Στις σημαντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος αναφέρθηκε η Υπουργός Μαρία Παναγιώτου κατά την παρουσίαση του Προϋπολογισμού για το 2025. Προϋπολογισμός που συμβάλλει στην υλοποίηση των προτεραιοτήτων και στόχων για βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών με όρους αειφορίας, αξιοποίηση της σύγχρονης τεχνολογίας για προσαρμογή στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, εκπλήρωση των ευρωπαϊκών μας υποχρεώσεων, αναβάθμιση του πρωτογενούς τομέα ώστε να αποκτήσει δυναμική πόλου έλξης οικονομικής ανάπτυξης και κοινωνικής συνοχής.
Κατά την παρουσίαση του Προϋπολογισμού τονίστηκε από πλευράς Υπουργού ότι οι προτεραιότητες και πολιτικές του Υπουργείου για το 2025 θα υλοποιηθούν μέσα από επτά βασικούς πυλώνες που άπτονται του πρωτογενούς τομέα, της διαχείρισης υδατικών πόρων, της πράσινης μετάβασης και κυκλικής οικονομίας, της προστασίας των δασών, της βιοποικιλότητας, της προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος και της ευημερίας των ζώων. Τέτοια έργα είναι η προώθηση δημιουργίας χρηματοδοτικών εργαλείων αποκλειστικά για επαγγελματίες αγρότες και αγρότισσες και για όσους διαμένουν στην ύπαιθρο. Περιλαμβάνει επίσης χρηματοδότηση υποδομών που μειώνουν το κόστος παραγωγής και προστατεύουν τις καλλιέργειες από τις καιρικές συνθήκες (αγροβολταϊκά, φωτοβολταϊκά, θερμοκήπια, αντιχαλαζικά, αντιβρόχινα, δικτυοκήπια κ.ά.), καθώς και απλοποίηση διαδικασιών και επίσπευση χρόνου εγκρίσεων των μέτρων και παρεμβάσεων του στρατηγικού σχεδίου της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Από τις μεταρρυθμίσεις και δράσεις που τροχοδρομήθηκαν για το 2025 ξεχωρίζουν, ανάμεσα σε άλλες η αξιοποίηση της αγρομετεωρολογίας με επέκταση των μετεωρολογικών σταθμών, καθώς και η απλοποίηση, αναβάθμιση και αναθεώρηση του Συστήματος Διαχείρισης Κινδύνων ώστε να επιτευχθεί περαιτέρω μείωση του χρόνου καταβολής πληρωμών, απλοποίηση διαδικασιών, προσθήκη καλλιεργειών κ.ά.
Ο πυλώνας για το νερό περιλαμβάνει δράσεις για την προστασία και ορθολογική διαχείριση των υδάτινων πόρων, την αντιμετώπιση κινδύνων πλημμύρας και τη διασφάλιση της ποιότητας των υδάτινων πόρων. Ανάμεσα στις κύριες επιδιώξεις που αναμένεται να καλυφθούν από τον Προϋπολογισμό του 2025, περιλαμβάνονται η υλοποίηση του Προγράμματος Δράσης με άμεσες, μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες δράσεις εκ των οποίων περιλαμβάνεται η αύξηση της παραγωγής πόσιμου νερού από υφιστάμενες Μονάδες Αφαλάτωσης με προώθηση της χρήσης ΑΠΕ και δημιουργία κινητών μονάδων αφαλάτωσης. Περιλαμβάνονται ακόμα δράσεις για μείωση των απωλειών δικτύου και σπατάλης στα δίκτυα ύδρευσης και άρδευσης με επιδιορθωτικά έργα, καθώς και η Μελέτη Αναθεώρησης Τιμολογιακής Πολιτικής ώστε να ανακτά το πραγματικό κόστος και να αποτρέπει τη σπατάλη και αξιοποίηση των πορισμάτων της.
Προτεραιότητες για την πράσινη μετάβαση αποτελούν η ορθολογική διαχείριση των δημοτικών αποβλήτων στη βάση των αρχών της κυκλικής οικονομίας, η βελτίωση διαδικασιών περιβαλλοντικής αδειοδότησης και περιβαλλοντικού ελέγχου, η πρόληψη και αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών και η αειφόρος διαχείριση των δασών. Εκ των σημαντικών δράσεων του 2025 είναι η συνέχιση υλοποίησης σχεδιασμού που θα οδηγήσει στην πλήρη αναβάθμιση των υφιστάμενων μονάδων ΟΕΔΑ Κόσιης και Πεντακώμου, η εφαρμογή του «Πληρώνω Όσο Πετώ (ΠΟΠ)» σε 13 Δήμους και τα 12 συμπλέγματα κοινοτήτων, η υλοποίηση Πιλοτικού Πράσινης Κοινότητας στον Πύργο Τυλληρίας και Διαμόρφωση Κινήτρων για μετατροπή και άλλων κοινοτήτων σε Πράσινες Κοινότητες, η ετοιμασία εθνικού νόμου πλαισίου για την κλιματική αλλαγή και η εφαρμογή του Σχεδίου Αειφορικής Ανάπτυξης Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα, σε συνεννόηση και συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.
Στον πυλώνα «ζούμε και να απολαμβάνουμε τη φύση» σημειώνεται ότι πρέπει πρώτα να την προστατεύουμε μέσα από ένα αποτελεσματικό σύστημα πυροπροστασίας που εστιάζει στην πρόληψη. Στις δράσεις που υλοποιεί το Τμήμα Δασών περιλαμβάνεται η αγορά ιδιόκτητων πτητικών μέσων, η αναβαθμισμένη επαναλειτουργία του Δασικού Κολεγίου ως Σχολής Ανώτερης Εκπαίδευσης και η ενίσχυση του υφιστάμενου συστήματος διαχείρισης πυρκαγιών με τη χρήση σύγχρονης τεχνολογίας και σύγχρονου εξοπλισμού.
Οι δράσεις των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών που θα αναπτυχθούν εντός του 2025 αφορούν την αγορά υπηρεσιών ανάπτυξης ενός συστήματος εφαρμογής καταγραφής των παραπόνων των πολιτών σε πραγματικό χρόνο, καθώς και την αύξηση του ετησίως παραχωρούμενου ποσού κρατικής χορηγίας σε φιλοζωικές οργανώσεις για ενίσχυση του έργου το οποίο επιτελούν.
Οι δράσεις στον τομέα της Αλιείας και των Θαλάσσιων Ερευνών που θα αναπτυχθούν εντός του 2025 είναι η ενίσχυση της προστασίας των θαλασσών, στο πλαίσιο της αντιμετώπισης θαλάσσιας ρύπανσης από πετρελαιοειδή με την αγορά ενός αντιρρυπαντικού σκάφους (μήκους 25μ.) μέσω του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (συνολικό κόστος €7,28 εκατ.) και ενδυνάμωση του ρόλου της Κύπρου στην υπο-περιφερειακή συνεργασία της µε γειτονικές χώρες για την αντιμετώπιση περιστατικών θαλάσσιας ρύπανσης από πετρελαιοειδή. Επιπλέον, δράση αφορά τη στήριξη του πρωτογενή τομέα για βιώσιμη αλιεία και υδατοκαλλιέργεια μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος Θάλασσας, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας 2021-2027 με έργα και σχέδια χορηγιών της τάξης των €6,3 εκατ.
Τέλος στον τομέα της προστασίας των πολιτών εντός του 2025 προγραμματίζονται σημαντικές δράσεις όπως βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα για την αντιμετώπιση του φαινόμενου των κατολισθήσεων στην κοινότητα Πισσουριού και αυστηροποίηση ποινών στην περί Εκρηκτικών Υλών Νομοθεσία.
Το μισθολόγιο αυξάνει τον προϋπολογισμό κατά 8% -Στα €551,7 εκατ. οι συνολικές δαπάνες για το 2025
Στα €516,7 εκατ. σε σύγκριση με €400,8 εκατ. που ήταν ο αρχικά εγκεκριμένος Προϋπολογισμός για το έτος 2024, είναι ο προτεινόμενος Προϋπολογισμός του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος (ΥΓΑΑΠ) για το έτος 2025. Παρουσιάζοντας την πρόταση για το 2025 στην κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών, η Υπουργός Μαρία Παναγιώτου υπογράμμισε ότι παρουσιάζει αύξηση €115,9 εκατ. ή 29%. Σημειώνεται ότι στα πιο πάνω ποσά δεν περιλαμβάνονται τα Συγχρηματοδοτούμενα Έργα για τα οποία Διαχειριστική Αρχή είναι η Γενική Διεύθυνση Ανάπτυξης, ύψους €39 εκατ. και €35 εκατ. για τα έτη 2024 και 2025 αντίστοιχα, και έχουν περιληφθεί πιστώσεις σε συγκεντρωτικό κονδύλι. Λαμβάνοντας υπόψη τα εν λόγω συγχρηματοδοτούμενα έργα, ο συνολικός Προϋπολογισμός του ΥΓΑΑΠ για το έτος 2025 ανέρχεται στα €551,7εκατ.
Οι Τακτικές Δαπάνες για το έτος 2025 ανέρχονται σε €382,2 εκατ. σε σύγκριση με €355,8 εκατ. για το έτος 2024, παρουσιάζοντας αύξηση €26,5 εκατ. ή 7%. Οι Αναπτυξιακές Δαπάνες για το έτος 2025 ανέρχονται σε €134,4 εκατ. σε σύγκριση με €101,2 εκατ. για το έτος 2024, παρουσιάζοντας αύξηση €33,2 εκατ. ή 33%.
Περαιτέρω, σημειώνεται ότι οι συνολικές δαπάνες για το έτος 2025 κατανέμονται ανά κατηγορία ως εξής: ● 28% αφορά στη μισθοδοσία και επιδόματα του προσωπικού, ● 8% αφορά σε συνεισφορές, επιχορηγήσεις και αποζημιώσεις, ● ποσοστό 40% αφορά σε άλλες τακτικές δαπάνες και ● ποσοστό 24% αφορά σε αναπτυξιακές δαπάνες (μη περιλαμβανομένου των συνεισφορών, επιχορηγήσεων και αποζημιώσεων).
Αναλύοντας περαιτέρω τον Προϋπολογισμό του Υπουργείου, οι Τακτικές Δαπάνες για το έτος 2025 παρουσιάζουν αύξηση στις Δαπάνες Προσωπικού κατά €10,1 εκατ. ή 8% η οποία οφείλεται κατά κύριο λόγο στην αύξηση της Αυτόματης Τιμαριθμικής Αναπροσαρμογής (ΑΤΑ) του μισθολογίου, στις αναπροσαρμογές με βάση τις οδηγίες του Υπουργείου Οικονομικών σε θέματα προσωπικού και στην πρόσληψη 108 ωρομίσθιων δασοπυροσβεστών και χειριστών εντός του έτους 2024 με ετήσιο κόστος ύψους €2,9 εκατ. Επιπρόσθετα, παρουσιάζεται αύξηση στις συνεισφορές για χορηγίες και επιχορηγήσεις κατά €5 εκατ. ή 19% και στις υπόλοιπες τακτικές δαπάνες κατά €11,4 εκατ. ή 6% σε σύγκριση με το έτος 2024.
