Η απουσία στήριξης παιδιών αναδοχής κατά τη μετάβασή τους στην ενηλικίωση, με αποτέλεσμα αυτά να κινδυνεύουν να καταλήξουν στο δρόμο, τα πενιχρά βοηθήματα για τις ανάδοχες οικογένειες, το πολυετές κενό στη νομοθεσία της αναδοχής, απασχόλησαν, μεταξύ άλλων, την επιτροπή Εργασίας της Βουλής.
Όπως υπογραμμίστηκε στη διάρκεια συνεδρίασης, 1.500 παιδιά βρίσκονται υπό την κηδεμονία του κράτους. Από αυτά, τα 1.200 είναι ασυνόδευτα προσφυγόπουλα και τα άλλα 300 είναι παιδιά της Κύπρου, το 65% των οποίων βρίσκεται σε ανάδοχη οικογένεια και τα υπόλοιπα σε ιδρύματα παιδικής προστασίας και παιδικούς ξενώνες.
Στη διάρκεια της συζήτησης ακούστηκε πλήθος προβλημάτων και παραπόνων. Συγκεκριμένα, ο Σύνδεσμος Ανάδοχης Οικογένειας «Φωλιά Αγάπης», υπογράμμισε ότι από το 2018 υπήρχε δέσμευση των ΥΚΕ για καταρτισμό νομοσχεδίου. Το 2022 τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση και το 2023 εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο. Τελικά, δύο χρόνια μετά και αφού άλλαξε η διακυβέρνηση, περνάει ξανά από διαβούλευση.
«Τα €529 που δίνονται για όλες τις ανάγκες των παιδιών σε ημιανεξάρτητη διαβίωση, τα οποία αφορούν παιδιά άνω των 16, για να ζουν σε ενοικιαζόμενους χώρους υπό την επίβλεψή μας, δεν επαρκούν. Συνεπώς τα καλύπτει ο Σύνδεσμος», υπογραμμίστηκε.
Τα έξοδα, αναφέρθηκε είναι πολλά, το σπίτι, οι λογαριασμοί, το τηλέφωνο, η ένδυση και υπόδηση, τα φροντιστήρια. «Με την αύξηση του κόστους ζωής, τα χρήματα δεν φτάνουν. Είναι παιδιά του κράτους και τους οφείλει αξιοπρεπή διαβίωση».
Χρειάζεται, επίσης, να στηριχθούν υλικά αλλά και ψυχολογικά για τη μετάβαση τους στην ενήλικη ζωή. Τα παιδιά αυτά γίνονται 18 ετών και αιτούνται ΕΕΕ, το οποίο εγκρίνεται μετά από έξι μήνες. «Αν δεν ήμασταν εμείς, θα έμειναν στο δρόμο να πεινούν. Έχουμε περίπτωση παιδιού που έξι μήνες ήταν χωρίς φαγητό και χωρίς εισοδήματα. Πρέπει να μελετηθεί ένα σύστημα να εντάσσονται απευθείας στο ΕΕΕ».
Η επιστημονική διευθύντρια του ΣΠΑΒΟ, ανέφερε στη διάρκεια της συζήτησης ότι κάθε χρόνο χειρίζονται γύρω στις 500 υποθέσεις παιδιών που φτάνουν στους χώρους φιλοξενίας τους μαζί με της μητέρες τους, ως θύματα ενδοοικογενιακής βίας.
Ωστόσο, σημείωσε, σε πολλές από τις περιπτώσεις τα παιδιά πήγαν σε ανάδοχη οικογένεια και δεν φαίνεται ανοιχτό το ενδεχόμενο να επιστρέψουν σύντομα στη βιολογική τους μητέρα. «Είναι σαν να τιμωρείται το θύμα», τόνισε και πρόσθεσε ότι έχει παραγκωνιστεί η βιολογική οικογένεια. Στόχος της αναδοχής πρέπει να παραμένει, ότι θα επιστρέψουν στους γονείς τους. «Πουθενά δεν περιλαμβάνεται η στήριξη των βιολογικών γονέων», είπε.
Τόνισε, τέλος, ότι η σοβαρή μορφή παραμέλησης και κακοποίησης είναι αιτία για να πάει κάποιο παιδί σε ανάδοχη οικογένεια. Πρέπει συνεπώς ο ανάδοχος να μπορεί να το διαχειριστεί. «Πρέπει να υποστηρίξουμε και να προωθήσουμε την επαγγελματική αναδοχή. Σε άλλες χώρες γίνεται προετοιμασία των ίδιων των παιδιών για να ενταχθούν σε οικογένειες».
Εκ μέρους της Επιτρόπου Προστασίας Δικαιωμάτων του Παιδιού, σημειώθηκε πως πρόκειται για πολύ σημαντικό θέμα. Διαπιστώθηκε το κενό στη νομοθεσία, ώστε μεταξύ άλλων να ρυθμίζονται οι υποχρεώσεις όσων εμπλέκονται.
«Τα ίδια τα παιδιά σε ανάδοχη οικογένεια, αναφέρουν ως πρόβλημα την καθυστέρηση εξέτασης των αιτημάτων τους. Το γεγονός ότι δεν μπορούσαν να εντοπίσουν με ευκολία λειτουργό των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας, εξαιτίας υποστελέχωσης», αναφέρθηκε. Επίσης, αποτελεί πρόβλημα ο περιορισμένος αριθμών των ανάδοχων οικογενειών και ειδικά εκείνων που είναι πρόθυμες να αναλάβουν ειδικές περιπτώσεις παιδιών, όπως με αναπηρία.
Εκ μέρους της Επίτροπου Διοικήσεως σημειώθηκε ότι υποστηρίζουν όπως ενισχυθεί ο θεσμός της ανάδοχης οικογένειας.
Από την πλευρά τους, οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας ξεκαθάρισαν ότι το νομοσχέδιο που ρυθμίζει την αναδοχή βρίσκεται στη Νομική Υπηρεσία για νομοτεχνικό έλεγχο και σύντομα θα είναι έτοιμο να κατατεθεί.
Μεταξύ άλλων, προβλέπει:
>> Διασφάλιση των δικαιωμάτων του παιδιού.
>> Θεσμοθέτηση μορφών εναλλακτικής φροντίδας από τους βιολογικούς γονείς.
>> Υποχρεώσεις του διευθυντή ΥΚΕ με τακτική επικοινωνία με το παιδί.
>> Θεσμοθέτηση διάφορων μορφών αναδοχής.
>> Παροχή συμβουλευτικής.
>>Φροντίδα στην ενηλικίωση, πχ σχέδιο στήριξης για τις σπουδές κα.
Οι Υπηρεσίες, υπογραμμίστηκε, εξετάζουν την αύξηση των βοηθημάτων προς τις ανάδοχες οικογένειες, αφού όπως διευκρινίστηκε το ποσό των χορηγιών παραμένει το ίδιο από το 2009 και διαμορφώνεται ανάλογα με την ηλικία του παιδιού.
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Εργασίας, Αντρέας Καυκαλιάς, εισηγήθηκε όπως το Υφυπουργείο ζητήσει από τη Νομική Υπηρεσία όπως εξετάσει άμεσα το νομοσχέδιο. Ανέφερε, δε, ότι η Επιτροπή θα επανέλθει με εξέταση του θέματος το φθινόπωρο.
