Τρείς ιοί και ένα βακτήριο μας απειλούν. Αλλάζουν γεωγραφικές περιοχές και ηπείρους και εξαπλώνονται. Οι επιστήμονες παρακολουθούν με ιδιαίτερη ανησυχία την πορεία τους στον πλανήτη και προειδοποιούν, ενώ Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου Νόσων (ECDC) εκδίδουν σχετικές ανακοινώσεις και προειδοποιήσεις οι οποίες έρχονται μάλιστα σε μια εποχή που τα κράτη βρίσκονται σε εγρήγορση προκειμένου να εξασφαλίσουν τα απαραίτητα για το φθινόπωρο και τον χειμώνα με δεδομένη την εμφάνιση όλων των υπολοίπων ιών και βακτηρίων που προκαλούν όλες τις γνωστές εποχιακές λοιμώξεις.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας σήμανε πριν από μερικές εβδομάδες συναγερμό δηλώνοντας, εμμέσως πλην σαφώς ότι το ζητούμενο δεν είναι το αν θα ζήσουμε μια νέα πανδημία αλλά το ποιος ιός ή βακτήριο θα μας οδηγήσει σε αυτή την πανδημία.
Σε τρεις διαδοχικές ανακοινώσεις του, ο ΠΟΥ προειδοποίησε για την επικίνδυνη επέκταση του υπερανθεκτικού στα γνωστά αντιβιοτικά, βακτηρίου hvKp (Klebsiella pneumoniae), για τη νέα έξαρση κορωνοϊού που καταγράφεται διεθνώς και μόλις χθες για την εξάπλωση της ευλογιάς των πιθήκων και τον εντοπισμό περιστατικών σε ευρωπαϊκό έδαφος.
Παράλληλα με τον ΠΟΥ, μόλις πριν από μια εβδομάδα το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου Νόσων (ECDC) προειδοποίησε για τον ιό Oropouche ανακοινώνοντας ότι τα πρώτα κρούσματα του ιού, που για δεκαετίες περιοριζόταν σε χώρες της νότιας Αμερικής, έχουν καταγραφεί σε ευρωπαϊκές χώρες.
Όλα αυτά την ώρα που ΠΟΥ και Συνασπισμός για Καινοτομίες Ετοιμότητας για Επιδημίες (CEPI), στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής για την Παγκόσμια Ετοιμότητα για πανδημία η οποία πραγματοποιήθηκε στο Ρίο ντε Τζανέιρο της Βραζιλίας αυτό το καλοκαίρι, τόνισαν την «ανάγκη για ενίσχυση της έρευνας παγκοσμίως, ώστε η ανθρωπότητα να είναι προετοιμασμένη για την επόμενη πανδημία».
Η τελευταία προειδοποίηση εκδόθηκε από τον ΠΟΥ προχθές και αφορά την εμφάνιση της ευλογιάς των πιθήκων σε περιοχή του πλανήτη, πέρα από τα αφρικανικά σύνορα όπου περιοριζόταν μέχρι τώρα. Στην Ευρώπη, η Σουηδία έχει ήδη καταγράψει το πρώτο κρούσμα.
«Η επιβεβαίωση της mpox του υποτύπου Clade 1 στη Σουηδία αντανακλά σαφώς την αλληλοσύνδεση του κόσμου μας. Είναι πιθανό και άλλα εισαγόμενα κρούσματα του Clade 1 να καταγραφούν στην ευρωπαϊκή περιφέρεια στη διάρκεια των επόμενων ημερών και των επόμενων εβδομάδων», ανέφερε στην ανακοίνωσή του ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.
Το πρώτο κρούσμα στην Ευρώπη αφορά άτομο που «μολύνθηκε στη διάρκεια παραμονής του σε περιοχή της Αφρικής όπου έχει εκδηλωθεί σημαντική επιδημία mpox του υπότυπου Clade 1», όπως διευκρίνισε σε συνέντευξη τύπου η προσωρινή επικεφαλής της σουηδικής Αρχής Δημόσιας Υγείας, Ολίβια Βίγκτσελ.
Αξίζει να αναφερθεί ότι αμέσως μετά τη σχετική ανακοίνωση του ΠΟΥ, υπήρξε και αντίδραση από την φαρμακευτική βιομηχανία με την Bavarian Nordic, να ενημερώνει επίσημα ότι είναι έτοιμη να παράξει 10 εκατομμύρια δόσεις εμβολίου κατά του ιού μέχρι τα τέλη του 2025».
Της ανακοίνωσης για την ευλογία των πιθήκων, είχε προηγηθεί ανακοίνωση που αφορούσε το νέο στέλεχος του ανθεκτικού στα αντιβιοτικά βακτηρίου hvKp (Klebsiella pneumoniae) το οποίο, σύμφωνα με σχετική έκθεση, μπορεί να οδηγήσει στον θάνατο ακόμα και άτομα με υγιές ανοσοποιητικό σύστημα.
Ο ΠΟΥ, ανέφερε στην ανακοίνωση του ότι έλαβε μεγάλο αριθμό αναφορών για αυξανόμενα περιστατικά μολύνσεων από το υπερβακτήριο το οποίο είναι ανθεκτικό στα διαθέσιμα αντιβιοτικά και συνήθως βρίσκεται στο περιβάλλον, στον λαιμό και στον γαστρεντερικό σωλήνα διαφόρων ζώων αλλά και του ανθρώπου.
Το hvKp αποτελεί μεγάλο πρόβλημα σε νοσηλευτήρια και γενικά χώρους υγειονομικής περίθαλψης αφού είναι δυνατόν να μολύνει ακόμα και τους ιατρικούς εξοπλισμούς ενώ στον άνθρωπο προκαλεί πνευμονία, λοιμώξεις του ουροποιητικού και νευρικού συστήματος κ.α.
Την ανησυχία του ΠΟΥ προκάλεσε το γεγονός ότι το βακτήριο αυτό μεταλλάσσεται και πλέον, νέα, πιο ισχυρά στελέχη του, έχουν αρχίσει να εξαπλώνονται στον πληθυσμό.
Μέχρι την περασμένη εβδομάδα, είχαν εντοπιστεί περιστατικά σε 43 χώρες, μεταξύ αυτών, οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ιαπωνία.
Σε ό,τι αφορά το νέο κύμα κορωνοϊού ο ΠΟΥ ανέφερε, την περασμένη εβδομάδα ότι παρουσιάζει αυξημένη δραστηριότητα διεθνώς και έκανε λόγο για «ανησυχητική μείωση της εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού».
Ο ιός, σύμφωνα με τον ΠΟΥ, «συνεχίζει να εξελίσσεται και να αλλάζει, κάτι που μας εκθέτει όλους στον κίνδυνο ενός εν δυνάμει πιο ισχυρού ιού που μπορεί να διαφεύγει του εντοπισμού μας και/ή των ιατρικών επεμβάσεών μας, περιλαμβανομένου του εμβολιασμού».
Την ανακοίνωση του ΠΟΥ για το hvKp και τον κορωνοϊό, ακολούθησε η ανακοίνωση και η συστάσεις του ECDC για τον ιό Oropouche ο οποίος μεταδίδεται στον άνθρωπο από μολυσμένα κουνούπια, και παρά το γεγονός ότι δεν οδηγεί συχνά στον θάνατο, φαίνεται να προκαλεί σοβαρά προβλήματα στις έγκυες γυναίκες και τα έμβρυα, οδηγώντας σε αποβολές ή αναπτυξιακά ζητήματα και παραμορφώσεις.
Ο αντίκτυπος του «OROV» στις έγκυες
«Ο αντίκτυπος της λοίμωξης από τον «OROV» στις έγκυες γυναίκες, τα έμβρυα και τα νεογνά θα μπορούσε συνεπώς να είναι υψηλότερος από ό,τι για τον γενικό πληθυσμό, αν και ο αντίκτυπος αυτός εξακολουθεί να τελεί υπό διερεύνηση», ανέφερε στη σχετική έκθεση του το ECDC.
Τα πρώτα περιστατικά στην ευρωπαϊκή επικράτεια παρουσιάστηκαν τον Ιούνιο και Ιούλιο του 2024 σε Ισπανία (12), Ιταλία (5) και Γερμανία (2). Οι περισσότεροι ασθενείς είχαν ιστορικό ταξιδιού σε χώρες στις οποίες ο ιός είναι γνωστός εδώ και πολλά χρόνια, όπως η Κούβα και η Βραζιλία.
Για τη νόσο «OROV», την οποία προκαλεί ο ιός, δεν υπάρχουν διαθέσιμα εμβόλια, ούτε εξειδικευμένα φάρμακα.
Η νέα παραλλαγή του ιού της ευλογιάς των πιθήκων
Ο ιός που προκαλεί την ευλογιά των πιθήκων, είχε προκαλέσει προσφάτως επιδημία σε 13 αφρικανικές χώρες, συμπεριλαμβανομένων και κάποιων χωρών στις οποίες δεν είχαν εντοπιστεί παλαιότερα, κρούσματα.
Αν και οι περισσότεροι άνθρωποι, οι οποίοι μολύνονται από τον ιό, ανακάμπτουν χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα, ο mpox μπορεί να οδηγήσει στον θάνατο. Εξαπλώνεται κυρίως μέσω στενής επαφής με μολυσμένα άτομα και μέσω του σεξ.
Την ανησυχία του ΠΟΥ εντείνει η συνεχής εξάπλωση της νέας παραλλαγής του ιού η οποία, όπως διαπιστώνεται εξαπλώνεται πιο εύκολα μέσω στενής επαφής, κυρίως μεταξύ των παιδιών. Tο πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα είναι ένα δερματικό εξάνθημα ή σπυριά γεμάτα πύον που μπορεί να παραμείνουν στον άνθρωπο μέχρι και για ένα μήνα.
Η νέα μετάλλαξη φαίνεται να προκαλεί πιο σοβαρά συμπτώματα, σύμφωνα με τον ΠΟΥ ενώ έρευνα στους ασθενείς που νοσηλεύτηκαν από τον Οκτώβριο του 2023 μέχρι τον Ιανουάριο του 2024 στο ανατολικό Κονγκό, έδειξε ότι η νέα μορφή προκαλεί εξανθήματα, κυρίως στα γεννητικά όργανα, γεγονός που καθιστά δυσκολότερο τον εντοπισμό της νόσου.
