Στα χέρια των εκπαιδευτικών φορέων βρίσκεται από την περασμένη Παρασκευή η προκαταρκτική πρόταση του υπουργείου Παιδείας για την αξιολόγησης των εκπαιδευτικών, ούτως ώστε να τη μελετήσουν και να επανέλθουν σύντομα με τις θέσεις τους για την τελευταία φάση της διαβούλευσης προτού η πρόταση προωθηθεί στο Υπουργικό Συμβούλιο.
Πέραν των απόψεων που υπάρχουν και των σημείων στα οποία ενδεχομένως υπάρχουν αντίθετες θέσεις και διαφορετική οπτική μεταξύ φορέων και υπουργείου Παιδείας, όλες οι πλευρές συμφωνούν σε ένα βασικό ζήτημα: Ότι το υφιστάμενο σύστημα αξιολόγησης είναι απαρχαιωμένο και παρουσιάζει πολλές στρεβλώσεις με αρνητικές επιπτώσεις στους εκπαιδευτικούς και κατ’ επέκταση σε ολόκληρο το εκπαιδευτικό σύστημα.
Αρκεί να σημειωθεί ότι πρόκειται για ένα σύστημα αξιολόγησης, το οποίο εφαρμόζεται εδώ και σχεδόν 50 χρόνια, χωρίς σε αυτό να έχει γίνει μέχρι σήμερα καμία ουσιαστική βελτιωτική αλλαγή.
Ποιες είναι όμως οι διαχρονικές αδυναμίες του υφιστάμενου συστήματος; Στο ερώτημα αυτό απαντά το ίδιο το υπουργείο Παιδείας, το οποίο μέσα στην πρόταση του καταγράφει τα ακόλουθα:
>> Ισοπεδωτικές προσεγγίσεις που προκαλούν προβλήματα εγκυρότητας και αξιοπιστίας του υφιστάμενου συστήματος.
>> Έλλειψη άμεσης διασύνδεσης της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών με την επαγγελματική τους ανάπτυξη.
>> Λόγω ισοπέδωσης των υπόλοιπων κριτηρίων η αρχαιότητα καθίσταται καθοριστικός παράγοντας για την προαγωγή των εκπαιδευτικών.
>> Έλλειψη σαφών κριτηρίων, τα οποία να καλύπτουν πλήρως το πολυδιάστατο έργο των εκπαιδευτικών και της σχολικής μονάδας, με αποτέλεσμα το σύστημα να καθίσταται μονοδιάστατο.
>> Απουσία επαρκών μηχανισμών ελέγχου της ποιότητας της διδασκαλίας και της μάθησης, χωρίς να παρέχεται οποιαδήποτε πληροφόρηση για την ποιότητα του εκπαιδευτικού έργου, τόσο ανά σχολική μονάδα όσο και σε εθνικό επίπεδο.
>> Μη παροχή επαρκών ευκαιριών ανατροφοδότησης και υποστήριξης των εκπαιδευτικών.
>> Περιορισμένη διαμορφωτική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών.
>> Ελλιπής πληροφόρηση για την ποιότητα της αξιολόγησης σε επίπεδο σχολικών μονάδων και εκπαιδευτικού συστήματος.
>> Απουσία πολλαπλών πηγών πληροφόρησης, με αποτέλεσμα η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών να μην είναι πολυδιάστατη και αντικειμενική.
Τι εισάγεται με το νέο σύστημα
Όλα τα πιο πάνω επιχειρεί να διαφοροποιήσει το νέο σύστημα αξιολόγησης εκπαιδευτικών. Αν τελικά, η πρόταση του υπουργείου Παιδείας ικανοποιήσει τους εκπαιδευτικούς φορείς και αφού ακολουθήσει όλα τα διαδικαστικά στάδια, τεθεί σε εφαρμογή, τότε αναμένονται αλλαγές σε σημαντικούς άξονες της αξιολόγησης εκπαιδευτικών.
Συγκεκριμένα, στην πρόταση του Υπουργείου αναφέρεται ότι «το προτεινόμενο σύστημα αξιολόγησης διακρίνεται για τον παιδαγωγικό του χαρακτήρα και τη συμπερίληψη μηχανισμών που επιτρέπουν την παροχή εποικοδομητικής ανατροφοδότησης σε όλους όσοι εμπλέκονται στη διαδικασία της διδασκαλίας και μάθησης, με απώτερο στόχο τη βελτίωση της ποιότητας της παρεχόμενης εκπαίδευσης».
Μερικές από τις βασικές αρχές στις οποίες στηρίζεται, όπως αυτές αναφέρονται στο επίσημο κείμενο είναι:
>> Χρήση πολλαπλών και σύγχρονων πηγών αξιολόγησης.
>> Πολυπρόσωπη αξιολόγηση και διασύνδεση με το εκπαιδευτικό έργο.
>> Υιοθέτηση διαδικασιών που στηρίζονται στη διαφάνεια και τη συνεργασία μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων μερών, ώστε να ενισχύεται η αξιοκρατία.
>> Υιοθέτηση ξεκάθαρων και μετρήσιμων κριτηρίων αξιολόγησης, με στόχο την επιλογή των καταλληλότερων εκπαιδευτικών, για κάθε θέση προαγωγής.
>> Αξιολόγηση όλων των εκπαιδευτικών και εφαρμογή της αρχής «όποιος αξιολογεί αξιολογείται».
>> Δημιουργία θέσης Ανώτερου Εκπαιδευτικού, με στόχο να παρέχονται ευκαιρίες αποτελεσματικότερης αξιοποίησης των έμπειρων και ικανών εκπαιδευτικών στην τάξη.
>> Συμμετοχή των διευθυντών των σχολικών μονάδων στην αξιολόγηση των εκπαιδευτικών.
>> Μετεξέλιξη του ρόλου του επιθεωρητή σε Επιθεωρητή-Αξιολογητή και Επιθεωρητή-Σύμβουλο.
>> Συνεχής παροχή στήριξης και ευκαιριών επαγγελματικής βελτίωσης στους εκπαιδευτικούς.
>> Προσφορά προγραμμάτων νεοεισερχόμενων εκπαιδευτικών, παιδαγωγικής κατάρτισης, παιδαγωγικής και διδακτικής στήριξης και συνεχούς επαγγελματικής μάθησης.
>> Προσφορά προγραμμάτων προετοιμασίας και επαγγελματικής ανάπτυξης των στελεχών, ώστε να αποκτούν τα κατάλληλα εφόδια για αποτελεσματική επιτέλεση του ρόλου τους.
>> Σύσταση δευτεροβάθμιου οργάνου για εξέταση των ενστάσεων των εκπαιδευτικών.
>> Διαδικασία μεταξιολόγησης, με στόχο τη συγκέντρωση πληροφοριών για λήψη διορθωτικών παρεμβάσεων και συνεχή βελτίωση.
>> Διασύνδεση αυτοαξιολόγησης με το ενιαίο σχέδιο βελτίωσης της σχολικής μονάδας.
>> Υιοθέτηση μεταβατικών διατάξεων, ώστε να δοθεί ο απαραίτητος χρόνος προετοιμασίας των διαδικασιών και των εργαλείων μέτρησης, καθώς και της απαιτούμενης ενημέρωσης και επιμόρφωσης όλων των εμπλεκομένων.
