Βαθιά ανησυχία για την κλιμάκωση περιστατικών σοβαρής κακοποίησης, παραμέλησης και πρόκλησης βλάβης ή θανάτου σε ζώα, εκφράζει η Επίτροπος Περιβάλλοντος και Ευημερίας των Ζώων, Αντωνία Θεοδοσίου.

Όπως αναφέρει σε σχετική ανακοίνωση, τα περιστατικά αυτά αποτελούν σοβαρές παραβιάσεις της ισχύουσας νομοθεσίας, και αναδεικνύουν τη συλλογική ευθύνη που έχουμε ως κοινωνία και πολιτεία για την προστασία των ζώων.

Παρακάτω παρατίθενται πρόσφατα περιστατικά που αναδεικνύουν, εκ νέου, την ανάγκη για άμεση και δυναμική παρέμβαση:

Δολοφονία σκύλων στην Πάφο

Στις 9 Ιανουαρίου 2025, πολίτης κατήγγειλε ότι δύο σκύλοι του, που έφεραν σήμανση, βρέθηκαν νεκροί στην επαρχία Πάφου. Η αστυνομία εντόπισε τους σκύλους, και κατόπιν ερευνών και κτηνιατρικής εξέτασης, διαπιστώθηκε ότι ο θάνατός τους προκλήθηκε από πυροβολισμούς με κυνηγετικό όπλο.

Οι αρχές προχώρησαν στη σύλληψη ενός ατόμου ως ύποπτο για τον θανάσιμο τραυματισμό των σκύλων, ο οποίος σε κατάθεσή του ισχυρίστηκε ότι οι σκύλοι ενοχλούσαν πτηνά που εκτρέφει. Ο ύποπτος οδηγήθηκε ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου Πάφου και κατηγορήθηκε για παράνομη μεταφορά και χρήση κυνηγετικού όπλου, παράνομη μεταφορά και χρήση εκρηκτικών υλών, και πρόκληση βλάβης σε ζώα.  

Εγκλωβισμός ζώων σε δεξαμενή

Στις 15 Ιανουαρίου 2025 σημειώθηκε περιστατικό εγκλωβισμού δύο αδέσποτων σκύλων στη λίμνη αποθήκευσης ανακυκλωμένου νερού από τριτοβάθμια επεξεργασία στον Σταθμό Επεξεργασίας Λυμάτων στη Δευτερά. Πολίτης ενημέρωσε άμεσα την Πυροσβεστική Υπηρεσία και οι σκύλοι διασώθηκαν από την ΕΜΑΚ. Περιμετρικά της δεξαμενής εντοπίστηκαν φυσίγγια από κυνηγετικό όπλο, και εντός της αριθμός νεκρών ζώων και πτηνών, γεγονός που υποδεικνύει την ανάγκη άμεσης παρέμβασης για τη λήψη προληπτικών μέτρων ασφάλειας.

Δυστυχώς, όπως αναφέρει η Επίτροπος, η περίπτωση αυτή δεν αποτελεί μεμονωμένο γεγονός, καθώς έχει παρατηρηθεί και στο παρελθόν ζώα στην προσπάθειά τους να πιουν νερό, συμπεριλαμβανομένων άγριων ειδών, όπως αλεπούδες και λαγοί, να παγιδεύονται σε λίμνες ανακυκλωμένου από βιολογικό καθαρισμό νερού.

Είναι σημαντικό, προσθέτει, η περίφραξη γύρω από ανοιχτές λίμνες/δεξαμενές να είναι επαρκής και να συντηρείται συχνά, γιατί αυτές αποτελούν εν δυνάμει κίνδυνο για το σύνολο της πανίδας, αλλά και για ανθρώπους. Η κατασκευή περίφραξης, η ασφάλισή της, η εγκατάσταση συστήματος συναγερμού, η συστηματική και συχνή εποπτεία των δεξαμενών αυτών από τις αρμόδιες Αρχές, αποτελούν μέτρα μείωσης των πιθανοτήτων εισόδου ζώων σε αυτές ενώ, παράλληλα, αποτρέπουν και την οποιαδήποτε δραστηριότητα μη εξουσιοδοτημένων ατόμων στη περιοχή.

Σύμφωνα με την Επίτροπο, μετά το περιστατικό το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, έχει δρομολογήσει ενέργειες για την οριστική επίλυση του προβλήματος, με την ένταξη ειδικών όρων στις μελέτες κατασκευής νέων λιμνών που να περιλαμβάνουν τρόπους διαφυγής για ζώα που ενδέχεται να εγκλωβιστούν, και με την προσθήκη μέσων διαφυγής στις υφιστάμενες.

Κακοποίηση σκύλου στην Πέγεια

Στις 16 Ιανουαρίου 2025, κάτοικοι στην κοινότητα Κισσόνεργας του Δήμου Πέγειας εντόπισαν σκύλο σε κρίσιμη κατάσταση, τυλιγμένο σε σακούλες, μέσα σε κάδο απορριμμάτων.

Ο σκύλος, που έφερε σήμανση, μεταφέρθηκε άμεσα σε κτηνιατρική κλινική, όπου λαμβάνει την απαιτούμενη φροντίδα. Οι έρευνες της Αστυνομίας οδήγησαν στη σύλληψη δύο ατόμων. Ο πρώτος ύποπτος, δήλωσε ότι είχε χάσει τον σκύλο του πριν από ενάμιση χρόνο, αλλά παρέλειψε να το δηλώσει στην Αστυνομία, όπως προνοεί η σχετική νομοθεσία και θα κλητευθεί αργότερα για να κατηγορηθεί σε σχέση με τη μη συμμόρφωσή του με την υπό αναφορά πρόνοια της νομοθεσίας. Ο δεύτερος ύποπτος συνελήφθη δυνάμει εντάλματος για διευκόλυνση των ερευνών και στη συνέχεια αφέθηκε ελεύθερος χωρίς να κατηγορηθεί. Η υπόθεση βρίσκεται ακόμα υπό διερεύνηση. Σύμφωνα με το Γραφείο Πρόληψης Εγκλήματος του Αρχηγείου Αστυνομίας, έχουν ληφθεί δείγματα DNA από τις σακούλες και αναμένονται επιστημονικά αποτελέσματα για την ταυτοποίηση των υπαιτίων αυτής της φρικαλεότητας.

Δηλητηριάσεις ζώων στις Βάσεις

Σύμφωνα με ανακοίνωση των Βρετανικών Βάσεων, τέσσερα περιστατικά δηλητηριάσεων αλεπούδων και αδέσποτων σκύλων καταγράφηκαν τους τελευταίους τρεις μήνες, στις περιοχές Ακρωτηρίου και Επισκοπής. Σε ένα από τα περιστατικά εντοπίστηκαν δηλητηριώδη δολώματα από τους σκύλους της Ομάδας Ανίχνευσης Δηλητηριασμένων Δολωμάτων της Υπηρεσίας Θήρας και Πανίδας. Η Αστυνομία των Βρετανικών Βάσεων διερευνά τα περιστατικά, ενώ δείγματα έχουν αποσταλεί στο Γενικό Χημείο της Δημοκρατίας για τοξικολογικές εξετάσεις. Παράλληλα, τόσο η Αστυνομία όσο και το Τμήμα Περιβάλλοντος των Βρετανικών Βάσεων έχουν ξεκινήσει εντατικές εκστρατείες κατά της παράνομης εκπαίδευσης κυνηγετικών σκύλων ενώ η Ομάδα Ανίχνευσης Δηλητηριασμένων Δολωμάτων της Υπηρεσίας Θήρας και Πανίδας περιπολεί τις περιοχές σε τακτική βάση.

Επίτροπος: Καθημερινά λαμβάνουμε καταγγελίες

Η κα. Θεοδωσίου τονίζει πως τα προαναφερθέντα περιστατικά, δυστυχώς, δεν είναι μεμονωμένα. «Καθημερινά λαμβάνουμε καταγγελίες και παρακολουθούμε και στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης περιστατικά κακοποίησης και παραμέλησης ζώων, κακομεταχείρισης και εγκατάλειψης μεγάλου αριθμού σκύλων, κυρίως κυνηγόσκυλων, και δηλητηριάσεις γάτων. Οι αρμόδιες Αρχές φέρουν σημαντική ευθύνη για την επιβολή της νομοθεσίας, αλλά δεν αρκεί η απόδοση ευθυνών στο Κράτος, όταν τα φρικτά αυτά περιστατικά αποτελούν αποτέλεσμα πράξεων μερίδας πολιτών που συνειδητά περιφρονούν τους νόμους, την ανθρωπιά και τον σεβασμό στη ζωή. Οι άνθρωποι που διαπράττουν τέτοιες πράξεις είναι οι πρώτοι και κύριοι υπεύθυνοι. Ως κοινωνία και ως άτομα, έχουμε ακόμη μεγαλύτερη υποχρέωση να δράσουμε».

Η Επίτροπος καλεί τους πολίτες να καταγγέλλουν περιστατικά κακοποίησης παρέχοντας τεκμηριωμένες πληροφορίες, ακολουθώντας τις προβλεπόμενες διαδικασίες και απευθυνόμενοι στις αρμόδιες Αρχές, στην Αστυνομία των Ζώων, στις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες, και στις οικείες Δημοτικές και Κοινοτικές Αρχές, που έχουν την ευθύνη για την αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων. Περαιτέρω, τονίζει πως η γνώση και η κατανόηση της νομοθεσίας από τους πολίτες σχετικά με τη νομοθεσία για τη μεταχείριση των ζώων γενικότερα, και των σκύλων, ειδικότερα αποτελεί απαραίτητο εργαλείο για την ορθή διαχείριση των ζώων.

«Απαιτούνται επιπρόσθετες άμεσες στρατηγικές και μέτρα»

Η κα. Θεοδωσίου σημειώνει πως εκείνο που είναι ουσιαστικά αναγκαίο είναι η πρόληψη.

«Το Γραφείο θα συνεχίσει να μελετά και να προτείνει μέτρα, υποβοηθώντας τις αρμόδιες Υπηρεσίες και τους εμπλεκόμενους φορείς, με στόχο την ενίσχυση της προστασίας και της ευημερίας των ζώων, ενώ θα παρακολουθεί την αποτελεσματική εφαρμογή της νομοθεσίας από τις αρμόδιες Αρχές, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του», προσθέτει.

Σύντομα, συνεχίζει, αναμένεται και η ολοκλήρωση της αναθεώρησης του περί Σκύλων Νόμου από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, για την αποτελεσματικότερη ρύθμιση των θεμάτων διαχείρισης, φροντίδας, κατοχής και ευημερίας τους.

Το Γραφείο της κας. Θεοδοσίου, «διενεργεί σειρά επαφών με τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες, την Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας, τον Παγκύπριο Κτηνιατρικό Σύλλογο, τις Τοπικές Αρχές, και Φιλοζωικές Οργανώσεις, καταγράφοντας απόψεις και εντοπίζοντας κενά, ώστε να καταρτίσουμε περαιτέρω προτάσεις πολιτικής και πρακτικές, που θα συνδράμουν στην ορθή διαχείριση των ζώων συντροφιάς. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη την κλιμάκωση τέτοιων περιστατικών, είναι σαφές ότι απαιτούνται επιπρόσθετες άμεσες στρατηγικές και μέτρα. Τα μέτρα αυτά θα στοχεύουν, μεταξύ άλλων, στη διασφάλιση της αποτελεσματικής εφαρμογής της νομοθεσίας, στην ενίσχυση των μηχανισμών παρακολούθησης, σε τρόπους επιτάχυνσης των διαδικασιών επιβολής των ποινών που ορίζει η νομοθεσία, και στην πρόληψη παρόμοιων περιστατικών».

Παράλληλα, συνεχίζει, «απαιτείται η στήριξη των Τοπικών Αρχών στο έργο τους. Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στην άμεση εφαρμογή της καθολικής σήμανσης και έκδοσης αδειών κατοχής ζώων, καθώς και στον τακτικό έλεγχο της συμμόρφωσης των ιδιοκτητών».

Επιπλέον, το σχέδιο για τη στείρωση όλων των αδέσποτων γάτων πρέπει να υλοποιηθεί με σαφές χρονοδιάγραμμα, και να εξεταστεί η επέκτασή του σε σκύλους, ώστε να μειωθεί δραστικά ο αριθμός των αδέσποτων. Ταυτόχρονα, καταλήγει, «ένα θέμα για το οποίο έχει αναλάβει πρωτοβουλίες το Γραφείο μας είναι οι περιφερειακοί χώροι προσωρινής φύλαξης αδέσποτων σκύλων, ώστε να διασφαλιστεί η επιτάχυνση των διαδικασιών και συνεργειών για τη δημιουργία τους».