Τεράστιες διαστάσεις έχει λάβει το πρόβλημα με τις παράνομες χωματερές στην επαρχία Λάρνακας, με κάποιες περιοχές να κινδυνεύουν με οικολογική καταστροφή, αφού δημιουργήθηκαν σκουπιδότοποι ακόμη και σε περιοχές natura, αλλά και σε κοίτη ποταμού. Ενδεικτικό του μεγέθους του προβλήματος είναι το γεγονός πως το ένα τρίτο των χωματερών στην Κύπρο που έλαβαν έγκριση για χρηματοδότηση στην πρώτη φάση της εκστρατείας #wastefreecyprus που εξήγγειλε τον περασμένο Ιούνιο η υπουργός Γεωργίας, βρίσκονται στην επαρχία Λάρνακας. Συγκεκριμένα, έχουν εγκριθεί παγκύπρια 152 σημεία, εκ των οποίων τα 53 είναι στην επαρχία.
Οι παράνομοι σκυβαλότοποι που θα καθαριστούν βρίσκονται σε ολόκληρο το εύρος της περιφέρειας Λάρνακας από το Ζύγι μέχρι την Ξυλοφάγου. Το αδιανόητο είναι πως τρεις από αυτούς δημιουργήθηκαν σε προστατευόμενες περιοχές natura, που έπρεπε να φυλάσσονται ως κόρη οφθαλμού. Η μία, μάλιστα, βρίσκεται κοντά στις αλυκές λάρνακας (πλησίον του στρατοπέδου και του Spyros Beach), στην οποία απορρίφθηκαν πρόσφατα οικοδομικά υλικά. Σύμφωνα με πληροφορίες από την Υγειονομική Υπηρεσία του Δήμου Λάρνακας διενεργούνται συνεχώς εκστρατείες καθαριότητας αποβλήτων και σε άλλα σημεία της συγκεκριμένης περιοχής natura, στα οποία ασυνείδητοι, ρίχνουν συνεχώς απόβλητα. Τα μεγαλύτερα προβλήματα εντοπίζονται στην περιοχή του παλαιού σκοπευτηρίου, πίσω από τη μεγάλη αλυκή και σε περιοχή μεταξύ του Χαλά Σουλτάν Τεκκέ και της κτηνοτροφικής περιοχής Δρομολαξιάς. Οι εκστρατείες αυτές εντάσσονται σε άλλο πρόγραμμα του Τμήματος Περιβάλλοντος, που διαθέτει ετήσια κονδύλι στον Δήμο Λάρνακας για τον καθαρισμό των σκυβαλότοπων που δημιουργούνται.
Σ’ ό,τι αφορά στους άλλους δύο χώρους απόρριψης που δόθηκε χρηματοδότηση βρίσκονται στην κοινότητα Τρούλλων, ο πρώτος κοντά στη νεκρή ζώνη και ο δεύτερος σε περιοχή όπου δημιουργείται Πράσινο Σημείο.
Χαρακτηριστικό είναι και το παράδειγμα των δύο μεγάλων χωματερών που βρίσκονται στην κοίτη του Τρέμιθου στην κοινότητα Κλαυδιών. Το θέμα αυτό ανέδειξε σε πρόσφατο ρεπορτάζ ο «Φ», μέσω του οποίου αναδείχθηκαν οι φόβοι που εκφράζονται από το Κοινοτικό Συμβούλιο και το Κίνημα Οικολόγων για τον μεγάλο κίνδυνο ρύπανσης του υπόγειου υδροφορέα του ποταμού, που καταλήγει στο φράγμα Κιτίου. Οι δύο αυτοί σκουπιδότοποι δεν περιλαμβάνονται στα 53 σημεία, στα οποία δόθηκε ήδη έγκριση, αφού πρόσφατα κατατέθηκε το σχετικό αίτημα των Κλαυδίων. Όπως ανέφερε στην εφημερίδα μας ο αναπληρωτής διευθυντής του, Θεόδουλος Μεσημέρης, «το αίτημα των Κλαυδιών θ’ αξιολογηθεί και θα τύχει αμέσως έγκρισης για να προχωρήσουν οι δέουσες ενέργειες».
Μεγάλα προβλήματα με παράνομους σκυβαλότοπους αντιμετωπίζουν οι κοινότητες της περιοχής Βασιλικού. Σε μία περίπτωση, μάλιστα, σε περιοχή μεταξύ Χοιροκοιτίας και Τόχνης δημιουργήθηκε μεγάλων διαστάσεων παράνομη χωματερή, στην οποία γίνεται υγειονομική ταφή αποβλήτων. Τη χωματερή εντόπισαν, έπειτα από καταγγελίες, μέλη του Κινήματος Οικολόγων, οι οποίοι ενημέρωσαν μέσω επιστολής ημερομηνίας 8 Αυγούστου το Τμήμα Περιβάλλοντος, τις τοπικές αρχές και άλλους αρμόδιους φορείς. Στην επιστολή ο αναπληρωτής επαρχιακός Γραμματέας του Κινήματος Οικολόγων στη Λάρνακα, Λευτέρης Λάμπρου, ζητά όπως ληφθούν αμέσως μέτρα, καταγγέλλοντας πως «οι παρανομούντες απορρίπτουν σκουπίδια και τα σπρώχνουν σε παρακείμενο αργάκι με τη βοήθεια εκσκαφέα και ακολούθως μεταφέρουν χώμα από παρακείμενο όχθο και τα σκεπάζουν». Σημειώνει ακόμη πως στην περιοχή έχουν απορριφθεί τεράστιοι όγκοι σκουπιδιών, οι οποίοι έχουν καλυφθεί πρόχειρα, ενώ δεν έχουν ακόμη καλυφθεί οικιακά και αγροτικά απόβλητα από θερμοκήπια, οικοδομικά μπάζα και σωλήνες. Περίπου 500 μέτρα μακριά από αυτή τη χωματερή εντοπίστηκε και δεύτερη στην οποία απορρίπτονται ελαστικά αυτοκινήτων, οικιακά σκεύη και ηλεκτρικές συσκευές. Σημειώνεται πως στις τοπικές αρχές των κοινοτήτων Βασιλικού, δόθηκαν μέχρι στιγμής 11 εγκρίσεις για χρηματοδότηση που αφορούν στον καθαρισμό πέντε σκουπιδότοπων στην Καλαβασό, τριών στη Χοιροκοιτία, δύο στην Κοφίνου και ενός στο Ζύγι.
Περικυκλωμένη από σκουπιδότοπους είναι η κοινότητα της Ξυλοτύμπου, στην οποία δόθηκαν εγκρίσεις για καθαρισμό 13 σημείων, που είναι τα περισσότερα στην επαρχία Λάρνακας. «Το νέο Κοινοτικό Συμβούλιο Ξυλοτύμπου έχει θέσει στις προτεραιότητές του τον καθαρισμό της κοινότητας και την επίλυση των περιβαλλοντικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει» ανέφερε στην εφημερίδα μας ο νέος κοινοτάρχης, Σωτήρης Κεκκουρής, χαιρετίζοντας την εκστρατεία του Υπουργείου Γεωργίας.
Πέραν από τις περιοχές που προαναφέρθηκαν σοβαρά προβλήματα με την παράνομη απόρριψη αποβλήτων αντιμετωπίζουν επίσης ο Δήμος Αραδίππου και οι κοινότητες Ψευδά και Αγίων Βαβατσινιάς.
Ποια μέτρα θα ληφθούν γι’ αποτροπή του φαινομένου
Για τον καθαρισμό των χωματερών παγκύπρια θα διατεθεί κονδύλι μέχρι €1.5 εκατ. για το 2024. Παράλληλα ανακοινώθηκαν ακόμη πέντε δράσεις που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την εφαρμογή της νομοθεσίας, το κλείσιμο των χώρων ανεξέλεγκτης απόριιψης αποβλήτων και τη δημιουργία δικτύου υποδομών για τη διαχείριση αποβλήτων. «Η εκστρατεία #wastefreecyprus για τους παράνομους σκυβαλότοπους είναι ένα από τα πολλά επίπεδα της δράσης. Ο στόχος μας είναι να καθαρίσουμε τα σημεία και να μην χρειαστεί να επανέλθουμε. Θέλουμε να τελειώσει αυτό το πρόβλημα κάτι που είναι δύσκολο, αλλά μέσα από τη συνεργασία με τις τοπικές αρχές, αλλά και τους ελέγχους που θα διενεργούμε ευελπιστούμε πώς θα το πετύχουμε», ανέφερε στην εφημερίδα μας η υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, Μαρία Παραγιώτου.
Το πιο κομβικό σημείο του φιλόδοξου πλάνου του Υπουργείου Γεωργίας είναι η λήψη μέτρων, στην οποία θα εμπλακούν πολλές υπηρεσίες, προκειμένου να σταματήσει το φαινόμενο. Η πρώτη ενέργεια που θα γίνει, όπως σημείωσε ο αναπληρωτής διευθυντής του Τμήματος Περιβάλλοντος, είναι η αύξηση των πηγών πληροφόρησης για τις παράνομες απορρίψεις αποβλήτων. «Ο κάθε Δήμος και κοινότητα που θα λάβει χορηγία από εμάς θα πρέπει να δηλώσει άτομο ή άτομα τα οποία θα οριστούν ως επιθεωρητές. Αυτά τα άτομα θα έχουν τη δυνατότητα, με βάση τη νομοθεσία, να εκδίδουν επί τόπου εξώδικα, που μπορεί φτάσουν €20.000 ή να επικοινωνεί με το Τμήμα Περιβάλλοντος για να σπεύσει επί τόπου επιθεωρητής. Επίσης, θα χρησιμοποιηθούν οι θηροφύλακες της Υπηρεσίας Θήρας, οι οποίοι θα είναι τα «μάτια» μας, επειδή κινούνται σε ώρες που δεν κινούμαστε εμείς».
Η δεύτερη ενέργεια εμπλέκει στη διαδικασία την Αστυνομία και έχει ως στόχο τον εντοπισμό όσων παράγουν σκύβαλα και τα απορρίπτουν παράνομα. «Έγιναν ήδη συσκέψεις με τον Αρχηγό της Αστυνομία και τον Σεπτέμβριο θα έχουμε μπλόκα σε δρόμους στους οποίους διακινούνται οχήματα που μεταφέρουν skip. Κάποιοι που περισυλλέγουν απόβλητα από οικοδομές, αντί να τα μεταφέρουν σε μονάδες, τα πετάνε όπου βρουν για να γλιτώσουν το κόστος. Επίσης, είχαμε επικοινωνία με τον διευθυντή του Τμήματος Οδικών Μεταφορών και θα γίνει και υπουργική σύσκεψη, επειδή πρέπει να κατοχυρωθεί το επάγγελμα αυτών που μεταφέρουν απόβλητα για να μπουν υγιή στοιχεία στον χώρο», σημείωσε ο κ. Μεσημέρης.
Σε εξέλιξη βρίσκονται εν τω μεταξύ και προσπάθειες για τοποθέτηση καμερών σε σημεία ψηλού κινδύνου, μια πρακτική που υιοθέτησαν με επιτυχία οι Βρετανικές Βάσεις για πάταξη της λαθροθηρίας. Γι’ αυτόν τον λόγο διευθετήθηκε συνάντηση με την Επίτροπο Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων.
