Δεν ξετυλίγεται εύκολα το κουβάρι των ανακλήσεων οχημάτων για τους αερόσακους Takata μετά και τη χθεσινή απόφαση της Ολομέλειας της Βουλής, η οποία μεταφέρει πλέον στις πλάτες του υπουργού Μεταφορών αποκλειστικά το μεγάλο πρόβλημα που αφέθηκε σε εκκρεμότητα από το 2018 με τη μη εφαρμογή του ευρωπαϊκού κανονισμού για την έγκριση και την εποπτεία της αγοράς μηχανοκίνητων οχημάτων.
Οι απορίες του κόσμου παραμένουν, οι καθυστερήσεις εκ μέρους των διανομέων να προχωρήσουν σε αντικατάσταση ελαττωματικών αερόσακων είναι μια πραγματικότητα και δεν υπάρχει στον ορίζοντα λύση για το πρόβλημα που καίει όσους οδηγούν τα οχήματα τους διατρέχοντας σοβαρό κίνδυνο να χάσουν ακόμα και τη ζωή τους. Στο πλαίσιο του νόμου που ενέκρινε χθες η Ολομέλεια της Βουλής και αφορά της ανακλήσεις οχημάτων γενικότερα, το βάρος πέφτει κυρίως στους διανομείς που έχουν την υποχρέωση εξασφάλισης βεβαίωσης ανακλήσεων για κάθε εγγραφή, κάθε μεταβίβαση ιδιοκτησίας και κάθε ΜΟΤ οποιουδήποτε οχήματος και η επόμενη ημέρα βρίσκει τον Σύνδεσμο τους να διαμαρτύρεται.
Από την άλλη, από σήμερα το Τμήμα Οδικών Μεταφορών αρχίζει διάλογο με όλους τους εμπλεκόμενους (διανομείς και εισαγωγείς), αλλά και εμπειρογνώμονες μηχανικούς που καλούνται να απαντήσουν αν αποτελεί λύση η απενεργοποίηση ή και αφαίρεση των επικίνδυνων αερόσακων μέχρι να είναι εφικτή η αντικατάστασή τους.
Άλλωστε, είναι βέβαιο ότι λόγω του μεγάλου αναμενόμενου αριθμού ανακλήσεων, μεγάλος αριθμός πολιτών θα οδηγηθεί στην ακινητοποίησή του οχήματος του, εκτός αν δοθεί άλλη λύση η οποία να τον προστατεύει τουλάχιστον από τον κίνδυνο που διατρέχει από τον ελαττωματικό αερόσακο. Αυτό που θα συζητηθεί με τους εμπειρογνώμονες μηχανολόγους μηχανικούς είναι κατά πόσο είναι εφικτή η απενεργοποίηση ή αφαίρεση των προβληματικών αερόσακων χωρίς να επηρεάζονται άλλα συστήματα εντός των οχημάτων και κατά πόσο τέτοια ενέργεια θα δημιουργήσει πρόβλημα στην ασφάλεια των επιβατών. Άλλωστε, κυκλοφορούν στους κυπριακούς δρόμους και αυτοκίνητα τα οποία δεν διαθέτουν αερόσακους, ενώ άλλα οχήματα προσφέρουν τη δυνατότητα απενεργοποίησης αερόσακων με κλειδί, ενέργεια που προστατεύει βρέφη σε ειδικό παιδικό κάθισμα, όταν αυτό τοποθετείται στη θέση του συνοδηγού.
Επαφές θα γίνουν σήμερα με τους διανομείς αυτοκινήτων οι οποίοι τις τελευταίες ημέρες έχουν προειδοποιήσει κατ’ επανάληψη ότι δεν θα φέρουν καμία ευθύνη για τα προβλήματα που θα δημιουργηθούν και την ταλαιπωρία των ιδιοκτήτων αυτοκινήτων. Στόχος της συνάντησης με τους διανομείς είναι να καταγραφούν οι αριθμοί των ανακλήσεων που αναμένουν να υλοποιήσουν, τον αριθμό των ανταλλακτικών που διαθέτουν και ποιες εναλλακτικές λύσεις παρέχουν για τη χρονική περίοδο μέχρι να έρθουν τα ανταλλακτικά.
Με τους εισαγωγείς, η προσπάθεια αποσκοπεί να ενημερωθούν για τις υποχρεώσεις τους με βάση τον ευρωπαϊκό κανονισμό και την εθνική νομοθεσία. Σύμφωνα με τον κανονισμό και από τις πρακτικές σε άλλων χωρών, οι εισαγωγείς έχουν ευθύνη για την υλοποίηση της ανάκλησης έστω και αν αυτή θα γίνει από εξουσιοδοτημένα συνεργεία άλλων.
Η πρόταση που υπερψηφίστηκε χθες από την Ολομέλεια, όπως και οι προφορικές τροπολογίες της επιτροπής Μεταφορών, δίνουν την αποκλειστική εξουσία στον υπουργό Μεταφορών, με διάταγμά του, το οποίο δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας, να καθορίζει τη διαδικασία ανάκλησης, τη χρονική περίοδο λήψης διορθωτικών μέτρων, καθώς και την αναστολή πιστοποιητικού καταλληλότητας, σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με τα διορθωτικά μέτρα, καθώς και σε περίπτωση ανάκλησης, η οποία σύμφωνα με τον διανομέα ή τον αντιπρόσωπο του κατασκευαστή παρουσιάζει σοβαρό κίνδυνο για τη δημόσια υγεία και την ασφάλεια. Το σχετικό διάταγμα πρέπει να εκδοθεί για πρώτη φορά στις 3 Φεβρουαρίου 2025 οπότε και τίθεται ο νόμος σε ισχύ.
Σύμφωνα με την πρόταση που ψηφίστηκε, σε περίπτωση κατά την οποία δεν είναι δυνατή η προσκόμιση της βεβαίωσης λόγω του ότι δεν κατέστη εφικτό να εξευρεθούν πληροφορίες για την ύπαρξη τυχόν ελαττωματικού ή ακατάλληλου εξαρτήματος, είτε γιατί δεν υπάρχει κατασκευαστής είτε γιατί δεν υπάρχει γνωστή διαδικασία ανακλήσεων, ο Υπουργός καθορίζει με διάταγμά του, τη διαδικασία εξαίρεσης από την υποχρέωση προσκόμισης της βεβαίωσης.
Σε περίπτωση κατά την οποία δεν υπάρχει διανομέας ή αντιπρόσωπος του κατασκευαστή στη Δημοκρατία, το πρόσωπο το οποίο εισήγαγε το όχημα στη Δημοκρατία ή ο ιδιοκτήτης του οχήματος προσκομίζει στην εκάστοτε αρμόδια Αρχή ή Υπηρεσία δήλωση, ο τύπος και το περιεχόμενο της οποίας καθορίζεται από την αρμόδια Αρχή.
Η βεβαίωση, σε περίπτωση που δεν εντοπιστεί ανάκληση, παρέχεται από τον διανομέα ή τον αντιπρόσωπο του κατασκευαστή εντός πέντε εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία που ζητήθηκε από το ενδιαφερόμενο πρόσωπο και ισχύει για περίοδο 30ημερών από την ημερομηνία που φέρει η βεβαίωση.
Την ευθύνη λήψης οποιωνδήποτε διορθωτικών μέτρων αναφορικά με την ανάκληση που εκδίδεται από τον κατασκευαστή πριν από την ημερομηνία της πρώτης εγγραφής μηχανοκίνητου οχήματος, φέρει ο εισαγωγέας του εν λόγω οχήματος.
Κατά τον περιοδικό τεχνικό έλεγχο μηχανοκίνητων οχημάτων κατηγορίας για έκδοση πιστοποιητικού καταλληλόλητας, το όχημα ελέγχεται επιπρόσθετα κατά πόσον υπόκειται ή όχι σε ανάκληση που αφορά ελαττωματικό ή ακατάλληλο εξάρτημα, είτε μέσω της προσκόμισης της προβλεπόμενης βεβαίωσης, είτε μέσω του μηχανογραφικού συστήματος της αρμόδιας Αρχής.
Η πρόταση προβλέπει και σχετικές ποινές και πλέον πρόσωπο το οποίο ενεργεί κατά παράβαση των διατάξεων του παρόντος άρθρου του νόμου, είναι ένοχο αδικήματος και σε περίπτωση καταδίκης του, υπόκειται σε ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει τα δύο έτη ή σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις €10.000 ή και στις δύο αυτές ποινές.
Επανεκκίνηση ευρωπαϊκού κανονισμού που έμεινε στα χαρτιά
Η πρόταση νόμου κατατέθηκε από τους βουλευτές του ΔΗΣΥ, Κυριάκο Χατζηγιάννη και Νίκο Σύκα και του Κινήματος Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών, Σταύρο Παπαδούρη, εγκρίθηκε με 51 ψήφους υπέρ και μια εναντίον. O εκ των εισηγητών, Νίκος Σύκας, εξήγησε ότι η πρόταση δεν αντικαθιστά τον ευρωπαϊκό κανονισμό, αλλά εισάγει μηχανισμό ενημέρωσης των πολιτών, δημιουργεί μητρώο και εισάγει ποινές. Επέκρινε το γεγονός ότι η εκτελεστική εξουσία γνώριζε το πρόβλημα και δεν έπραξε οτιδήποτε, όπως ανέφερε, και υπενθύμισε ότι η επιτροπή Μεταφορών ζητά τον διορισμό ποινικών ανακριτών για τα δύο θανατηφόρα περιστατικά και τον σοβαρό τραυματισμό λόγω ελαττωματικών αερόσακων.
Ο εκ των εισηγητών, Κυριάκος Χατζηγιάννης, έκανε αναφορά στο ιστορικό και στις συζητήσεις στην Επιτροπή, αναφέροντας ότι «κάποιοι γνωρίζανε για το πρόβλημα αλλά το αποσιώπησαν και αυτή», πρόσθεσε, «είναι η κατάντια μιας χώρας που εργάζεται με αυτή την ανευθυνότητα». Πρόσθεσε ότι η Βουλή επέδειξε ευαισθησία έναντι στην εξυπηρέτηση συμφερόντων και ότι «είναι καιρός να καθαρίσουμε τη χώρα από το νεκροταφείο των προβληματικών οχημάτων».
Ο Σταύρος Παπαδούρης, επίσης εκ των εισηγητών, αναφέρθηκε στο ιστορικό της υπόθεσης και το πώς κινητοποιήθηκε η Βουλή με τον πρώτο θάνατο το 2023. Ανέφερε ότι στον δεύτερο θάνατο, η Βουλή διαπίστωσε ότι οι διαδικασίες πάσχουν και ότι υπάρχει μεγάλο κενό στην ενημέρωση των ιδιοκτητών, κάτι το οποίο η πρόταση νόμου διορθώνει. Ανέφερε ότι η Βουλή κινήθηκε με άμεσα αντανακλαστικά και έφερε πρόταση νόμου που εξαναγκάζει το κράτος να αρχίσει την εκκίνηση διαδικασίας που όριζε ο κανονισμός της ΕΕ και δεν είχε ποτέ εφαρμοστεί.
Takata και σε περιπολικά της Αστυνομίας
Σε 62 υπηρεσιακά οχήματα της Αστυνομίας, υπάρχουν εγκατεστημένοι αερόσακοι Takata, σύμφωνα με ανακοίνωσή της, τονίζοντας ωστόσο, ότι η επιχειρησιακή ετοιμότητά της δεν επηρεάζεται από το συγκεκριμένο γεγονός. Στην ανακοίνωση, η Αστυνομία αναφέρει πως είναι ήδη σε επικοινωνία με την προμηθεύτρια εταιρεία απ’ όπου έχει προμηθευτεί τα συγκεκριμένα οχήματα, «ώστε να ακολουθηθούν όλες οι διαδικασίες που προβλέπονται και θα ληφθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα για αποκατάσταση του προβλήματος».
