Μετά από δύο χρονιές σημαντικής μείωσης των θανατηφόρων τροχαίων συγκρούσεων, η περσινή αποτελεί πισωγύρισμα, αφού καταγράφηκε αύξηση των θανάτων κατά 22%.
Η αύξηση αποδίδεται σε πολλούς παράγοντες, ωστόσο το καμπανάκι που χτύπησε τον περασμένο Οκτώβριο μετά τους απανωτούς θανάτους στους δρόμους, συνέτισε οδηγούς και αρμόδιους φορείς που πήραν μέτρα και σώθηκαν ζωές. Θα μπορούσε η χρονιά να πάει και χειρότερα αν συνεχίζονταν οι ίδιοι ρυθμοί και δεν εντείνονταν οι εκστρατείες ελέγχου από την Τροχαία που έκανε αισθητή την εμφάνισή της στους δρόμους μετά και από οδηγίες του αρμόδιου υπουργού.
Την χρονιά που μόλις μας έφυγε, χάθηκαν 41 ανθρώπινες ζωές στην άσφαλτο, σε σύγκριση με 34 το 2023, χρονιά που θεωρείται ότι χάθηκαν οι λιγότερες ζωές σε τροχαία από τον καιρό που τηρούνται στατιστικά. Η μείωση των θανάτων σε οδικές συγκρούσεις άρχισε το 2022 και αποδιδόταν στη λειτουργία του συστήματος φωτοεπισήμανσης, με τους οδηγούς να συμμορφώνονται στους δρόμους, να κατεβάζουν ταχύτητες και να είναι προσεκτικοί στις φωτοελεγχόμενες διασταυρώσεις στις οποίες τοποθετήθηκαν κάμερες.
Η μείωση και το ’23 αποδόθηκε επίσης στις κάμερες σε συνδυασμό με άλλα μέτρα όπως στοχευμένες εκστρατείες, δημιουργία της ομάδας «Ζ» (των μοτοσικλετιστών) και εκστρατείες διαφώτισης. Το 2024 φαίνεται να υπήρξε μια χαλάρωση των οδηγών που στην ουσία αψήφησαν τις κάμερες. Σ’ αυτό συνέβαλαν, όπως εκτιμούν στην Αστυνομία δύο παράγοντες:
Πρώτον, το γεγονός ότι ένας στους δύο οδηγούς που καταγγέλθηκε, δεν πήγε να παραλάβει το εξώδικό του, άρα θεωρεί ότι μπορεί να παρανομεί και να μην έχει επιπτώσεις και, δεύτερον, οι πολλές προτάσεις νόμου από βουλευτές σε σχέση με τη μείωση των εξωδίκων ή αλλαγών στο σύστημα, ακύρωσαν εν πολλοίς τη φωτοεπισήμανση και τους λόγους που το δημόσιο θα πληρώσει €36 εκατομμύρια σε ιδιωτική εταιρεία που το εγκατέστησε και λειτουργεί. Όλη η παραφυλολογία που αναπτύχθηκε ότι μειώνονται τα εξώδικα ενώ ταυτόχρονα αυξάνονται οι βαθμοί ποινής για να χάσει κάποιος την άδεια οδήγησής του, συν το γεγονός ότι οι μισοί δεν πήγαν να παραλάβουν το εξώδικο, συνέτειναν στη χαλάρωση στους δρόμους.
Αυτό αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι αυξήθηκαν το ’24 οι καταγγελίες για υπέρβαση του ορίου ταχύτητας και της διέλευσης με κόκκινο σηματοδότη. Ενώ τα δύο πρώτα χρόνια λειτουργίας των καμερών η τάση ήταν να μειώνονται οι καταγγελίες για το κόκκινο, πέρσι οι παρανομίες ήταν αυξημένες.
Όπως δήλωσε στον «Φ» ο βοηθός υπεύθυνος της Τροχαίας Χάρης Ευριπίδου, το ’24 παρατηρείται το εξής φαινόμενο: Ενώ οι θανατηφόρες οδικές συγκρούσεις σε σύγκριση με το ’23 είναι σχεδόν οι ίδιες (36 πέρσι, 35 πρόπερσι) εντούτοις την χρονιά που μόλις μας έφυγε, συνέβησαν ένα τετραπλό θανατηφόρο και ένα τριπλό που αυτόματα ανέβασαν τους νεκρούς κατά εφτά περισσότερους. Επίσης υπήρχαν και 3-4 θανατηφόρα που δεν δικαιολογούνταν, δηλαδή η ανατροπή ενός τρακτέρ, η σκόπιμη οδήγηση κατά ενός πεζού, η προσπάθεια οδηγού να ανακόψει το όχημά του που κινήθηκε μόνο του κ.ά. Στους 41 νεκρούς το ’24 δεν περιλαμβάνεται η 19χρονη που σκοτώθηκε από τον αερόσακο τακάτα στην περιοχή Φρενάρους και ο οδηγός που κάηκε στο όχημά του.
Σύμφωνα με έναν πρώτο απολογισμό της Τροχαίας, πρώτη αιτία πρόκλησης θανατηφόρων οδικών συγκρούσεων πέρσι ήταν η απρόσεκτη και αμελής οδήγηση που οφείλεται κατά το πλείστον στη χρήση κινητού τηλεφώνου. Πολλοί οδηγοί έχασαν τη ζωή τους ή προκάλεσαν θανάτους, γιατί είχαν την κακή συνήθεια να επιχειρήσουν να στείλουν ένα μήνυμα ή να κάνουν κάτι άλλο από το κινητό τους τηλέφωνο. Δεύτερη αιτία είναι η υπερβολική ταχύτητα, ενώ ακολουθεί η απρόσεκτη διασταύρωση πεζών και η μη χρήση ζώνης ασφάλειας ή κράνους.
Μεγάλος είναι ο φόρος τιμής που πληρώσαμε σε πεζούς και μοτοσικλετιστές αλλά και σε οδηγούς ή επιβάτες επειδή δεν έφεραν την ζώνη ασφάλειας.
Το θετικό της περσινής χρονιάς είναι, σύμφωνα με τον κ. Ευριπίδου, ότι τον Δεκέμβριο δεν είχαμε κανένα νεκρό στην άσφαλτο, γεγονός που πρώτη φορά συμβαίνει και αυτό αποδίδεται στα αυξημένα μέτρα που λήφθηκαν για έλεγχο των οδηγών για ταχύτητα, ζώνη ασφάλειας, κράνος και κινητό αλλά και τη συνειδητοποίηση ότι ο κίνδυνος ελλοχεύει παντού.
Τα δύο πολλαπλά τροχαία ατυχήματα της χρονιάς
Η Πρωτοχρονιάτικη τραγωδία στη Λεμεσό, όπου χάθηκε ολόκληρη οικογένεια, με τέσσερις ανθρώπους να σκοτώνονται στο φρικτό δυστύχημα.
Το ατύχημα της 17ης Νοεμβρίου, όπου τρία νέα παιδιά έχασαν τη ζωή τους όταν το όχημα στο οποίο επέβαιναν στην περιοχή Κοκκινοχωριών, συγκρούστηκε με άλλο.
Μετά την αύξηση των θανάτων στους δρόμους που καταγραφόταν μέχρι και τον Οκτώβριο, ήρθε η πρόταση της Αστυνομίας για αύξηση των εξωδίκων προστίμων για συγκεκριμένες παραβάσεις, όπως μη χρήση ζώνης και κράνους, χρήση κινητού και αφαίρεση πινακίδων από μοτοσικλέτες. Η αύξηση των εξωδίκων κατά €50 απ’ ότι σήμερα έγινε αποδεκτή από το Συμβούλιο Οδικής Ασφάλειας και θα σταλεί στη Βουλή σχετικό νομοσχέδιο.
Επίσης στη Βουλή εκκρεμεί πρόταση από τον βουλευτή Χρύσανθο Σαββίδη, ο οποίος εισηγείται την αφαίρεση της άδειας οδήγησης από νέους οδηγούς που εντοπίζονται θετικοί σε αλκοτέστ, ακόμα και αν το επίπεδο αλκοόλ βρίσκεται κάτω από το νόμιμο όριο. Η πρόταση αφορά οδηγούς με εμπειρία λιγότερη από τρία χρόνια, με σκοπό να αποτραπεί κάθε επικίνδυνη συμπεριφορά στο τιμόνι.
Τα μισά εξώδικα δεν παραλήφθηκαν
Πονοκέφαλος αποτελεί για την Τροχαία αλλά και τα συναρμόδια υπουργεία τα ανεπίδοτα εξώδικα που προέρχονται από τις κάμερες της Τροχαίας.
Στα τρία χρόνια λειτουργίας του συστήματος καταγράφηκαν 615.000 παραβάσεις, όμως σχεδόν τα μισά εξώδικα δεν παραλήφθηκαν ή δεν έγινε κατορθωτό να επιδοθούν στους παραβάτες οδηγούς. Σύμφωνα με τον βοηθό υπεύθυνο της Τροχαίας, έχουν εγκατασταθεί όλες οι σταθερές κάμερες και έχει μείνει μόνο μια εκκρεμότητα εκεί που είχε γίνει το τετραπλό θανατηφόρο πριν από ένα χρόνο.
Όπως υπολογίζεται, το 2024 είναι καταχωρημένα 257.906 εξώδικα. Από αυτά τα 143.447 δεν έχουν επιδοθεί. Πληρώθηκαν 96.968 εξώδικα ενώ παραμένουν απλήρωτα 17.491.
Για τα δύο πρώτα χρόνια λειτουργίας των καμερών έχουν καταγραφεί 357.870 παραβάσεις και έχουν εκδοθεί 279.751 εξώδικα. Από αυτά, τα 233.572 έχουν πληρωθεί, ενώ παραμένουν απλήρωτα άλλα 42.179 που σημαίνει ότι αυτά θα οδηγηθούν ενώπιον της δικαιοσύνης. Αν προστεθούν σ’ αυτά και τα φετινά, τότε το σύνολο των καταχωρημένων εξωδίκων φτάνει τις 613.776 εξώδικα, ενώ υπάρχει και ένας σημαντικός αριθμός που δεν έχει ξεκαθαριστεί. Υπολογίζεται ότι πάνω από 250.000 εξώδικα παραμένουν ορφανά, αφού οι παραβάτες είτε πήραν ειδοποίηση και δεν τα παρέλαβαν είτε δεν εντοπίστηκαν.
Ο κ. Ευριπίδου παρατήρησε πως σύντομα έρχονται ανακοινώσεις για όσους δεν παραλαμβάνουν το εξώδικό τους, αφού σε συνεννόηση με τη Νομική Υπηρεσία, όλες οι περιπτώσεις που δεν θα φροντίσουν να αποπληρωθεί το εξώδικο θα πηγαίνουν δικαστήριο. Είναι η τελευταία ευκαιρία που δίνεται σε όσους έχουν παρανομήσει να τα πληρώσουν εξωδίκως διαφορετικά θα πηγαίνουν δικαστήριο. Όσοι δεν το παραλαμβάνουν θα το βρίσκουν είτε στο αεροδρόμιο είτε σε λιμάνια είτε οπουδήποτε βρεθεί μπροστά τους αστυνομικός, κατέληξε.
