Από τα λόγια στην πράξη περνά η Αστυνομία Κύπρου, όσον αφορά στην προστασία θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας.
Σήμερα το αστυνομικό Σώμα διενεργεί παγκύπρια εσωτερική άσκηση για την εφαρμογή «Elpis» που προορίζεται για χρησιμοποίηση από θύματα βίας στην οικογένεια και τους δίνει τη δυνατότητα να ζητήσουν αμέσως βοήθεια όταν δέχονται οποιασδήποτε μορφής κακοποίηση (σωματική, λεκτική, ψυχολογική).
Το εν λόγω application έχει τεθεί πιλοτικά σε εφαρμογή από τον περασμένο Νοέμβριο και επιτρέπει σε ένα θύμα που έχει βιώσει ενδοοικογενειακή βία και την έχει καταγγείλει στην Αστυνομία, να ειδοποιήσει εκ νέου το αστυνομικό Σώμα χωρίς να χρειάζεται να τηλεφωνήσει μπροστά στον δράστη ή να πρέπει να επισκεφτεί αστυνομικό σταθμό. Αρκεί το πάτημα ενός κουμπιού στην εφαρμογή που είναι εγκατεστημένη στο κινητό τηλέφωνο του θύματος.
Η σημερινή παγκύπρια άσκηση αποσκοπεί, ασφαλώς, στον εντοπισμό οποιονδήποτε αδυναμιών, ούτως ώστε όταν το «Elpis» τεθεί σε πλήρη εφαρμογή να λειτουργήσει σε ικανοποιητικό βαθμό και να επιτευχθεί το ζητούμενο.
Εσωτερική ενημέρωση
Από τα τέλη της περασμένης εβδομάδας, ανώτερος αξιωματικός που υπηρετεί στο Αρχηγείο Αστυνομίας, έχει ενημερώσει σχετικά με την σημερινή άσκηση όλα όσα πρέπει να γνωρίζουν τα μέλη της αστυνομικής Δύναμης.
Όπως ήδη σημειώσαμε η εφαρμογή επιτρέπει στα θύματα ενδοοικογενειακής βίας να αναφέρουν αμέσως περιστατικά στην Αστυνομία, χωρίς να επικοινωνήσουν τηλεφωνικά με αστυνομικό σταθμό ή να τον επισκεφτούν. Αυτό κρίνεται σημαντικό επειδή το θύμα στις πλείστες των περιπτώσεων αδυνατεί να επικοινωνήσει με την Αστυνομία λόγω της παρουσίας του δράστη στον ίδιο χώρο.
Απόκτηση εφαρμογής
Μέσω της εφαρμογής που δημιουργήθηκε το θύμα μπορεί να στείλει άμεσο μήνυμα ανάγκης μέσω του κουμπιού «SOS», προκειμένου να ειδοποιηθεί η Αστυνομία και να λάβει την απαιτούμενη βοήθεια.
Ο μοναδικός τρόπος εγγραφής στην εφαρμογή είναι μέσω της Αστυνομίας. Όταν ένα φερόμενο θύμα αναφέρει ή καταγγείλει περιστατικό ενδοοικογενειακής βίας στο επαρχιακό Κλιμάκιο Βίας στην Οικογένεια, παραλαμβάνει από τον ανακριτή του Κλιμακίου Βίας στην Οικογένεια, ένα ενημερωτικό φυλλάδιο για την εφαρμογή «ELPIS» και μπορεί να την εγκαταστήσει στο κινητό του (υπάρχουν τυπικής φύσεως διαδικασίες).
Σε περίπτωση που το θύμα βρίσκεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και δεν έχει άλλο τρόπο επικοινωνίας με την Αστυνομία, μπορεί να ενεργοποιήσει το κουμπί «SOS» της εφαρμογής «ELPIS».
Με την ενεργοποίηση του κουμπιού, γίνεται αυτόματη δημιουργία ενός «ticket» (αιτήματος), το οποίο αποστέλλεται στον Αξιωματικό Υπηρεσίας του Κέντρου Ελέγχου Μηνυμάτων Αρχηγείου Αστυνομίας.
Σ’ αυτό το αίτημα το θύμα μπορεί να περιγράψει την ακριβή τοποθεσία του εντός της οικίας ή του διαμερίσματος, ακόμη και το δωμάτιο στο οποίο βρίσκεται.
Πρακτική εφαρμογή
Σε περίπτωση που ένα θύμα ενεργοποιήσει το κουμπί έκτακτης ανάγκης, το αίτημα (ticket) αποστέλλεται στον Αξιωματικό Υπηρεσίας του Αρχηγείου.
Αυτός με τη σειρά του ενημερώνει αμέσως τον Αξιωματικό Υπηρεσίας της επαρχίας. Ταυτόχρονα, με βάση πρωτόκολλο ενεργειών που έχει καταρτιστεί ο Αξιωματικός Υπηρεσίας Αρχηγείου προβαίνει σε καταχωρήσεις στην πλατφόρμα. Πρόκειται για ενέργειες που υποβοηθούν στην παρακολούθηση του χειρισμού του περιστατικού, αλλά και στην διασφάλιση ότι θα γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες.
Την ευθύνη για την άμεση ανταπόκριση της Αστυνομίας στο περιστατικό έχει ο Αξιωματικός Υπηρεσίας της αστυνομικής Διεύθυνσης της επαρχίας.
Η ανταπόκριση θα γίνεται είτε από τα μέλη της Άμεσης Επέμβασης, είτε από τα μέλη του πλησιέστερου Αστυνομικού Σταθμού.
Σύμφωνα με τις οδηγίες που δόθηκαν ήδη από το Αρχηγείο Αστυνομίας προς όλους τους αρμόδιους αξιωματικούς/στελέχη του αστυνομικού Σώματος, τα περιστατικά του «Elpis» θα τυγχάνουν προτεραιότητας.
Στο ενημερωτικό σημείωμα που στάλθηκε από το Τμήμα Καταπολέμησης Εγκλήματος του Αρχηγείου Αστυνομίας στα τέλη της περασμένης εβδομάδας ενόψει της σημερινής άσκησης καταγράφονται συγκεκριμένες οδηγίες για τα μέλη της Άμεσης Επέμβασης ή του Αστυνομικού Σταθμού που θα ανταποκριθούν στο περιστατικό.
Εφόσον εντοπιστεί το θύμα/καταγγέλλων πρόσωπο (υπάρχει καθοδήγηση ακόμα και για τον τρόπο εντοπισμού του) τονίζεται πως θα πρέπει να γίνουν οι απαραίτητες διαδικασίες σύμφωνα με τα πρωτόκολλα διαχείρισης περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας.
Σύσταση υπάρχει και για την υλοποίηση άμεσων ενεργειών όπως είναι, για παράδειγμα, η αυτόφωρη σύλληψη φερόμενου δράση και κλήση ασθενοφόρου.
Σε περίπτωση που η κλήση για βοήθεια δεν αφορά περιστατικό βίας στην οικογένεια, αλλά προκύπτουν άλλα αδικήματα, η ενημέρωση και η περαιτέρω διερεύνηση θα πραγματοποιούνται από τα αρμόδια Τμήματα, ανάλογα με τη φύση των αδικημάτων.
Προσωπικό στοίχημα για Χαρτσιώτη
Το «Elpis» φαίνεται να αποτελεί και προσωπικό στοίχημα για τον υπουργό Δικαιοσύνης, Μάριο Χαρτσιώτη, ο οποίος φέρεται να εργάστηκε αρκετά για να υλοποιηθεί το εν λόγω εγχείρημα. Σύμφωνα με τις πληροφορίες μας, η ιδέα για την δημιουργία και υλοποίηση της εν λόγω εφαρμογής άρχισε να εξετάζεται από αρμόδια στελέχη της Αστυνομίας περί το 2022 σε συνεργασία με τη CYTACOM που την σχεδίασε, ενώ ο κ. Χαρτσιώτης φέρεται να στήριξε σε μεγάλο βαθμό την προσπάθεια υλοποίησής της. Αρκεί να σημειώσουμε ότι στα μέσα του περασμένου Ιανουαρίου ο υπουργός Δικαιοσύνης είχε συνάντηση με τον υπουργό Προστασίας του Πολίτη της Ελλάδας, Μιχάλη Χρυσοχοΐδη και το συγκεκριμένο application ήταν αντικείμενο των συζητήσεών τους. Μάλιστα, ο κ. Χαρτσιώτης είχε επισκεφτεί το Επιχειρησιακό Κέντρο της Ελληνικής Αστυνομίας με στόχο να αντλήσει πληροφόρηση μέσα από την πραγματογνωμοσύνη στην Ελλάδα σε σχέση με την εκεί εφαρμογή του «Panic Button». Να σημειωθεί ότι στην Ελλάδα ήδη 4.500 γυναίκες έχουν την εφαρμογή αυτή στα κινητά τους.
Η εκπρόσωπος Τύπου για το «Elpis»
Η εκπρόσωπος Τύπου της Αστυνομίας Κυριακή Λαμπριανίδου σε τοποθετήσεις της στον «Φ» για την εν λόγω εφαρμογή και κατόπιν ερωτήματός μας, είπε πως αυτή την περίοδο το αστυνομικό Σώμα διενεργεί δοκιμές σε σχέση με τη λειτουργία του «Elpis». Εξήγησε πως επιδίωξη είναι να διαπιστωθεί ο βαθμός ανταπόκρισης της Αστυνομίας σε πραγματικό χρόνο, αλλά και κατά πόσον πρέπει να γίνουν ενδεχόμενες βελτιώσεις στο σύστημα. Πρόσθεσε πως το «Elpis» δίνει τη δυνατότητα σε θύμα ενδοοικογενειακής βίας να καταγγείλει το περιστατικό και να δώσει πληροφορίες στην Αστυνομία για την ακριβή του τοποθεσία. Επιπλέον, σύμφωνα με τα όσα μας ανέφερε, το θύμα μπορεί να ακυρώσει το μήνυμά του εντός 15 δευτερολέπτων. Κατέληξε λέγοντας πως όλα αυτά θα δοκιμαστούν στην πράξη κατά την παρούσα χρονική περίοδο και κατ’ επέκταση θα εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα με σκοπό την αποτελεσματική υλοποίηση της εφαρμογής ώστε να μπορεί να δοθεί αμέσως στήριξη προς τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας.
Συστάσεις για παρακοή διαταγμάτων
Πάντως, γενικότερα το αστυνομικό Σώμα δεν δείχνει διατεθειμένο να αρκεστεί στα αυτονόητα για τον χειρισμό περιστατικών βίας στην οικογένεια. Ο «Φ» στις 2/2 είχε αποκαλύψει εσωτερικό σημείωμα ημερομηνίας 7 Ιανουαρίου, που έφερε την υπογραφή υψηλόβαθμου αξιωματικού και έκρουε καμπανάκι για χειρισμό του θέματος της «παρακοής διαταγμάτων» σε σχέση με υποθέσεις βίας στην οικογένεια. Στο εν λόγω σημείωμα επισημαινόταν ότι αστυνομικοί δεν έπρατταν τα δέοντα σε περιπτώσεις καταγγελιών σε βάρος υπόπτων όταν αυτοί καταγγέλλονταν για παρακοή δικαστικών διαταγμάτων. Όπως επισημαινόταν, τα μέλη του Σώματος περιορίζονται μόνο στην καταγραφή της καταγγελίας, κάτι το οποίο έχει ως αποτέλεσμα «να ελλοχεύει σοβαρός κίνδυνος για το θύμα».
