Την άμεση και υποχρεωτική καταγραφή όλων των ελλείψεων που παρατηρούνται σε φάρμακα σε ευρωπαϊκό επίπεδο επιχειρεί ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ), τη στιγμή που αρκετά αντιβιοτικά κυρίως, αλλά και ενέσιμα –και όχι μόνο– σκευάσματα για τον διαβήτη εξακολουθούν να παρουσιάζουν επικίνδυνα μειωμένα αποθέματα σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες.
Από την Κυριακή, τίθεται σε λειτουργία και επίσημα η ευρωπαϊκή πλατφόρμα καταγραφής ελλείψεων, ενώ η Ευρώπη γενικά, για άλλη μια χρονιά, βρίσκεται με στραμμένο το βλέμμα στους μήνες της άνοιξης κατά τους οποίους τα τελευταία τρία χρόνια παρατηρείται υπερβολική χρήση των ενέσιμων σκευασμάτων για τον διαβήτη που χορηγούνται, εκτός ενδείξεων, για αισθητικούς λόγους, με αποτέλεσμα τα αποθέματα διεθνώς να μειώνονται και να προκαλείται καθυστέρηση στη θεραπεία ασθενών που πραγματικά τα χρειάζονται. Βεβαίως, στην περίπτωση αυτή, φέτος η εικόνα ενδεχομένως να είναι καλύτερη από ότι τα έτη 2022-2023 και 2024, καθώς στην αγορά έχουν κυκλοφορήσει πλέον επίσημα ειδικά φαρμακευτικά σκευάσματα για την απώλεια βάρους, τα οποία αναμένεται ότι θα καλύψουν τα άτομα που παλαιότερα κατέφευγαν καταχρηστικά στα ενέσιμα σκευάσματα που απευθύνονται αποκλειστικά σε διαβητικούς, για τους οποίους, ωστόσο, το πρόβλημα παραμένει σε ό,τι αφορά τις διαφόρων τύπων ινσουλίνες που παρουσιάζουν σημαντικά μειωμένα αποθέματα.
Η ανάγκη για έγκαιρη καταγραφή των ελλείψεων και κοινή διαχείριση των προβλημάτων που προκύπτουν στην φαρμακευτική περίθαλψη των ασθενών στα κράτη-μέλη της ΕΕ, κατέστη επιτακτική από το 2022 όταν άρχισαν να παρουσιάζονται σημαντικές ελλείψεις κυρίως σε αντιβιοτικά. Οι ελλείψεις αυτές ήταν πολύ έντονες και το 2024, ενώ σε αρκετά σκευάσματα εξακολουθούν να υπάρχουν με τα κράτη-μέλη της ΕΕ να δίνουν πραγματικά μάχες προκειμένου να εξασφαλίσουν κάποια αποθέματα για να καλύψουν τις ανάγκες των πολιτών τους.
«Το πρόβλημα με τις ελλείψεις φαρμάκων στην Ευρώπη, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στα μειωμένα αποθέματα πρώτων υλών που δυσκολεύουν την παραγωγή αυξημένων ποσοτήτων σε κάποια σκευάσματα», εξήγησε στον «Φ» η διευθύντρια των Φαρμακευτικών Υπηρεσιών, Έλενα Παναγιωτοπούλου, προσθέτοντας ότι με την κοινή πλατφόρμα καταγραφής ελλείψεων, «επιχειρείται η κοινή διαχείριση των ελλείψεων και η ανάπτυξη συνεργασίας μεταξύ των κρατών-μελών, αφού όταν ένα κράτος αντιμετωπίζει πρόβλημα, τα αποθέματα που υπάρχουν σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα παραχωρούνται για κάλυψη των απολύτως απαραίτητων αναγκών του».
Αυτό, θα επιτευχθεί, μέσω της υποχρεωτικής καταγραφής των αποθεμάτων στην συγκεκριμένη πλατφόρμα η οποία θα είναι προσβάσιμη σε όλους. «Η Πλατφόρμα Παρακολούθησης Ελλείψεων (ESMP) τέθηκε σε πλήρη λειτουργία και επιτρέπει στους κατόχους άδειας κυκλοφορίας και τις εθνικές αρμόδιες Αρχές να αναφέρουν άμεσα πληροφορίες σχετικά με την προσφορά, τη ζήτηση και τη διαθεσιμότητα φαρμάκων, ενώ η χρήση της, από τις 2 Φεβρουαρίου, θα είναι υποχρεωτική, τόσο για τις εθνικές Αρχές όσο και για τους κατόχους άδειας κυκλοφορίας».
Πρόκειται, με απλά λόγια, για ένα ηλεκτρονικό σύστημα το οποίο δίνει τη δυνατότητα για καλύτερη παρακολούθηση και διαχείριση των φαρμάκων. Αυτοματοποιεί τη διαδικασία συλλογής δεδομένων για τις ελλείψεις και οι Αρχές θα έχουν άμεση πρόσβαση και ενημέρωση σε πραγματικό χρόνο. Πρόσβαση σε πληροφορίες που αφορούν σε φάρμακα των οποίων τα αποθέματα είναι μειωμένα έχουν και οι πολίτες, ενώ υπάρχει η δυνατότητα ενημέρωσης και σκευάσματα τα οποία παρουσίασαν ελλείψεις οι οποίες αντιμετωπίστηκαν.
Η Κύπρος, επεσήμανε η κ. Παναγιωτοπούλου, «ευτυχώς, δεν αντιμετώπισε και δεν αντιμετωπίζει τα σοβαρά προβλήματα ελλείψεων φαρμάκων, κυρίως αντιβιοτικών, που αντιμετωπίζουν άλλα ευρωπαϊκά κράτη και αυτό χάριν στην εγχώρια παραγωγή αντίστοιχων σκευασμάτων τα οποία μας βοηθούν να καλύπτουμε τις ανάγκες μας». Ως Φαρμακευτικές Υπηρεσίες, «το προηγούμενο διάστημα έχουμε ενημερώσει, ως οφείλαμε, τόσο τους κατόχους άδειας κυκλοφορίας φαρμάκων στην Κύπρο όσο και την κυπριακή φαρμακοβιομηχανία για τη λειτουργία της ευρωπαϊκής πλατφόρμας και ζητήσαμε τη συνεργασία τους. Η πλατφόρμα αυτή, είναι ιδιαίτερα σημαντική διότι σε περιόδους κρίσεων και όταν τα φάρμακα που παρουσιάζουν ελλείψεις απευθύνονται σε σοβαρά ασθενείς και η ανάγκη να τα διαθέτουμε είναι επιτακτική, θα μπορούμε να ανατρέξουμε στα δεδομένα και να προσπαθήσουμε να τα εξασφαλίσουμε σε συνεργασία πάντα με τα υπόλοιπα κράτη-μέλη της ΕΕ».
