Καθορίζονται κριτήρια αλλά και εισάγεται μορφή ελέγχου των αποφάσεων του Γενικού Δημόσιου Κατήγορου κατά την άσκηση των εξουσιών περί δίωξης ή αναστολής δίωξης, με το εκσυγχρονιστικό νομοσχέδιο το οποίο ετοίμασε το Υπουργείο Δικαιοσύνης.
Το νομοσχέδιο είναι έτοιμο όπως και αυτό που αφορά στις αλλαγές στην Ελεγκτική Υπηρεσία και κατά πάσα πιθανότητα αυτή τη βδομάδα θα διαβιβαστούν στη Νομική Υπηρεσία για νομοτεχνικό έλεγχο. Η κυβέρνηση επιθυμεί την κατάθεσή τους στη Βουλή το συντομότερο, ασχέτως από τις εισηγήσεις που θα υποβάλει η επιτροπή εμπειρογνωμόνων που συνέστησε ο Γενικός Εισαγγελέας για τις θεσμικές αλλαγές που αφορούν στον διττό ρόλο του. Με αυτό, όπως ανακοινώθηκε, προωθείται ο διαχωρισμός του υφιστάμενου ρόλου του Γενικού Εισαγγελέα και του Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα, με την ίδρυση Γραφείου Γενικού Δημόσιου Κατήγορου και Βοηθού Γενικού Δημόσιου Κατήγορου και της παροχής δυνατότητας ελέγχου των αποφάσεων τους.
Οι προτεινόμενες ρυθμίσεις, όπως αναφέρουν πληροφορίες του «Φ», στοχεύουν στην ενίσχυση της ανεξαρτησίας του διωκτικού ρόλου που σήμερα αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της Νομικής Υπηρεσίας και της ικανότητας των λειτουργών της και των Δημόσιων Κατηγόρων να εκτελούν τα καθήκοντα τους με περισσότερη αυτονομία, υπό την καθοδήγηση των διασφαλίσεων που απαιτούνται σύμφωνα με το κράτος δικαίου. Περαιτέρω, εκτιμάται, ότι οι εν λόγω ρυθμίσεις συνάδουν με τις κατά καιρούς αναφορές και/ή συστάσεις διαφόρων ευρωπαϊκών και διεθνών οργάνων, όπως είναι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη Δημοκρατία μέσω του Νόμου (Επιτροπή Βενετίας) η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το Κράτος Δικαίου (Rule of Law) και η Ομάδα Κρατών ενάντια στη Διαφθορά του Συμβουλίου της Ευρώπης (Επιτροπή GRECO).
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, ο Γενικός και Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας θα είναι πλέον οι νομικοί σύμβουλοι του κράτους, ενώ ιδρύεται νέος θεσμός, αυτού του Γενικού και Βοηθού Γενικού Δημόσιου Κατήγορου. Η άσκηση εξουσιών του Γενικού Δημόσιου Κατήγορου θα γίνεται βάσει καθορισμένων κριτηρίων και μορφή ελέγχου των αποφάσεων του. Σύμφωνα με τις πρόνοιες του νομοσχεδίου, οι δύο επικεφαλής της Νομικής Υπηρεσίας δεν θα επηρεαστούν. Ωστόσο, αυτό που απομένει να καθοριστεί είναι τι θα γίνει όταν αφυπηρετήσει ο Γιώργος Σαββίδης. Ο αντικαταστάτης του θα πρέπει πλέον να υπόκεινται στις νέες ρυθμίσεις όταν αυτές ψηφιστούν από τη Βουλή, όπου η θητεία του θα είναι πλέον οκταετής χωρίς δικαίωμα ανανέωσης.
Για τις αλλαγές αυτές απαιτούνται τροποποιήσεις μη θεμελιωδών άρθρων του Συντάγματος. Η Νομική Υπηρεσία έχει εκφράσει μέσω σημειώματος αρκετές επιφυλάξεις για νομικά σημεία, ωστόσο η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να πάρει το νομοσχέδιο στη Βουλή για ψήφιση.
Ενίσχυση της ανεξαρτησίας της Ελεγκτικής Υπηρεσίας
Όσον αφορά στον εκσυγχρονισμό της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, οι αλλαγές που προωθούνται είναι η ίδρυση Ελεγκτικού Συμβουλίου και ο καθορισμός θητείας για τον Γενικό και Βοηθό Γενικό Ελεγκτή. Οι προτεινόμενες ρυθμίσεις αποσκοπούν στην περαιτέρω ενίσχυση της ανεξαρτησίας, αποτελεσματικότητας και συλλογικότητας κατά την υλοποίηση του έργου της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, καθώς και στη βελτιστοποίηση της λειτουργίας του θεσμικού αυτού αξιώματος με τρόπο που να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις ενός σύγχρονου κράτους δικαίου. Οι εισηγήσεις για τον εκσυγχρονισμό της Ελεγκτικής Υπηρεσίας βασίζονται σε μελέτη του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως. Σημειώνεται ότι στο πλαίσιο της μελέτης λήφθηκαν υπόψη και τα ισχύοντα σε άλλα κράτη – μέλη της Ε.Ε. Από τη συγκριτική αυτή επισκόπηση παρατηρείται ότι η πλειοψηφία των κρατών μελών, δεκαέξι στο σύνολο, ακολουθούν το μοντέλο του πολυπρόσωπου ελεγκτικού οργάνου. Αξίζει περαιτέρω να σημειωθεί ότι μόνο σε τέσσερα κράτη, πέραν της Κύπρου, τα ελεγκτικά όργανα δεν έχουν καθορισμένη θητεία, είτε το όργανο είναι μονοπρόσωπο, είτε συλλογικό.
Το Ελεγκτικό Συμβούλιο θ’ απαρτίζεται, πέραν από τον Γενικό Ελεγκτή και τον Βοηθό Γενικό Ελεγκτή, από τρία πρόσθετα μέλη. Ο διορισμός των μελών του Συμβουλίου της Ελεγκτικής Υπηρεσίας θα γίνεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, κατόπιν εισήγησης του ειδικού Συμβουλίου που προνοείται στον νόμο, το οποίο λαμβάνει υπόψη και τις απόψεις του Γενικού Ελεγκτή και το οποίο θα υποβάλλει συμβουλευτικά προς τον ΠτΔ κατάλογο με πέντε υποψήφια κατάλληλα για διορισμό πρόσωπα. Η θητεία των μελών είναι 3ετής, με δικαίωμα ανανέωσης για μια ακόμα φορά. Τα προσόντα του Γενικού και του Βοηθού Γενικού Ελεγκτή αφορούν σε πρόσωπα κατάλληλα και αναγνωρισμένης κατάρτισης και εμπειρίας στον οικονομικό ή/ και λογιστικό ή/ και ελεγκτικό ή/ και άλλο αντίστοιχο τομέα και ανωτάτου ηθικού επιπέδου), ως επίσης των Μελών του Ελεγκτικού Συμβουλίου.
