Συνολικά 22.740 αιτήσεις παραχώρησης κυπριακής υπηκοότητας εγκρίθηκαν μόνο την περίοδο 2020 μέχρι και τις 311 Ιουλίου 2023. Την ίδια περίοδο απορρίφθηκαν 2.650 αιτήσεις.
Το μπαμ με τις αιτήσεις που εγκρίθηκαν καταγράφεται από την Ελεγκτική Υπηρεσία το έτος 2022 με 7.071 αλλοδαπούς, ενώ και το έτος 2023 (παρόλον ότι τα στοιχεία αφορούν μέχρι το τέλος Ιουλίου), παρουσιάζουν σημαντικό αριθμό πολιτογραφήσεων και συγκεκριμένα 6.109. Το έτος 2020 κυπριακή υπηκοότητα έλαβαν 4.743 αλλοδαποί ενώ το έτος 2022 η κυπριακή υπηκοότητα δόθηκε σε 4.817 αλλοδαπούς.
Όσον αφορά τις εκκρεμείς αιτήσεις, στην έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για το έτος 2020-2023 (τέλος Ιουλίου) αναφέρεται, πως σύμφωνα με το μηχανογραφικό σύστημα CRS, στις 7.11.2023 εκκρεμούσαν συνολικά 11.891 αιτήσεις για απόκτηση κυπριακής υπηκοότητας, εκ των οποίων οι 6.801 (57%) αφορούσαν σε αιτήσεις πολιτογράφησης λόγω ετών διαμονής στη Δημοκρατία και οι 2.243 (19%) αφορούσαν σε αιτήσεις εγγραφής δυνάμει γάμου με Κύπριο πολίτη. Οι πρώτες αιτήσεις χρονολογούνταν από το 2007.
Σε δύο από τις δέκα περιπτώσεις που εξετάστηκαν, το Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού φαίνεται να έκανε σκόντο στην πρόνοια τη νομοθεσίας για δωδεκάμηνη συνεχή διαμονή στη Δημοκρατία πριν την ημερομηνία της αίτησης.
Εξάλλου, σε μία περίπτωση γυναίκας πολίτη χώρας της ΕΕ σχετικά με το χρόνο παραμονής της στην Κύπρο (πριν την να αίτηση πολιτογράφησης) ελήφθη υπόψιν μόνο η δήλωση του Κοινοτάρχη ότι η αιτήτρια διαμένει μόνιμα στη Δημοκρατία για συγκεκριμένη περίοδο, η οποία δεν συνάδει με τις καταχωρίσεις στο σύστημα αφιξοαναχωρήσεων.
Στην έκθεση καταγράφεται και περίπτωση ευρωπαίου πολίτη ο οποίος αντί να διαμείνει τρία χρόνια στην Κύπρο και μετά να υποβάλει αίτηση φαίνεται να επισκέφτηκε τη Δημοκρατία για μόνο οκτώ ημέρες το 2016 και άλλες οκτώ ημέρες το 2018. Στην Έκθεση που υποβλήθηκε στον Υπουργό Εσωτερικών με εισήγηση για εγγραφή του ως πολίτη της Δημοκρατίας, αναφέρεται ότι «εκ των γεγονότων, φαίνεται ότι προτίθεται να εξακολουθήσει να διαμένει στη Δημοκρατία», αναφορά η οποία δεν ευσταθεί.
Σε δύο περιπτώσεις παραχωρήθηκε άδεια μετανάστευσης της κατηγορίας Ε’, σε αιτητές, στους οποίους προσφέρθηκε απασχόληση στη Δημοκρατία, τη στιγμή που αυτοί δεν ήταν εργαζόμενοι (όπως προνοεί η νομοθεσία) αλλά κύριοι μέτοχοι στις εταιρείες/εργοδότες τους, κατέχοντας ποσοστά πέραν του 50% του μετοχικού κεφαλαίου.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που εξήχθησαν από το μηχανογραφικό σύστημα ARS, στις 31.7.2023 εκκρεμούσαν συνολικά 23.646 αιτήσεις για παραχώρηση άδειας εισόδου και 37.782 αιτήσεις για προσωρινή διαμονή οικιακών εργαζομένων και εργατών γενικής απασχόλησης. Οι πλείστες των αιτήσεων αυτών φαίνεται να εκκρεμούν για περίοδο πέραν των πέντε ετών. Από έλεγχο που διενήργησε η Ελεγκτική Υπηρεσία, σε έξι από τις περιπτώσεις αυτές, διαπιστώθηκε ότι οι αιτήσεις δεν υφίστανται και λανθασμένα εξακολουθεί να παραμένουν στο σύστημα και να παρουσιάζονται ως εκκρεμείς.
Στην έκθεση καταγράφεται επίσης, πως Τουρκοκύπριος εξασφάλισε διαβατήριο/ταυτότητα πέντε φορές, χρησιμοποιώντας φωτογραφίες πέντε διαφορετικών προσώπων.
Σε άλλη περίπτωση πληρώσαμε χρήματα σε αλλοδαπό, ως κίνητρο για να εγκαταλείψει την Κύπρο, παρόλον ότι είχε ήδη απελαθεί προηγουμένως.
Σημειώνεται, ότι ο μέσος χρόνος ολοκλήρωσης της διαδικασίας εξέτασης των υποθέσεων για τις οποίες διενεργήθηκε έλεγχος ανήλθε σε 37,7 μήνες.
Από όσα καταγράφονται προκύπτει πως η παράνομη παραμονή και εργασία υπηκόων τρίτων χωρών στην Κύπρο συνδέεται με τις χρονοβόρες διαδικασίες εξέτασης αιτήσεων και τις καθυστερήσεις στη λήψη αποφάσεων, δημιουργώντας προϋποθέσεις για την εξασφάλιση αδειών παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους.
