Πυρκαγιές: Αυξάνονται οι ποινές, καθιερώνονται εξώδικα, τέλος στα καψαλίσματα

Οι καταστροφικές πυρκαγιές στη Σολιά πρώτα και στον Αρακαπά μετά, έφεραν σωρεία αλλαγών στη νομοθεσία που διέπει το άναμμα φωτιάς, με κύρια την καθιέρωση πιο αυστηρών ποινών, την εξώδικη ρύθμιση κάποιων αδικημάτων και την αποκατάσταση του περιβάλλοντος.

Η συζήτηση για αύξηση των ποινών είχε αρχίσει από τη Νομική Υπηρεσία που είδε το αλαλούμ που υπήρχε στους διάφορους νόμους, με τον τότε υπουργό Γεωργίας, Κώστα Καδή, να ζητά ποινές μέχρι 20χρόνια φυλάκιση. Τελικά, έγινε συμβιβασμός και κατέβηκε στα 12 χρόνια, δύο δηλαδή χρόνια περισσότερα απ’ ότι ισχύει σήμερα. Η εργασία για την αλλαγή πέντε νομοσχεδίων ήταν επίπονη, ωστόσο, έφερε αποτέλεσμα δυο χρόνια μετά με την έγκρισή τους από το Υπουργικό Συμβούλιο. Όπως αναφέρει η συντονίστρια της ομάδας εργασίας στον «Φ», Επίτροπος Νομοθεσίας Λουΐζα Ζαννέτου, στο έργο της αναθεώρησης της νομοθεσίας συμμετείχαν εκπρόσωποι από τα υπουργεία Εσωτερικών, Γεωργίας, Δικαιοσύνης, το Τμήμα Δασών, η Υπηρεσία Θήρας, με ενεργό συμμετοχή της Νομικής Υπηρεσίας.

Στόχος, αναφέρει η κ. Ζαννέτου, ήταν η βελτίωση όλων των νομοθεσιών και η ευθυγράμμιση τους ως προς την πρόληψη, αντιμετώπιση των πυρκαγιών και πάταξη των αδικημάτων. Παράλληλα, η αναθεώρηση σκόπευε στην αυστηροποίηση των προνοιών νόμων που προέβλεπαν ελαφρύτερες ποινές, με απώτερο σκοπό την αποτροπή, την αντιμετώπιση των αδικημάτων με βάση τη διακινδύνευση και το αποτέλεσμα, και τη δυνατότητα εξώδικης ρύθμισης.

Περί Δήμων

Ο περί Δήμων Νόμος 111/1985 προνοούσε το εξής: Οποιοδήποτε πρόσωπο προκαλούσε φωτιά στα όρια δήμου, τιμωρείτο με πρόστιμο €860 ή σε ποινή φυλάκισης για περίοδο που δεν υπερβαίνει τους τρεις μήνες ή και στις δύο ποινές μαζί.

Με το νέο τροποποιητικό νομοσχέδιο επέρχονται οι εξής αλλαγές:

>> Προβλέπεται απαγόρευση σε σχέση με το άναμμα φωτιάς σε οποιοδήποτε σημείο εντός ορίου ανάπτυξης του οικείου δήμου, εκτός:  (α) Για την παρασκευή ή το ζέσταμα φαγητού μέσα σε ειδικά διαρρυθμισμένο για το σκοπό αυτό χώρο ή τόπο, ή (β) σε αδειούχα από το υφυπουργείο Τουρισμού κέντρα εστίασης ή αναψυχής, ή (γ) για σκοπούς άσκησης επαγγέλματος και εντός του χώρου που ασκείται το επάγγελμα, ή (δ) για σκοπούς θέρμανσης σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους εντός της οικίας ή του κέντρου αναψυχής και της αυλής ή του περιβόλου αυτών, ή (στ) κατόπιν ειδικής άδειας του δήμου.

>> Οποιοδήποτε πρόσωπο παραβαίνει τα πιο πάνω ή εγκαταλείπει άσβεστη φωτιά ή απορρίπτει αναμμένο σπίρτο ή τσιγάρο ή άλλο αντικείμενο, το οποίο δυνατόν να προκαλέσει πυρκαγιά σε δήμο, είναι ένοχο αδικήματος και σε περίπτωση καταδίκης του υπόκειται σε ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει τα πέντε έτη ή σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις €25.000 ή και στις δύο αυτές ποινές.

>> Επίσης, εισάγεται νέο αδίκημα, σύμφωνα με το οποίο, οποιοδήποτε πρόσωπο προκαλεί πυρκαγιά σε δήμο, εξαιτίας αλόγιστης ή αμελούς ενέργειας, συμπεριφοράς, ή λόγω πλημμελούς λειτουργίας οχήματος μηχανήματος, ή συσκευών, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι έξι έτη ή σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις €30.000.

>> Οποιοδήποτε πρόσωπο προκαλεί πυρκαγιά που έχει ως αποτέλεσμα ζημιά σε περιουσία του δήμου ή ιδιοκτησία τρίτου προσώπου, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει τα οκτώ έτη ή  πρόστιμο €50.000. Αυτό είναι το πιο αυστηρό αδίκημα στους δήμους.

>> Προβλέπεται, επίσης, ότι εκτός από τις πιο πάνω ποινές, Δικαστήριο μπορεί να επιβάλει χρηματική ποινή ίση με το χρηματικό ποσό που έχει χρησιμοποιηθεί για την κατάσβεση ή την περιβαλλοντική αποκατάσταση της ζημιάς που διενεργήθηκε από την πυρκαγιά. Όπως αναφέρει η κ. Ζαννέττου, από τα €860 πρόστιμο που ίσχυε σήμερα, θα έχουμε ποινές φυλάκισης 5, 6 ή 8 χρόνια και πρόστιμα 25.000 ή 30.000  ή 50.000 ευρώ. Τα ίδια θα ισχύουν και για πυρκαγιές στα όρια κοινοτήτων.

Περί Δασών

Στον περί Δασών Νόμος του 2012, τα αδικήματα σε σχέση με φωτιά σήμερα είναι τα εξής: Όπως ανάψει φωτιά σε κρατικό δάσος ή σε απόσταση 2χλμ. από τις παρυφές του, ή εγκαταλείπει άσβεστη φωτιά, ή απορρίπτει αναμμένο σπίρτο, τσιγάρο ή άλλο αντικείμενο που δυνατόν να προκαλέσει πυρκαγιά, ή προκαλεί πυρκαγιά συνεπεία αλόγιστης ή αμελούς ενέργειας, είναι ένοχο αδικήματος και τιμωρείται με φυλάκιση έως 10 έτη ή σε πρόστιμο μέχρι €50.000.

Τώρα με το νέο νομοσχέδιο προβλέπονται τα εξής:  

>> Το άναμμά φωτιάς μέσα σε κρατικό δάσος ή εντός ζώνης 2χλμ. επιτρέπεται με τη γραπτή άδεια από τον Διευθυντή Τμήματος Δασών, από εκδρομέα για την παρασκευή φαγητού εντός των ειδικά διαρρυθμισμένων χώρων, από κάτοχο οικίας για την παρασκευή φαγητού ή σε αδειούχα από το υφυπουργείο Τουρισμού κέντρα εστίασης ή αναψυχής.

>> Οποιοσδήποτε παραβαίνει τα πιο πάνω ή χρησιμοποιεί, την περίοδο από 1η Ιουνίου μέχρι 30η Σεπτεμβρίου σε ανοικτό υπαίθριο χώρο εργαλεία, μηχανήματα, συσκευές ή άλλο εξοπλισμό για κοπή ή συγκόλληση μετάλλων ή άλλων υλικών που κατά τη χρήση τους προκαλούν θερμότητα, φλόγα ή σπινθήρα και δύναται να προκαλέσουν πυρκαγιά, χωρίς τη γραπτή άδεια του Διευθυντή και τηρουμένων των όρων που αναφέρονται στην εν λόγω άδεια, ή/και εγκαταλείπει άσβεστη φωτιά που άναψε, ή/και απορρίπτει αναμμένο σπίρτο, τσιγάρο ή άλλο αντικείμενο που δυνατόν να προκαλέσει πυρκαγιά, ή/και παραβαίνει ή παραλείπει να συμμορφωθεί προς οποιοδήποτε όρο άδειας, είναι ένοχο αδικήματος και, σε περίπτωση καταδίκης του, υπόκειται σε ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει τα πέντε (5) έτη ή σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις €25.000 ή και στις δύο αυτές ποινές.

>> Οποιοδήποτε πρόσωπο μέσα σε κρατικό δάσος ή εντός της ζώνης των 2χλμ. από την οροθετική γραμμή του, συνεπεία αλόγιστης ή αμελούς ενέργειας ή παράλειψής του να λάβει όλες τις απαραίτητες προφυλάξεις, προκαλεί πυρκαγιά χωρίς ζημιά σε οποιοδήποτε δάσος ή δασώδη έκταση ή ιδιοκτησία τρίτου προσώπου, είναι ένοχο αδικήματος και σε περίπτωση καταδίκης του, υπόκειται σε ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει τα έξι έτη ή σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις €30.000. Αυτό είναι νέο αδίκημα που δημιουργείται σε όλους τους νόμους.

>> Οποιοδήποτε πρόσωπο προκαλεί πυρκαγιά σε κρατικό δάσος συνεπεία αλόγιστης ενέργειας που έχει ως αποτέλεσμα ζημιά σε οποιοδήποτε δάσος ή δασώδη έκταση ή ιδιοκτησία τρίτου προσώπου, θα τιμωρείται με 12 χρόνια φυλάκιση ή σε πρόστιμο μέχρι €100.000 ή και στις δύο ποινές. Πρόκειται για την πιο αυστηρή ποινή.

>> Προστίθεται, επίσης, πρόνοια όπου στην περίπτωση πυρκαγιάς αυτός που την προκαλεί να καταβάλει ολόκληρο ή μέρος του ποσού που δαπανήθηκε για την κατάσβεσή της.

>> Όλα τα πιο πάνω αδικήματα, πλην αυτού που τιμωρείται με φυλάκιση 12 χρόνων, μπορούν να συμβιβάζονται με εξώδικα πρόστιμα.

>> Προσθήκη νέου άρθρου για ενημέρωση της Βουλής για τον αριθμό και το είδος των αδικημάτων που τυγχάνουν εξώδικης ρύθμισης ή εξώδικου συμβιβασμού.

Αλλάζει ριζικά ο νόμος περί Υπαίθρου

Σημαντικές αλλαγές επέρχονται στον νόμο περί κατάσβεσης πυρκαγιών στην ύπαιθρο του 1988 αφού έχρηζε εκσυγχρονισμού, επειδή, η πιο υψηλή ποινή για αδικήματα ήταν 5 χρόνια φυλάκιση ή €20.000 πρόστιμο και δεν προβλέπονταν εξώδικα. Μέχρι σήμερα ο νόμος απαγόρευε γενικά το άναμμα φωτιά στην ύπαιθρο, με εξαίρεση την παραχώρηση άδειας από την τοπική Αρχή για καύση κλαδεμμάτων σε συγκεκριμένη περίοδο.

Με το νέο νομοσχέδια επέρχονται οι εξής αλλαγές:

>> Δυνατότητα έκδοσης διατάγματος από τον υπουργό Εσωτερικών απαγόρευσης χρήσης εργαλείων, μηχανημάτων, συσκευών ή άλλου εξοπλισμού.

>> Προβλέπονται απαγορεύσεις σε σχέση με το άναμμα φωτιάς εκτός για την παρασκευή φαγητού, σε αδειούχα από το υφυπουργείο Τουρισμού κέντρα εστίασης, για την καύση αποκλαδιών κατά την περίοδο που αρχίζει από την 1η Δεκεμβρίου και λήγει την 15η Απριλίου, ή με γραπτή άδεια από τον Έπαρχο.

>> Για την καύση αποκλαδιών πρέπει να ενημερωθεί πριν ο τοπικός Αστυνομικός και Πυροσβεστικός Σταθμός, ώστε να λαμβάνονται επαρκείς προφυλάξεις.

>> Με τα νομοσχέδια δημιουργούνται τα λεγόμενα αδικήματα διακινδύνευσης και επιφέρουν ποινή φυλάκισης πέντε χρόνων ή πρόστιμο €25.000.

• Στην περίπτωση όμως που προκαλείται πυρκαγιά στην ύπαιθρο, τότε οι ποινές αυξάνονται σε έξι χρόνια φυλάκιση ή €30.000 ή και στις δύο αυτές ποινές.
• Καθορίζεται, επίσης, το πιο σοβαρό αδίκημα που αφορά πρόκληση πυρκαγιάς στην ύπαιθρο με ζημιά. Το αδίκημα αυτό τιμωρείται με 10 χρόνια φυλάκιση ή σε πρόστιμο €75.000 και δεν μπορεί να ρυθμιστεί εξώδικα.

>> Το Δικαστήριο, μπορεί να επιβάλει και χρηματική ποινή ίση με το ποσό που έχει χρησιμοποιηθεί για την κατάσβεση ή την περιβαλλοντική αποκατάσταση της ζημιάς που διενεργήθηκε από πυρκαγιά.