Για αντιμετώπιση της διάβρωσης των παραλιών περιοχών από την κοινότητα Κιτίου μέχρι τον Άγιο Θεόδωρο το Τμήμα Δημοσίων Έργων προγραμματίζει την κατασκευή συνολικά 38 κυματοθραυστών. Δεχόμενο πυρά το αρμόδιο Τμήμα από βουλευτές – μέλη της κοινοβουλευτικής επιτροπής Περιβάλλοντος σε χθεσινή συζήτηση για την καθυστέρηση που παρατηρείται στην υλοποίηση των έργων, επιχείρησε να ρίξει ευθύνες στο Τμήμα Περιβάλλοντος.
Συγκεκριμένα, ο εκπρόσωπος του Τμήματος Δημοσίων Έργων ανέφερε ότι έχουν προχωρήσει όλες οι διαδικασίες για προστασία των ακτών από τα ακραία κυματικά φαινόμενα, και έχει ετοιμαστεί Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) η οποία υποβλήθηκε στην Περιβαλλοντική Αρχή για εξέταση. Ωστόσο, ο εκπρόσωπος του Τμήματος Δημοσίων Έργων ανέφερε ότι το Τμήμα Περιβάλλοντος επανήλθε ζητώντας τη διενέργεια Μελέτης Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης (ΜΕΟΑ) προς αξιολόγηση σε επίπεδο συνολικού σχεδίου, προτού υποβληθεί στην Περιβαλλοντική Αρχή η Μελέτη Εκτίμησης Επιπτώσεων στο Περιβάλλον (ΜΕΕΠ) σε επίπεδο επιμέρους έργων.
Ο εκπρόσωπος του Τμήματος Δημοσίων Έργων υποστήριξε ότι λόγω της εξέλιξης αυτής με τη νέα χρονιά θα προγραμματιστεί η ετοιμασία της ΜΕΟΑ που ζήτησε το Τμήμα Περιβάλλοντος, καθ’ ότι δεν περιλαμβάνεται στον προϋπολογισμό του υφιστάμενου συμβολαίου με την ομάδα μελετητών. Στο σημείο αυτό παρενέβη ο εκπρόσωπος του Κυπριακού Ιδρύματος Προστασίας του Περιβάλλοντος Terra Cypria, υποδεικνύοντας ότι όλοι οι αρμόδιοι γνώριζαν εδώ και 15 χρόνια ότι τμήμα της εν λόγω περιοχής έχει κηρυχθεί σε Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) και επομένως δεν δικαιολογείται να μην λάβουν όλα τα αναγκαία μέτρα για ετοιμασία των περιβαλλοντικών μελετών που απαιτούνται έγκαιρα.
Όπως αναφέρθηκε στην επιτροπή Περιβάλλοντος, η κατασκευή 38 κυματοθραυστών προέκυψε κατά την ετοιμασία μελέτης βελτίωσης και προστασίας του παραλιακού μετώπου από το ακρωτήριο Δόλος μέχρι τις εκβολές του ποταμού Τρέμιθου. Συγκεκριμένα, εκ μέρους του υπουργείου Μεταφορών και Έργων, ο Παναγιώτης Παναγιώτου ανέφερε ότι η προτεινόμενη λύση προβλέπει την κατασκευή οκτώ παράλληλων κυματοθραυστών στα όρια του παραλιακού μετώπου της κοινότητας Μαζωτού, την κατασκευή εννιά παράλληλων κυματοθραυστών στα όρια του παραλιακού μετώπου της κοινότητας Αγίου Θεοδώρου και μία θωράκιση, πέντε παράλληλων κυματοθραυστών στα όρια του παραλιακού μετώπου της κοινότητας Πεντακώμου και τριών παράλληλων κυματοθραυστών στα όρια του παραλιακού μετώπου της κοινότητας Κιβισίλι.
Ο δήμαρχος του νέου Δήμου Δρομολαξιάς – Μενεού, Κύπρος Ανδρονίκου, υποστήριξε ότι η κατασκευή έξι κυματοθραυστών στα Περβόλια και η υπό εξέλιξη κατασκευή επιπλέον εννέα προκάλεσαν μεγάλη διάβρωση μέχρι το Μενεού. Πρόσθεσε ότι ως αποτέλεσμα οι κάτοικοι προχωρούν σε προστατευτικά μέτρα με άδεια από την Επαρχιακή Διοίκηση και το Τμήμα Δημοσίων Έργων για να μην εισέρχεται η θάλασσα στα σπίτια τους.
Από πλευράς του, ο κοινοτάρχης Αγίου Θεοδώρου, Ιάκωβος Στεφάνου, ανέφερε ότι η κοινότητα απειλείται από τη διάβρωση που δημιουργείται και το πρόβλημα το ζουν καθημερινά οι κάτοικοι. Πρόσθεσε ότι το πρόβλημα προκλήθηκε με την κατασκευή του φράγματος και επιδεινώθηκε με νέες παρεμβάσεις και εξωτερικές θωρακίσεις.
Ο κοινοτάρχης Μαζωτού, Γεώργιος Δημητρίου, υποστήριξε ότι από το 2006 όλο ακούνε ότι γίνονται μελέτες, έργα όμως δεν γίνονται.
Ο βουλευτής Χρίστος Ορφανίδης ανέφερε ότι με την κατασκευή κυματοθραυστών σε γειτονικές παραλίες παρατηρήθηκε τεράστια διάβρωση στις παραλίες των κοινοτήτων Κιτίου, Κιβισιλιού, Μαζωτού, Αλαμινού και Αγίου Θεοδώρου. Πρόσθεσε ότι από το 2009 συζητείται το θέμα της κατασκευής κυματοθραυστών χωρίς να ληφθούν μέτρα προστασίας. Ο βουλευτής Νίκος Κέττηρος ανέφερε πως όταν γίνονται έργα διάβρωσης για προστασία μιας παραλιακής περιοχής, το πρόβλημα μετακυλίεται σε άλλο, παρομοιάζοντας το θέμα σαν τη Λερναία Ύδρα.
Εκ μέρους του Τμήματος Περιβάλλοντος αναφέρθηκε ότι η υλοποίηση έργων πρέπει να γίνεται με τη σωστή προσέγγιση και σε ολοκληρωμένη διάσταση. Τόνισε ότι στόχος είναι όσο το δυνατό χαμηλότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Επισήμανε ότι το Τμήμα είναι σε θέση να υποστηρίξει άλλες επιλογές. Με πρωτοβουλία του Τμήματος Περιβάλλοντος θα πραγματοποιηθεί σύσκεψη όλων των εμπλεκομένων κυβερνητικών φορέων όπου θα τεθούν προς εξέταση και εναλλακτικές επιλογές αν υπάρχει η δυνατότητα.
Τη θέση αυτή ασπάστηκε και ο εκπρόσωπος του υφυπουργείου Τουρισμού σημειώνοντας πως το θέμα της διάβρωσης των ακτών πρέπει να επιλυθεί με το λιγότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Αδικαιολόγητη καθυστέρηση εναρμόνισης με το Έβδομο Πρωτόκολλο της Βαρκελώνης
Η εκπρόσωπος της Ομοσπονδίας Περιβαλλοντικών Οργανώσεων Κύπρου χαρακτήρισε πολύ σοβαρό το θέμα των κυματοθραυστών. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, όπου έγιναν κυματοθραύστες για προστασία περιοχών από διάβρωση οι επιπτώσεις στις παρακείμενες περιοχές είναι χειρότερες. Υπογράμμισε, επίσης, ότι δεν μπορεί όλη η Κύπρος να έχει παραλίες για εμπορική εκμετάλλευση ή και τουρισμό.
Ο εκπρόσωπος του Κυπριακού Ιδρύματος Προστασίας του Περιβάλλοντος Terra Cypria ανέφερε ότι από το ακρωτήριο Δόλος μέχρι τον ποταμό Τρέμιθο δεν έχουν ακόμη υποβληθεί προς αξιολόγηση από την Περιβαλλοντική Αρχή οι σχετικές μελέτες, περιλαμβανομένης ΣΜΠΕ και ΜΕΟΑ. Την ίδια στιγμή, σημείωσε, δεν ακολουθείται η προσέγγιση της ολοκληρωμένης διαχείρισης της παράκτιας ζώνης του νησιού, καθ’ ότι εξακολουθεί να παρατηρείται μία αδικαιολόγητη καθυστέρηση όσον αφορά την εναρμόνιση με το Έβδομο Πρωτόκολλο της Σύμβασης της Βαρκελώνης για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση των Παράκτιων Ζωνών της Μεσογείου, το οποίο έχει υπογράψει και επικυρώσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2011. Συμπλήρωσε ότι μόνο η Κύπρος από τα κράτη–μέλη της ΕΕ και της Μεσογείου δεν έχει κυρώσει, υπογράψει και εναρμονίσει το Πρωτόκολλο.
Ανέφερε, επίσης, ότι μεταξύ 1993-1996 κορυφαίος διεθνής οίκος ακτομηχανικής με έδρα την Ολλανδία εκπόνησε τη Μελέτη Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Παράκτιας Ζώνης της Κύπρου η οποία όμως δεν εφαρμόζεται από το Τμήμα Δημοσίων Έργων με πρόσχημα ότι χρήζει επικαιροποίησης. Συνεπώς, σημείωσε, ας επικαιροποιήσει τη μελέτη για να διασφαλιστεί η ολοκληρωμένη διαχείριση της παράκτιας ζώνης, αντί να προωθεί αποσπασματικά και κατακερματισμένα κατά μήκος της ακτογραμμής έτσι ώστε να μην μετακυλίεται συνεχώς το πρόβλημα.
Σημειώνεται ότι η κοινοβουλευτική επιτροπή Περιβάλλοντος θα εξετάσει εκ νέου το θέμα σε νέα συνεδρίαση τον Ιανουάριο του 2025.
