«Παρά τις αντιξοότητες και τα 50 χρόνια που έχουν περάσει, οι Αμμοχωστιανοί παίρνουν στα σοβαρά τη λέξη ελπίδα, όσες φορές και αν αυτό μας στοίχισε», διακήρυξε ο δήμαρχος Αμμοχώστου Σίμος Ιωάννου, υπογραμμίζοντας όμως ταυτόχρονα ότι «η Κύπρος έχει ήδη περάσει την κρίσιμη καμπή προς τη διχοτόμηση και υπάρχει άμεση ανάγκη για ενότητα, με στόχο την επανέναρξη των συνομιλιών». Ο κ. Ιωάννου μιλούσε, το Σάββατο 3 Αυγούστου 2024, στην αντικατοχική εκδήλωση για την Αμμόχωστο με τίτλο «50 χρόνια μακριά σου…», στον υπαίθριο χώρο του Πολιτιστικού Κέντρου του Δήμου Αμμοχώστου στη Δερύνεια, στο πλαίσιο της οποίας επέδωσε ψήφισμα σε εκπρόσωπο της ΟΥΝΦΙΚΥΠ στο οδόφραγμα Δερύνειας, όπου δήλωσε ότι «κάποια στιγμή, αυτή η εκδήλωση θα γίνει δυναμική, αν συνεχίσει η διεθνής κοινότητα να μας αγνοεί».
Ερωτηθείς από τον υπογράφοντα την επομένη της εκδήλωσης, κατά πόσο αυτή η δήλωσή του στο οδόφραγμα Δερύνειας, είναι μια «προειδοποίηση», ο Σίμος Ιωάννου απάντησε καταφατικά. «Ναι, είπε στον «Φ», είναι μια προειδοποίηση, ότι μετά από 50 χρόνια, θα αναγκαστούν οι πρόσφυγες Αμμοχώστου να λάβουν δυναμικά μέτρα. Αν αύριο, η άλλη πλευρά τερματίσει τις συνομιλίες, ζητώντας εκβιαστικά να αποδεχτούμε τη λύση δύο κρατών, θα καθίσουμε να περιμένουμε άλλα 50 χρόνια, με τον διεθνή παράγοντα να θεωρεί ότι περνούμε καλά, ότι δεν έχουμε πόλεμο και ότι πρέπει «να κάτσουμε στα βραστά μας;».
Υπενθυμίζουμε ότι στην ομιλία του στην εκδήλωση ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης ανέφερε ότι «είμαστε έτοιμοι να προσέλθουμε ακόμη και αύριο στο τραπέζι του διαλόγου, στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου για αναζήτηση λύσης Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας, του διαπραγματευτικού κεκτημένου και ασφαλώς των αρχών και αξιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κράτος μέλος της οποίας είναι η Κυπριακή Δημοκρατία και θα συνεχίσει να είναι και μετά την επίλυση του Κυπριακού».
Το δικό του μήνυμα έστειλε και ο πρέσβης της Ελλάδας στην Κύπρο Ιωάννης Παπαμελετίου, αναφέροντας στη δική του ομιλία ότι «είναι μονόδρομος η επανεκκίνηση συνομιλιών στο πλαίσιο του ΟΗΕ και πάνω σε αυτές θα πορευτούν από κοινού Λευκωσία και Αθήνα, ενώ δεν πρέπει να επιτρέψουμε σε κανένα να ξεχάσει ότι τα Βαρώσια διέπονται από ειδικό καθεστώς που επιβάλλει την επιστροφή των νόμιμων κατοίκων της υπό την εποπτεία των Ηνωμένων Εθνών».
«Τι χάσαμε» μετά το Κραν Μοντανά
Απαντώντας σε σχετική μας ερώτηση ο δήμαρχος Αμμοχώστου, ο οποίος έχει εκλεγεί πρόσφατα και πρόεδρος της Επιτροπής Κατεχομένων Δήμων, ανέφερε ότι «η ομιλία του Προέδρου Χριστοδουλίδη στην αντικατοχική του Δήμου Αμμοχώστου, ήταν ισοζυγισμένη φέτος. Φαίνεται, πρόσθεσε , ότι ο Πρόεδρος, μετά από ενάμισι χρόνο διακυβέρνησης, λαμβάνει σοβαρά υπόψη ότι και η ελληνική κυβέρνηση και η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες και βέβαια τα Ηνωμένα Έθνη, δεν υποστηρίζουν άλλη λύση εκτός από Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία και ξεκαθάρισε ότι η κυπριακή κυβέρνηση, σε αυτή τη βάση λύσης κινείται. Πιστεύω ότι όταν δείξεις στους ξένους ότι είναι ξεκάθαρες οι θέσεις σου, τότε και η δική τους στήριξη, είναι πιο δυναμική. Όταν αμφιταλαντεύεσαι και προσπαθείς να τους ικανοποιήσεις όλους, δεν μπορείς να προχωρήσεις. Ας σημειώσουμε ότι στο Κραν Μοντανά το 2017 καταγράφηκε το 95% των συγκλίσεων, περιλαμβανομένου του εδαφικού. Εμείς χάσαμε ως Αμμόχωστος, γιατί αν υπογραφόταν η λύση του Κυπριακού στο Κραν Μοντανά, δεν θα επιστρεφόταν μόνο η περίκλειστη περιοχή της πόλης, αλλά και μια ευρύτερη περιοχή που περιλάμβανε το μεγαλύτερο μέρος του Κάτω Βαρωσιού, τον Φάραγγα, την Αγία Παρασκευή και άλλες. Περιλαμβανομένης της Κάτω Δερύνειας. Οι Τούρκοι θα κρατούσαν ένα κομμάτι έξω από τα τείχη και ένα στη βόρεια περιοχή, την οποία έχουν εποικίσει (Άη Λουκά, Άη Γιωρκούϊ, Νεάπολη)».
-Πώς σχολιάζετε την πρόσφατη εξαγγελία του Ερντογάν – το καλοκαίρι 2023 – για εποικισμό της ευρύτερης περιοχής της κατεχόμενης Κάτω Δερύνειας με ανέγερση εκατοντάδων κατοικιών για νεαρά ζευγάρια Τούρκων εποίκων;
-Σας θυμίζω ότι στο πρόσφατο παρελθόν υπήρξε και άλλη τουρκική εξαγγελία, ότι θα επιτρεπόταν στους Ελληνοκύπριους κατοίκους να επιστρέψουν υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση στο 3,5% της περίκλειστης περιοχής της πόλης μας. Μέχρι τώρα δεν έγινε τίποτε από τα δύο. Στην περίπτωση του εποικισμού, οι Τούρκοι επέλεξαν μια περιοχή όπως η κατεχόμενη Κάτω Δερύνεια, που είναι έξω από την περίκλειστη περιοχή, που δεν ανήκει στα δημοτικά όρια Αμμοχώστου, για να μην αντιδράσει η διεθνής κοινότητα.
-Υπάρχει συνεργασία του Δήμου Αμμοχώστου με τον Δήμο Παραλιμνίου-Δερύνειας;
-Εμείς θέλουμε στενή συνεργασία και με τον Δήμο Παραλιμνίου-Δερύνειας που περιλαμβάνει την Αχερίτου-Βρυσούλλες και το Φρέναρος και με τον διευρυμένο Δήμο Αγίας Νάπας που περιλαμβάνει τη Σωτήρα, το Αυγόρου, το Λιοπέτρι και την Άχνα, δηλαδή με όλη την ελεύθερη Αμμόχωστο. Βεβαίως στην ελεύθερη περιοχή Αμμοχώστου, διαμένουν οι λιγότεροι Αμμοχωστιανοί, αφού οι περισσότεροι είναι στη Λεμεσό, στη Λάρνακα και στη Λευκωσία. Και γι’ αυτό επιδιώκουμε να έχουμε πολύ καλές σχέσεις και με τους δημάρχους αυτών των πόλεων και περιοχών.
-Ποια είναι η πιο μεγάλη φιλοδοξία σας;
-Να πω αρχικά ότι η πιο μεγάλη επιθυμία μου, είναι να επιστρέψω πίσω στην Αμμόχωστο. Όσο για την πιο μεγάλη φιλοδοξία μου, αυτή εκπληρώθηκε, αφού εκλέγηκα δήμαρχος Αμμοχώστου… δεν υπάρχει πιο ψηλά για μένα. Έχω προσφέρει τις υπηρεσίες μου από το 1989 στον Δήμο Αμμοχώστου, πρώτα ως δημοτικός σύμβουλος, ακολούθως ως επικεφαλής της δημοτικής ομάδας του ΑΚΕΛ, στη συνέχεια ως αντιδήμαρχος και τέλος ως δήμαρχος. Πήρα εμπειρίες και από προηγούμενους δημάρχους της πόλης, όπως τον Ανδρέα Πούγιουρο, τον Γιαννάκη Σκορδή, τον Κίκη Καζαμία και τον Αλέξη Γαλανό και τις αξιοποίησα στη διάρκεια της 5ετούς θητείας μου ως δήμαρχος. Τώρα είναι η τελευταία θητεία μου – και θέλω να την τελειώσω στην Αμμόχωστο, αν πραγματικά μπορεί να γίνει αυτό…
Για τη μνήμη και την ιστορική αλήθεια
Τα μέλη της Επιτροπής «Αδούλωτοι Κάτω Δερύνειας» που συναντήσαμε στην αντικατοχική εκδήλωση της 3ης Αυγούστου μας είπαν: «Θεωρούμε ότι θα ήταν μια συμβολή στον αγώνα ενάντια στη συνεχιζόμενη κατοχή, αν η Κάτω Δερύνεια είχε τη δυνατότητα να εκπροσωπείται από Κατωδερυνειώτες, μέσα από ένα θεσμικό και νόμιμο πλαίσιο, όπου θα μπορούμε μελλοντικά να ασκούμε το ρόλο που μας αρμόζει και μας επιβάλλει η σύντομη και όμως σημαντική ιστορία της κοινότητάς μας. Θα αποτελούσε επίσης ισχυρό όπλο για διατήρηση της κοινωνικής συνοχής ανάμεσα στους πρόσφυγες μιας εκτοπισμένης κοινότητας, όπως η Κάτω Δερύνεια και για διατήρηση της μνήμης και της ιστορικής αλήθειας που πρέπει να γνωρίζουν οι επερχόμενες γενιές, ανόθευτη. Αυτό εξάλλου, το χρωστάμε όχι μόνο στους εαυτούς μας, αλλά και στους πατεράδες, στις μητέρες, στους παππούδες και στις γιαγιάδες που έφυγαν με την πίκρα πως δεν επέστρεψαν στην πατρώα γη.
Κατά καιρούς έχουν γίνει προσπάθειες για να μπορέσουμε να λειτουργηθούμε στην εκκλησία Αγίου Τιμοθέου και Μαύρας, της κοινότητας μας, χωρίς όμως θετική ανταπόκριση από τις κατοχικές δυνάμεις. Πρόσφατα, ο νεοεκλεγείς δήμαρχος Παραλιμνίου-Δερύνειας Γιώργος Νικολέττος, ανέλαβε μια νέα προσπάθεια για το σκοπό αυτό. Θέλουμε με αυτή την ευκαιρία να τον ευχαριστήσουμε και δημόσια, που μας δέχτηκε πρόσφατα στο γραφείο του (στις 30 Ιουλίου 2024) για να ακούσει τα αιτήματα για την Κάτω Δερύνεια. Η Επιτροπή «Αδούλωτοι Κάτω Δερύνειας» δημιουργήθηκε από ανθρώπους που είχαν σκοπό να ενώσουν τους Κατωδερυνειώτες κάτω από μια ομπρέλα ακομμάτιστη και χωρίς πολιτικές επιρροές, γεγονός που αγκαλιάστηκε από την πλειοψηφία των Κατωδερυνειωτών. Έχουμε εκλέξει σε δύο διαδοχικές δημοτικές εκλογές τον δικό μας δημοτικό σύμβουλο, έχουμε διοργανώσει με επιτυχία ετήσιες συνεστιάσεις και άλλες εκδηλώσεις για να μπορέσουμε να διατηρήσουμε την κοινωνική συνοχή και τη μνήμη της κατεχόμενης Κάτω Δερύνειας ζωντανή. Όλη αυτή η προσπάθεια αγκαλιάστηκε από τους Κατωδερυνειώτες, γιατί είναι μια αγνή πράξη που έχει στόχο να υπηρετεί την κοινότητά μας. Να αναφέρουμε ότι ο κ. Νικολέττος αποδέχτηκε εισήγηση της Επιτροπής να τον συνοδεύσουν μέλη της, σε επίσκεψη στην κατεχόμενη Κάτω Δερύνεια που θα πραγματοποιηθεί σύντομα».
Σε συνομιλία μας με τον δήμαρχο Παραλιμνίου-Δερύνειας, ο Γιώργος Νικολέττος επιβεβαίωσε τα λεχθέντα από την Επιτροπή των Κατωδερυνειωτών, αναφέροντας ότι «θα μεταφέρει προσωπικά στον Αρχιεπίσκοπο Γεώργιο, σε συνάντηση που αναμένεται να καθοριστεί αμέσως μετά τις διακοπές του δεκαπενταύγουστου, το αίτημα για επαναλειτουργία της εκκλησίας της κατεχόμενης Κάτω Δερύνειας. Ο κ. Νικολέττος μας είπε ότι μίλησε τηλεφωνικά με τον Αρχιεπίσκοπο, όπως και με τον υπουργό Εσωτερικών, τον οποίο επίσης θα δει προσωπικά μέσα στο επόμενο διάστημα, για να πάρει από αυτόν πληροφόρηση, σχετικά με τις τουρκικές εξαγγελίες για εποικισμό της περιοχής της Κάτω Δερύνειας. Ο Γ. Νικολέττος, μας διαβεβαίωσε ότι «όλα τα θέματα που απασχολούν τους πρόσφυγες που κατάγονται από την Κάτω Δερύνεια, θα τα θέτει για συζήτηση στο Δημοτικό Συμβούλιο και θα είμαστε πάντα δίπλα τους».
Οι Κατωδερυνειώτες που είναι… Βαρωσιώτες!
Σημειώνουμε ότι το οδόφραγμα της Δερύνειας άνοιξε στις 12 Νοεμβρίου 2018 στον δρόμο Δερύνειας – Αμμοχώστου που διασχίζει την κατεχόμενη Κάτω Δερύνεια και καταλήγει έξω από την περιφραγμένη πόλη-φάντασμα. Ένας τοίχος από ψηλό αγκαθωτό σύρμα που τοποθέτησε ο τουρκικός στρατός και από τις δύο πλευρές του δρόμου, αποκλείει την πρόσβαση και την πραγματική επαφή με τον χώρο, αφού συνεχίζει για 50 χρόνια να είναι μια στρατιωτική περιοχή ελεγχόμενη από την κατοχική δύναμη. Η μοναδική επαφή με την κοινότητα της Κάτω Δερύνειας είναι οπτική. Οι εκτοπισμένοι κάτοικοί της, μπορούν να δουν τα ερειπωμένα, ακατοίκητα, κατεστραμμένα σπίτια τους πίσω από το συρματόπλεγμα, αλλά δεν μπορούν να μπουν σε αυτά ή έστω να τα πλησιάσουν. Ζητήσαμε από τον Σίμο Ιωάννου να σχολιάσει το γεγονός ότι πρόσφυγες μέλη της Επιτροπής «Αδούλωτοι Κάτω Δερύνειας», έκαναν έντονη την παρουσία τους στην αντικατοχική του Δήμου Αμμοχώστου, δίπλα στο οδόφραγμα της Δερύνειας, με ένα μεγάλο πανό που έγραφε μεταξύ άλλων «Η Κάτω Δερύνεια είναι εδώ», μπροστά από το οποίο μάλιστα, φωτογραφήθηκε και ο ίδιος. Να τι μας είπε ο κ. Ιωάννου: «Η κατεχόμενη Κάτω Δερύνεια, ανήκει στα δημοτικά όρια του Δήμου Παραλιμνίου-Δερύνειας. Κάποιοι Κατωδερυνειώτες που παρευρέθηκαν στην εκδήλωση με το πανό της Κάτω Δερύνειας, κάνουν μια προσπάθεια να έχουν φωνή και να υπάρξει συζήτηση για πιθανή ένταξή της στον Δήμο Αμμοχώστου».
Ρωτήσαμε το δήμαρχο πως αντιμετωπίζει αυτή την επιδίωξή τους και μας απάντησε: «Ως Δήμος δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι προς αυτή την κατεύθυνση. Να πω όμως ότι είναι γεγονός, ότι σχεδόν κανένας από τους κατοίκους της Κάτω Δερύνειας, δεν ήταν Δερυνειώτης. Οι περισσότεροι ήταν από την πόλη και επαρχία Αμμοχώστου (Μεσαορία και Καρπασία), που κυρίως τις δεκαετίες 1950 και 1960 αγόραζαν οικόπεδα που τότε πωλούνταν σε χαμηλότερες τιμές στη συγκεκριμένη περιοχή, θέλοντας να εγκατασταθούν στο Βαρώσι. Και φυσικά νιώθουν Βαρωσιώτες, θεωρούν και θεωρούσαν τον εαυτό τους Βαρωσιώτες, ήταν και ενωμένοι γεωγραφικά με την Αμμόχωστο και όλοι σχεδόν εργάζονταν στην Αμμόχωστο…»
Η πιο επιτυχημένη τα τελευταία 10 χρόνια!
«Η αντικατοχική μας εκδήλωση της 3ης Αυγούστου 2024, ήταν από τις πιο επιτυχημένες από πλευράς προσέλευσης πολιτών και η πιο επιτυχημένη τα τελευταία 10 χρόνια από πλευράς ποιότητας του καλλιτεχνικού προγράμματος», μας είπε ο δήμαρχος Αμμοχώστου. Το πρόγραμμα περιλάμβανε τους Παντελή Θαλασσινό και Ρίτα Αντωνοπούλου, με τη συμμετοχή της χορωδίας του Δήμου Αμμοχώστου, υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του μαέστρου Νίκου Βήχα. Ο Σίμος Ιωάννου αναφέρθηκε επίσης στη συμμετοχή των μαθητών/τριών που έφεραν πλακάτ με τα ονόματα των 13 συνοικιών της πόλης και στην προβολή οπτικοακουστικού υλικού για την ιστορία της Αμμοχώστου.
