, η οποία, ωστόσο, δεν σώζει την κατάσταση αφού αναφλέγεται και απλώς η παρουσία της καθυστερεί την ανάφλεξη. Όταν κοντά στο τζάκι υπάρχουν εύφλεκτα υλικά, εναλλακτική λύση είναι η τοποθέτηση υλικών τα οποία έχουν τη ιδιότητα να αφήνουν να περάσει μέσω τους θερμότητα 40-50 βαθμών Κελσίου από τους περίπου 300 βαθμούς που αναπτύσσονται κατά την καύση.
Ακόμη και τα ξύλα που καίμε, σε βάθος χρόνου μπορεί να οδηγήσουν σε πυρκαγιά, ειδικά αν δεν είναι στεγνά, αφού η καύση τους δημιουργεί πίσσα, της οποίας η καύση προκαλεί θερμοκρασίες 800-900 βαθμών Κελσίου. Και μία λεπτομέρεια που ίσως αξίζει δεκάδες χιλιάδες ευρώ. Η ασφαλιστική κάλυψη του σπιτιού, περιλαμβάνει την πυρκαγιά που ξεκινάει από το τζάκι ή απλώς νομίζουμε πως το σπίτι μας είναι ασφαλισμένο και τελικά βρισκόμαστε μετέωροι;
Τα πιο πάνω, καθώς και άλλα ζητήματα ανέπτυξε στον «Φ», με την ευκαιρία διαφόρων περιστατικών πρόκλησης πυρκαγιών ο κ. Κωνσταντίνος Κόσιης, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Δαλίκο, η οποία δραστηριοποιείται στον τομέα των τζακιών.
Όπως εξηγεί ο κ. Κόσιης, κάθε τζάκι έχει προδιαγραφές λειτουργίας, οι οποίες πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψιν. Για παράδειγμα, μπορεί να είναι σε θέση να καίει τέσσερα ή πέντε κιλά ξύλα την ώρα και μάλιστα συγκεκριμένης ποιότητας. Αν ο χρήστης φορτώνει το τζάκι με 7-8 κιλά, μπορεί να προκληθεί πρόβλημα. Διαπιστώνει επίσης, πως κάποιοι καίνε ό,τι ξύλο βρουν μπροστά τους και αν ακόμη δεν προκληθεί πυρκαγιά, λόγω των χημικών ουσιών (με τις οποίες είναι εμποτισμένα κάποια ξύλα), όσοι μένουν στο σπίτι τα εισπνέουν και πολλά από αυτά είναι καρκινογόνα. Προειδοποιεί εξάλλου, πως τα ξύλα που κόβουμε χρειάζονται ενάμιση χρόνο για να αποβάλουν την υγρασία τους και όταν τα καίμε υγρά, «αφρίζουν» και εκπέμπεται μαύρος καπνός, ο οποίος κολλά στο φουγάρο και στην εστία και, εν τέλει το υλικό αυτό μοιάζει με πίσσα. Αυτή η πίσσα σε ψηλές θερμοκρασίες είναι πολύ εύφλεκτη και καίγεται για μερικά λεπτά στους 800-900 βαθμούς.
Σας λέω, πως δεν υπάρχουν πολλά υλικά που αντέχουν τέτοιες θερμοκρασίες, λέει ο κ. Κόσιης. Αναφέρει επίσης, πως ανοξείδωτο φουγάρο, στους 900 βαθμούς παρουσιάζει διαστολή δύο εκατοστά που σημαίνει πως αν είναι μονό θα ανοίξει και οι φλόγες θα πεταχτούν προς τα έξω. Στην περίπτωση του διπλού φουγάρου ίσως γλυτώσει κάποιος την πυρκαγιά διότι στα λίγα λεπτά της ψηλής θερμοκρασίας πιθανώς να σπάσει μόνο το πρώτο φουγάρο.
Εξηγεί επίσης, πως ενώ παλαιότερα τζάκια ήταν κτιστά με αποτέλεσμα να μην προκαλείται φωτιά από τη λειτουργία τους, σήμερα δεν έχουν την προστασία της κατασκευής και επιπλέον παράγουν πολύ ψηλή θερμότητα. Τοποθετούνται πίσω από έναν τοίχο και τα περιβάλλουν με γυψοσανίδα και αν δεν ληφθούν μέτρα πυρασφάλειας, ακόμη και στις περιπτώσεις με σπίτια κατασκευασμένα από τούβλα ή και μπετόν, υπάρχει κίνδυνος ανάφλεξης των γύρω υλικών. Βεβαίως αν το σπίτι είναι ξύλινο ο κίνδυνος ανάφλεξης είναι πολύ μεγαλύτερος. Διότι, αν ξεσπάσει φωτιά σε ένα σημείο είναι πολύ πιθανό να καούν τα πάντα, λέει ο κ. Κόσιης. Ωστόσο, αν ένα δωμάτιο είναι κατασκευασμένο με τούβλα, ακόμη και αν προκληθεί ανάφλεξη, οι περισσότερες πιθανότητες είναι η φωτιά να περιοριστεί στο συγκεκριμένο δωμάτιο.
Περαιτέρω αναφέρει, πως πρέπει να προσεχθούν τα εξής: Η ίδια η εστία (η συσκευή), ο εγκιβωτισμός της (το τι την περιβάλλει) και τα φουγάρα.
Εξηγεί επίσης πως η εστία θεωρείται ασφαλής υπό την έννοια ότι πληροί τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές ασφαλείας. Υπάρχει και εγχειρίδιο χρήσης, αν και αμφιβάλλω αν το διαβάζει κανείς, λέει.
Κληθείς να αναφέρει 2-3 αναφορές του εγχειριδίου, ο κ. Κόσιης ανέφερε ότι για παράδειγμα καταγράφεται πως γύρω από τη συσκευή του τζακιού πρέπει να αφήσεις κενό οκτώ εκατοστά προτού τοποθετήσεις οτιδήποτε δίπλα του, ειδικά αν αυτό είναι εύφλεκτο. Όσον αφορά τα φουγάρα, αναλόγως της κάθε συσκευής, πρέπει να αφεθεί και το ανάλογο κενό. Εδώ υπεισέρχεται και το θέμα των φουγάρων κάποια εκ των οποίων είναι μονά (μία σωλήνα που ανεβαίνει από το τζάκι προς την οροφή) και τα διπλά. Στην περίπτωση των διπλών υπάρχει μία σωλήνα (κατά κανόνα ανοξείδωτη) και δεύτερη σωλήνα με διάμετρο πέντε εκατοστά μεγαλύτερη και μεταξύ τους τοποθετείται μονωτικό υλικό για σκοπούς πυρασφάλειας.
Ερωτηθείς κατά πόσον τα παλαιότερα τζάκια είχαν διπλή σωλήνα ανέφερε πως στα παλαιότερα τζάκια εφαρμόζονταν αμιαντοσωλήνες ή σωλήνες από τσιμέντο. Όμως, τα τελευταία περίπου 25 χρόνια τοποθετούνταν φουγάρα και, δυστυχώς, όλα με μονή σωλήνα. Στην πορεία η εταιρεία του, όπως και άλλες, ενημερώθηκαν πως σε χώρες της ΕΕ απαγορεύεται η εγκατάσταση τζακιών με μονό φουγάρο. Ωστόσο πολλές εταιρείες φαίνεται ότι χρησιμοποιούν μονό φουγάρο, κυρίως επειδή το κόστος είναι χαμηλότερο με τον κίνδυνο, ωστόσο, να εκτοξεύεται. Υποδεικνύει εξάλλου, πως ο πελάτης πρέπει να προσμετρά και την αξία του σπιτιού του και τον κίνδυνο να καεί, όταν αποφασίζει τι είδους τζάκι θα εγκαταστήσει και τι υλικά θα χρησιμοποιήσει.
Σημαντικός ο ρόλος της εγκατάστασης
Ο Κωνσταντίνος Κόσιης, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Δαλίκο σημειώνει, πως ο πελάτης μπορεί να αγοράσει μόνο το τζάκι αναλαμβάνοντας τη διαδικασία της εγκατάστασης αλλά πρέπει να έχει υπόψιν, πως η εγκατάσταση διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στο κατά πόσον θα προκληθεί ή μη, πυρκαγιά.
Γενικά, ο πελάτης πρέπει να έχει υπόψιν ότι το θέμα των τζακιών έχει να κάνει με τους εξής παράγοντες: Την πώληση, την εγκατάσταση (που διαδραματίζει μεγάλο ρόλο σε θέματα πυρασφάλειας) τον εγκιβωτισμό και κατ’ επέκταση τη μόνωση του τζακιού.
Υποδεικνύει εξάλλου, πως ο κατασκευαστής δίνει αποστάσεις ασφαλείας. Δηλαδή, από το διπλό φουγάρο πρέπει να υπάρχει απόσταση οκτώ εκατοστών από οποιοδήποτε εύφλεκτο υλικό. Από το μονό φουγάρο, η απόσταση πρέπει να είναι 40 εκατοστά.
Σχετικά με την προστασία που παρέχουν οι πυρίμαχες γυψοσανίδες τις οποίες χρησιμοποιούν σχεδόν όλοι, ο κ. Κόσιης αναφέρει πως υπό προϋποθέσεις και αυτές αναφλέγονται και αυτό που ουσιαστικά κάνουν είναι να καθυστερούν την φωτιά όταν δημιουργηθούν οι κατάλληλες προϋποθέσεις.
Λέει επίσης, υπάρχουν εντελώς άκαφτα υλικά καθώς και υλικά, που αν για παράδειγμα η θερμοκρασία που αναπτύσσεται φτάνει τους 300 βαθμούς, μόνο οι 40-50 βγαίνουν προς τα έξω. Τα άκαφτα υλικά τοποθετούνται μεταξύ της γυψοσανίδας και της εστίας (του τζακιού). Ακόμη και σε αυτή την περίπτωση όταν κατά την τοποθέτηση του υλικού (όσο καλό και αν είναι) αφεθούν ρωγμές/χαραμάδες/ανοίγματα (στην ένωση των πλακών κ.ο.κ.), είναι δυνατόν να περάσει η φωτιά ή και πολύ ψηλή θερμοκρασία και να προκληθεί πυρκαγιά.
