Απόφαση με διαστάσεις και πολιτικές προεκτάσεις είναι αυτή που θα λάβει το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο σε σχέση με το αίτημα της 46χρονης Εντά Χαντσέρ Ακόρ, η οποία είναι τέκνο Τουρκοκύπριας μάνας και Τούρκου πατέρα, κι επιδιώκει την απόκτηση κυπριακής υπηκοότητας.
Χθες τα μέλη του ανώτατου δικαστικού σώματος (Αντώνης Ρ. Λιάτσος, Τερέζα Παρασκευαϊδου Καρακάννα και Δώρα Σωκράτους), εξέτασαν την έφεση της Ακόρ, άκουσαν τις θέσεις της νομικής εκπροσώπου της και των δικηγόρων της Δημοκρατίας στη βάση των περιγραμμάτων αγορεύσεων που κατατέθηκαν, ζήτησαν διευκρινίσεις από τις δύο πλευρές και επεφύλαξαν την απόφασή τους.
Η ετυμηγορία, βάσει των ενδείξεων, αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρον στα κατεχόμενα. Αρκεί να σημειώσουμε ότι αφορά τέκνα χιλιάδων μεικτών γάμων, δηλαδή παιδιά με έναν Τουρκοκύπριο γονέα. Αν αναλογιστούμε ότι βάσει ισχυρισμών, που έχουν δημοσιευτεί και στον τουρκοκυπριακό Τύπο, στα κατεχόμενα μέχρι σήμερα έχουν τελεστεί 17.000 μεικτοί γάμοι, τότε ο καθένας μπορεί να αντιληφθεί το μέγεθος και τις προεκτάσεις του ζητήματος. Εδώ να σημειωθεί ότι μεγάλη μερίδα αυτών των παιδιών δεν έχουν λάβει υπηκοότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Τις διαστάσεις έδωσε και η ίδια η Εντά Χαντσέρ Ακόρ σε δηλώσεις στον «Φ» μετά το τέλος της χθεσινής διαδικασίας, έξω από το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο. Όπως μας ανέφερε μέσω διερμηνείας, η απόφαση έχει σημασία για την ίδια και πολύ κόσμο και έστειλε το μήνυμα ότι θα εξαντλήσει όλα τα ένδικα μέσα.
Εξήγησε πως αν το Ανώτατο την δικαιώσει, τότε θα υπάρξει προηγούμενο για πολύ κόσμο που αντιμετωπίζει τις ίδιες συνθήκες με αυτήν, ενώ τόνισε πως σε περίπτωση που η έφεσή της απορριφθεί, τότε θα προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Ο δε σύζυγός της Εμίν, θέλησε να αναφέρει ότι το θέμα αφορά πολλά παιδιά Τουρκοκυπρίων, τα οποία «είναι υπέρ μιας ομοσπονδιακής λύσης του Κυπριακού.»
Η σημασία που αποδίδουν κάτοικοι των κατεχομένων στην υπόθεση, φαίνεται και από τη χθεσινή εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε. Συγκεκριμένα περί τα 30-40 άτομα συγκεντρώθηκαν στο «Λήδρα Πάλας» στις 08:30 το πρωί και στη συνέχεια πορεύτηκαν συμβολικά στις κτηριακές εγκαταστάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου, όπου στις 09:30 π.μ. ήταν προγραμματισμένο να αρχίσει η διαδικασία. Αυτή έλαβε χώραν στην ευρύχωρη αίθουσα «1» του Ανωτάτου, στην παρουσία των δεκάδων προσώπων που συμμετείχαν στην πορεία θέλοντας να δείξουν την υποστήριξή τους στο αίτημα της Ακόρ. Ανάμεσά τους και δημοσιογράφοι τουρκοκυπριακών ΜΜΕ.
Πριν από 10 χρόνια
Η έφεση της Ακόρ που εξετάστηκε χθες, στρέφεται κατά της απόφασης του Διοικητικού Δικαστηρίου που εκδόθηκε στις 16/6/2020.
Να σημειωθεί ότι η γεννηθείσα στις 15/10/78 είχε υποβάλει αίτηση για «Εγγραφή Ενήλικα Προσώπου Κυπριακής Καταγωγής» στις 19/7/2004 ώστε να λάβει την κυπριακή υπηκοότητα.
Ωστόσο, μετά από διαβήματά της ενημερώθηκε το 2015 από τον αναπληρωτή διευθυντή Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης ότι το αίτημα αυτό απορρίφθηκε. Μέσω της δικηγόρου της και θεωρώντας την εν λόγω απόφαση ως «εκτελεστή διοικητική πράξη», προσέφυγε στο Διοικητικό Δικαστήριο για να την ανατρέψει. Όπως, όμως, σημειώσαμε, απέρριψε την αίτησή της, με την Ακόρ να καταθέτει προσφυγή στο Ανώτατο Δικαστήριο.
Οι θέσεις της
Σε ό,τι αφορά την έφεση που εξετάστηκε χθες, τα νομικά σημεία στα οποία βασίζεται αποδόθηκαν στις δηλώσεις της δικηγόρου της Νικολέττας Χαραλαμπίδου. Μεταξύ άλλων η κ. Χαραλαμπίδου δήλωσε σε δημοσιογράφους τουρκοκυπριακών ΜΜΕ: «(…)Είναι από τις υποθέσεις που δεν εμπίπτουν στα κριτήρια του Υπουργικού Συμβουλίου για πρόσβαση στην κυπριακή υπηκοότητα. (…) Οι πρόνοιες και τα κριτήρια που υιοθετήθηκαν είναι μεροληπτικά και, επίσης, παραβιάζουν το άρθρο 12 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και του το άρθρο 8, που προστατεύει το δικαίωμα κάθε ανθρώπου στην ιδιωτική ζωή. Επειδή η εθνικότητα είναι μέρος του δικαιώματος της προσωπικής ζωής».
Πατέρας από Άδανα
Να σημειωθεί ότι ο πατέρας της είναι από τα Άδανα της Τουρκίας και η μητέρα της Τουρκοκύπρια από την Λεύκα. Ο γάμος των γονιών της τελέστηκε στα κατεχόμενα το 1975.
Νικολάου: «Οι ισχυρισμοί που έχουν εκφραστεί σήμερα δεν αποδεικνύονται»
Το μεγαλύτερο μέρος της χθεσινής διαδικασίας στο Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο αναλώθηκε στις θέσεις της εφεσείουσας. Η Νικολέττα Χαραλαμπίδου, δικηγόρος της 46χρονης, ανέλυσε τα νομικά σημεία που βασίζεται η έφεση, τα οποία κατέθεσε και γραπτώς. Σε κάποιες περιπτώσεις κλήθηκε, κυρίως από τον Πρόεδρο του Ανώτατου Συνταγματικού Δικαστηρίου Αντώνη Λιάτσο, να αναφέρει αν οι θέσεις που ενέταξε στην επιχειρηματολογία της είχαν τεθεί ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου που είχε απορρίψει την αίτηση της Ακόρ (2020). Χαρακτηριστικά των όσων ανέφερε η κ. Χαραλαμπίδου χθες, είναι και η ακόλουθη τοποθέτηση που καταγράφουμε αυτούσια: «Εμείς λέμε ότι όλα τα κριτήρια προσδιορίζονται και αφορούν ακριβώς καταστάσεις και περιστάσεις που πλήττουν την τουρκοκυπριακή κοινότητα. Διότι οποιοδήποτε παιδί δεν εμπίπτει σ’ αυτές τις κατηγορίες, δεν δικαιούται υπηκοότητας. Κι αυτές οι κατηγορίες από μόνες τους, τα κριτήρια, εξαιρούν στην ουσία κατά κύριο λόγο παιδιά των οποίων ο ένας γονέας είναι Τουρκοκύπριος. Αυτή είναι η ουσία της υπόθεσης κάτι που δεν εξετάστηκε πρωτόδικα. Το Δικαστήριο ενώ είπε “παρά ταύτα δεν βλέπω να παραβιάζεται η αρχή της ίσης μεταχείρισης, διότι είναι πολύ γενική η διάταξη του Νόμου, δηλαδή, η επιφύλαξη”, χωρίς όμως να αναφερθεί στα κριτήρια που εφαρμόζονται στη βάση αυτής της επιφύλαξης. Κατά συνέπεια, δεν έγινε ουσιαστικά δικαστικός έλεγχος του κατά πόσον παραβιάζεται ή όχι η αρχή της ισότητας».
Η δικηγόρος Νικολέττα Νικολάου, η οποία χειρίζεται την υπόθεση για τη Δημοκρατία και χθες εμφανίστηκε μαζί με την δικηγόρο της Δημοκρατίας Α’, Μαρία Κυπριανού, είπε μεταξύ άλλων: «Θα ήθελα απλώς να απαντήσω σ’ αυτό που έχει αναφέρει η συνάδελφος αναφορικά με το ότι ουσιαστικά η εφεσείουσα/αιτήτρια έλαβε τουρκική υπηκοότητα χωρίς να έχει άλλη επιλογή, γιατί δεν της παραχωρήθηκε κυπριακή υπηκοότητα. Απλώς να αναφέρω ότι η εφεσείουσα γεννήθηκε στις 15/10/78 και την αίτησή της για εγγραφή την υπέβαλε στις 19/7/2004. Οπόταν θεωρώ ότι οι ισχυρισμοί που έχουν εκφραστεί σήμερα δεν αποδεικνύονται. Απορρίπτονται κατηγορηματικά από την πλευρά μας. (…) Αναφορικά με το άρθρο 109(Ι) ευσεβάστως υποβάλλω ότι το άρθρο και η εξαίρεση αυτού καταδεικνύουν πότε μπορεί ένα πρόσωπο να λάβει ιδιότητα Κύπριου πολίτη. Η εφεσείουσα σε κανένα σημείο δεν απέδειξε ότι ενέπιπτε στα κριτήρια τα οποία έθεσε το Υπουργικό Συμβούλιο. Και είναι η θέση μας ότι κανένα κριτήριο δεν πληρείτο».
«Δεν έχω πεισθεί ότι δημιουργείται ανεπίτρεπτη διάκριση»
Όπως σημειώσαμε, στις 16/6/2020 το Διοικητικό Δικαστήριο (Αριάδνη Ζερβού) απέρριψε την προσφυγή της Ακόρ, η οποία στηριζόταν σε έξι νομικά σημεία. Στην ετυμηγορία της η Δικαστής του Διοικητικού Δικαστηρίου, σημείωνε μεταξύ άλλων: «Εν προκειμένω, παρά τη μη αμφισβήτηση της επίδικης νομοθετικής πρόνοιας από την αιτήτρια, σημειώνεται εν πάση περιπτώσει ότι λόγω της γενικότητας της διατύπωσης της επιφύλαξης του άρθρου 109, η οποία περιορίζεται αποκλειστικά στο νόμιμο ή παράνομο της εισόδου και παραμονής στη Δημοκρατία, χωρίς την εισαγωγή οποιοδήποτε άλλου κριτηρίου, δεν έχω ικανοποιηθεί ότι δημιουργείται οποιαδήποτε ανεπίτρεπτη διάκριση ούτε ότι παραβιάζεται οποιαδήποτε συνταγματική ή υπερνομοθετικής ισχύος διάταξη».
