Τα ολοένα και αυξανόμενα περιστατικά αντικοινωνικής συμπεριφοράς που καταγράφονται στα σχολεία, είναι ένα θέμα που απασχολεί όχι μόνο την Κύπρο, αλλά και πολλές άλλες χώρες, οι οποίες μέσα από ερευνητικά ευρήματα διαπιστώνουν πως η κατάσταση είναι άκρως ανησυχητική. Μόλις πριν από μία εβδομάδα, ο «Φ» σε σχετικό του ρεπορτάζ κατέγραφε την αύξηση της σχολικής βίας ακόμα και στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, με συμπεριφορές μικρών μαθητών να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου. Συμπεριφορές, οι οποίες δημιουργούν σοβαρά προβλήματα τόσο στα παιδιά, όσο και στα σχολεία που καλούνται όχι μόνο να αντιμετωπίσουν αυτά τα περιστατικά αλλά και να τα διαχειριστούν αποτελεσματικά, συμβάλλοντας στην επίλυση των προβλημάτων που δημιουργούν, με προεκτάσεις ακόμα και στην κοινωνία.
Είναι γεγονός πως το θέμα αυτό απασχολεί έντονα τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα με αφορμή την πανδημία της COVID-19, μια πολύ σοβαρή παράμετρος, η οποία έχει μπει στο μικροσκόπιο αρκετών ερευνητών.
Πριν από μερικές μέρες, η ελληνική ιστοσελίδα in.gr παρουσίασε στοιχεία μιας ιδιαίτερα ενδιαφέρουσας έρευνας για τη βία μεταξύ μαθητών, την οποία πραγματοποίησε το EdWeek Research Center. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε με 990 εκπαιδευτικούς, τον Δεκέμβριο του 2024 και όπως τονίζεται ο αριθμός των εκπαιδευτικών που δήλωσαν ότι υπήρξε αύξηση της παραβατικότητας στα σχολεία, ήταν μεγαλύτερος από την τελευταία φορά που η ιστοσελίδα πραγματοποίησε έρευνα επί του ίδιου θέματος.
Από αυτήν την έρευνα αναδείχθηκε το πρόβλημα και στις ΗΠΑ, καθώς σχεδόν οι μισοί εκπαιδευτικοί, διευθυντές σχολείων και περιφερειακοί διευθυντές (σε ποσοστό της τάξης του 48%), δήλωσαν ότι η συμπεριφορά των μαθητών ήταν πολύ χειρότερη φέτος το φθινόπωρο σε σύγκριση με τη συμπεριφορά τους πριν από την πανδημία. Στο επίκεντρο της ανησυχίας των εκπαιδευτικών είναι πλέον και η βία, καθώς αυτή φαίνεται να ξεσπάει καθημερινά στα σχολεία. Μάλιστα, όπως έχει επισημανθεί, το πρόβλημα αυτό έχει μετατραπεί σε μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις των τελευταίων ετών.
Αναφορικά με τις πράξεις που περιλαμβάνονται στον όρο «ενδοσχολική βία», έχουν να κάνουν από μικροδιαταράξεις εντός της σχολικής αίθουσας μέχρι και τα ακραία περιστατικά μπούλινγκ μεταξύ μαθητών, ξυλοδαρμών και κάθε είδους βίας (λεκτικής, σεξουαλικής κ.λπ.), τα οποία συχνά μάλιστα καταγράφονται και μεταδίδονται από τα μέσα κοινωνικής δικύωσης.
Επιπρόσθετα, από την έρευνα έχει προκύψει πως μαζί με αυτή τη συμπεριφορική μεταστροφή μαθητών, παρατηρήθηκε ακόμα και η μείωση της διάθεσης τους για μάθηση, και πάλι από την περίοδο του κορωνοϊού και ύστερα.
Απαισιόδοξοι οι εκπαιδευτικοί, διώξεις και συλλήψεις
Μία ακόμα ενδιαφέρουσα πτυχή της πιο πάνω έρευνας, είναι η απαισιοδοξία που αισθάνονται οι εκπαιδευτικοί. Το γεγονός ότι βρίσκονται συχνά στο επίκεντρο των αντιπαραθέσεων που ξεσπούν στα σχολεία, είναι κάτι που φαίνεται να πλήττει το ηθικό τους. Μικρό φαίνεται πως είναι πλέον το ποσοστό που δηλώνει ικανοποιημένο με τη δουλειά του, φτάνοντας στην έρευνα μόνο το 18%.
Από την έρευνα διαφάνηκε πως σε αρκετές περιπτώσεις, τους επιρρίπτονται ευθύνες ακόμα και για περιστατικά, στα οποία δεν έχουν εμπλακεί άμεσα. Μάλιστα, πολλοί είναι οι εκπαιδευτικοί οι οποίοι καλούνται να αντιμετωπίσουν συμπεριφορικά προβλήματα μερικές φορές ανά εβδομάδα. Η απείθεια των μαθητών και η έλλειψη διάθεσης να αποφύγουν συμπλοκές, επιβαρύνει συναισθηματικά τους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι τείνουν να εμφανίζονται κουρασμένοι, με αποτέλεσμα να έχει γίνει ακόμα πιο δύσκολο το έργο τους. Οι συγκεκριμένες συνθήκες δημιουργούν απαισιοδοξία σε όλες τις διδακτικές βαθμίδες.
Όσον αφορά στην κατάσταση στα ελληνικά σχολεία, στο δημοσίευμα που φιλοξενούσε την έρευνα, αναφερόταν πως πολύ συχνά, υπόλογοι βρίσκονται οι εκπαιδευτικοί και δη οι διευθυντές. «Η συγκεκριμένη κατάσταση αυξάνει το αίσθημα φόβου ανάμεσα στο διδακτικό προσωπικό, το οποίο καλείται να διαχειριστεί μεγάλους και δυσανάλογους αριθμούς μαθητών και όπως είναι φυσικό δεν δύναται να είναι μπροστά σε κάθε βίαιο περιστατικό. Οι καθηγητές και οι δάσκαλοι αντί να δέχονται τη βοήθεια που χρειάζονται για την εύρυθμη λειτουργία των σχολείων, βρίσκονται αντιμέτωποι με διώξεις. Οι συλλήψεις εκτός από την ψυχολογική πίεση που ασκούν, παρεμποδίζουν και την απρόσκοπτη διδακτική διαδικασία, ενώ “τσαλακώνουν” και την εικόνα του εκπαιδευτικού μπροστά στα μάτια των μαθητών, θέτοντάς τον σε μία θέση υπόλογου, προκαλώντας ενδεχομένως τη μείωση του σεβασμού προς το πρόσωπό του, κάτι που μπορεί να προκαλέσει ρήξη. Αρκετοί είναι οι εκπαιδευτικοί που είτε έχουν απομακρυνθεί από το επάγγελμα, είτε σκοπεύουν να το πράξουν στο άμεσο μέλλον», σημειωνόταν χαρακτηριστικά.
