Πέραν της ποινής φυλάκισης μέχρι και δέκα χρόνια και της χρηματικής ποινής έως και €75.000 για πρόκληση πυρκαγιάς στην ύπαιθρο, το Δικαστήριο μπορεί να επιβάλει χρηματική ποινή ίση με το χρηματικό ποσόν που έχει δαπανηθεί για την κατάσβεση ή έχει χρησιμοποιηθεί ή δύναται να χρησιμοποιηθεί για την περιβαλλοντική αποκατάσταση της ζημιάς που διενεργήθηκε από την πυρκαγιά.

Η πρόνοια περιλαμβάνεται στο ολοκληρωμένο νομοσχέδιο («Ο περί Πρόληψης και Κατάσβεσης των Πυρκαγιών στην Ύπαιθρο Νόμος του 2024»), το οποίο έχει κατατεθεί στη Βουλή.

Με βάση πρόνοιες του νομοσχεδίου, οι πολίτες οφείλουν να θέτουν στη διάθεση των πυροσβεστικών αρχών νερό το οποίο έχουν στην κατοχή τους και το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για σκοπούς κατάσβεσης της φωτιάς. Συγκεκριμένα προνοείται πως «το νερό οποιοσδήποτε δεξαμενής, πηγαδιού ή πηγής στη Δημοκρατία, μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τις δυνάμεις κατάσβεσης για την καταστολή πυρκαγιάς στην ύπαιθρο, χωρίς την προηγούμενη εξασφάλιση της συγκατάθεσης του ιδιοκτήτη ή του διαχειριστή».

Στο νομοσχέδιο προστίθεται, πως «ο ιδιοκτήτης ή ο διαχειριστής του νερού αυτού είναι υποχρεωμένος να παρέχει όλες τις απαραίτητες διευκολύνσεις στις δυνάμεις κατάσβεσης για άντληση του νερού». Πρόσωπο το οποίο αρνείται να επιτρέψει τη χρησιμοποίηση νερού είναι ένοχο αδικήματος και, σε περίπτωση καταδίκης του, υπόκειται σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τα €1.000.

Παράβαση διατάγματος του Υπουργού για χρήση σε ανοικτό χώρο εργαλείων, μηχανημάτων ή άλλου εξοπλισμού δυνάμει του σχετικού άρθρου της νομοθεσίας χρεώνεται με €2.000.

Εξάλλου, για άναμμα φωτιάς (εκτός από συγκεκριμένες εξαιρέσεις) χρεώνεται με πρόστιμο €2.500.

Παρασκευή ή ζέσταμα φαγητού χωρίς την τήρηση των προβλεπόμενων προϋποθέσεων τιμωρείται με χρηματική ποινή €1.000 ενώ με €1.000 τιμωρείται και η καύση (μεταξύ 1ης Δεκεμβρίου και 15 Απριλίου) αποκλαδιών κ.λπ..

Η εγκατάλειψη άσβεστης φωτιάς που άναψε στην ύπαιθρο τιμωρείται με €2.000. Παράλληλα απόρριψη άσβεστου σπίρτου ή τσιγάρου ή άλλου αντικειμένου που δυνατό να προκαλέσει πυρκαγιά τιμωρείται με €1.000.

Με ποινή φυλάκισης έως και έξι χρόνια ή με πρόστιμο έως και €30.000 τιμωρείται:

> Οποιοδήποτε πρόσωπο προκαλεί πυρκαγιά στην ύπαιθρο ανεξαρτήτως σημείου έναρξης, χωρίς πρόκληση ζημιάς στην ύπαιθρο ή στην ιδιοκτησία τρίτου προσώπου.

> Εξαιτίας αλόγιστης ή αμελούς ενέργειας, συμπεριφοράς ή παράλειψης ή παράλειψής του να λάβει όλες τις αναγκαίες προφυλάξεις.

> Εξαιτίας πλημμελούς λειτουργίας οποιουδήποτε μηχανοκίνητου οχήματος ή αμελούς χρήσης σε ανοιχτό χώρο στην ύπαιθρο εργαλείων, μηχανημάτων, συσκευών ή άλλου εξοπλισμού, που κατά τη χρήση τους προκαλούν θερμότητα, φλόγα ή σπινθήρα και δύναται να προκαλέσουν πυρκαγιά.

Με ποινή φυλάκισης μέχρι και δέκα χρόνια ή με πρόστιμο μέχρι €75.000 τιμωρείται:

> Οποιοδήποτε πρόσωπο προκαλεί πυρκαγιά στην ύπαιθρο ανεξαρτήτως σημείου έναρξης, που έχει ως αποτέλεσμα ζημιά στην ύπαιθρο ή σε ιδιοκτησία τρίτου προσώπου.

> Εξαιτίας αλόγιστης ή αμελούς ενέργειας, συμπεριφοράς ή παράλειψης ή παράλειψής του να λάβει όλες τις αναγκαίες προφυλάξεις.

> Εξαιτίας πλημμελούς λειτουργίας οποιουδήποτε μηχανοκίνητου οχήματος ή αμελούς χρήσης σε ανοιχτό χώρο στην ύπαιθρο εργαλείων, μηχανημάτων, συσκευών ή άλλου εξοπλισμού, που κατά τη χρήση τους προκαλούν θερμότητα, φλόγα ή σπινθήρα και δύναται να προκαλέσουν πυρκαγιά.

Ποινές και υποχρεώσεις μετά το ξέσπασμα της φωτιάς

Ποινή φυλάκισης μέχρι πέντε χρόνια ή χρηματική ποινή μέχρι €25.000 προνοείται για όποιον εγκαταλείπει άσβεστη φωτιά την οποία άναψε στην ύπαιθρο ή/και απορρίπτει αναμμένο σπίρτο ή τσιγάρο ή άλλο αντικείμενο το οποίο δυνατόν να προκαλέσει πυρκαγιά στην ύπαιθρο, είναι ένοχο αδικήματος και, σε περίπτωση καταδίκης του, υπόκειται σε ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει τα πέντε έτη ή σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις €25.000 ή και στις δύο αυτές ποινές.

Σύμφωνα πάντα με τις πρόνοιες του νομοσχεδίου, σε περίπτωση έκρηξης πυρκαγιάς ο Έπαρχος ή μέλος της Αστυνομίας, δύναται να απαιτήσει από οποιοδήποτε πρόσωπο το οποίο έχει υπό την ευθύνη του οποιοδήποτε αυτοκίνητο, γεωργικό ελκυστήρα, εκσκαφέα ή άλλο μηχανοκίνητο όχημα να βοηθήσει με το εν λόγω αυτοκίνητο, γεωργικό ελκυστήρα, εκσκαφέα ή άλλο μηχανοκίνητο όχημα στην κατάσβεση της πυρκαγιάς.

Όλα τα πρόσωπα τα οποία ανταποκρίνονται στην απαίτηση για βοήθεια διαθέτοντας το όχημά τους, εισπράττουν αγοραίο ενοίκιο για τη χρήση του. Οποιοδήποτε πρόσωπο το οποίο χωρίς επαρκή δικαιολογία, δεν συμμορφώνεται με την πιο πάνω απαίτηση είναι ένοχο αδικήματος και, σε περίπτωση καταδίκης του, υπόκειται σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τα €1.000.

Ο ιδιοκτήτης οφείλει μόλις του αναγγελθεί με οποιοδήποτε τρόπο η επίταξη και κληθεί προς τούτο, είτε με ατομική γραπτή ειδοποίηση είτε τηλεφωνικώς ή άλλως πως κατά την κρίση του Επάρχου, να προσκομίσει αμέσως το όχημα ή μηχάνημα στον καθορισμένο από τον Έπαρχο τόπο.

Πρόσωπο το οποίο έχει υπό τον έλεγχο του το όχημα ή μηχάνημα και προσέρχεται σύμφωνα με τη Γνωστοποίηση, υπόκειται στις οδηγίες του Επάρχου ή του προσώπου που έχει υπό την ευθύνη του την κατάσβεση της πυρκαγιάς.

Με βάση την προωθούμενη νομοθετική ρύθμιση, ο υπουργός Εσωτερικών δύναται, μετά από σχετική εισήγηση του Έπαρχου, να εκδίδει διάταγμα γενικής απαγόρευσης χρήσης σε ανοιχτό χώρο στην ύπαιθρο, εργαλείων, μηχανημάτων, συσκευών ή άλλου εξοπλισμού για κοπή ή συγκόλληση μετάλλων ή άλλων υλικών που κατά τη χρήση τους προκαλούν θερμότητα, φλόγα ή σπινθήρα και δύναται να προκαλέσουν πυρκαγιά, στην περίπτωση που οι καιρικές συνθήκες στη Δημοκρατία είναι τέτοιες που ευνοούν την εκδήλωση και επέκταση πυρκαγιών.

Παράλληλα, απαγορεύεται σε οποιοδήποτε πρόσωπο να ανάβει φωτιά σε οποιοδήποτε σημείο της υπαίθρου παρά μόνο στις ακόλουθες περιπτώσεις:

Για την παρασκευή ή το ζέσταμα φαγητού εντός των ειδικά διαρρυθμισμένων χώρων που βρίσκονται σε οργανωμένους εκδρομικούς και κατασκηνωτικούς χώρους ή σε αδειούχες μεμονωμένες κατοικίες, μέσα σε ειδικά διαρρυθμισμένο για το σκοπό αυτό εξωτερικό χώρο, ή σε αδειούχα από το Υφυπουργείο Τουρισμού κέντρα εστίασης ή αναψυχής.

Πέραν των φυσικών προσώπων, όταν στο πλαίσιο εφαρμογής της νομοθεσίας διαπράττεται αδίκημα από νομικό πρόσωπο ή από πρόσωπο που ενεργεί εκ μέρους νομικού προσώπου και αποδεικνύεται ότι έχει διαπραχθεί με τη συγκατάθεση, συνενοχή ή έγκριση ή έχει διευκολυνθεί από την επιδειχθείσα αμέλεια συμβούλου, διευθυντή, γραμματέα ή οποιουδήποτε άλλου φυσικού προσώπου (που φαίνεται ότι ενεργεί υπό τέτοια ιδιότητα) είναι επίσης ένοχο του προαναφερθέντος αδικήματος.

Όλα τα εξώδικα πρόστιμα μπορούν να τύχουν διακανονισμού, εφόσον αυτό ζητηθεί γραπτώς από το πρόσωπο στο οποίο εκδόθηκε το εξώδικο πρόστιμο και εγκριθεί από τον Έπαρχο.

Ο διακανονισμός είναι δυνατό να γίνεται με την καταβολή μηνιαίων δόσεων, για εξώδικα που είναι ίσα ή υπερβαίνουν το ποσό των €250 ή με παράταση της προθεσμίας πληρωμής του εξώδικου προστίμου, η οποία δεν θα υπερβαίνει τις 30 μέρες.