Γολγοθά βιώνουν τουλάχιστον 3.700 παιδιά με έναν Ελληνοκύπριο ή Τουρκοκύπριο γονέα και έναν γονέα από τρίτη χώρα, τα οποία γεννήθηκαν και ζουν στην Κύπρο χωρίς να απολαμβάνουν την κυπριακή ιθαγένεια.
Όπως αναφέρθηκε στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Βουλής, υπάρχουν σε εκκρεμότητα περίπου 760 αιτήσεις παιδιών με Τουρκοκύπριο γονέα τα οποία πληρούν τα κριτήρια, υπάρχουν περίπου 2.800 αιτήσεις παιδιών με Τουρκοκύπριο γονέα που δεν πληρούν τα κριτήρια, καθώς και κάποιος αριθμός παιδιών με Ελληνοκύπριο γονέα που εκκρεμούν. Υπάρχουν, επίσης, περιπτώσεις παιδιών που αναμένουν 16 χρόνια να εξεταστεί η αίτησή τους ή ακόμη και άτομα που ενηλικιώθηκαν στην Κύπρο και ζουν στη χώρα μας πέρα από 20, 30 και 40 χρόνια χωρίς να έχει βρεθεί κάποια λύση γι’ αυτά. Η Επιτροπή θα επανεξετάσει το θέμα τον Φεβρουάριο.
Όπως διευκρινίστηκε από το υπουργείο Εσωτερικών, όταν τα παιδιά έχουν έστω και έναν γονέα Κύπριο πολίτη δικαιούνται υπηκοότητα. Αυτό δεν ισχύει σε περίπτωση που ο δεύτερος γονέας εισήλθε ή παραμένει παράνομα στη Δημοκρατία. Σε αυτήν την περίπτωση η κατάσταση του παιδιού και η αίτηση για πολιτογράφηση εξετάζεται από το Υπουργικό Συμβούλιο βάσει ορισμένων κριτηρίων.
Από το 2003 που άνοιξαν τα οδοφράγματα δόθηκαν περίπου 5.000 εγκρίσεις για πολιτογράφηση παιδιών. Σήμερα εκκρεμούν περίπου 2.885 αιτήσεις με έναν Τουρκοκύπριο γονέα, οι οποίες φαίνεται να μην πληρούν τα κριτήρια, επίσης εκκρεμούν 760 αιτήσεις με έναν Τουρκοκύπριο γονέα, τα οποία φαίνεται να πληρούν τα κριτήρια, ενώ από το 2024 εκκρεμούν τουλάχιστον 20 περιπτώσεις με Ελληνοκύπριο γονέα. Στη διάρκεια του 2024 εγκρίθηκαν 96 περιπτώσεις που αφορούν Τουρκοκύπριους και 25 περιπτώσεις που αφορούν Ελληνοκύπριους.
Εκ μέρους του γραφείου της Επίτροπος Διοικήσεως, εκδόθηκε σχετική έκθεση, ενώ αναφέρθηκε πως χειρίζονται τουλάχιστον 30 παράπονα. Όπως υπογραμμίστηκε, αφορά περιπτώσεις με Ελληνοκύπριους γονείς και γονείς πολιτών τρίτων χωρών, τα παιδιά των οποίων στερούνται βασικά δικαιώματα.
Αναφέρθηκε, επίσης, πως δεν είναι ξεκάθαρο για ποιους λόγους τα παιδιά αυτά δεν πληρούν τα κριτήρια.
Επιπλέον, εκ μέρους του γραφείου της Επίτροπου του Παιδιού, υπογραμμίστηκε πως το Νοέμβριο του 2024 η ίδια η Επίτροπος επισκέφθηκε τον Υπουργό Εσωτερικών συνοδευόμενη από παιδί του οποίου η αίτηση για κυπριακή υπηκοότητα εξετάζεται από το 2008, δηλαδή για 16 χρόνια. «Δεν μπορεί κανένας να κινηθεί δικαστικά εναντίον του κράτους, καθώς η διαδικασία παγώνει. Δεν απορρίπτεται», διευκρινίστηκε.
Ξεκαθαρίστηκε πως υπάρχουν πολλές κατηγορίες παιδιών που αναμένουν ιθαγένεια:
>> Παιδιά όπου ο ένας γονέας είναι Ελληνοκύπριος και ο άλλος γονέας πρόσωπο που παραμένει στην Κύπρο με καθεστώς διεθνούς προστασίας , δηλαδή που αναγνωρίζεται ως πρόσφυγας.
>> Παιδιά όπου ο ένας γονέας είναι Ελληνοκύπριος και ο άλλος αιτητής ασύλου. Σε τέτοιες περιπτώσεις, σημειώθηκε, ο γονέας δεν αποκλείεται να απελαθεί και το παιδί, επειδή έχει αναγνωριστεί από τον αλλοδαπό γονέα, να παραμένει στην Κύπρο χωρίς υπηκοότητα σε μια μονογονεϊκή οικογένεια.
>> Παιδιά όπου ο ένας γονέας είναι Ελληνοκύπριος και ο άλλος γονέας κάποια φορά εισήλθε παράνομα στην Κύπρο, ακόμη και αν πλέον διαμένει νόμιμα στην Κυπριακή Δημοκρατία.
>> Παιδιά όπου ο γονέας έγινε Ελληνοκύπριος κατόπιν γάμο αλλά εκείνα γεννήθηκαν από πατέρα/μητέρα και δεν τους μεταβιβάζεται η υπηκοότητα.
Υπάρχει περίπτωση, υπογραμμίστηκε, όπου τα μισά παιδιά μιας οικογένειας (όσα γεννήθηκαν πριν το 2017) να έχουν υπηκοότητα και τα άλλα μισά (όσα γεννήθηκαν μετά το 2017) δεν έχουν υπηκοότητα.
Εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, ανέφερε ότι το θέμα συζητείται για 15 στη Βουλή σε διάφορες επιτροπές καθώς η Κύπρος δεν έχει υπογράψει τις σχετικές Συνθήκες του ’54 και του ’61 για θέματα ιθαγένειας. «Είμαστε ένα από τα δύο κράτη μέλη της ΕΕ, εμείς και η Λετονία, που δεν έχουμε υπογράψει τη Σύμβαση του ’54», σημειώθηκε.
Ως ένα ακόμη παράδειγμα, αναφέρθηκε η περίπτωση ατόμου που γεννήθηκε στην Κύπρο από γονείς πρόσφυγες, το οποίο αν και ζει στην Κύπρο για 30 χρόνια η αίτηση για ιθαγένεια έχει αποκρυφθεί. «Το πρόβλημα της ανιθαγένειας διογκώνεται εξαιτίας και τέτοιων περιπτώσεων. Έχουμε άτομα που ζουν στην Κύπρο 20 και 30 χρόνια ως ανιθαγενείς».
Εκ μέρους του Κυπριακού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες (Cyprus Refugee Council), αναφέρθηκε ότι το κράτος είναι νομικά υποχρεωμένο να γνωρίζει ποια παιδιά έχουν ή όχι ιθαγένεια. «Πρέπει να δημιουργηθεί νομοθεσία, δεν γίνεται να αποφασίζει η εκτελεστική εξουσία», υπογραμμίστηκε και έγινε λόγος για κατάχρηση εξουσίας.
Από πλευράς του Υπουργείου Παιδείας, αναφέρθηκε ότι τα παιδιά αυτά φοιτούν κανονικά στα σχολεία, ωστόσο, αντιμετωπίζουν δυσκολίες σε περιπτώσεις δραστηριοτήτων που απαιτούν ταξίδι στο εξωτερικό.
