Εξουσία να διορίζει μόνιμους ποινικούς ανακριτές ζητεί η Ανεξάρτητη Αρχή Διερεύνησης Ισχυρισμών και Παραπόνων κατά της Αστυνομίας, αίτημά της που παραμένει στάσιμο με αποτέλεσμα έρευνες να χρονίζουν λόγω αδυναμίας δικηγόρων να ανταποκριθούν.
Πολλοί δικηγόροι που αναλαμβάνουν χρέη ποινικού ανακριτή στη συνέχεια δηλώνουν σύγκρουση συμφέροντος και παρατούν στη μέση την έρευνα με αποτέλεσμα να καθυστερεί η διερεύνηση σε βάθος χρόνου. Η ΑΑΔΙΠΑ απέστειλε νομοσχέδιο με αλλαγές που ζητεί, όμως αυτό «κόλλησε» στο Υπουργείο Οικονομικών. Σε δηλώσεις του στον «Φ» ο πρόεδρος της Αρχής πρώην δικαστής Ανδρέας Πασχαλίδης αναφέρεται και στην αύξηση των παραπόνων, αλλά και στις τσουκνίδες στην Αστυνομία που πρέπει να αφαιρεθούν.
Από καιρό διαπιστώσαμε, αναφέρει, μεγάλο πρόβλημα στον τρόπο διερεύνησης των καταγγελιών που έχει αντίκτυπο στην ποιότητα της εργασίας και παρατηρείται μεγάλη καθυστέρηση στη διεκπεραίωση μιας έρευνας με συνεπακόλουθα στην καθυστέρηση μιας ποινικής ή πειθαρχικής δίωξης. Απότοκο αυτή της καθυστέρησης είναι η αθώωση των κατηγορουμένων, αφού η καθυστέρηση ισοδυναμεί με άρνηση απονομής της δικαιοσύνης. Έτσι, αντί να καλυτερέψουν με την πάροδο του χρόνου, οι προσπάθειες της Αρχής και των ανακριτών για ταχεία διερεύνηση των παραπόνων που δεχόμαστε, χειροτέρεψε, γιατί παρατηρήθηκε σύγκρουση συμφέροντος που παρατηρείται μεταξύ των ποινικών ανακριτών, οι οποίοι στη συντριπτική πλειοψηφία τους είναι δικηγόροι. Από τους 65 ανακριτές, προσθέτει, οι 60 είναι δικηγόροι και κάνουν ιδιωτικές δουλειές και όταν διοριστούν διαπιστώνουν ότι μάρτυρες ή καταγγελλόμενοι είναι πελάτες τους σε άλλες υποθέσεις, οπόταν και υπάρχει σύγκρουση συμφέροντος και εγκαταλείπουν τις έρευνες. Αυτό μπορεί να γίνει μετά που αρχίζει η έρευνα, την αφήνουν στη μέση και τότε εμείς πρέπει να διορίσουμε άλλους ποινικούς ανακριτές και αυτό είναι συχνό φαινόμενο. Ως παράδειγμα αναφέρθηκε στην περίπτωση παραπόνου που έγινε από τον περασμένο Αύγουστο και ακόμη η έρευνα δεν έχει ολοκληρωθεί επειδή η δικηγόρος που ανέλαβε τη διερεύνηση, δήλωσε σύγκρουση συμφέροντος.
Από την άλλη, σημειώνει, τα θεσμικά όργανα της Ευρώπης δεν θέλουν την Ανεξάρτητη Αρχή να χρησιμοποιεί πρώην μέλη της Αστυνομίας ως ποινικούς ανακριτές. «Άρα εμείς θα πρέπει να περιοριστούμε στους δικηγόρους. Πώς θα περιοριστούμε στους δικηγόρους όταν τους αναθέσουμε μια σοβαρή υπόθεση και έρθουν μετά από λίγους μήνες και δηλώσουν σύγκρουση συμφέροντος. Θα πρέπει να βρω άλλον ανακριτή, που μέχρι να ενημερωθεί περνά ο χρόνος και χάνονται υποθέσεις», υπογραμμίζει.
Για να αντιμετωπιστούν όλα αυτά τα προβλήματα εκπονήθηκε ένα νομοσχέδιο με αλλαγές αφού πρώτα έγινε συνεννόηση με αρμόδιους φορείς (υπουργό Δικαιοσύνης και Γενικό Εισαγγελέα). Από τον Ιούνιο πέρσι, το νομοσχέδιο βρίσκεται ενώπιον του Τμήματος Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού χωρίς να υπάρχει αποτέλεσμα. Με το νομοσχέδιο επιτρέπεται στην Αρχή να έχει δικούς της μόνιμους ποινικούς ανακριτές. Να είναι δηλαδή η αποκλειστική τους εργασία, να αναλαμβάνουν τη διερεύνηση μιας υπόθεσης και να είναι υπόλογοι στην Αρχή. Να σημειώσω, προσθέτει ο κ. Πασχαλίδης, ότι με αυτή τη ρύθμιση θα μειωθεί και ο προϋπολογισμός της Αρχής, διότι θα πληρώνει μόνο τους μισθούς των ανακριτών και όχι όπως συμβαίνει τώρα που τους πληρώνει με την ώρα. Με το νομοσχέδιο ζητείται η πρόσληψη 10-12 προσώπων. Πρόσφατα αποστάλθηκε επιστολή υπενθύμισης, ενώ ο νυν υπουργός Δικαιοσύνης ενδιαφέρθηκε προσωπικά για τη ρύθμιση του θέματος, όπως και ο Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας.
Ζητείται επίσης με το νομοσχέδιο, τροποποίηση του νόμου ώστε τα μέλη της Ανεξάρτητης Αρχής να μην υπέχουν προσωπική ευθύνη για το έργο που γίνεται στην Αρχή. «Εγώ προσωπικά έχω τρεις αγωγές εναντίον μου», προσθέτει ο πρόεδρος της Αρχής. Επίσης, ζητείται όπως δοθεί η άδεια της Αρχής να εφεσιβάλλει τις αποφάσεις των πειθαρχικών σωμάτων της Αστυνομίας αν δεν συμφωνούμε με αυτές.
Παρατηρείται αύξηση παραπόνων
Τα τελευταία τρία χρόνια τα παράπονα κατά αστυνομικών παρουσίασαν αύξηση. Συγκεκριμένα το 2022 υποβλήθηκαν 290 παράπονα, το 2023 ανήλθαν στα 342 και το 2024 έφτασαν τα 358. Το 2010 που συστάθηκε η Αρχή ήταν στα 137 τα παράπονα.
Τα πλείστα παράπονα αφορούν κατάχρηση εξουσίας, ανάρμοστη συμπεριφορά, πλημμελή εκτέλεση καθηκόντων και κακομεταχείριση ή άσκηση βίας, πλείστα των οποίων καταβάλλονται από αλλοδαπούς. Κατά πόσον ευσταθούν αυτό είναι θέμα έρευνας και απόδειξης. Πάντως πολύ λίγες είναι οι υποθέσεις που στέλνονται στον Γενικό Εισαγγελέα για ποινική δίωξη.
Ζητήσαμε την εκτίμηση από τα οκτώ χρόνια παρουσίας του στο τιμόνι της ΑΑΔΙΠΑ κατά πόσον έχει επέλθει βελτίωση στη συμπεριφορά των αστυνομικών προς τους πολίτες. Ο κ. Πασχαλίδης ανέφερε ότι «οι εκάστοτε ηγεσίες της Αστυνομίας καταβάλλουν συνεχώς προσπάθειες για καλυτέρευση των μελών της. Το ερώτημα είναι κατά πόσον τυγχάνουν ανταπόκρισης από τα μέλη. Η πλειοψηφία προσπαθούν να εκτελέσουν σωστά το καθήκον τους. Όμως, τονίζει, δεν μπορεί σε κάθε ατασθαλία που παρουσιάζεται, είτε είναι ποινικής ή πειθαρχικής φύσεως να υπάρχει και μια δικαιολογία. Δεν γίνεται. Δυστυχώς υπάρχουν κάποιοι που εκφεύγουν και πρέπει να κάνουμε μια παραδοχή ότι υπάρχουν και τσουκνίδες ανάμεσα στα τριαντάφυλλα. Αν το κάνουμε αυτό και τις ξεριζώσουμε, τότε θα πάμε καλύτερα».
