Η εικόνα σ’ ένα από τα άλλοτε πιο γραφικά και όμορφα τοπία της Κύπρου είναι αποκαρδιωτική. Τα ατέλειωτα έργα και οι ανολοκλήρωτες υποδομές στη θάλασσα συνθέτουν ένα απόκοσμο σκηνικό.
Ο ποταμός Λιοπετρίου παραμένει εργοτάξιο για τέταρτη χρονιά και ουδείς μπορεί να πει με βεβαιότητα πότε θα ολοκληρωθούν τα έργα, που έπρεπε να είχαν τελειώσει από τον Μάρτιο του 2023. Κι όλα αυτά για ένα ακόμη πολυδιαφημισμένο έργο της τάξης των €11 εκατ., το οποίο παίρνει συνεχώς παρατάσεις. Πριν από λίγες ημέρες, μάλιστα, η Κεντρική Επιτροπή Αλλαγών και Απαιτήσεων, παραχώρησε ακόμη μια δικαιολογημένη παράταση στον εργολάβο του έργου μέχρι τις 17 Δεκεμβρίου, λόγω της… αλλαγής του είδους της ξυλείας των κρηπιδωμάτων.
Το πιο εξοργιστικό είναι πως τις επιπτώσεις στα όσα συμβαίνουν με το έργο, που προκαλούν πάρα πολλά ερωτήματα, τις πληρώνουν οι οικογένειες που δραστηριοποιούνταν επαγγελματικά στην περιοχή. Σε κάποιες περιπτώσεις, μάλιστα, μιλούμε για απόλυτη καταστροφή. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αφορά σε εστιατόριο της περιοχής, που αποτελεί οικογενειακή επιχείρηση που περνά από γενιά σε γενιά από το 1963. Μία από τις ιδιοκτήτριες, η Μαργαρίτα Νικολάου, εξέφρασε μέσω του «Φ» την απόγνωση της οικογένειάς της, πολλά μέλη της οποίας εξαρτώνται οικονομικά από τη λειτουργία του.
«Εμείς στην ουσία είναι ο τέταρτος χρόνος που είμαστε κλειστοί. Κανένας δεν ενδιαφέρεται για μας. Χάσαμε και τις δουλειές μας και το προσωπικό μας. Μαζί με μας, όσοι δούλευαν ήταν περίπου 20 άτομα. Συνολικά ζούσαν δέκα οικογένειες από το εστιατόριο. Η μάμα μου, ο παπάς μου, δύο αδέλφια μου, η θεία μου, ο θείος μου και ο ξάδελφός μου ζουν από το εστιατόριο. Αυτή είναι η δουλειά τους. Ο παπάς μου κατάφερε να μας σπουδάσει με εκείνη τη δουλειά. Ό,τι καταφέραμε ως οικογένεια ήταν από αυτό το εστιατόριο, που ανήκε στον παππού μου. Είναι άδικο αυτό που μας συμβαίνει, εκαταστρέψαν μας. Μείναμε και αντέξαμε την περίοδο της πανδημίας χωρίς δουλειά. Κλείσαμε μόνο το διάστημα που ήταν υποχρεωτικό, όμως μετά επανήλθαμε. Τώρα είναι τέσσερα χρόνια. Είναι σαν να πρέπει να ξεκινήσουμε από την αρχή. Κατέστρεψαν ό,τι κτίσαμε μια ζωή».
Η οικογένεια κάνει σκέψεις, όπως ανέφερε η κ. Νικολάου, να κινηθεί νομικά προκειμένου να διεκδικήσει αποζημιώσεις. «Εμείς βλέπουμε να εργάζονται στο έργο μόνο δύο με τρία άτομα. Πώς θα τελειώσει έτσι; Το εστιατόριό μας το περίφραξαν με κιγκλιδώματα. Ανοίξαμε σε κάποια φάση και ο κόσμος δεν μπορούσε να έρθει κοντά, έμπαιναν στο εργοτάξιο και κτυπούσαν τα αυτοκίνητά τους και δεν είχε χώρο να παρκάρουν. Τώρα είναι κλειστό το εστιατόριο και θέλει ανακαίνιση έξω για να λειτουργήσει. Πού θα βρούμε τα λεφτά να το ξαναφτιάξουμε από τη στιγμή που δεν δουλεύουμε τόσο καιρό; Δεν ήρθε ένας άνθρωπος να μας ρωτήσει τι ζημιές πάθαμε. Έπρεπε να μας δοθεί αποζημίωση. Δεν ξέρουμε πού να βρούμε το δίκιο μας πλέον».
Σφοδρά παράπονά από τις καθυστερήσεις έχουν και οι περίπου 30 ψαράδες που δραστηριοποιούνται στην περιοχή. Κάποιοι μεταφέρθηκαν σε άλλα αλιευτικά καταφύγια, ενώ κάποιοι παρέμειναν στον χώρο. Ο εκπρόσωπος των ψαράδων, Αντώνης Ζαμπάς, ο οποίος παρέμεινε στον ποταμό, μας ανέφερε πως έχουν υποστεί ζημιές τα οχήματά τους, αφού πριν ολοκληρωθεί ο δρόμος αναγκάζονταν να διανύουν μεγάλες αποστάσεις μέσω χωματόδρομου από την Ξυλοφάγου. «Ο Θεός βοηθός να τελειώσει το έργο τον Δεκέμβρη. Νιώθουμε πως μας εκαταστρέψαν, ξήλωσαν το λιμανάκι που είχαμε, δήθεν για να μας κάνουν κάτι καλό. Εκαταστρέψαν τον ποταμό, είπα τους το και στη Βουλή. Έπρεπε να κάνουν μόνο ομοιόμορφες τις καλύφες των ψαράδων, αποχωρητήρια και πεζοδρόμιο για να περπατά ο κόσμος. Τίποτε άλλο δεν ήθελε η περιοχή. Εκάμαν λανθασμένα πράματα, αλλά τουλάχιστον να το τελειώσουν και μετά θα δούμε πώς θα δουλεύουμε».
Άλλοι ψαράδες που δραστηριοποιούνται στην περιοχή ανέφεραν πως ο δρόμος που κατασκευάστηκε είναι πολύ στενός και δεν χωράει δύο αυτοκίνητα, ενώ εντόπισαν προβλήματα και στις αποβάθρες που δημιουργήθηκαν. Η εφημερίδα μας επικοινώνησε με την διευθύντρια του Τμήματος Αλιείας, Μαρίνα Αργυρού, η οποία ανέφερε πως σ’ ό,τι αφορά στις αποβάθρες, ζητήθηκε από το Τμήμα Πολεοδομίας, που είναι ο συντονιστής υλοποίησης του έργου, όπως δημιουργηθούν και άλλες προσβάσεις. Σημείωσε ακόμη πως στους ψαράδες οι οποίοι αναγκάστηκαν να φύγουν από την περιοχή δίδονται συνολικά κάθε χρόνο €12.100 για το επιπρόσθετο κόστος που επωμίστηκαν. Σημείωσε ακόμη πως όποια προβλήματα αντιμετωπίζουν οι ψαράδες, γίνονται ενέργειες ώστε να επιλύονται αμέσως.
Τα ρίχνει στον μηχανικό η Πολεοδομία
Το έργο για την ανάπλαση του ποταμού Λιοπετρίου ξεκίνησε στις 18 Σεπτεμβρίου 2020. Στην πορεία παρουσιάστηκαν καθυστερήσεις, που κρίθηκαν ως δικαιολογημένες κι έτσι δόθηκαν απανωτές παρατάσεις, με την τελευταία, όπως προαναφέρθηκε, να εκπνέει τον προσεχή Δεκέμβριο. Οι καθυστερήσεις, εν τω μεταξύ, προκάλεσαν και αύξηση στο κόστος του έργου, που αρχικά είχε εκτιμηθεί στα €8.1 εκατ. + ΦΠΑ.
Ο «Φ», που κατέγραψε εικόνες από το εργοτάξιο, ζήτησε από το Τμήμα Πολεοδομίας ν’ απαντήσει για ποιο λόγο δόθηκε η νέα παράταση. Όπως μας αναφέρθηκε εγκρίθηκε «λόγω της αλλαγής του είδους της ξυλείας των κρηπιδωμάτων, μετά από εισήγηση του μηχανικού του έργου», που κρίθηκε «ως τεχνικά αναγκαία και παράλληλα πιο κατάλληλη για θαλάσσιο περιβάλλον». Η Πολεοδομία ρίχνει, μάλιστα, τις ευθύνες στον μηχανικό, ο οποίος, όπως σημειώνει, στην αρχική του εισήγηση «είχε διαβεβαιώσει ότι δεν θα επηρεαστεί ο χρόνος του Συμβολαίου και δεν θα υπάρχουν επιπτώσεις στη σύμβαση με τον εργολάβο και ότι η αλλαγή θα βελτιώσει την ποιότητα του έργου με χαμηλότερο κόστος». Εντούτοις, όπως προσθέτει, «έκρινε εκ των υστέρων (ο μηχανικός) ως τεχνικά αναγκαία την επεξεργασία της ξυλείας, η οποία έχει επιφέρει χρονικές παρατάσεις και επιπλέον κόστος στο έργο».
Οι υπόλοιπες παρατάσεις που έχουν παραχωρηθεί, σύμφωνα πάντα με την Πολεοδομία, αφορούν σε αλλαγές στο έργο που έχουν σχέση με «τεχνικά αναγκαίες εργασίες που προέκυψαν κατά τη κατασκευή του, προσθήκες ή/και αναθεώρηση των μελετών των υπηρεσιών κοινής ωφελείας, αλλαγές /τροποποιήσεις στις μελέτες από την ομάδα των συμβούλων μελετητών, αλλαγές στις μελέτες μετά από αίτημα των επαγγελματιών ψαράδων, αλλαγή στον σχεδιασμό του οδικού δικτύου για εξεύρεση αρχαίων κατά τις ανασκαφές, δυσμενείς καιρικές συνθήκες, λόγω της πανδημίας και άλλες αίτιες».
Για μέρος των δικαιολογημένων παρατάσεων δόθηκαν και οικονομικές αποζημιώσεις στον εργολάβο. Συγκεκριμένα «έχουν εγκριθεί 215.5 εργάσιμες ημέρες με οικονομική αποζημίωση, 185 εργάσιμες ημέρες χωρίς οικονομική αποζημίωση και 40 ημερολογιακές ημέρες λόγω COVID (KEAA 17, KEAA 18) χωρίς οικονομική αποζημίωση».
Σύμφωνα με το Τμήμα Πολεοδομίας όλες οι εργασίες που αφορούν στην κατασκευή του Έργου βρίσκονται σε εξέλιξη (αλιευτικό καταφύγιο, οδικό δίκτυο/πεζόδρομοι/ποδηλατοδρόμοι, στήριξη των όχθεων του ποταμού, κτήρια, χώροι στάθμευσης κ.α. ) και μέχρι στιγμής υλοποιήθηκε το 60% του έργου. Σε πέντε μήνες από σήμερα, δηλαδή, ο εργολάβος θα πρέπει να ολοκληρώσει το υπόλοιπο 40% του έργου, ενώ για λίγο πάνω από το μισό χρειάστηκε… 45 μήνες!
Σημειώνεται πως το θέμα συζητήθηκε την περασμένη Τετάρτη στην επιτροπή Γεωργίας της Βουλής και το Τμήμα Πολεοδομίας, υποστήριξε πως είναι η τελευταία παράταση που δίδεται στον εργολάβο. Εάν δεν ολοκληρωθεί το έργο τον Δεκέμβριο, εν τω μεταξύ, η περιοχή θα παραμείνει εργοτάξιο για πολύ καιρό, μέχρι να επαναπροκηρυχθούν προσφορές, ενώ θα κινδυνέψει και η ευρωπαϊκή χρηματοδότησή που εξασφαλίστηκε.
