Ένα από τα πιο σημαντικά θέματα που έχει να αντιμετωπίσει η νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι η διαχείριση του μεταναστευτικού. Ένα ζήτημα, για πολλούς ένα πρόβλημα χωρίς λύση ή τουλάχιστον χωρίς εύκολες λύσεις που ωστόσο, ιεραρχείται πολύ ψηλά από τους Ευρωπαίους, που τοποθετούν την ασφάλεια στο επίκεντρο.
Οι προκλήσεις είναι τεράστιες, καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να βρει ισορροπίες ανάμεσα στο να είναι αποτελεσματική στην προστασία των συνόρων της, να σταματήσει την είσοδο σε ανθρώπους που δεν έχουν δικαίωμα να βρίσκονται σε αυτή αλλά ταυτόχρονα να προστατεύσει αυτούς που το έχουν ανάγκη και την ίδια στιγμή να μην στερήσει από την οικονομία της πολύτιμα εργατικά χέρια.
Είναι για αυτό το λόγο που η επίσκεψη του Επίτροπου Μετανάστευσης, Μάγκνους Μπρούνερ στην Κύπρο αποδεικνύει τη σημασία που έχει το ζήτημα για την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η χώρα μας. Ο Ευρωπαίος Επίτροπος βρέθηκε την περασμένη βδομάδα στην Ελλάδα και την Κύπρο και συζήτησε τις κρίσιμες προτεραιότητες στον τομέα της μετανάστευσης, της διαχείρισης των συνόρων και της εσωτερικής ασφάλειας. «Η Κύπρος, ως κράτος μέλος πρώτης υποδοχής, έχει διαχειριστεί πολλές αφίξεις, η Επιτροπή είναι αποφασισμένη να στηρίξει τις κυπριακές αρχές στην προστασία των εξωτερικών συνόρων και στη διαχείριση της μετανάστευσης», τόνισε.
Στη συνέντευξή του ο Μάγκνους Μπρούνερ εστίασε στον ρόλο της Κύπρου ως κράτους μέλους πρώτης υποδοχής, που έχει διαχειριστεί πολλές αφίξεις μεταναστών και προσφύγων. Υπογράμμισε τη δέσμευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να στηρίξει τις κυπριακές αρχές στην προστασία των εξωτερικών συνόρων και στη διαχείριση της μετανάστευσης και μίλησε για την ανάγκη περαιτέρω συνεργασίας των ευρωπαϊκών θεσμών, όχι μόνο με τη Λευκωσία αλλά με όλα τα κράτη μέλη.
Οι προκλήσεις που υπάρχουν είναι πολύ μεγάλες και πολλές από αυτές βρίσκονται δίπλα μας, όπως η εξελισσόμενη κρίση στη Συρία. Η απομάκρυνση του Άσαντ κρίνεται ως ένα θετικό στοιχείο, ωστόσο η κατάσταση απέχει πολύ από το να αυτή που θα επιτρέψει στους εκατομμύρια Σύριους πρόσφυγες να επιστρέψουν στη χώρα τους. «Προς το παρόν, η αναγκαστική επιστροφή δεν είναι δυνατή μέχρι να υπάρξει περαιτέρω επιβεβαίωση και σαφήνεια σχετικά με τις συνθήκες στη Συρία, οι οποίες εξακολουθούν να είναι σε ρευστότητα», επεσήμανε.
-Ποιες είναι οι προτεραιότητες της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε σχέση με το μεταναστευτικό; Και ποιες πιστεύετε πως είναι οι πιο πιεστικές προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει η Ευρώπη;
-Από τη δική μου προοπτική η προτεραιότητα στο μεταναστευτικό πρέπει να είναι η εμπέδωση της εμπιστοσύνης ανάμεσα στους πολίτες ότι έχουμε έλεγχο σε ό,τι συμβαίνει στην Ευρώπη. Για να το πετύχουμε αυτό, πρέπει να διαχειριστούμε τη μετανάστευση με δίκαιο και σταθερό τρόπο και να συντονίσουμε τις ενέργειές μας σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να έχουμε σαφείς κανόνες σχετικά με το ποιος μπορεί να εισέλθει, να παραμείνει και ποιος πρέπει να φύγει από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επίσης, πρέπει να συνεργαστούμε για να λύσουμε τις κοινές προκλήσεις μας. Η Κύπρος, ως κράτος μέλος πρώτης υποδοχής, έχει διαχειριστεί πολλές αφίξεις και η Επιτροπή είναι αποφασισμένη να στηρίξει τις κυπριακές αρχές στην προστασία των εξωτερικών συνόρων και στη διαχείριση της μετανάστευσης.
–Πως θα καταφέρει η ΕΕ να διαχειριστεί τυχόν αύξηση των μεταναστευτικών ροών από τη Συρία; Μήπως θα επιχειρήσει να το πετύχει με τη σύναψη συμφωνιών, όπως έγινε με την Τουρκία ή τον Λίβανο;
– Παρακολουθούμε στενά την κατάσταση στα σύνορα της Συρίας, όπως επίσης και τι συμβαίνει επί του εδάφους. Προς το παρόν, η κατάσταση παραμένει αρκετά ασταθής. Από την πτώση του καθεστώτος Άσαντ, βλέπουμε ευκαιρίες αλλά και κινδύνους. Ενώ η μεταφορά εξουσίας ήταν ειρηνική, γνωρίζουμε ακόμα λίγα για την κατεύθυνση που θα πάρει η κατάσταση όπως και ποια θα είναι η προσέγγιση νέων των νέων δρώντων. Αυτό καθιστά δύσκολη την εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με το τι σημαίνει αυτό για τους Σύριους που διαμένουν στα κράτη μέλη της ΕΕ αλλά και στην περιοχή. Βλέπουμε κινήσεις ανθρώπων προς και από τη Συρία και υπάρχουν πολλοί που θέλουν επιτέλους να επιστρέψουν στα σπίτια τους, όταν κάτι τέτοιο καταστεί ασφαλές. Αυτή τη στιγμή, εστιάζουμε τις προσπάθειές μας στην υποστήριξη αυτών των εθελοντικών επιστροφών, καθώς αυτές προσφέρουν μια ευκαιρία στους Σύρους να ξαναχτίσουν τη χώρα τους.
-Πάντως, σε πολλά κράτη μέλη η συζήτηση για την επιστροφή των Σύριων προσφύγων και αιτούντων ασύλου έχει ξεκινήσει. Πιστεύετε πως η Συρία είναι ασφαλής προορισμός; Και αν θεωρήσουμε πως είναι με ποιο τρόπο μπορεί να γίνει αυτή η επιστροφή;
-Θα πήγαινα ένα βήμα περισσότερο από το να πω πως η συζήτηση για επιστροφές έχει απλά ξεκινήσει. Μάλιστα, σε ορισμένα κράτη μέλη είδαμε και εορτασμούς ανάμεσα στη συριακή διασπορά για την προοπτική της επιστροφής. Για μένα, αυτό δείχνει ότι πρέπει να επικεντρωθούμε στις εθελοντικές επιστροφές ως πρώτο βήμα. Αυτό μπορεί να είναι ελκυστικό για πολλούς Σύρους, καθώς τώρα έχουν την ευκαιρία να ξαναχτίσουν τη χώρα τους. Ωστόσο, να διευκρινίσω ότι προς το παρόν, η αναγκαστική επιστροφή δεν είναι δυνατή μέχρι να υπάρξει περαιτέρω επιβεβαίωση και σαφήνεια σχετικά με τις συνθήκες στη Συρία, οι οποίες εξακολουθούν να είναι ρευστές. Είναι σημαντικό να ακολουθήσουμε τις υποδείξεις και να παραμείνουμε σε στενή συνεργασία με την Υπάτη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και άλλους διεθνείς οργανισμούς. Είμαστε σε συνεχή επικοινωνία με τα κράτη μέλη και διεθνείς οργανισμούς και θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε στενά μαζί τους. Άλλωστε, αυτό είναι κάτι που συζήτησα με τον Κύπριο Υπουργό Εξωτερικών, Κωνσταντίνο Κόμπο.
–ΟισυμφωνίεςπάντωςμεχώρεςόπωςηΤουρκίακαιοΛίβανοςέχουνδεχθείέντονηκριτικήκαιπολλοίτιςθεωρούναναποτελεσματικές, πιστεύονταςπωςηΕΕρίχνειμεαυτότοντρόποχρήματασεέναβαρέλιδίχωςπάτο. Μήπως είναι η στιγμή να έρθουν νέες και πιο αποτελεσματικές ιδέες για το μεταναστευτικό στο προσκήνιο;
-Να σημειώσω, πως είναι ακόμη νωρίς για να μιλήσουμε για συνολικές συμφωνίες που να περιλαμβάνουν διατάξεις διαχείρισης μετανάστευσης με τη Συρία Έχοντας πει αυτό να προσθέσω, πως γενικά οι συμφωνίες με τρίτες χώρες έχουν παίξει πολύ σημαντικό ρόλο προκειμένου αφενός να σταματήσουν τα επικίνδυνα ταξίδια μεταναστών και αφετέρου να σωθούν ανθρώπινες ζωές. Βλέπουμε πως οι συμφωνίες με τρίτες χώρες είναι αποτελεσματικές όπως έγινε στην κεντρική Μεσόγειο, όπου οι παράνομες διασχίσεις μειώθηκαν κατά 60%. Τέλος, να αναφέρω, πως συμφωνώ με αυτό λέτε, πως πρέπει να εξετάσουμε νέους τρόπους για να εφαρμόσουμε τις διατάξεις στις συνεργασίες μας, όπως η καλύτερη αξιοποίηση της δύναμης της πολιτικής μας για τις θεωρήσεις ή η προσφορά νέων τρόπων για να φέρουμε δεξιότητες και ταλέντα στην Ευρώπη που χρειαζόμαστε για να στηρίξουμε την οικονομία μας.
-Πως αξιολογείτε την συνεισφορά της Κύπρου στην ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική; Πρέπει να αλλάξει κάτι, ποιες πολιτικές ίσως να είναι καλό να εφαρμοστούν;
-Δεν ήρθα στην Κύπρο για να κάνω διαλέξεις στον οποιοδήποτε για το τι πρέπει να γίνει αλλά για να ακούσω την πολύτιμη συμβολή και την εμπειρία των έμπειρων συναδέλφων μου εδώ στη Λευκωσία. Είχα πολύ παραγωγικές συναντήσεις με τον Υπουργό Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, Μάριο Χαρτσιώτη, τον Υφυπουργό Μετανάστευσης και Διεθνούς Προστασίας, Νικόλα Ιωαννίδη σχετικά με τις βέλτιστες πρακτικές για αποτελεσματικές επιστροφές, την πρόοδο στην εφαρμογή του Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, την ετοιμότητα του συστήματος υποδοχής στην Κύπρο, καθώς και τις επερχόμενες προτεραιότητες διαχείρισης μετανάστευσης, συμπεριλαμβανομένης της υποδοχής ασυνόδευτων ανηλίκων και το συνεχιζόμενο έργο στο Κέντρο Πρώτης Υποδοχής Πουρνάρα.
-Η Κύπρος τον τελευταίο χρόνο έχει δεχθεί βοήθεια από την Ευρωπαϊκή Ένωση για να καταφέρει να αντιμετωπίσει τις μεταναστευτικές ροές από τις κατεχόμενες περιοχές. Αυτέςοιροές, πλέον, έχουνμειωθεί. Θασυμβείτοίδιοκαιμετηβοήθεια;
– Η μείωση των μεταναστευτικών ροών είναι αποτέλεσμα των κοινών προσπαθειών της Κύπρου και της ΕΕ και δείχνει πως οι πολιτικές που ακολουθούμε είναι αποτελεσματικές. Η Κομισιόν έχει δεσμευτεί πως θα συνεχίσει να υποστηρίζει την Κύπρο, στον καίριο ρόλο που παίζει στη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών. Η επίσκεψή μου στο νησί αποτελεί μέρος των συνεχών ανταλλαγών που έχει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τις κυπριακές αρχές σε όλα τα επίπεδα για να αξιολογήσει και να επαναξιολογήσει τις ανάγκες στην περιοχή, καθώς αυτές αλλάζουν και εξελίσσονται.
