Η συνεχής εξαγορά νοσηλευτηρίων ή άλλων δομών παροχής υπηρεσιών Υγείας από ένα και μόνο επενδυτικό ταμείο εγκυμονεί κινδύνους για το Γενικό Σύστημα Υγείας (ΓεΣΥ), αναφέρει σε επιστολή του προς την Επιτροπή Προστασίας Ανταγωνισμού ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας Σταύρος Μιχαήλ ο οποίος, εκφράζοντας την ανησυχία του Οργανισμού για την πρόσφατη επέκταση των δραστηριοτήτων του συγκεκριμένου Ταμείου και σε δομές εκτός ΓεΣΥ, υποστηρίζει ότι υπάρχει ο κίνδυνος να πληγεί ο υγιής ανταγωνισμός στον τομέα της Υγείας στην Κύπρο γενικά. Προσθέτει μάλιστα, το γεγονός ότι ένας πάροχος προσφέρει υπηρεσίες εντός και εκτός Συστήματος, στην πραγματικότητα ενδεχομένως να παραβιάζει και το πνεύμα της νομοθεσίας που διέπει τη λειτουργία του ΓεΣΥ και τονίζει πως το ΓεΣΥ είναι σχεδιασμένο να λειτουργεί εύρυθμα και αποδοτικά σε περιβάλλον υγιούς ανταγωνισμού.
Η επιστολή του κ. Μιχαήλ στάλθηκε στην ΕΠΑ τον περασμένο Ιούλιο όταν από την Επιτροπή ζητήθηκε έγκριση για εξαγορά μετοχικού κεφαλαίου του ιδιωτικού νοσοκομείου American Medical Centre από την Hellenic Healthcare Holding Single Member S.A. η οποία ήδη ελέγχει δύο άλλα μεγάλα νοσηλευτήρια της Λευκωσίας και ένα διαγνωστικό κέντρο (που λειτουργούν εντός ΓεΣΥ).
«Η απόκτηση ελέγχου της C&S American Health Institute Ltd από την Hellenic Healthcare Holding Single Member S.A. η οποία αποτελεί συνέχεια της απόκτησης ελέγχου των νοσηλευτηρίων Απολλωνείου, Αρεταίειου και του ακτινοδιαγνωστικού κέντρου Πρόγνωσης, δημιουργεί ένα γενικότερο προβληματισμό στον Οργανισμό», αναφέρει στην επιστολή του προς την ΕΠΑ ο κ. Μιχαήλ και προσθέτει:
«Το ΓεΣΥ (αγοραστής) είναι σχεδιασμένο να λειτουργεί εύρυθμα και αποδοτικά όταν στο επίπεδο των παρόχων (πωλητών) επικρατεί υγιής ανταγωνισμός. Η συγκέντρωση νοσηλευτηρίων κάτω από ένα Ταμείο ανατρέπει σε μεγάλο βαθμό αυτή τη φιλοσοφία αφού το Ταμείο αποκτά δυσανάλογη διαπραγματευτική δύναμη, κάτι που στην πορεία, ενδέχεται να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στο ΓεΣΥ».
Το κατά πόσο δημιουργείται εξάρτηση του ΓεΣΥ σε ένα Ταμείο ή όχι, συνεχίζει ο κ. Μιχαήλ, «απαιτεί προσεκτική ανάλυση όλων των παραμέτρων. Η απλή μέτρηση του ποσοστού των κλινών που ελέγχει ένα ταμείο ίσως δίνει μια παραπλανητική εικόνα στον βαθμό ελέγχου της αγοράς».
«Ο τομέας της υγείας είναι πολύ ευαίσθητος τομέας και οι υπηρεσίες που παρέχονται δεν έχουν όλες την ίδια σημασία και εξειδίκευση. Αυτό σημαίνει ότι ενώ το Ταμείο μπορεί να ελέγχει, π.χ. το 20% των κλινών σε επαρχιακή βάση, εντούτοις μπορεί την ίδια ώρα να ελέγχει το 80% συγκεκριμένων εξειδικευμένων υπηρεσιών».
Πέραν αυτού, προσθέτει ο πρόεδρος του ΟΑΥ, «ο Οργανισμός έχει κατηγοριοποιήσει τα νοσηλευτήρια σε τρεις κατηγορίες με βάση συγκεκριμένα κριτήρια (μέγεθος, εξοπλισμό, δυνατότητα διαχείρισης εξειδικευμένων περιστατικών). Στην κατηγορία των μεγάλων (συστημικών) νοσηλευτηρίων έχουν κατηγοριοποιηθεί επτά μόνο νοσηλευτήρια, εκ των οποίων τα δύο, ανήκουν στο συγκεκριμένο Ταμείο».
«Λόγω του μικρού αριθμού συστημικών νοσηλευτηρίων» εξηγεί ο κ. Μιχαήλ, «θεωρούμε ως γενικό κανόνα ότι ο έλεγχος από ένα επενδυτικό ταμείο περισσότερων από δύο μεγάλων/συστημικών ιδιωτικών νοσηλευτηρίων εντός ΓεΣΥ θα δημιουργήσει συνθήκες σημαντικής εξάρτησης με συνεπακόλουθους κινδύνους για το μέλλον του ΓεΣΥ».
Η συγκεκριμένη περίπτωση απόκτησης ελέγχου, διευκρινίζει εννοώντας την εξαγορά μετοχικού κεφαλαίου του American Medical Centre, «στο παρόν στάδιο δεν αφορά το ΓεΣΥ αφού το νοσηλευτήριο λειτουργεί εκτός ΓεΣΥ. Τι θα γίνει όμως αν το νοσηλευτήριο αποφασίσει την ένταξη του στο ΓεΣΥ;»
Επίσης, «σημειώνουμε τις όποιες αρνητικές συνέπειες που μπορεί να προκύψουν από το γεγονός ότι ένας ιδιοκτήτης θα κατέχει νοσηλευτήρια εντός και εκτός ΓεΣΥ (σε περίπτωση που το εν λόγω νοσηλευτήριο παραμείνει εκτός ΓεΣΥ)».
Ο νόμος του ΓεΣΥ, υπενθυμίζει ο πρόεδρος του ΟΑΥ, «αυστηρά προβλέπει ότι ο πάροχος (π.χ. νοσηλευτήριο) που συμμετέχει στο ΓεΣΥ δεν μπορεί να παρέχει υπηρεσίες εκτός ΓεΣΥ».
Στην προκειμένη περίπτωση, αναφέρει, «η εξαγορά μετοχικού κεφαλαίου δεν παραβιάζει το γράμμα του νόμου αφού το επενδυτικό ταμείο δεν γίνεται πάροχος αλλά ιδιοκτήτης παρόχου, όμως ίσως παραβιάζει το πνεύμα του νόμου αφού σε ιδιοκτησιακό επίπεδο ο ιδιοκτήτης θα συμμετέχει εντός και εκτός ΓεΣΥ».
Ο Οργανισμός, ξεκαθαρίζει καταλήγοντας ο κ. Μιχαήλ, «ως γενικότερη πολιτική δεν τάσσεται αρνητικά στην έλευση επενδυτικών ταμείων και τη συμμετοχή τους στο ΓεΣΥ. Όμως κρούομε τον κώδωνα του κινδύνου στην περίπτωση συγκέντρωσης μεγάλων ιδιωτικών νοσηλευτηρίων κάτω από ένα μικρό αριθμό επενδυτικών ταμείων».
Τέλος διευκρινίζει ότι «οι πιο πάνω αναφορές αφορούν τη γενικότερη πολιτική και φιλοσοφία του ΓεΣΥ. Οι κίνδυνοι που αναφέρονται στην επιστολή δεν προκύπτουν από τη συμπεριφορά ή τα δείγματα γραφής του συγκεκριμένου Ταμείου με το οποίο ο Οργανισμός διατηρεί μια αγαστή συνεργασία».
Η εξαγορά νοσηλευτηρίων εντός και εκτός ΓεΣΥ στην Κύπρο από το συγκεκριμένο επενδυτικό ταμείο, απασχόλησε και την τελευταία συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής επιτροπής Υγείας. Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης εκφράστηκαν ανησυχίες και από πλευράς κομμάτων, κυρίως από το ΑΚΕΛ.
Έντονη ανησυχία είχε εκφραστεί και από πλευράς Παγκύπριου Συνδέσμου Ιδιωτικών Νοσηλευτηρίων με τον πρόεδρο του συνδέσμου Μάριο Καραϊσκάκη να αναφέρει ότι με την επέκταση του συγκεκριμένου Ταμείου σε νοσοκομεία εντός και εκτός ΓεΣΥ, υπάρχει ο κίνδυνος «χειραγώγησης της αγοράς από το συγκεκριμένο Ταμείο», κάτι το οποίο, όπως είπε, «ενδεχομένως να έχει ως αποτέλεσμα όλα τα υπόλοιπα νοσηλευτήρια στην Κύπρο να υποχρεωθούν σε κάποια στιγμή, είτε να αναστείλουν την λειτουργία τους, είτε να εξαγοραστούν από το Ταμείο ή από άλλα Ταμεία ή να υποχρεωθούν να ακολουθούν τα όσα το συγκεκριμένο Ταμείο θα ορίζει στον τομέα της Υγείας της Κύπρου γενικά».
Η κατανομή των νοσοκομειακών κλινών
Στην Κύπρο, λειτουργούν συνολικά, εντός και εκτός ΓεΣΥ, σύμφωνα με τα τελευταία ευρωπαϊκά στοιχεία, τα οποία δημοσιεύθηκαν τον περασμένο Ιούλιο, γύρω στις 3.000 κλίνες. Στα επίσημα δεδομένα γίνεται αναφορά σε 2.857 κλίνες, ωστόσο τους τελευταίους μήνες έχουν λειτουργήσει στην Κύπρο νέα νοσηλευτήρια και ως εκ τούτου εκτιμάται ότι ο αριθμός των νοσοκομειακών κλινών έχει αυξηθεί. Από τις κλίνες αυτές, αυτή τη στιγμή, εκτός ΓεΣΥ λειτουργούν μόνο 80 κλίνες στις οποίες αναμένεται ότι θα προστεθούν άλλες 70 κλίνες σε νέο νοσηλευτήριο το οποίο αναμένεται να λειτουργήσει στη Λεμεσό και θα ανήκει και πάλι κατά 50% στο συγκεκριμένο επενδυτικό ταμείο.
Με αυτά τα δεδομένα προκύπτει ότι το Ταμείο, ελέγχει τώρα 171 νοσοκομειακές κλίνες σε Απολλώνειο και Αρεταίειο νοσοκομείο, 80 κλίνες στο American Medical Centre του οποίου έχει εξαγοράσει μετοχικό κεφάλαιο και αναμένεται ότι θα ελέγχει άλλες 70 κλίνες στη Λεμεσό.
Σε ό,τι αφορά την επαρχία Λευκωσίας, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΟΑΥ, στο ΓεΣΥ λειτουργούν συνολικά 916 νοσοκομειακές κλίνες εκ των οποίων οι 171 ελέγχονται από το Ταμείο, που ελέγχει πλέον άλλες 80 κλίνες, εκτός Συστήματος. Δηλαδή, σε σύνολο 1000 κλινών, το Ταμείο ελέγχει το 25%. Μια στις τέσσερις κλίνες, δηλαδή.
Στο σύνολο των νοσοκομειακών κλινών στην Κύπρο, το Ταμείο θα ελέγχει, μετά τη λειτουργία και το νέου νοσοκομείου στη Λεμεσό το 10%. Δηλαδή από τις 3000 κλίνες, περίπου τις 300.
