Κάποιοι φεύγουν από τα φαρμακεία με περισσότερες ποσότητες φαρμάκων από εκείνες που πραγματικά χρειάζονται, κάποιοι φεύγουν με πολύ μικρότερες ποσότητες από εκείνες που ο γιατρός τους συνταγογραφεί και ορισμένοι πηγαινοέρχονται στο κρατικό φαρμακείο της επαρχίας τους προκειμένου να πετύχουν διαθέσιμες ποσότητες φαρμάκων για να καλύψουν τις ανάγκες τους. Υπάρχουν και εκείνοι που φεύγουν από το κρατικό φαρμακείο με συσκευασίες φαρμάκων που περιέχουν λιγότερα δισκία, επειδή οι φαρμακοποιοί τα αφαιρούν.
Κάποια από τα παράπονα των ασθενών που κατέγραψε το Παρατηρητήριο Ασθενών τον περασμένο μήνα χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης και σίγουρα προώθησης διαδικασιών για διόρθωση φαινομένων από τον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας, κάποια άλλα αποδίδονται σε υπερβολική χρήση των περιορισμών που έχουν επιβληθεί με στόχο την αντιμετώπιση των καταχρήσεων και της σπατάλης φαρμάκων (που αποδεδειγμένα υπήρχε στο παρελθόν) και ορισμένα σε άλλες διαδικασίες, όπως είναι για παράδειγμα οι αλλαγές στον τιμοκατάλογο φαρμάκων από το υπουργείο Υγείας, οι οποίες οδήγησαν και σε αυξομειώσεις ή/και διαφοροποιήσεις στις συνεισφορές του ΓεΣΥ.
Βεβαίως, στην εξίσωση πρέπει να μπαίνουν πάντοτε και οι επιχειρηματικές επιλογές των φαρμακευτικών εταιρειών, οι οποίες, επίσης, προκαλούν ελλείψεις ή πρόβλημα στη δοσολογία που λαμβάνουν οι ασθενείς ή οδηγούν ακόμα και σε πλήρη εξαφάνιση φαρμακευτικών σκευασμάτων από την κυπριακή αγορά.
Χαρακτηριστικό το παράδειγμα ασθενούς με σοβαρή νευρολογική πάθηση, ο οποίος για χρόνια λάμβανε συγκεκριμένο σκεύασμα χωρίς επιπλοκές, αλλά η εταιρεία κατασκευής του αποφάσισε ότι η Κύπρος δεν είναι συμφέρουσα αγορά και ως εκ τούτου δεν είναι πλέον διαθέσιμο στα φαρμακεία. Το σκεύασμα έχει αντικατασταθεί από άλλο αντίστοιχο φάρμακο, το οποίο, όμως, στον συγκεκριμένο ασθενή προκαλεί σοβαρές παρενέργειες και ο ίδιος υποχρεώνεται να το αγοράζει από την Ελλάδα πληρώνοντας από την τσέπη του.
Η κατηγορία «φάρμακα και θεραπείες» του Παρατηρητηρίου Δικαιωμάτων των Ασθενών της Ομοσπονδίας Συνδέσμων Ασθενών Κύπρου περιλαμβάνει, για τον πρώτο μήνα του 2025 συνολικά 13 παρόμοιας φύσης παράπονα, με την ΟΣΑΚ, όπως πληροφορούμαστε, να έχει ήδη ζητήσει απαντήσεις από τον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας και από άλλες αρμόδιες Αρχές προκειμένου να ενημερωθούν οι ασθενείς.
Χαρακτηριστικές περιπτώσεις παραπόνων ασθενών
Για του λόγου το αληθές:
>> Ασθενής μέσω της διαδικασίας των ονομαστικών αιτημάτων λαμβάνει την εξειδικευμένη θεραπεία του από το κρατικό φαρμακείο. Ο ίδιος υπέβαλε παράπονο στο Παρατηρητήριο Ασθενών υποστηρίζοντας ότι μετέβη στο κρατικό φαρμακείο και το σκεύασμα δεν ήταν διαθέσιμο. Μετά από δικές του πιέσεις και προκειμένου να μην πηγαινοέρχεται στο κρατικό φαρμακείο, εξυπηρετήθηκε με συσκευασία που προοριζόταν για άλλο ασθενή. Ο πολίτης ανέφερε στο Παρατηρητήριο, ότι συχνά στο κρατικό φαρμακείο της επαρχίας του, για κάποιο λόγο, παρουσιάζονται τέτοιες ελλείψεις σε διάφορα φάρμακα. Αναφέρεται ότι το συγκεκριμένα κρατικό φαρμακείο έχει απασχολήσει τον ΟΑΥ, σε ό,τι αφορά τα αποθέματα, αλλά κυρίως τον Οργανισμό Κρατικών Υπηρεσιών Υγείας αρκετές φορές τους προηγούμενους μήνες.
>> Ασθενής ανέφερε πρόβλημα που παρατηρείται με ειδικά σπρέι για τη μύτη, τα οποία δικαιούχοι του ΓεΣΥ με συγκεκριμένα προβλήματα υγείας λαμβάνουν μέσω του Συστήματος. Το λογισμικό του ΓεΣΥ, μετά τα μέτρα που λήφθηκαν για περιορισμό της σπατάλης φαρμάκων (που αποδεδειγμένα υπήρχε), υπολογίζει τις ποσότητες που πρέπει να λάβει για να καλύψει τις ανάγκες του για έναν μήνα ο ασθενής, ανάλογα με τις δόσεις που ο γιατρός του συνταγογραφεί. Για τα συγκεκριμένα σπρέι εάν ο γιατρός συνταγογραφήσει δύο δόσεις την ημέρα, το λογισμικό «καταλαβαίνει», δύο δόσεις/ ψευκασμοί και όχι τέσσερις δόσεις/ ψεκασμοί (αφού τα ρουθούνια είναι δύο) και έτσι επιτρέπει να χορηγηθούν κατά την εκτέλεση των συνταγών μόνο δύο δόσεις. Ο ασθενής, στην προκειμένη περίπτωση, ζήτησε να γίνει διόρθωση. Ο ΟΑΥ εξετάζει το συγκεκριμένο πρόβλημα με στόχο να προχωρήσει σε σχετικές διορθώσεις.
>> Σε άλλη περίπτωση, ασθενής αναφέρθηκε στην πρακτική που ακολουθείται στο κρατικό φαρμακείο από το οποίο προμηθεύεται τα φάρμακα του υποστηρίζοντας ότι ο φαρμακοποιός, ανοίγει τη συσκευασία, αφαιρεί τέσσερα χάπια από μέσα και μετά του την παραδίνει. Το φαινόμενο αποδίδεται, μάλλον, σε υπερβολική χρήση του περιορισμού που επιβάλλει ο ΟΑΥ σε ό,τι αφορά τις δόσεις φαρμάκων που λαμβάνουν οι ασθενείς εκτελώντας τις μηνιαίες συνταγές τους. Συγκεκριμένα, οι συνταγές του ΓεΣΥ περιλαμβάνουν αποθέματα για να καλύπτονται οι ανάγκες των ασθενών για 28 ημέρες. Δηλαδή, ο συγκεκριμένος ασθενής που πρέπει να λαμβάνει τέσσερα χάπια ημερησίως για έναν μήνα, πρέπει να φεύγει από το κρατικό φαρμακείο έχοντας στην κατοχή του 112 χάπια. Η κάθε συσκευασία όμως του συγκεκριμένου σκευάσματος περιλαμβάνει 60 χάπια. Ως εκ τούτου και προκειμένου να μην παραβιαστεί ο σχετικός περιορισμός, το κρατικό φαρμακείο αφαιρεί τα 4 χάπια από κάθε κουτί. Ο συγκεκριμένος περιορισμός, δηλαδή η καταμέτρηση αποθεμάτων με βάση τον αριθμό των χαπιών και όχι ανά συσκευασία, εφαρμόζεται στις περιπτώσεις κατά τις οποίες οι συσκευασίες περιλαμβάνουν πολύ μεγαλύτερο αριθμό δισκίων από εκείνα που ο ασθενής χρειάζεται.
Στο Παρατηρητήριο Ασθενών αποτάθηκε και ασθενής ο οποίος λαμβάνει συγκεκριμένο φάρμακο για γαστρεντερολογική πάθηση που αντιμετωπίζει. Ο ασθενής αυτός ανέφερε ότι η συσκευασία που λαμβάνει περιλαμβάνει μόνο 14 δισκία (χάπια), ενώ ο ίδιος χρειάζεται 28.
Όπως αναφέρθηκε στον «Φ» από τον ΟΑΥ, το συγκεκριμένο ζήτημα είναι γνωστό και έχει προκύψει εξαιτίας του μεγέθους της συσκευασίας αφού στο ΓεΣΥ είναι ενταγμένα άλλα αντίστοιχα σκευάσματα των οποίων οι συσκευασίες περιλαμβάνουν 28 χάπια και η τιμή τους είναι, σε κάποιες περιπτώσεις χαμηλότερη. Ο ΟΑΥ προκειμένου να εξυπηρετούνται οι ασθενείς προχώρησε τις προηγούμενες ημέρες σε σχετική διόρθωση σε ό,τι αφορά το συγκεκριμένο σκεύασμα ενώ αναμένεται ότι και η εταιρεία εισαγωγής θα προχωρήσει σε εισαγωγή μεγαλύτερων συσκευασιών.
Ταλαιπωρία ασθενών και ελλιπή δεδομένα από γιατρούς
Η γνωστή ταλαιπωρία ασθενών στις ουρές των κρατικών φαρμακείων επίσης περιλαμβανόταν στα παράπονα που έλαβε το Παρατηρητήριο Ασθενών τον περασμένο μήνα. Ασθενής αιμοκαθερόμενη ανέφερε ότι, ενώ ζει σε περιοχή μακριά από το κρατικό φαρμακείο της επαρχίας της, υποβάλλεται σε μεγάλη ταλαιπωρία περιμένοντας στην ουρά για αρκετή ώρα μέχρι που να εξυπηρετηθεί και να πάρει τις ενέσεις που χρειάζεται.
Σε άλλη περίπτωση, ασθενής ανέφερε το πρόβλημα που αντιμετώπισε όταν ο γιατρός του δεν είχε συμπληρώσει σωστά το σχετικό ερωτηματολόγιο για τη συνταγογράφηση του φαρμάκου που χρειάζεται. Μετέβη στο κρατικό φαρμακείο για να το πάρει και εκεί διαπίστωσε ότι ο γιατρός δεν είχε συμπληρώσει το ερωτηματολόγιο του ΟΑΥ. Υποχρεώθηκε να αποταθεί ξανά στον γιατρό του και να μεταβεί δεύτερη φορά στο κρατικό φαρμακείο για να εξυπηρετηθεί.
Τέλος, ασθενής ανέφερε ότι το φάρμακο που εξασφάλισε από νοσοκομειακό φαρμακείο περιλάμβανε φύλλο οδηγιών στην ιταλική γλώσσα και όχι στην ελληνική ή έστω στην αγγλική.
