Τέλος Φθινοπώρου, η θερμοκρασία έχει πέσει σε χαμηλότερα επίπεδα και έστω κι αν ακόμα το σκηνικό, κάποιες ώρες της ημέρας θυμίζει καλοκαίρι, τη νύκτα όμως τα πράγματα αλλάζουν. Αυτή η εναλλαγή στη θερμοκρασία , μεταξύ ημέρας και νύκτας, ευνοεί και την εμφάνιση των διαφόρων εποχιακών λοιμώξεων που έτσι κι αλλιώς μάς χτυπούν ήδη την πόρτα και η έναρξη της μεγάλης δραστηριότητας τους είναι πλέον πολύ κοντά.

Ρινοϊοί, αδενοϊοί, αναπνευστικός συγκυτιακός ιός, γρίπη, κορωνοϊός σιγά σιγά παίρνουν τα πάνω τους και όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, οι  υγειονομικές αρχές και η επιστημονική κοινότητα, συστήνουν εφαρμογή μέτρων προσωπικής υγιεινής και φυσικά εμβολιασμό, στις περιπτώσεις που αυτός ενδείκνυται και υπάρχουν διαθέσιμα τα κατάλληλα εμβόλια. Πέραν του εμβολιασμού υπενθυμίζονται τα μέτρα ατομικής υγιεινής τα οποία ο καθένας επιβάλλεται να τηρεί προκειμένου να προστατεύσει τον εαυτό του αλλά και τους γύρω του.

Στην Κύπρο οι εμβολιασμοί κατά της γρίπης και του κορωνοϊού έχουν αρχίσει και τα εμβόλια χορηγούνται από τους προσωπικούς γιατρούς του Γενικού Συστήματος Υγείας ή από τα κέντρα εμβολιασμού του υπουργείου Υγείας που λειτουργούν σε όλες τις πόλεις.

Για ειδικές κατηγορίες του πληθυσμού, διενεργούνται και εμβολιασμοί για τον πνευμονιόκοκκο ενώ σε εξέλιξη βρίσκεται η διαδικασία για εξασφάλιση εμβολίων και για τον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό, γνωστό ως RSV, ο οποίος κάθε χρόνο ταλαιπωρεί δεκάδες παιδιά αλλά και ενήλικες, σε μικρότερους αριθμούς, στην Κύπρο.

Μειώνει τους κινδύνους

Ο εμβολιασμός, ανέφερε στον «Φ» ο Αναπληρωτής Καθηγητής Φαρμακευτικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας και μέλος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών Χρίστος Πέτρου, «παρέχει πολλαπλά οφέλη, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης του κινδύνου νόσησης, των νοσηλειών και ακόμη και του κινδύνου θανάτου. Ενώ μερικοί άνθρωποι που κάνουν ένα εμβόλιο, γρίπης ή κορονοϊου, μπορεί ακόμα να νοσήσουν, ο εμβολιασμός έχει αποδειχθεί, σε πολλές μελέτες, ότι μειώνει τη σοβαρότητα της νόσου, μειώνει την ένταση των συμπτωμάτων. Άρα επαναλαμβάνουμε ότι κανένα εμβόλιο δεν εξαφανίζει τις πιθανότητες για μόλυνση, αλλά, μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο για ανάπτυξη σοβαρών συμπτωμάτων».

Δυστυχώς, είπε ο κ. Πέτρου, «μετά και τα όσα έχουν συμβεί κατά την περίοδο της πανδημίας, την παραπληροφόρηση, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο τα κράτη αλλά και η Ε.Ε χειρίστηκαν τα θέματα που αφορούσαν την προμήθεια των εμβολίων κατά του SARS-CoV2, βλέπουμε μια αυξανόμενη διστακτικότητα από πλευράς των πολιτών σε ό,τι αφορά τα εμβόλια γενικά».

Σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή  Ένωση και φέτος, όπως και τα προηγούμενα δύο χρόνια, η προσέλευση για εμβολιασμό κατά της γρίπης και του Covid-19 είναι σε χαμηλά επίπεδα «με την τάση αυτή, αν και σε πολύ μικρότερο βαθμό να παρατηρείται σε όλους τους εμβολιασμούς». Ενδεικτικό το γεγονός ότι ο εμβολιασμός για τη γρίπη τα έτη 2023-2024 μόνο σε δύο χώρες της ΕΕ ξεπέρασε το 78% ενώ το ποσοστό εμβολιαστικής κάλυψης γενικά κινήθηκε μεταξύ 12% και 78%.

Οι εμβολιασμοί κατά του COVID έχουν σώσει από τον θάνατο εκατομμύρια ανθρώπους τα τελευταία τρία χρόνια και αυτό δεν πρέπει να το αμφισβητούμε, ούτε να το ξεχνάμε ποτέ». Παρόλο που οι Αρχές στην χώρα μας δεν ανακοινώνουν τα επιδημιολογικά δεδομένα, ο κορονοϊός εξακολουθεί να στέλνει στο νοσοκομείο και να σκοτώνει, τα δεδομένα επιδημιολογικής επιτήρησης από το ECDC, είναι διαφωτιτικά και καθόλου ευχάριστα. O κορονοϊός, κυκλοφορεί και μεταλλάσεται συνεχώς όλο το χρόνο, ανεξάρτητα από την εποχή. Χαρακτηριστικά οι αρχές στις ΗΠΑ συστήνουν πλέον εμβολιασμό των ευπαθών δύο φορές το χρόνο.

Από την άλλη, «τα εμβόλια κατά της γρίπης χρησιμοποιούνται για δεκαετίες και δεν υπάρχει λόγος για διστακτικότητα αφού και οι παρενέργειες που καταγράφονται είναι και σπάνιες αλλά και εύκολα διαχειρίσιμες».

Τα διαθέσιμα εμβόλια

Στην Κύπρο είναι διαθέσιμα εδώ και ένα μήνα τα εμβόλια κατά της γρίπης και του SARS-CoV2. Για την γρίπη, «υπάρχουν δύο εμβόλια. Το «Influvac sab-unit Tetra» και το «Efluelda». Το εμβόλιο «Efluelda», χορηγείται σε άτομα άνω των 60 ετών, αφού φαίνεται να εξασφαλίζει μεγαλύτερη προστασία στα άτομα που ανήκουν στις μεγαλύτερες ηλικίες. Το εμβόλιο «Influvac sab-unit Tetra», χορηγείται στον υπόλοιπο πληθυσμό, στα άτομα που είναι άνω των έξι μηνών και ανήκουν σε συγκεκριμένες κατηγορίες οι οποίες καθορίζονται από το υπουργείο Υγείας.

Το «Efluenda», βοηθά το ανοσοποιητικό σύστημα (το φυσικό αμυντικό σύστημα του οργανισμού) να παράγει τη δική του προστασία μέσω της ανάπτυξης αντισωμάτων έναντι του ιού της γρίπης «και (αντισώματα) έναντι της λοίμωξης. Ενδείκνυταί περισσότερο για άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Το «Influvac sab-unit Tetra», ενεργεί κατά τον ίδιο τρόπο, δηλαδή «βοηθά το ανοσοποιητικό σύστημα να παράγει τη δική του προστασία έναντι του ιού.

Σε ό,τι αφορά τον SARS-CoV2, τα διαθέσιμα εμβόλια έχουν εξασφαλιστεί σε συγκεκριμένες ποσότητες μέσω του μηχανισμού της Ε.Ε και είναι τεχνολογίας mRNA της εταιρείας Pfizer.

«Η Ε.Ε έχει προσανατολιστεί στην αποκλειστική προμήθεια αυτών των εμβολίων, η ανάγκη όμως και για εμβόλια άλλων τεχνολογιών (π.χ. πρωτεϊνικά) παραμένει και ελπίζω σύντομα να βρεθεί τρόπος για μια μικρή έστω ποσότητα και στην χώρα μας. Ειδικά, όσον αφορά στα εμβόλια τεχνολογίας mRNA έχουμε αναλύσει πολλές φορές την αξία τους κατά της Covid-19 και σίγουρα βλέπουμε και τα πλεονεκτήματα, αλλά και τις προοπτικές της εν λόγω τεχνολογίας, πέραν του COVID, πχ στον καρκίνο».

«Ως επαγγελματίες υγείας δεν μπορούμε παρά να καλέσουμε τον κόσμο να εμβολιάζεταισύμφωνα με τις συστάσεις των Αρχών». Οι εμβολιασμοί κατά της Covid-19 διενεργούνται στα εμβολιαστικά κέντρα του υπουργείου Υγείας που λειτουργούν σε όλες τις πόλεις.

Για την γρίπη, είπε ο κ. Πέτρου, «οι πολίτες που ανήκουν στις ομάδες των δικαιούχων για εμβολιασμό, εάν δεν το έχουν πράξει ακόμα, καλό θα ήταν να επικοινωνήσουν με τον προσωπικό τους γιατρό για να διευθετήσουν το ραντεβού τους».  Αναφέρεται ότι η γρίπη παρουσιάζει ιδιαίτερη δραστηριότητα στην Κύπρο, από τα μέσα Δεκεμβρίου μέχρι και τον Μάρτιο.

Έρχονται και εμβόλια κατά του RSV

Σε διαδικασία για εξασφάλιση εμβολίων και για τον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό, τον γνωστό RSV ο οποίος ταλαιπωρεί περισσότερο τα παιδιά, αν και θεωρείται επικίνδυνος και για τις ευάλωτες ομάδες των ενηλίκων πολιτών, βρίσκεται το υπουργείο Υγείας.  Όπως πληροφορούμαστε, έχει συσταθεί ειδική επιτροπή η οποία μελετά τα δεδομένα ώστε να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες.

Για τα βρέφη διαθέσιμο είναι το εμβόλιο Beyfortus της εταιρείας Sandi, το εμβόλιο RSVpref (Abrysvo) της εταιρείας Pfizer που ενδείκνυται για εγκύους και θεωρείται ότι προστατεύει και τα βρέφη μέχρι 6 μηνών. Χορηγείται επίσης σε άτομα άνω των 60 ετών.

Η Κύπρος, λαμβάνει μέρος σε κοινή ευρωπαϊκή διαδικασία προκήρυξης διαγωνισμού με στόχο να εξασφαλίσει γύρω στις 3. 000 δόσεις. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο ο RSV, προκαλεί περίπου 250.000 εισαγωγές ασθενών σε νοσοκομεία ενώ φαίνεται να αποτελεί και κύρια αιτία για 17.000 θανάτους νοσηλευόμενων κάθε χρόνο σε άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω.