Απόφαση με αισθητούς κραδασμούς εξέδωσε χθες το Κακουργιοδικείο Λευκωσίας σε σχέση με μια εκ των τεσσάρων υποθέσεων πολιτογράφησης που έχουν πάρει μέχρι στιγμής το δρόμο της δικαιοσύνης.

Το Κακουργιοδικείο Λευκωσίας εξέδωσε κατά πλειοψηφία αθωωτική απόφαση για όλους τους κατηγορούμενους (επτά φυσικά και νομικά πρόσωπα) για τις συνθήκες πολιτογράφησης της οικογένειας Σάλεμ. Καταδίκασε μόνο δυο από τους επτά κατηγορούμενους για φορολογικά ζητήματα.

Συγκεκριμένα, βάσει της ετυμηγορίας αθωώθηκαν σε όλες τις κατηγορίες που αντιμετώπιζαν ο δικηγόρος Φώτος Τσαγγαρίδης (κατηγορούμενος 1), ο οικονομικός διευθυντής του Ομίλου Zavos Group, Μιχάλης Μιχαήλ (κατηγορούμενος 3), η δικηγορική εταιρεία PHC Tsangarides LLC (κατηγορούμενη 5), η εταιρική οντότητα FullServe Sercretarial Ltd (κατηγορούμενη 6) και η δικηγόρος Έλλη Μιχαηλίδου (κατηγορούμενη 7).

Ο εκτελεστικός διευθυντής της εταιρείας Zavos Group, Μιχάλης Ζαβός (κατηγορούμενος 2) και η εταιρεία συμφερόντων του Larina Estates Limited (κατηγορούμενη 4), επίσης αθωώθηκαν σε όλες τις κατηγορίες που αφορούσαν τις πολιτογραφήσεις, αλλά καταδικάστηκαν σε συνολικά έξι κατηγορίες που αφορούν φορολογικά ζητήματα.

Πιο συγκεκριμένα, τρεις κατηγορίες (11-13) αφορούσαν τη δόλια αποφυγή καταβολής ΦΠΑ. Ενδεικτικά, και σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στο κατηγορητήριο, ο εκτελεστικός διευθυντής της εταιρείας Zavos Group, Μιχάλης Ζαβός και η εταιρεία συμφερόντων του Larina Estates Limited την 21/11/2018 προέβησαν σε ενέργειες με σκοπό την δόλια αποφυγή καταβολής ΦΠΑ, δηλαδή συνέταξαν και υπέβαλαν στο Τμήμα Φορολογίας, εκ μέρους του Μοχάμεντ Σάλεμ (κατηγορία 11), του Μπάχα Σάλεμ (κατηγορία 12) και της Eσρά Σάλεμ (κατηγορία 13), Υπεύθυνες Δηλώσεις για επιβολή μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ αναφορικά με την αγορά διαμερισμάτων, ενώ γνώριζαν την ύπαρξη συμφωνιών διαχείρισης για τα εν λόγω διαμερίσματα. Αυτό είχε ως ο συντελεστής ΦΠΑ να υπολογιστέι στο 5% αντί στο 19%.

Οι άλλες τρεις κατηγορίες (14-16) αφορούν  παροχή αναληθών πληροφοριών σε σχέση με φορολογικές δηλώσεις. Συγκεκριμένα οι φορολογικές δηλώσεις που υποβλήθηκαν, σύμφωνα με το κατηγορητήριο, δεν συμπεριέλαβαν συγκεκριμένα τιμολόγια που αφορούσαν την πώληση των επίδικων διαμερισμάτων των επενδυτών. Παρέλειψαν, δηλαδή, να δηλώσουν κάποια χρήματα που έπρεπε να συμπεριληφθούν στις φορολογικές δηλώσεις.  Ενδεικτικά καταγράφουμε τις λεπτομέρειες της κατηγορίας «14»: «(…)στις 10/4/2018 κατά τη παροχή πληροφοριών για σκοπούς υπολογισμού του καταβλητέου ΦΠΑ, προέβησαν σε δήλωση που γνώριζαν ότι ήταν αναληθής σε ουσιώδες σημείο, δηλαδή υπέβαλαν φορολογική δήλωση για τη φορολογική περίοδο μεταξύ της 1/12/2017 και της 28/2/2018 χωρίς να συμπεριλάβουν στις εκροές τα τιμολόγια με αριθμό αναφοράς DF18000005 και DF18000006 για τα ποσά των €1.280,00 και €2.098.732,49 αντίστοιχα, εκδοθέντα στις 3/1/2018, που αφορούσαν την πώληση του διαμερίσματος 203 στην υπό ανέγερση πολυκατοικία «Corniche» στη Λεμεσό και τα οποία εισπράχθηκαν 3/1/2018 και 27/12/2017».

Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με θέση που εκφράστηκε εκ μέρους των καταδικασθέντων κατά τη διάρκεια της δίκης και καταγράφεται στην απόφαση, έγιναν προσπάθειες μετά την καταχώριση της υπόθεσης για διευθέτηση φορολογικών υποχρεώσεων.

Η επόμενη δικάσιμος ορίστηκε για τις 24 Φεβρουαρίου. Θα γίνει αγόρευση για σκοπούς μετριασμού της ποινής σε βάρος των καταδικασθέντων, οι οποίοι εκπροσωπούνται από τον Γιώργο Παπαϊωάννου και Χρίστο Παπαϊωάννου.

Ο κατηγορούμενος 1 (Φώτος Τσαγγαρίδης) ανέλαβε ο ίδιος την εκπροσώπησή του, ενώ στην υπόθεση εμφανίστηκαν οι δικηγόροι Μάριος Αποστολίδης (κατηγορούμενος 3) και ο Κωστής Ευσταθίου (κατηγορούμενοι 5,6 και 7).

Η υπόθεση

Η υπόθεση που είχε καταχωρισθεί πριν από περίπου 2,5 χρόνια αφορούσε τον Αιγύπτιο Μοχάμεντ Αμπντελραχμάν Μοχάμεντ Σάλεμ, ο οποίος πολιτογραφήθηκε Κύπριος το 2018. Μαζί του έλαβαν διαβατήριο η θυγατέρα του Έσρα και ο γιος του Μπάχα. Και οι τρεις είχαν αγοράσει από ένα διαμέρισμα αξίας 2 εκατομμυρίων ευρώ. Βάσει της μαρτυρίας που είχε παρουσιαστεί από την κατηγορούσα Αρχή στο Κακουργιοδικείο, λίγο μετά την οικονομική συμφωνία και την πολιτογράφησή τους, ο πάροχος μέσω εταιρειών φερόταν να τους επέστρεψε ποσό ύψους 500.000 ευρώ για έκαστο διαμέρισμα. Το κατηγορητήριο περιλάμβανε κατηγορίες για παράκαμψη όρων και προνοιών του προγράμματος της Κυπριακής Δημοκρατίας για τις κατ΄ εξαίρεση πολιτογραφήσεις αλλοδαπών επενδυτών. Για όλες αυτές τις σχετικές κατηγορίες υπήρξε αθωωτική απόφαση.

Το κατηγορητήριο περιλάμβανε συνολικά 18 κατηγορίες. Αφορούσαν στα ακόλουθα αδικήματα:

>> 1. Συνωμοσία για καταδολίευση, κατά παράβαση του άρθρου 302 Ποινικού Κώδικα, Κεφ.154 («ΠΚ») (κατηγορίες 1 – 6 και 18)

>> 2. Εξασφάλιση εγγραφής με ψευδείς παραστάσεις, κατά παράβαση των άρθρων 305 και 20 ΠΚ (κατηγορίες 8 – 10)

>> 3. Δόλια αποφυγή καταβολής ΦΠΑ, κατά παράβαση του άρθρου 46(1) του περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας Νόμου, Ν. 95(Ι)/2000 («Ν.95(Ι)/2000») και του άρθρου 20 ΠΚ (κατηγορίες 11, 12 και 13)

>> 4. Παροχή αναληθών πληροφοριών, κατά παράβαση του άρθρου 46(3) του Ν.95(Ι)/2000 και του άρθρου 20 ΠΚ (κατηγορίες 14 – 16)

>> 5, Πλαστογραφία εγγράφου, κατά παράβαση των άρθρων 331, 333(α), 334, 335 και 20 ΠΚ (κατηγορία 17)·

Οι κατηγορούμενοι 1, 5, 6 και 7, αντιμετώπιζαν τις κατηγορίες 1 – 3, 8 – 10, 17 και 18, οι κατηγορούμενοι 2 και 4, όλες τις κατηγορίες και ο κατηγορούμενος 3, τις κατηγορίες 4 – 6 και 11 – 13.

Αμφιβολίες για τις έρευνες των διωκτικών Αρχών

  • Συγκεκριμένες αναφορές των Δικαστών για καθοδηγητικό ανακριτικό έργο Αστυνομίας

Το λεκτικό της -έκτασης 181 σελίδων- απόφασης του Πρόεδρου Επαρχιακού Δικαστή Νικόλα Α.Π. Γεωργιάδη και της Επαρχιακού Δικαστού, Νάγιας Οικονόμου (εξέδωσε ξεχωριστή απόφαση η Επαρχιακός Δικαστής Μαρία Λοΐζου) προκαλεί αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητα των ερευνών από τις διωκτικές Αρχές για το θέμα των πολιτογραφήσεων.

Στην απόφαση της πλειοψηφίας του Κακουργιοδικείου και συγκεκριμένα στο σημείο που αφορά την αξιολόγηση του δικαστικού αυτού Σώματος για την ενώπιόν του μαρτυρία, γίνεται αναφορά στον όρο «Tunnel Vision», ο οποίος επεξηγείται: «(…)διεξαγωγή δηλαδή των ανακρίσεων με τρόπο που να επικεντρώνεται σε μαρτυρία που επιβεβαιώνει μια συγκεκριμένη εκδοχή και να παραγνωρίζεται μαρτυρία που συγκρούεται με αυτή». Το Δικαστήριο συνεχίζει σημειώνοντας ότι «εναπόκειται επομένως στις ανακριτικές αρχές να προσεγγίζουν το έργο τους με ανοικτό μυαλό. Η διερεύνηση πρέπει να είναι εξαντλητική και προς πάσα κατεύθυνση. Δεν νοείται καταδίκη αν υφίστανται εύλογες αμφιβολίες στην υπόθεση που έχει παρουσιάσει η Κατηγορούσα Αρχή». Γίνεται, συγκεκριμένα, λόγος από το Δικαστήριο περί καθοδηγητικών ερωτήσεων που έγιναν στο πλαίσιο διερεύνησης της υπόθεσης. Είναι σχετικό το ακόλουθο απόσπασμα από την απόφαση: «Ο Λοχ. ΜΚ 10 αρνήθηκε επίσης ότι οι ερωτήσεις ήταν καθοδηγητικές. Ήταν όμως αφού εισηγούνταν απάντηση».

Εξάλλου, σημειώνεται για μάρτυρα που έδωσε κατάθεση στις Αρχές: «Επισημαίνεται ότι οι ερωτήσεις που της τέθηκαν είχαν λανθασμένο υπόβαθρο· και (2) ότι εκλήφθηκε ως δεδομένη η επιστροφή χρημάτων στον επενδυτή».

Σε άλλο σημείο το Δικαστήριο τονίζει: «Αν και η ΜΚ 2 κατέθεσε ενώπιον μας και διευκρίνισε τις θέσεις της έχουμε ικανοποιηθεί ότι οι αναφορές για δεδομένη επιστροφή χρημάτων κυριαρχούσε στο μυαλό τον ανακριτών με αποτέλεσμα να κατευθύνονται οι ανακρίσεις με τέτοιο τρόπο ώστε να λαμβάνονται και οι ανάλογες απαντήσεις».

 «Να δούμε τι θα γράψεις τώρα»

Μετά την ανακοίνωση των δυο αποφάσεων του Κακουργιοδικείου, μειοψηφίας και πλειοψηφίας, ήταν ευδιάκριτη η συναισθηματική φόρτιση κάποιων εκ των προσώπων που κατηγορούνταν.

Πάντως, αμέσως μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας και αφού πρώτα αποχώρησαν τα στελέχη του Κακουργιοδικείου, ο δικηγόρος Φώτος Τσαγγαρίδης που αθωώθηκε σε όλες τις κατηγορίες, στράφηκε προς το μέρος μας κι ανέφερε: «Να δούμε τι θα γράψεις τώρα». Του ζητήσαμε σε δυο περιπτώσεις εξηγήσεις γι΄ αυτή του την αναφορά, αλλά απέφυγε να δώσει. Σημειώνεται πως μόνο ο «Φ» παρακολούθησε δια ζώσης τη χθεσινή διαδικασία.

Ο απόηχος περιλάμβανε και δελτίο Τύπου του δικηγορικού γραφείου PHC Tsangarides LLC, συμφερόντων του κ. Τσαγγαρίδη, λίγες ώρες μετά την απόφαση. Αφού πρώτα εκφράζεται ικανοποίηση για την απόφαση του Δικαστηρίου, εξαπολύονται πυρά κατά της Νομικής Υπηρεσίας: «Η κατηγορούσα Αρχή προσπάθησε με αθέμιτα μέσα και κατάχρηση της διαδικασίας να πετύχει καταδίκη για μία ανύπαρκτη υπόθεση, με ατεκμηρίωτους ισχυρισμούς και κατηγορίες, κατά παραγγελία και προκατασκευασμένη μαρτυρία και αθέμιτο επηρεασμό μαρτύρων, για να εξυπηρετήσει δικούς της σκοπούς και επιδιώξεις και για να παραπλανήσουν την κοινή γνώμη. Επιφυλάσσουμε πλήρως τα δικαιώματα μας για να λάβουμε τα κατάλληλα μέτρα και διαβήματα εναντίον κάθε υπευθύνου για τις ζημιές και απώλειες που έχουμε υποστεί».

Η Νομική Υπηρεσία, η οποία, σύμφωνα με πληροφορίες μας, προσανατολίζεται να εφεσιβάλει την απόφαση, εξέδωσε λιτή απαντητική ανακοίνωση αργά το απόγευμα: «Η απόφαση του Μόνιμου Κακουργιοδικείου Λευκωσίας που εκδόθηκε σήμερα σε υπόθεση πολιτογραφήσεων ξένων επενδυτών μελετάται από την Νομική Υπηρεσία.

Περαιτέρω, σε αυτό  το στάδιο, περιοριζόμαστε να δηλώσουμε ότι  τα όσα ισχυρίστηκε δημόσια ένας εκ των κατηγορουμένων στην υπόθεση, απορρίπτονται ως αβάσιμα και ατεκμηρίωτα και δεν αποτελούν ευρήματα του Δικαστηρίου, αν και τέθηκαν και  κατά την διάρκεια της δίκης, από τον συγκεκριμένο κατηγορούμενο».

Την υπόθεση για την κατηγορούσα Αρχή χειρίστηκε η Ανώτερη Δικηγόρος της Δημοκρατίας, Χρίστια Κυθραιώτου.