Η παρατεταμένη ανομβρία των τελευταίων χρόνων, η ιδιαίτερα φτωχή βροχόπτωση και η περιορισμένη εισροή νερού στα φράγματα οδηγεί την κυβέρνηση να προχωρεί σε μέτρα ώστε να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα της υδροδότησης το επόμενο καλοκαίρι.
Προς το σκοπό αυτό προγραμματίζονται τέσσερις κινητές μονάδες αφαλάτωσης. Παράλληλα, οι σχεδιασμοί προνοούν την πλήρη απεξάρτηση από τις καιρικές συνθήκες με δύο νέες μονάδες αφαλάτωσης, καθώς και επέκταση των υφισταμένων.
Για τους σχεδιασμούς της κυβέρνησης όσον αφορά την επάρκεια της χώρας σε νερό, τόσο για σκοπούς ύδρευσης όσο και για χρήση στον τομέα της γεωργοκτηνοτροφίας ενημερώθηκε χθες η κοινοβουλευτική επιτροπή Γεωργίας και Φυσικών Πόρων.
Με βάση τους σχεδιασμούς του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων οι οποίοι βρίσκονται ενώπιον του υπουργείου Γεωργίας για έγκριση και κατάθεση στο Υπουργικό Συμβούλιο αφορούν τη δημιουργία τεσσάρων κινητών μονάδων αφαλάτωσης για εξυπηρέτηση των υδατικών αναγκών των περιοχών Λεμεσού και Πάφου. Τρεις κινητές μονάδες στη Λεμεσό και μία στην Πάφο, όλες δυναμικότητας 10.000 κυβικών μέτρων νερού ημερησίως (κ.μ./ημ.). Στη Λεμεσό η νέα μονάδα που αναμένεται να λειτουργήσει τον προσεχή Ιούνιο θα είναι στην περιοχή Γαρύλλη και αφορά την επεξεργασία νερού γεωτρήσεων του ποταµού.
Δεύτερη μονάδα προγραμματίζεται στο χώρο της μονάδας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της ΑΗΚ στη Μονή, όπου και πάλι αναμένεται να ανεγερθεί σε σύντομο χρονικό διάστημα. Τρίτη κινητή μονάδα στην επαρχία Λεμεσού θα κατασκευαστεί στο χώρο του νέου λιμανιού Λεμεσού, περιοχή η οποία έχει αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια. Η μονάδα αφαλάτωσης στην Πάφο προγραμματίζεται να κατασκευαστεί στο Δήμο Πέγειας, στην περιοχή όπου προγραμματίζεται η δημιουργία της μαρίνας Πάφου.
Σε σχέση τώρα με τις δύο μόνιμες μονάδες αφαλάτωσης η πρώτη θα κατασκευαστεί και πάλι στο χώρο της ΑΗΚ στη Μονή και η δεύτερη στην επαρχία Λάρνακας προς αντικατάσταση υφιστάμενης πεπαλαιωμένης μονάδας. Προγραμματίζονται επεκτάσεις των άλλων υφιστάμενων μόνιμων μονάδων σε Πάφο και Δεκέλεια.
Το πλάνο του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων παρουσιάστηκε κατά τη διάρκεια της χθεσινής συνεδρίας της από τον αναπληρωτή διευθυντή του Τμήματος, Γεώργιο Καζαντζή. Ο σχεδιασμός, όπως είπε, περιλαμβάνει μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες δράσεις, που έχουν να κάνουν με την αύξηση της παραγωγής νερού μέσω των αφαλατώσεων, καθώς και με αξιοποίηση του ανακτημένου νερού. Περαιτέρω, αναφέρθηκε στους σχεδιασμούς για μείωση της ζήτησης νερού μέσω αντιμετώπισης των απωλειών και τη βελτίωση υποδομών ύδρευσης.
Ο κ. Καζαντζής ανάφερε ότι ο σχεδιασμός για την επόμενη χρονιά γίνεται με βάση το χειρότερο σενάριο, όπου η εισροή νερού στα φράγματα μέχρι το καλοκαίρι είναι η ίδια με το υδρολογικό έτος που πέρασε. Εξήγησε ότι οι πέντε υφιστάμενες μονάδες αφαλάτωσης δεν καλύπτουν τις ανάγκες ύδρευσης και το πρόγραμμα δράσης είναι να καλυφθούν αυτές χωρίς να ληφθεί υπόψη η βροχόπτωση.
Κραυγή αγωνίας ακούστηκε στην Επιτροπή από τους εκπροσώπους των Επαρχιακών Οργανισμών Αυτοδιοίκησης (ΕΟΑ). Ο εκτελών καθήκοντα γενικού διευθυντή ΕΟΑ Λεμεσού, Σωκράτης Μεταξάς, προειδοποίησε ότι με το χείριστο σενάριο και νοουμένου ότι πριν το καλοκαίρι θα εγκατασταθούν οι τρεις κινητές μονάδες θα υπάρχει έλλειψη πόσιμου νερού. «Αν δεν βρέξει θα είμαστε μπροστά σε μία κρίση», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Σύμφωνα με τον κ. Μεταξά, τους καλοκαιρινούς μήνες οι ημερήσιες ανάγκες στη Λεμεσό φθάνουν τις 90.000 κ.μ./ημ. , ενώ η ημερήσια παραγωγή της μονάδας αφαλάτωσης στην Επισκοπή έχει δυνατότητα παραγωγής 40.000 κ.μ./ημ. Επομένως, σημείωσε υπάρχει έλλειψη 50.000 κ.μ/ημ. Ακόμα και αν λειτουργήσουν οι τρεις κινητές μονάδες αφαλάτωσης το καλοκαίρι του 2025 με παραγωγή 10.000 κ.μ./ημ. εκάστη, με το χείριστο σενάριο πρόσθεσε θα υπάρχει έλλειμμα 20.000 κ.μ./ημ.
Παράλληλα, ο κ. Μεταξάς αναφέρθηκε και στην προσπάθεια για περιορισμό των απωλειών νερού. Το ατιμολόγητο νερό στις περιοχές του ΕΟΑ είναι 20-25%. Αντίθετα, στις υπό ένταξη κοινότητες οι απώλειες είναι πέραν του 70%. Αποτέλεσμα είπε θα κληθούν σήμερα οι καταναλωτές να χρηματοδοτήσουν έργα εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ που δεν έχουν γίνει εδώ και πολλά χρόνια.
Ο πρόεδρος του ΕΟΑ Πάφου Χαράλαμπος Πιττοκοπίτης έστειλε με τη σειρά του σήμα κινδύνου, σημειώνοντας χαρακτηριστικά, ότι «η νέα μονάδα αφαλάτωσης στην επαρχία Πάφου έπρεπε να γίνει χθες και όχι σήμερα». Εξέφρασε παράλληλα την ανησυχία του για την ένσταση του υφυπουργείου Τουρισμού για τους σχεδιασμούς της νέας μονάδας αφαλάτωσης στην Πάφο στα όρια του Δήμου Ακάμα. Αγωνία εξέφρασε και για τον προγραμματισμό φράγματος στην Επισκοπή Πάφου.
Εκ μέρους του ΕΟΑ Λάρνακας αναφέρθηκε ότι εξετάστηκε, χωρίς να ληφθεί απόφαση, η εγκατάσταση κινητής μονάδας αφαλάτωσης στην Λάρνακα. Προσπάθεια, πρόσθεσε, είναι να κρατηθούν σε χαμηλό επίπεδο οι απώλειες νερού των δημαρχούμενων περιοχών, αρκετές από τις οποίες έχουν πολύ υψηλό ποσοστό ατιμολόγητου νερού.
Από τον ΕΟΑ Αμμοχώστου αναφέρθηκε ότι η προσπάθεια επικεντρώνεται στην μείωση των απωλειών νερού από το δίκτυο. Ο μέσος όρος του ποσοστού απώλειας φθάνει το 35% ενώ υπάρχουν περιοχές όπου η απώλεια αγγίζει 50-60%, σημείωσε. Από πλευράς ΤΑΥ αναφέρθηκε ότι δεν έχει εξευρεθεί περιοχή για τη χωροθέτηση κινητής μονάδας αφαλάτωσης στην επαρχία Αμμοχώστου.
Ο Μάριος Πρωτοπαπάς από το υπουργείο Οικονομικών αναφέρθηκε σε συνετή δημοσιοονομική πολιτική, προσθέτοντας ότι υπάρχει στήριξη εκεί και όπου υπάρχει ανάγκη.
Οι εκπρόσωποι των αγροτικών οργανώσεων έκαναν λόγο για υδατικά έργα που χρονολογούνται για στήριξη των αγροτών. Αναφορά έγινε στο γεγονός ότι 12 χρόνια μετά την κατασκευή του φράγματος Σολιάς δεν χρησιμοποιούνται τα συστήματα άρδευσης. Τόνισαν ότι πρέπει να γίνουν περαιτέρω προσπάθειες για ενίσχυση του υδατικού ισοζυγίου με ανακυκλωμένο νερό. Σημείωσαν ότι ενώ στόχος είναι ο διπλασιασμός του ΑΕΠ για τη γεωργία το βασικό στοιχείο, το νερό, είναι περιορισμένο. Περαιτέρω, χαρακτήρισαν το νερό ως εθνικό πλούτο τονίζοντας ότι είναι εθνικό καθήκον να το προστατεύσουμε.
Επιτροπή Γεωργίας: Βρισκόμαστε κυριολεκτικά στο παρά πέντε
Η κυβέρνηση να δράσει άμεσα για την απεξάρτηση της ύδρευσης της χώρας από τις καιρικές συνθήκες και την κάλυψη στο μέγιστο δυνατό των αναγκών του πρωτογενούς τομέα για άρδευση, ανέφερε ο πρόεδρος της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Γεωργίας και Φυσικών Πόρων Γιαννάκης Γαβριήλ. «Η παρατεταμένη ανομβρία που βιώνει ο τόπος, αντανακλάται σε ιστορικά χαμηλά αποθέματα στα φράγματα. Ήδη ο γεωργικός τομέας βιώνει τις συνέπειες με μεγάλες περικοπές στις διαθέσιμες ποσότητες νερού για άρδευση. Αν η κυβέρνηση δεν δράσει άμεσα και δεν επιταχύνει τους σχεδιασμούς της, οι συνέπειες θα είναι καταστροφικές για ολόκληρη την οικονομία», σημείωσε.
Όπως έχουμε ενημερωθεί, συμπλήρωσε, στους σχεδιασμούς βρίσκεται η κατασκευή τεσσάρων νέων κινητών μονάδων αφαλάτωσης προκειμένου να συνδράμουν τις υφιστάμενες πέντε μόνιμες μονάδες, στην ύδρευση της χώρας. «Μας έχει λεχθεί ωστόσο ότι στο καλύτερο δυνατό σενάριο, θα λειτουργήσουν σε ένα χρόνο από σήμερα. Δεν μπορούμε να μην σημειώσουμε, ότι οι σχεδιασμοί οι οποίοι έπρεπε να έχουν γίνει εδώ και χρόνια, έχουν καθυστερήσει αφού βρισκόμαστε κυριολεκτικά στο πάρα πέντε», σύμφωνα με τον κ. Γαβριήλ. Η επιτροπή Γεωργίας έχει ζητήσει να κατατεθεί ενώπιον της ο σχεδιασμός που έχει ετοιμαστεί από το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας.
