«Η δική μου δύσκολη στιγμή… η ακτινοθεραπεία στον εγκέφαλο. Μια μάσκα φτιαγμένη πάνω στο πρόσωπό μου και εγώ βιδωμένη σε ένα τραπέζι, ακίνητη». Λόγια της σκηνοθέτιδας Αλεξίας Παπαλαζάρου, η οποία περιγράφει την οκταετή της μάχη με τον καρκίνο.
Αρχικά της διαγνώστηκε στο στήθος, λίγα χρόνια μετά στους πνεύμονες, έπειτα στον εγκέφαλο και μέχρι σήμερα μεταστάσεις. Η κ. Παπαλαζάρου αναφέρεται στην αβάστακτη στιγμή να μιλήσει στην τότε 12χρονη κόρη της, αλλά και στην υπόσχεση που της έδωσε ότι θα συνεχίσει να ζει. «Γίναμε φιλαράκια με τον καρκίνο. Περπατάμε μαζί. Εγώ με το μπαστούνι μου, εκείνος με σθένος και πορευόμαστε. Το αποδέχτηκα», υπογραμμίζει στη χθεσινή ομιλία της λόγω της Παγκόσμιας Ημέρας κατά του Καρκίνου, καλώντας το κράτος να σταθεί δίπλα στους ασθενείς, να τους παρέχει κατ’ οίκον φροντίδα και στήριξη ώστε να ζουν ελεύθεροι.
Στην ομιλία της ξεκινά περιγράφοντας την αναμονή. «Η οθόνη απέναντί μου αλλάζει συνέχεια ρυθμούς. Εγώ κάθομαι στη μεγάλη αίθουσα. Κοιτάζω απέναντι και περιμένω να δω την οθόνη να αναβοσβήνει. Το 34.634, τη νέα μου ταυτότητα. Κάποτε ο ρυθμός ζωής αναβοσβήνει. Το βλέπω και σηκώνομαι. Μπαίνω πρώτα στο δωμάτιο για εγχυήσεις να με ετοιμάσουν για τη χημειοθεραπεία. Στη συνέχεια στα εργαστήρια να με δει γιατρός και πάλι στην αίθουσα να περιμένω να φανεί το 34.634 για να μπω για τη χημειοθεραπεία».
Επιτέλους, περιγράφει, ο ρυθμός ανάβει. «Μπαίνω στη μεγάλη αίθουσα χημειοθεραπειών. Μια ευγενική, χαμογελαστή νοσοκόμα με οδηγεί στην πολυθρόνα μου. Ξαπλώνω, με ετοιμάζουν και το σώμα μου είναι έτοιμο να δεχθεί τα διάφορα κοκτέιλ φαρμάκων που μου χορηγούνται για μια, δύο, τρεις… όσες ώρες χρειαστεί. Εγώ κλείνω τα μάτια και αρχίζω τα δικά μου ταξίδια ζωής. Η ώρα περνάει και εγώ ονειρεύομαι. Αυτή είναι η ρουτίνα μου τα τελευταία οκτώ χρόνια».
Το τελευταίο εξάμηνο, σημειώνει, κάθε Δευτέρα είναι εκεί. «Φεύγω από το Ογκολογικό παίρνοντας παράταση ζωής. Φεύγω σχεδόν χαρούμενη που δεν σταμάτησα να αγαπώ τη ζωή, να ονειρεύομαι, να βάζω νέους στόχους. Γίναμε φιλαράκια με τον καρκίνο. Περπατάμε μαζί. Εγώ με το μπαστούνι μου, εκείνος με σθένος και πορευόμαστε. Το αποδέχτηκα. Όπλο μου η επιστήμη. Οι γιατροί μου που την υπηρετούν, οι νοσοκόμοι, ο ΠΑΣΥΚΑΦ που μας στηρίζει. Η 20χρονη κόρη μου, οι φίλοι καρδιάς, η οικογένειά μου, οι δικοί μου άνθρωποι, τα παιδιά μου – οι μαθητές μου, τα δύο υπέροχα σκυλιά μου. Με όλους αυτούς μαζί συνεχίζω να ζω και να είμαι δυνατή. Θέλει αρετή και τόλμη ο καρκίνος. Θέλει εσύ ο ασθενής να ξαναδείς τη ζωή μέσα από άλλα φίλτρα, και την βλέπεις».
Αρχίζεις, λοιπόν, να παρατηρείς αληθινά και αχόρταγα, επισημαίνει. «Να παρατηρείς ηλιοβασιλέματα, ανατολές. Πόσο όμορφα έγιναν τα ηλιοβασιλέματα. Ξαφνικά παρατηρείς το λουλουδάκι που ξετρύπωσε από τη ρωγμή του δρόμου. Πόσο όμορφα είναι αυτά που κάποτε έλεγες μικρά. Παλεύεις να τα αποτυπώσεις. Τα αγαπάς. Όλα τα αγαπάς. Μια αγκαλιά, ένα χαμόγελο. Ποτέ πριν δεν ένιωσα τόσο ζεστή την αγκαλιά των ανθρώπων. Μα πιο πολύ αχόρταγα κοιτάω την κόρη μου. Αληθινά, δεν χορταίνω την εικόνα της. Διότι, λέω, αν τύχει να φύγω να κουβαλήσω όση πιο πολύ Λαζάρια μπορώ μέσα μου».
Θέλει να ψάξεις τα θραύσματα ψυχής, να τα ονοματίσεις, να τα αποδεχθείς, συνεχίζει. «Να ξαναπροσδιορίσεις της ζωή σου. Να απαλλαγείς από βαρίδια που κουβαλάς. Να απελευθερωθείς από τραύματα και ενοχές. Από ο,τι άλλο κάνει τη ζωή μικρή και ασήμαντη. Όχι, εύκολο δεν είναι. Μόνοι δεν μπορούμε πάντα. Θέλουμε τους δικούς μας ανθρώπους δίπλα μας. Ένα χαμόγελο, ένα μήνυμα στο κινητό, μια βόλτα με μια φίλη. Ένα ταξίδι. Μια βραδιά σε ταβέρνα. Συζητήσεις για όσα συμβαίνουν μέσα σου και γύρω σου. Αυτά τα απλά, καθημερινά, μας βοηθούν να συνεχίσουμε. Να ξέρουμε ότι είστε δίπλα μας και όλοι μαζί δυνατοί για να αντιμετωπίσουμε τον καρκίνο σαν μια ασθένεια όπως όλες οι άλλες».
Δύσκολες στιγμές πολλές, υπογραμμίζει. «Μα βρίσκεις τη δύναμη. Θέλεις να ζήσεις. Η δική μου δύσκολη στιγμή… η ακτινοθεραπεία στον εγκέφαλο. Μια μάσκα φτιαγμένη πάνω στο πρόσωπό μου και εγώ βιδωμένη σε ένα τραπέζι, ακίνητη. Αυτό, ναι, είναι το πιο δύσκολο. Και τότε είπα “Αλεξία δεν έχεις επιλογή, είναι μονόδρομος. Πρέπει να το κανείς. Για να το αντέξω έφερα κοντά μου τη μάνα μου, τον μπαμπά μου. Μου κρατούσαν το χέρι, μου μιλούσαν, μου χαμογελούσαν και εγώ γινόμουν ξανά παιδάκι. Κι έτσι περνούσαν τα 40 λεπτά ακινησίας και κλειστοφοβικής ατμόσφαιρας. Πιστέψτε με! Σχεδόν ευχάριστα», λέει συγκινημένη.
«Η θεραπεία τελείωνε και εγώ άφηνα απαλά το χέρι του μπαμπά μου και της μάνας μου για να συνεχίσω να ζω. Αντλείς δύναμη από αυτούς που σε κάνουν πιο δυνατή», αναφέρει.
«Η ακόμη πιο δύσκολη στιγμή, όταν έπρεπε να το ανακοινώσω στην τότε 12χρονη κόρη μου. Πώς ανακοινώνεις αυτά τα νέα σε ένα παιδί 12 ετών; Εγώ, βέβαια, της το είπα μεταξύ σοβαρού και αστείου. Χωρίς να θυμάμαι πώς ακριβώς. Όμως, θυμάμαι τη σιωπή της. Και την επόμενη στιγμή το πρόσωπό της. Ένα πρόσωπο βρεγμένο από δάκρια. “Μαμά θα πεθάνεις;” Γέλασα. Προσπάθησα, να κάνω ότι γελάω. “Τι λες κόρη μου; Φυσικά και δεν θα πεθάνω. Θα συνεχίσω να σε πρήζω. Να σου μουρμουρώ”, της είπα. “Υποσχέσου! Ορκίσου ότι δεν θα πεθάνεις”. Της απάντησα “Αγάπη μου, θα ταλαιπωρηθώ. Θα μου αφαιρέσουν έναν μαστό. Θα χοντρύνω. Θα πέσουν τα μαλλιά μου. Αλλά θα τα ξεπεράσω όλα αυτά. Η μάνα σου είναι δυνατή, θα το παλέψει. Στο υπόσχομαι”. Κράτησα την υπόσχεση που έδωσα στην κόρη μου. Από αυτή τη δοκιμασία θα βγούμε και εγώ και η κόρη μου πιο δυνατές. Θα της δώσω όλα εκείνα τα εφόδια για να παλεύει. Για να στέκεται στα πόδια της και να αγαπά τη ζωή, με ό,τι αυτή κουβαλά. Ναι, τα κατάφερα! Την έκανα δυνατή. Αν και την έκανα πολλές φορές να κλάψει. Βλέπετε, δεν της έκρυψα ούτε τον δεύτερο, ούτε τον τρίτο καρκίνο».
Η κόρη μου δεν με είδε ποτέ άρρωστη, υπογραμμίζει. «Η κόρη μου με έβλεπε να ζω. Να χαμογελώ. Να ονειρεύομαι. Να μην σταματάω λεπτό να δουλεύω. Να πηγαίνω το πρωί χημειοθεραπείες και το βράδυ πρόβα στο θέατρο. Οκτώ χρόνια τώρα, κρατώ την υπόσχεση που της έδωσα. Όχι, εύκολο δεν είναι. Αλλά δεν είναι ακατόρθωτο. Φτάνει να είμαστε μαζί, διότι μαζί είμαστε δυνατοί».
Με λένε Αλεξία Παπαλαζάρου, είπε. «Είμαι σκηνοθέτης θεάτρου και από το 2017 είμαι καρκινοπαθής. Μάιος του 2017 διαγνώστηκα με καρκίνο στο στήθος. Έκανα μαστεκτομή. Το πρωί χημειοθεραπεία, το βράδυ πρόβες στο θέατρο. Νοέμβριος 2021, καρκίνος στο πνεύμονα. Το πρωί χημειοθεραπείες και ακτινοθεραπείες, το βράδυ πρόβες στο θέατρο. Οκτώβρης 2022, καρκίνος στο εγκέφαλο. Πέντε ώρες χειρουργείο, σε δέκα μέρες επιστροφή για πρόβες στο θέατρο. Το πρωί οι πιο δύσκολες ακτινοθεραπείες, το βράδυ πρόβες στο θέατρο. 2022 – 2025 μεταστάσεις στον εγκέφαλο. Οι θεραπείες συνεχίζονται και εγώ συνεχίζω να δουλεύω στο θέατρο. Με ένα σώμα ταλαιπωρημένο, κουρασμένο…», κάνει παύση από το δυνατό χειροκρότημα των παρευρισκόμενων.
«Αλλά με το μυαλό ξεκάθαρο. Το σώμα φώναζε ξεκουράσου, εγώ έκανα πως δεν το ακούω. Πρέπει να επιβιώσω. Πρέπει να σπουδάσω την κόρη μου. Να ζήσω σαν κανονικός, φυσιολογικός άνθρωπος. Όχι, δεν θέλω να ζητήσω ελεημοσύνες. Δεν θέλω να γίνομαι βάρος στην οικογένεια, στους φίλους μου. Θέλω να συνεχίσω να ζω με αξιοπρέπεια. Οι γιατροί μου μετά τον καρκίνο στον εγκέφαλο, μου είπαν ότι δεν μπορώ να οδηγώ. Τρία χρόνια τώρα, πηγαίνω από το Ογκολογικό στη δουλειά μου. Πόσες φορές να ζητήσω από τους δικούς μου ανθρώπους να με πάρουν και να με φέρουν; Δεν υπάρχουν χρήματα για οδηγούς, για ταξί. Ζω μόνη με τα δύο σκυλιά μου. Η κόρη μου είναι φοιτήτρια στην Αθήνα. Με ένα σώμα ταλαιπωρημένο. “Η κόπωση ελλοχεύει κινδύνους Αλεξία, είναι επικίνδυνο να μένεις μόνη. Αν πέσεις στο μπάνιο; Αν νιώσεις άσχημα μέσα στη νύχτα, τι θα κάνεις; Πρέπει να φέρεις κοπέλα στο σπίτι”, μου λένε. Με τι λεφτά, όμως;».
Ξέρετε, προσθέτει, ποτέ δεν μου άρεσε να μιλάω για λεφτά. «Κι αυτή τη στιγμή νιώθω άβολα που αναφέρομαι σε αυτά. Όμως είναι μια αλήθεια που δεν αφορά μόνο έμενα. Αφορά κάθε ασθενή. Πρέπει να ειπωθεί αυτή η αλήθεια για να την ακούσουν εκεί που λαμβάνουν αποφάσεις για εμάς. Να γνωρίζουν τις μαρτυρίες μας. Ποιο δυνατοί μαζί! Ναι, θέλουμε όμως και το κράτος δίπλα μας. Θέλουμε στήριξη. Θέλουμε να έχουμε το δικαίωμα να είμαστε δυνατοί. Να μην νιώθουμε άρρωστοι. Αδύναμοι. Να μην μας φοράτε την ταμπέλα του ασθενή. Ναι, ο ΠΑΣΥΚΑΦ είναι δίπλα μας και οι άνθρωποι του μας φροντίζουν με χαμόγελο και νοιάξιμο αλλά είμαστε πολλοί και θέλουμε να νιώθουμε ελεύθεροι».
