Κόλαση οι καύσωνες για τα άτομα τρίτης ηλικίας, αφού δεν τολμούν να ανάψουν ούτε τον ανεμιστήρα τους λόγω κόστους. «Πεθαίνουν δίπλα μας άνθρωποι από θερμοπληξία», ανέφερε με απόγνωση στον «Φ» ο πρόεδρος τους Παρατηρητηρίου Τρίτης Ηλικίας, Δήμος Αντωνίου, καλώντας για ακόμη μία φορά ΑΗΚ και κράτος να προσφέρουν γενναίες εκπτώσεις στο ρεύμα για τους χαμηλοσυνταξιούχους. Ως Παρατηρητήριο, είπε, έχουν την πρόθεση να ακολουθήσουμε το δρόμο που άνοιξε η Ελβετία, η οποία απευθύνθηκε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, κερδίζοντας προσφυγή για ελλιπή μέτρα προστασίας για τους πολίτες από το κράτος. Πάντως, πέρα από την ποιότητα ζωής λόγω καλοκαιριού, σημειώνει ότι υπάρχουν και άλλα σοβαρά προβλήματα, αφού τελευταία έλαβαν καταγγελίες για οικονομική εκμετάλλευση και ηλικιακό ρατσισμό.
«Οι άνθρωποι σκέφτονται να ανάψουν ακόμα και τον ανεμιστήρα γιατί δεν γνωρίζουμε αν θα βγάλουν τον μήνα. Πόσο μάλλον να πληρώσουν το ρεύμα μετά από τη χρήση κλιματισμού. Έχουμε τέτοιες περιπτώσεις! Πώς νομίζετε ότι παθαίνουν τις θερμοπληξίες; Οι ηλικιωμένοι μπορεί να είναι και χαμηλοσυνταξιούχοι ή μονήρεις και δεν μπορούν να θέσουν σε λειτουργία τίποτα για να δροσιστούν», υπογράμμισε.
«Μας τηλεφωνούν και μας ρωτάνε τι να κάνουν. Μας αναφέρουν ότι δεν έχουν λεφτά για να πληρώσουν το ρεύμα. Τους παροτρύνουμε να ανάψουν, τουλάχιστον, τον ανεμιστήρα, να βάζουν κρύες κομπρέσες, να κάνουν συχνά ντους για να δροσιστούν. Τι να πεις στον άλλο όταν έξω είναι 45 βαθμοί;», σημείωσε συγκλονισμένος. Ευτυχώς, είπε, κάποιοι δήμοι προσφέρουν κλιματιζόμενες αίθουσες, όμως και πάλι «πόσο να μείνει ο ηλικιωμένος; Θα πάει μια, δύο, τρεις ώρες και μετά θα επιστρέψει στο σπίτι του», σημείωσε.
«Παρακαλάμε δημόσια και την ΑΗΚ και τον υπουργό Ενέργειας, να δώσουν γενναίες εκπτώσεις πέραν του 20% για τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, στους οποίους υπάγονται και ηλικιωμένοι. Γνωρίζουν ποιοι είναι οι χαμηλοσυνταξιούχοι και ποιοι έχουν προβλήματα υγείας, όπως επίσης και τα εισοδήματά τους. Δυστυχώς οι χαμηλοσυνταξιούχοι δεν συγκαταλέγονται στην ειδική διατίμηση της ΑΗΚ», υπογράμμισε και πρόσθεσε ότι η έκπτωση αυτή θα πρέπει να καλύπτει τους θερινούς μήνες, αφού τότε σημειώνονται και καύσωνες.
Ως Παρατηρητήριο, υπογράμμισε ο κ. Αντωνίου, θα ζητήσουν γνωματεύσεις από τους δικηγόρους τους ώστε να κινηθούν ενάντια στη Δημοκρατία, με βάση δικαστική απόφαση στην Ελβετία, η οποία σχετίζεται με την ποιότητα ζωής των ηλικιωμένων.
«Η Ελβετία καταδικάστηκε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, όταν ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός -σαν το Παρατηρητήριο- μαζί με τέσσερις ηλικιωμένες κυρίες κίνησαν αγωγή στο κράτος, ότι παρόλο που είχε συνυπογράψει τις συμβάσεις για την προστασία του περιβάλλοντος και την προστασία των πολιτών του από ακραία καιρικά φαινόμενα όπως ο καύσωνας, εντούτοις δεν προστάτευσε τους ηλικιωμένους. Αυτή η δική, η απόφαση της οποίας ήταν τον περασμένο Απρίλιο, αποτελεί για εμάς δικαστικό προηγούμενο και είναι καταπέλτης για τις χώρες που έχουν υπογράψει συμβάσεις χωρίς να λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα», υπογράμμισε.
Θα εξετάσουν, είπε, ποιες συμβάσεις έχει υπογράψει η Κύπρος και τι πράττει προς τη σωστή κατεύθυνση, δηλαδή για την προστασία του κόσμου. «Διαφορετικά θα πάμε κι εμείς στο ΕΔΑΔ, εφόσον δεν εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους. Πρέπει, επιτέλους, να σταματήσουν να σφυρίζουν αδιάφορα, ενώ πεθαίνουν δίπλα μας άνθρωποι από θερμοπληξία».
Εισηγήθηκε, επιπλέον, να πραγματοποιούνται έλεγχοι στις στέγες ευγηρίας για τη μη χρήση κλιματιστικών και να επιβάλλονται τσουχτερά πρόστιμα στους παραβάτες. «Ευτυχώς σε ελέγχους του Υφυπουργείου, διαπιστώθηκε ότι ήταν περιορισμένα τα ιδρύματα που δεν χρησιμοποιούσαν κλιματισμό».
Τους γράφουν τα σπίτια τους και τους βάζουν σε στέγη
«Τα προβλήματα δεν τελειώνουν εδώ! Τελευταία είχαμε διάφορα παράπονα, κυρίως για οικονομικό εκβιασμό και εκμετάλλευση, όπως επίσης και για περιστατικά ηλικιακού ρατσισμού», ανέφερε ο κ. Αντωνίου και διευκρίνισε ότι δυστυχώς τηλεφωνούν για να πουν τον πόνο τους και δεν προβαίνουν σε επίσημη καταγγελία.
Όσον αφορά στην οικονομική εκμετάλλευση των ηλικιωμένων, διευκρίνισε ότι αυτή ως επί το πλείστον συμβαίνει από τα παιδιά τους. «Τους μεταβιβάζουν τα σπίτια τους, μέσω νόμιμων διαδικασιών, και τα παιδιά τους του πετούν σε βοηθητικούς χώρους ή τους πηγαίνουν σε ιδρύματα, ώστε να εκμεταλλευτούν οικονομικά το ακίνητο. Να το νοικιάσουν ή να το πουλήσουν. Είναι όλα νομότυπα και δυστυχώς δεν μπορούν να κάνουν κάτι οι ηλικιωμένοι, ούτε προχωρούν σε καταγγελία εναντίον των παιδιών τους. Εξάλλου υπάρχει και σχέση εξάρτησης», υπογράμμισε.
Σε άλλες περιπτώσεις, συνέχισε ο κ. Αντωνίου, οι ηλικιωμένοι τους ανέφεραν ότι τα παιδιά τους τούς εκβίαζαν για να τους δίνουν τη σύνταξή τους κλπ. Όμως, και σε αυτή την περίπτωση, δεν προχωρούν σε επίσημη καταγγελία. «Περισσότερο αναζητούν ψυχολογική στήριξη ή κάποια συμβουλή».
Όσον αφορά στις καταγγελίες για τον ηλικιακό ρατσισμό, σημειώθηκε ότι περιστατικά συμβαίνουν οπουδήποτε, ενώ ήταν αρκετές οι αναφορές για τη δημόσια υπηρεσία. «Μπορεί να αρνούνται να τους εξηγήσουν κάτι. Τους λένε, για παράδειγμα: “Πες του γιού σου”. Σε άλλες περιπτώσεις τους αποθαρρύνουν: “Τι ανακατώνεσαι εσύ με αυτά τα πράγματα; Πες του παιδιού σου… πες του αγγονιού σου…”. Ουσιαστικά, δηλαδή, προσβάλουν την αξιοπρέπεια των γηραιότερων. Αφενός ότι δεν καταλαβαίνουν και αφετέρου ότι δεν είναι ικανοί να ασχοληθούν».
Σε άλλες περιπτώσεις, σύμφωνα με τον κ. Αντωνίου, απροκάλυπτα αναφέρουν στους ηλικιωμένους ότι δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν. «Εσύ στην ηλικία σου γίνεται να ασχολείσαι με αυτά τα πράγματα; Κάτσε σπίτι σου καλύτερα!”. Δηλαδή, τέτοιες απαξιωτικές συμπεριφορές, οι οποίες για έναν ηλικιωμένο μπορεί να έχουν πολύ σοβαρές επιπτώσεις, ιδίως ψυχολογικές. Μπορεί να τον οδηγήσουν στην κατάθλιψη, καθώς δεν αποκλείεται να νιώσει άχρηστος», είπε.
«Είναι αυτό που φωνάζουμε τόσα χρόνια. Ότι απαγορεύονται δια ροπάλου τέτοιες συμπεριφορές. Δυστυχώς, πρέπει να αλλάξουν πάρα πολλά πράγματα και σίγουρα να αλλάξει η κουλτούρα μας», ανέφερε ο κ. Αντωνίου και πρόσθεσε ότι έχει κάνει αρκετές συζητήσεις, ακόμη και προεκλογικά με υποψήφιους δημάρχους αλλά και με το Υπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας, ζητώντας να γίνουν εκπαιδεύσεις των λειτουργών τοπικής αυτοδιοίκησης και γενικότερα του δημοσίου, πάνω σε θέματα επικοινωνίας με ανθρώπους της τρίτης ηλικίας.
«Θα πρέπει σιγά-σιγά όλοι οι δημόσιοι και ημικρατικοί υπάλληλοι να περάσουν από εκπαίδευση. Θα το θέσουμε ξανά ως ένα μείζον θέμα, το οποίο πρέπει να συμπεριληφθεί και στον Εθνικό Στρατηγικό Σχεδιασμό για την Τρίτη Ηλικία», είπε και πρόσθεσε πως μια άλλη εισήγηση τους είναι σε μεγάλες εταιρείες, σε τράπεζες, σε υπεραγορές να υπάρχει και λειτουργός για τους ηλικιωμένους, ο οποίος να φροντίζει αυτή τη μερίδα του πληθυσμού. «Με την κατάρτισή θα είναι σε θέση να αναγνωρίζει αν ο άνθρωπος που έχει απέναντι έχει άνοια και δεν καταλαβαίνει, ώστε να μην νευριάζει και τελικά να τον προσβάλει».
Ηλικιωμένοι σε ρόλο μέντορα σε επιχειρήσεις
Μέχρι το τέλος του χρόνου, το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας, διαβεβαιώνει ότι θα είναι έτοιμη η Εθνική Στρατηγική για την Τρίτη Ηλικία, ανέφερε ο Δήμος Αντωνίου και πρόσθεσε ότι πρέπει να τρέξουν!
«Εμείς, ως μέλη σε διεθνείς οργανισμούς και λόγω της συμμετοχής μας σε παγκόσμια συνέδρια, έχουμε συγκεντρώσει καλές πρακτικές όπως επίσης και πάρα πολλές ιδέες για τρόπους με τους οποίους μπορούν να αξιοποιηθούν οι ηλικιωμένοι», ανέφερε και διευκρίνισε ότι αφορά την ενσωμάτωση των γηραιότερων ατόμων και όχι, απλώς, μια επιδοματική πολιτική.
Επί παραδείγματι, ενεργούς ηλικιωμένους σε θέματα συμβουλευτικής ή ως μέντορες και καθοδηγητές για σε νεαρότερους αλλά και σε εταιρείες και οργανισμούς, ως άτομα που έχουν γνώσεις και συσσωρευμένη εμπειρία από όλη τους ζωή.
«Μπορεί, ακόμη, να δοθούν κίνητρα σε εταιρείες για να αξιοποιούν ηλικιωμένους και καλούμε τα Υπουργείο Οικονομικών και Εργασίας να το μελετήσουν».
Μια άλλη εισήγηση, υπογραμμίζει ο κ. Αντωνίου, είναι η δημιουργία Υφυπουργείου Ηλικιωμένων. «Είναι μια νέα τάση στην Ευρώπη. Ήδη, η Πολωνία διαθέτει Υπουργείο Πολιτικής Ηλικιωμένων, το οποίο βρίσκεται δίπλα από το γραφείο του Πρωθυπουργού και συσκέπτονται κάθε μέρα για τα θέματα των ηλικιωμένων. Υπάρχει, επίσης, το Υπουργείο ηλικιωμένων της Σουηδίας. Πάνω σε αυτά τα πρότυπα, λέμε εμείς, ότι είναι άλλο πράγμα η κοινωνική πρόνοια και άλλο πράγμα η χάραξη πολιτικών και καλών πρακτικών για τους ηλικιωμένους. Τα επιδόματα ας μείνουν στο Υφυπουργείο Πρόνοιας. Όμως, το τονίζω, πρέπει να ξεφύγουμε από τις επιδοματικές πολιτικές και να μπει σε μια άλλη βάση η συζήτηση. Σε λίγα χρόνια οι ηλικιωμένοι θα αποτελούν το 30% του πληθυσμού».
Το εν λόγω Υφυπουργείο, είπε, θα έχει διευρυμένες εξουσίες ώστε να μπορεί να υλοποιεί προγράμματα για τους ηλικιωμένους, όπως συμβαίνει τώρα με το Υφυπουργείο Μετανάστευσης. «Θα πιέσουμε και θα θέσουμε και τα κόμματα προ των ευθυνών τους, γιατί θα έπρεπε να έχουν την απαίτηση να δημιουργηθεί ένα τέτοιο Υφυπουργείο, το οποίο θα μπορούσε να αγγίξει όλα τα προβλήματα, που για δεκαετίες βασανίζουν τους ηλικιωμένους μας».
