Οι Κύπριοι πολίτες θα έχουν τα επόμενα χρόνια ψηφιακή ταυτότητα για ταυτοποίηση στις ηλεκτρονικές συναλλαγές τους.
Ψηφιακά πορτοφόλια που θα κάνουν πιο εύκολη τη ζωή όλων, μακριά από γραφειοκρατία, με πολλαπλά οφέλη προς την κοινωνία και την οικονομία μέσα από την εκσυγχρονισμένη παροχή υπηρεσιών προς τους πολίτες.
Σύμφωνα με το νέο ευρωπαϊκό Κανονισμό, η κυπριακή κυβέρνηση έχει υποχρέωση να προσφέρει μέχρι το 2026 στους πολίτες πορτοφόλια ψηφιακής ταυτότητας, τα οποία προϋποθέτουν την ύπαρξη η-Ταυτοτήτων.
Ουσιαστικά, οι πολίτες και οι επιχειρήσεις θα μπορούν να χρησιμοποιούν ψηφιακά πορτοφόλια, στα οποία θα μπορούν να συνδέουν τις εθνικές ψηφιακές ταυτότητές τους με αποδεικτικά άλλων προσωπικών χαρακτηριστικών, όπως άδειες οδήγησης, διπλώματα και τραπεζικούς λογαριασμούς.
Σύμφωνα με το πρόγραμμα πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το 2030 «Ψηφιακή δεκαετία», έχει τεθεί στόχος όπως το 100% των πολιτών της Ένωσης έχουν πρόσβαση σε ασφαλή μέσα ηλεκτρονικής ταυτοποίησης που αναγνωρίζονται σε ολόκληρη την Ένωση.
Εκτός από τη διευκόλυνση των πολιτών και επιχειρήσεων οφέλη θα προκύψουν και στα δημόσια ταμεία. Σύμφωνα με ενδεικτική ανάλυση ποσοτικού οφέλους σε υπηρεσίες που έγινε από το υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, μόνο για την παροχή της φοιτητικής χορηγίας με 20.000 αιτήσεις ετησίως με τη χρήση της η-Υπογραφής η εξοικονόμηση μέσα σε έξι χρόνια ξεπερνά το €1 εκατομμύριο.
Αντίστοιχες εξοικονομήσεις αναμένεται ότι θα προκύψουν από την ενσωμάτωση της η-Ταυτότητας στα πληροφοριακά συστήματα του Τμήματος Οδικών Μεταφορών (ΤΟΜ) και του Τμήματος Πολεοδομίας (σύστημα «Ιππόδαμος»). Ο συνολικός αριθμός αιτήσεων στα δύο Τμήματα ξεπερνά τις 144.000.
Η χρήση η-Ταυτοτήτων για την υπογραφή αιτήσεων που απαιτούν χειρόγραφη υπογραφή, και ηλεκτρονική αποστολή/ παραλαβή από αρμόδια Τμήματα του Δημοσίου (Κοινωνικές Ασφαλίσεις, υπουργείο Υγείας και υφυπουργείο Πρόνοιας) με τις ετήσιες αιτήσεις να φθάνουν τις 200.000 η εξοικονόμηση φθάνει στις €370.000.
Με την χρήση της η-Ταυτότητας, «Ο Περί Πιστοποιούντων Υπαλλήλων Νόμος» δεν έχει εφαρμογή οπότε και δεν υφίσταται η αναγκαιότητα πιστοποίησης της υπογραφής ή/και της σφραγίδας από Πιστοποιούντα Υπάλληλο.
Με βάση τη χθεσινή απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου θα επιδοτηθεί η αγορά 100.000 ηλεκτρονικών ταυτοτήτων, οι οποίες και θα διατεθούν σε Κύπριους πολίτες άνω των 18 ετών. Η διάθεσή των ηλεκτρονικών ταυτοτήτων, οι οποίες έχουν ισχύ τρία χρόνια, αναμένεται να αρχίσει εντός δύο μηνών.
Η διαδικασία αίτησης και ταυτοποίησης για την παροχή των η-Ταυτοτήτων θα ανακοινωθεί σύντομα και για τον σκοπό αυτόν αναμένεται να αξιοποιηθούν τα Κέντρα Εξυπηρέτησης του Πολίτη σε πρώτο στάδιο τα οποία θα είναι η τοπική Αρχή πιστοποίησης για σκοπούς διευκόλυνσης του πολίτη στη διαδικασία φυσικής ταυτοποίησης για την έκδοση της ηλεκτρονικής ταυτότητας.
Οι πρώτες 30.000 ηλεκτρονικές ταυτότητες θα διατεθούν δωρεάν χωρίς κριτήρια σε όσους πολίτες προχωρήσουν να τις αιτηθούν, στη βάση first come, first served. Για τις υπόλοιπες 70.000, το κράτος θα επιχορηγήσει σημαντικό μέρος του κόστους, με το τελικό κόστος για τον πολίτη να είναι €15.
Σύμφωνα με το υφυπουργείο Έρευνας, η ηλεκτρονική ταυτότητα (eID) αποτελεί τη μοναδική, ασφαλή ταυτότητα του κάθε πολίτη στον διαδικτυακό (online) κόσμο. Επιτρέπει την ταυτοποίηση σε διαδικτυακές υπηρεσίες, ξεκινώντας από τα πληροφοριακά συστήματα της κυβέρνησης.
Παράλληλα, παρέχει τη δυνατότητα στον κάτοχό της να υπογράφει ηλεκτρονικά έγγραφα με απόλυτη ασφάλεια και με την ίδια νομική ισχύ με τη χειρόγραφη υπογραφή.
Η χρήση της ηλεκτρονικής ταυτότητας (eID) και της διασυνδεδεμένης ηλεκτρονικής υπογραφής δεν περιορίζεται μόνο στις συναλλαγές των πολιτών με το κράτος, αλλά και για ιδιωτική ή άλλη επαγγελματική χρήση. Αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο και για την ίδια την οικονομία. Έναν μηχανισμό που μπορεί να αξιοποιηθεί, πέραν της κυβέρνησης, από τις επιχειρήσεις και τους επαγγελματίες με στόχο την ανάπτυξη της αγοράς σε θέματα απλοποίησης διαδικασιών, αύξησης της αποδοτικότητας και καταπολέμησης χρονοβόρων γραφειοκρατικών διαδικασιών.
Δίνει στις επιχειρήσεις τη δυνατότητα να ψηφιοποιήσουν περαιτέρω την ηλεκτρονική σχέση με τους πελάτες τους εκεί που απαιτείται η νομική βαρύτητα της χειρόγραφης υπογραφής ή η απόλυτη ταυτοποίηση του πολίτη-πελάτη τους, μειώνοντας ταυτόχρονα τα λειτουργικά και διοικητικά τους έξοδα.
Περαιτέρω ανάπτυξη ψηφιακών λύσεων
Στον χώρο των κυβερνητικών Υπηρεσιών η χρήση της ηλεκτρονικής ταυτότητας δίνει τη δυνατότητα για την περαιτέρω ανάπτυξη ψηφιακών λύσεων, για τις οποίες η διαδικασία θα ολοκληρώνεται πλήρως ψηφιακά. Το πρώτο σύστημα, στο οποίο έχει εφαρμοστεί αυτή η δυνατότητα, είναι το σύστημα «Ιππόδαμος».
Οι αιτήσεις για πολεοδομικές και οικοδομικές άδειες υποβάλλονται και υπογράφονται από αρχιτέκτονες και μελετητές με τη χρήση της η-Ταυτότητας, ενώ δημόσιοι λειτουργοί υπογράφουν –επίσης ηλεκτρονικά– τη σχετική εξουσιοδότηση που οδηγεί στην έκδοση της άδειας. Η ηλεκτρονική υπογραφή θα ενσωματωθεί σταδιακά και σε άλλα κρατικά συστήματα, όπως του Τμήματος Φορολογίας, του Τμήματος Οδικών Μεταφορών και του Εφόρου Εταιρειών.
Στο πλαίσιο της εξελικτικής υλοποίησης ψηφιακών υπηρεσιών, έχουν εντοπιστεί σειρά τέτοιων υπηρεσιών όπου η σχετική αίτηση, η οποία προσφέρεται σήμερα μόνο σε έντυπη μορφή, να μπορεί να υπογραφεί ηλεκτρονικά και να σταλεί ηλεκτρονικά, μέσω email, στις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες.
Τέτοιες υπηρεσίες είναι: Αιτήσεις για Επίδομα Πατρότητας και Γονική Άδεια στις Κοινωνικές Ασφαλίσεις, για Επιδόματα που αφορούν άτομα με αναπηρίες, αλλά και τις αιτήσεις για έκδοση κυπριακής και ευρωπαϊκής κάρτας νοσηλείας.
Απαιτείται φυσική παρουσία για την ταυτοποίηση
Το υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, λαμβάνοντας υπόψη τους δυνητικούς χρήστες που θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν την η-Ταυτότητα, και σε περίπτωση που εξαντλούνται οι 100.000 η-Ταυτότητες, έχει πρόθεση κατόπιν αξιολόγησης να υποβάλει εκ νέου πρόταση με σκοπό τη συνολική διάθεση μέχρι 250.000 η-Ταυτοτήτων, καθώς ο αριθμός αυτός κρίνεται ρεαλιστικός ως προς το ενδιαφέρον των πολιτών και ο ελάχιστος για να δημιουργηθούν τα οφέλη που αναμένεται να προκύψουν.
Οι πολίτες για να αιτηθούν την η-Ταυτότητα πρέπει να παρουσιαστούν μια φορά με φυσική παρουσία στον πάροχο, για σκοπούς φυσικής ταυτοποίησης. Με στόχο την ευρεία χρήση από τους πολίτες της η-Ταυτότητας και τη διευκόλυνση της διαδικασίας ταυτοποίησης των πολιτών, γίνεται εισήγηση όπως χρησιμοποιηθούν τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών (ΚΕΠ), στα οποία γίνεται ήδη παρόμοιας φύσης εργασία για την παροχή των φυσικών ταυτοτήτων.
Για την αγορά των 100.000 η-Ταυτοτήτων, θα χρησιμοποιηθεί η διαδικασία διαπραγμάτευσης με την εταιρεία JCC Payment Systems Ltd για τεχνικούς λόγους, καθώς είναι και ο μοναδικός στην παρούσα φάση εγκεκριμένος πάροχος, ο οποίος δραστηριοποιείται και είναι εγκατεστημένος στην Κυπριακή Δημοκρατία. Η δαπάνη εκτιμάται στα €3,9 εκατ. συν ΦΠΑ.
