Κέντρα αποκατάστασης και αποθεραπείας δύο κατηγοριών, κριτήρια και προϋποθέσεις λειτουργίας, κτηριακές εγκαταστάσεις, απαιτούμενοι εξοπλισμοί και εννέα χρόνια προθεσμία σε υφιστάμενες δομές για να συμμορφωθούν με τη νομοθεσία.

Το νομοσχέδιο που προβλέπει τη λειτουργία των κέντρων αποκατάστασης και αποθεραπείας στην Κύπρο κατατέθηκε την περασμένη εβδομάδα στη Βουλή και η συζήτηση του στην κοινοβουλευτική επιτροπή Υγείας πρέπει να αναμένεται εντός Δεκεμβρίου αφού, αυτή τη στιγμή, εκκρεμεί το νομοσχέδιο που αφορά την ίδρυση του θεσμού του Συνηγόρου του Ασθενή, η κατ’ άρθρο συζήτηση του οποίου αναμένεται να αρχίσει στις 21 Νοεμβρίου.

Το νέο νομοσχέδιο για τη λειτουργία των κέντρων αποκατάστασης, (είχαν ετοιμαστεί και στο παρελθόν σχετικά νομοσχέδια τα οποία, ωστόσο, σκάλωσαν στις διαφωνίες μεταξύ των εμπλεκομένων), είναι σαφώς βελτιωμένο (σε σχέση με προηγούμενο νομοσχέδιο), σε ό,τι αφορά τις μεταβατικές διατάξεις και τις απαιτήσεις και χαλαρώσεις από και προς υφιστάμενους παρόχους.

Ωστόσο, πρέπει και πάλι να αναμένονται αντιδράσεις αφού εδώ χρόνια, έχουν δημιουργηθεί δύο ομάδες εμπλεκομένων των οποίων οι διαφωνίες καθυστερούν ή και εμποδίζουν την ψήφιση του οποιουδήποτε νόμου σχετικού με τις υπηρεσίες αποθεραπείας και αποκατάστασης. Άλλωστε, για αυτόν τον λόγο και το Γενικό Σύστημα Υγείας εξακολουθεί να παρέχει περιορισμένο αριθμό υπηρεσιών του συγκεκριμένου είδους. Από πλευράς υπουργείου Υγείας και κοινοβουλευτικής επιτροπής Υγείας εκφράζεται, πάντως, στο παρασκήνιο, ετοιμότητα για ψήφιση του νομοσχεδίου σε νόμο, ανεξαρτήτως των οποιωνδήποτε επιχειρηματικών συμφερόντων αν και αναπόφευκτα όλες οι θέσεις θα συζητηθούν και στη Βουλή.

Επί της ουσίας, το νομοσχέδιο στόχο έχει τη «ρύθμιση της ίδρυσης, λειτουργίας και ελέγχου των κέντρων αποθεραπείας και αποκατάστασης» και σκοπό την «επίτευξη καλύτερης ποιότητας ζωής και μέγιστης ανεξαρτησίας των ατόμων που φέρουν βλάβες, προσωρινά ή μακροπρόθεσμα εκ γενετής ή/και λόγω ασθένειας ή/και λόγω τραυματισμού ή/και για οποιοδήποτε άλλο λόγο».

Το νομοσχέδιο προβλέπει για τη λειτουργία Συμβουλευτικής και Επιστημονικής Επιτροπής, τον διορισμό Εφόρου Κέντρων Αποκατάστασης και Αποθεραπείας, τα κριτήρια, κτηριολογικά και άλλα που πρέπει να πληρούν τα κέντρα, τους όρους και τις προϋποθέσεις αδειοδότησης. Περιλαμβάνει, επίσης, μεταβατικές διατάξεις οι οποίες αφορούν τα κέντρα που και σήμερα προσφέρουν υπηρεσίες αποκατάστασης και αποθεραπείας εντός ή εκτός ΓεΣΥ. Αναφέρεται ότι αριθμός κέντρων που σήμερα προσφέρουν υπηρεσίες δεν έχουν ενταχθεί στο Γενικό Σύστημα Υγείας εξαιτίας ανυπαρξίας νόμου, κενό το οποίο επιχειρείται να καλυφθεί από το συγκεκριμένο νομοσχέδιο.

Σε ό,τι αφορά τις κατηγορίες κέντρων παροχής υπηρεσιών αποκατάστασης και αποθεραπείας, το νομοσχέδιο προβλέπει την ύπαρξη:

>> Αυτοτελούς κέντρου: Δηλαδή ανεξάρτητης κτηριακής υποδομής.

>> Τμηματοποιημένου κέντρου το οποίο αποτελεί μέρος άλλης δομής η οποία είναι αδειοδοτημένη αλλά λειτουργεί αυτόνομα και ανεξάρτητα

Στην πρώτη κατηγορία αναμένεται ότι θα ενταχθούν τα κέντρα αποκατάστασης που σήμερα, λόγω ανυπαρξίας νόμου, λειτουργούν υπό τον νόμο που διέπει τη λειτουργία των στεγών ευγηρίας και στην δεύτερη κατηγορία τα κέντρα τα οποία σήμερα λειτουργούν εντός αδειοδοτημένων νοσοκομείων.

Για την πρώτη κατηγορία, (που αφορά πέραν των νέων κέντρων που θα δημιουργηθούν και υφιστάμενα ανεξάρτητα κέντρα), το νομοσχέδιο προνοεί ότι για να εξαιρεθούν τα υφιστάμενα κέντρα από τις πρόνοιες της νέας νομοθεσίας πρέπει:

–   Να παρέχουν τις εν λόγω υπηρεσίες για διάστημα τουλάχιστον 18 μηνών πριν την έναρξη της ισχύος του νόμους.

–   Να διαθέτουν σε ισχύ άδεια λειτουργίας των στέγη ηλικιωμένων.

–   Άδεια οικοδομής σε ισχύ ως στέγη ηλικιωμένων.

–   Να παρουσιάσουν «αποδεικτικά στοιχεία ότι παρέχουν υπηρεσίες αποθεραπείας και αποκατάστασης σε συστηματική βάση, σε συγκεκριμένη θεματική ή θεματικές, καθ’ όλη τη διάρκεια των τελευταίων δεκαοκτώ μηνών με προσκόμιση, όπου εφαρμόζεται, παραστατικών που να επιβεβαιώνουν την παροχή υπηρεσιών αποθεραποείας και αποκατάστασης σε ασθενείς και άτομα με αναπηρία».

–   Να διαθέτουν εγκεκριμένους θεραπευτικούς χώρους με βάση υφιστάμενη πολεοδομική άδεια.

–   Ότι διαθέτουν επαρκώς στελεχωμένη «βασική» ομάδα αποθεραπείας και αποκατάστασης ή/και άλλων «επαγγελματιών, ανάλογα με τη θεματική ή θεματικές που δραστηριοποιούνται.

Για τη δεύτερη κατηγορία, δηλαδή των αυτόνομων μονάδων που  λειτουργούν εντός άλλων δομών (νοσηλευτηρίων), προβλέπεται ότι

–   «Φυσικό ή νομικό πρόσωπο δύναται να αποταθεί στον Έφορο εντός έξι μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου και να υποβάλει αίτηση για αδειοδότηση ιδιωτικού νοσηλευτηρίου ως κέντρο αποθεραπείας και αποκατάστασης νοουμένου ότι το νοσηλευτήριο κατά την έναρξη ισχύος του νόμου είναι αδειοδοτημένο, ως προς τη λειτουργία του, δυνάμει των διατάξεων του περί ιδιωτικών νοσηλευτηρίων νόμου και παρέχει υπηρεσίες αποθεραπείας και αποκατάστασης στη θεματική ή/και στις θεματικές που περιλαμβάνονται στη σύμβαση παροχής υπηρεσιών ιατρικής αποκατάστασης στο Γενικό Σύστημα Υγείας ή/και στο μνημόνιο συνταντίληψης μεταξύ του ΟΑΥ και του ιδιωτικού νοσηλευτηρίου που διατηρούσε για διάστημα τουλάχιστον 18 μηνών πριν την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου».

–   Το κέντρο πρέπει να παρουσιάσει σύμβαση παροχής υπηρεσίες εντός ΓεΣΥ, μνημόνιο συναντίληψης με τον ΟΑΥ και άδεια λειτουργίας ως νοσηλευτήριο.

Και για τις δύο κατηγορίες, το νομοσχέδιο προνοεί ότι

–   «Για περίοδο εννέα ετών από την έναρξη ισχύος του νόμου, το ιδιωτικό νοσηλευτήριο/ κέντρο για το οποίο υποβάλλεται αίτηση εξαιρείται από τη συμμόρφωση με τις κτηριακές απαιτήσεις, νοουμένου ότι πληρούνται οι κτηριακές απαιτήσεις που αφορούν την προσβασιμότητα των ατόμων με αναπηρίες, με βάση τους σχετικούς σε ισχύ νόμους της Δημοκρατίας».

–   «Για περίοδο εννέα ετών το ιδιωτικό νοσηλευτήριο/ κέντρο εξαιρείται των απαιτήσεων σε εξοπλισμό που απαιτείται να τηρούν κέντρα που δεν αδειοδοτούνται σύμφωνα με τις μεταβατικές διατάξεις, όταν, λόγω μεγέθους, ο εξοπλισμός δεν μπορεί να τοποθετηθεί στους ήδη υπάρχοντες χώρες του ιδιωτικού νοσηλευτηρίου».

Τόσο η διαφοροποίηση μεταξύ των κέντρων, σε ό,τι αφορά τις απαιτήσεις για την πιστοποίηση των υπηρεσιών που παρέχουν, όσο και το διάστημα των εννέα ετών που δίνεται στα κέντρα για να συμμορφωθούν με τις πρόνοιες τις νομοθεσίας πρέπει να θεωρείται σίγουρο ότι θα απασχολήσουν, τόσο τη Βουλή όσο και τον δημόσιο διάλογο.

Απαιτούμενες ειδικότητες επαγγελματιών και διευθυντών

Το κάθε κέντρο πρέπει να διαθέτει βασική ομάδα επαγγελματιών αφού στόχος είναι η πολυθεματική διαχείριση των ασθενών. Ως επαρκώς στελεχωμένη «βασική» ομάδα, ορίζεται στο νομοσχέδιο η ομάδα που «περιλαμβάνει τουλάχιστον ιατρό, φυσιοθεραπευτή, εργοθεραπευτή και νοσηλευτή με εμπειρία στην αποκατάσταση και λογοπαθολόγο, στην περίπτωση επίκτητων εγκεφαλικών βλαβών, νευρολογικών και νευροεκφυλιστικών διαταραχών ή παθήσεων που επηρεάζουν την κατάποση, τον λόγο και την επικοινωνία».

Και για τις δύο κατηγορίες, ως επιστημονικός διευθυντής πρέπει «να ορίζεται φυσίατρος ή ιατρός άλλης ειδικότητας ή επαγγελματίας υγείας που οι υπηρεσίες που παρέχει συνάδουν με τον προσανατολισμό του κέντρου και τις θεματικές στις οποίες παρέχει υπηρεσίες αποκατάστασης και αποθεραπείας».

Στις υπόλοιπες πρόνοιές του, το νομοσχέδιο προβλέπει για την ίδρυση Συμβουλευτικής Επιτροπής, τους όρους εντολής και τους φορείς που θα εκπροσωπούνται σε αυτή καθώς και τους αντίστοιχους όρους για την Επιστημονική Επιτροπή. Και οι δύο επιτροπές θα αναφέρονται στον Έφορο Κέντρων Αποκατάστασης και Αποθεραπείας, ο διορισμός του οποίου, επίσης, περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο και θα είναι μεταξύ άλλων, αρμόδιος για την αδειοδότηση των κέντρων.