Το 35% των γυναικών παγκοσμίως έχει υποστεί σωματική ή σεξουαλική βία κάποια στιγμή στη ζωή τους. Για πολλές δε γυναίκες η βία είναι αναπόσπαστο μέρος σχεδόν σε όλη τους τη ζωή. 7% των γυναικών έχουν υποστεί βιασμό στη διάρκεια της ζωής τους. Περίπου το 13% των εργαζομένων στην Ευρωπαϊκή Ένωση ανέφεραν ότι είχαν βιώσει κάποια μορφή βίας ή παρενόχλησης στη δουλειά, σε άλλες χώρες το ποσοστό είναι ακόμη μεγαλύτερο.

Αύριο είναι η διεθνής μέρα κατά της βίας των γυναικών. Τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν, πως η πρόοδος γίνεται με βήμα σημειωτόν, ενώ σε πολλές περιπτώσεις υπάρχουν και πισωγυρίσματα. Η βία μπορεί να πάρει πολλές μορφές, από επιθέσεις μέσα στο ίδιο το σπίτι μέχρι την εμπορία, από την σεξουαλική κακοποίηση μέχρι τον γάμο παιδιών, ακρωτηριασμό γεννητικών οργάνων και γυναικοκτονία. Οι αριθμοί είναι ανησυχητικοί, αφού μια στις τρεις γυναίκες στην ΕΕ έχει υποστεί κάποιου είδους βίας επεσήμανε στην συνέντευξή του στον «Φιλελεύθερο», ο Νίκος Ίσαρης που εκτελεί χρέη ως επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο.

Η ΕΕ εστιάζει τις δράσεις της στην πρόληψη και στην αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών. Δίνει έμφαση στην προστασία και στο γεγονός πως πρέπει να υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες, ώστε κάθε είδους περιστατικό να καταγγέλλεται αλλά και οι γυναίκες, μετά να έχουν την απαραίτητη στήριξη. Εξίσου σημαντικό και ότι οι νομοθεσίες που αφορούν στη βία πρέπει να εφαρμόζονται και το κυριότερο να υπάρχουν ποινές για όσους καταδικάζονται.

Ιδιαίτερη έμφαση ο Νίκος Ίσαρης έδωσε και στο γεγονός πως η βία κατά των γυναικών δεν παίρνει μόνο την παραδοσιακή της μορφή, αλλά πλέον είναι και ψηφιακή. «Τώρα, με τα ψηφιακά μέσα έχουμε και βία στο δημόσιο, ψηφιακό χώρο, κάτι που είναι πολύ σημαντικό», τόνισε, λέγοντας πως η βία είναι μη αποδεκτή με οποιοδήποτε τρόπο και αν γίνεται.

-Ποια είναι τα ποσοστά βίας κατά των γυναικών στην Ευρωπαϊκή Ένωση; Έχετε συγκεκριμένους αριθμούς για την Κύπρο;

-Τα στοιχεία που έχουμε είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά, καθώς μια στις τρεις γυναίκες στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει βιώσει σωματική ή σεξουαλική βία είτε μέσα στο σπίτι της, είτε στο χώρο εργασίας και αυτό κάποιες φορές από την ηλικία των 15 ετών. Για παράδειγμα, το 2019 καταγράφηκαν από την αστυνομία σε πανευρωπαϊκό επίπεδο 178,000 εγκλήματα σεξουαλικής φύσης κατά των γυναικών και πάνω από τα δύο τρίτα ήταν βιασμοί. Πρόκειται για ένα τεράστιο αριθμό. Η ενδοοικογενειακή βία συνεχίζει να κοστίζει ζωές και τα στατικά λένε πως κάθε βδομάδα δύο γυναίκες χάνουν τη ζωή τους στην Ευρώπη από τον νυν ή τον πρώην σύντροφό τους ή κάποιο άλλο μέλος της οικογένειάς τους. Το πρόβλημα είναι ακόμη μεγαλύτερο γιατί δεν έχουμε στοιχεία για όλα τα περιστατικά. Υπολογίζουμε πως μόνο το ένα τρίτο από τις γυναίκες που αντιμετωπίζουν βία προβαίνουν σε καταγγελία. Για αυτό και είναι σημαντικό να δημιουργηθούν εκείνες οι συνθήκες που θα επιτρέψουν στις γυναίκες να μπορούν να μιλούν για το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν. Για την Κύπρο συγκεκριμένα στατιστικά δεν έχουμε, σύμφωνα με τις καταγραφές που έχουν γίνει το μια στις τρεις γυναίκες φαίνεται πως ισχύει.

-Ποιο είναι το προφίλ των γυναικών που υφίσταται βία και κακοποίηση; Και ποιες είναι οι κύριες μορφές βίας;

-Δεν υπάρχει συγκεκριμένο προφίλ, αλλά ποικίλει. Δεν έχει να κάνει με την ηλικία, ούτε με το που βρίσκεται μια γυναίκα, αφού μπορεί να σημειωθεί μέσα στο σπίτι της αλλά και στο δημόσιο χώρο. Για παράδειγμα, έχουμε πολλά περιστατικά παρενόχλησης στον εργασιακό χώρο. Η βία μπορεί να είναι σωματική, να είναι σεξουαλική αλλά μπορεί να είναι και ψυχολογική. Αυτό περιλαμβάνει τη συμπεριφορά και τον εξαναγκασμό να συναινέσει σε πράξεις με τις οποίες δεν συμφωνεί, ή ακόμη και εκβιασμό. Τώρα, όμως και με τα ψηφιακά μέσα έχουμε και βία στο δημόσιο, ψηφιακό χώρο, κάτι που είναι πολύ σημαντικό. Μάλιστα, υπάρχει αναφορά ότι στην πολιτική, στη δημοσιογραφία, στον δημόσιο βίο έχουμε περιστατικά τα οποία αποτρέπουν τις γυναίκες από το να κάνουν τη δουλειά τους, κάτι που είναι τραγικό όχι μόνο για τις ίδιες αλλά για τη δημοκρατία και το δημόσιο βίο.

-Ποια είναι η στρατηγική της ΕΕ, ποια μέτρα λαμβάνει για πρόληψη της βίας κατά των γυναικών;

-Το πιο σημαντικό είναι ότι από το 2011 η ΕΕ έχει υπογράψει τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, που είναι μια πρωτοποριακή συνθήκη για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών. Μάλιστα, το 2023 η συνθήκη έγινε νομικά δεσμευτική για τα κράτη μέλη, κάτι που θέτει τις βάσεις για τις προσπάθειες που κάνουμε, για αντιμετώπιση της έμφυλης βίας. Παράλληλα, τον Μάιο του 2024 υιοθετήθηκε μια νέα οδηγία, που στοχεύει σε εγκλήματα όπως ο βιασμός, ο ακρωτηριασμός των γεννητικών οργάνων, τη διαδικτυακή βία, τη σεξιστική παρενόχληση. Με βάση αυτή την οδηγία, η οποία πρέπει να ενσωματωθεί στις εθνικές νομοθεσίες των κρατών μελών μέχρι το 2027, έχουν τεθεί πολλοί στόχοι. Ένας από αυτούς είναι η εφαρμογή των ποινών για εγκλήματα κατά των γυναικών. Ένας άλλος στόχος είναι η παροχή υπηρεσιών στήριξης αλλά και για να μπορούν να καταγγέλλουν οι γυναίκες που υφίστανται βία. Εξίσου σημαντικό και η ενίσχυση της ενημέρωσης για τις γυναίκες και τα κορίτσια όπως και για τους άντρες ή τα αγόρια. Παράλληλα, ασκείται πίεση στις διαδικτυακές πλατφόρμες για τη διαδικτυακή παρενόχληση. Και τέλος αφορά και στην συλλογή αξιόπιστων στοιχείων για τα περιστατικά βίας. Βέβαια το πιο σημαντικό είναι η προσπάθεια να περάσει το μήνυμα πως οποιαδήποτε μορφή βίας είναι απαράδεκτη.

-Πιστεύετε πως χρειάζονται να γίνουν αλλαγές σε ευρωπαϊκό επίπεδο ώστε να προστατεύονται καλύτερα οι γυναίκες;

-Πρέπει να γίνουν αλλαγές σε τρία επίπεδα. Το πρώτο είναι στον τομέα της ενημέρωσης και της ευαισθητοποίησης. Μάλιστα, για αυτό το λόγο η ΕΕ έφτιαξε ένα δίκτυο που στοχεύει και στους άντρες και τα αγόρια, όπως και στις γυναίκες και τα κορίτσια, ώστε να περάσει το μήνυμα πως κάθε μορφής βίας είναι απαράδεκτη. Το δεύτερο αφορά στους φορείς και τις υπηρεσίες, ώστε να δίνεται στήριξη στις γυναίκες που έχουν υποστεί βία, ώστε να ζητήσουν βοήθεια, ψυχολογική υποστήριξη και ότι άλλο χρειάζονται. Το τρίτο είναι η εφαρμογή του νόμου. Και όπως έχω ήδη αναφέρει οι νόμοι πρέπει όχι μόνο να υπάρχουν αλλά και να εφαρμόζονται. Πρέπει να βεβαιωθούμε πως υπάρχουν ποινές, πως τιμωρούνται όσοι ασκούν βία.