Η διαχρονική λεηλασία των τουρκοκυπριακών περιουσιών τσιμεντώνεται με νομοσχέδιο και αντί να ανακτηθούν ακίνητα τα οποία βρέθηκαν στα χέρια ακόμη και μη δικαιούχων, θα μπορούν να κληρονομούνται ενώ το κοντραμπάντο κάτω από το τραπέζι με τα επαγγελματικά υποστατικά θα συνεχιστεί εις βάρος των προσφύγων, των ιδίων των Τουρκοκυπρίων αλλά και του κράτους.
Οι πιο πάνω φόβοι εκφράστηκαν χθες ενώπιον της κοινοβουλευτικής επιτροπής Προσφύγων της Βουλής νομοσχεδίου υπό τον τίτλο «Ο περί Τουρκοκυπριακών Περιουσιών (Διαχείριση και Άλλα Θέματα) (Προσωρινές Διατάξεις) (Τροποποιητικός) Νόμος του 2024», ο οποίος θεωρητικά προωθεί τη διαφάνεια, την ίση αντιμετώπιση μεταξύ των προσφύγων, ενώ (θεωρητικά πάντα) θα τερματίσει τα φαινόμενα διαπλοκής και εκμετάλλευσης.
Μάλιστα, κάποιοι υπέδειξαν, πως ανεξαρτήτως των προθέσεων, αν τελικά δεν επιλυθεί το κυπριακό πρόβλημα, οι τουρκοκυπριακές περιουσίες θα παραμείνουν εσαεί στους σημερινούς χρήστες, ενώ πρόσφυγες οι οποίοι θα χάσουν οριστικά τις περιουσίες τους στα κατεχόμενα δεν θα λάβουν οποιοδήποτε αντιστάθμισμα. Με βάση και το σκεπτικό αυτό, υπεβλήθησαν εισηγήσεις όπως οι τουρκοκυπριακές περιουσίες κατανεμηθούν αφού ληφθεί υπόψιν η περιουσία που κατείχαν πρόσφυγες και μη στα κατεχόμενα.
Εκπρόσωποι οργανωμένων συνόλων (συνδέσμων ιδιοκτητών γης και αγροτικές οργανώσεις) ισχυρίστηκαν ότι όχι μόνο δεν διεξήχθη διαβούλευση μαζί τους, όπως είχε δεσμευθεί ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, αλλά δεν άλλαξε έστω και ένα σίγμα από το αρχικό νομοσχέδιο. Υπέδειξαν επίσης, πως οι τουρκοκυπριακές περιουσίες δεν προσφέρονται για την άσκηση κοινωνικής πολιτικής από πλευράς της κυβέρνησης. Προσκεκλημένοι τόνισαν επίσης την ανάγκη να στηριχθούν οι πρόσφυγες για την απώλεια χρήσης των κατεχόμενων περιουσιών τους.
Εκ μέρους της ΠΟΒΕΚ ο κ. Στέφανος Κουρσάρης εξέφρασε πλήρη διαφωνία με την επιβολή του αγοραίου ενοικίου στα εμπορικά υποστατικά και στην πλειοδοσία για απόκτηση τέτοιων καταστημάτων, υποδεικνύοντας πως αυτά θα περάσουν στα χέρια όσων έχουν την οικονομική ευχέρεια να επενδύσουν μεγάλα χρηματικά ποσά.
Ο πρόεδρος της επιτροπής Προσφύγων Νίκος Κέττηρος εξέφρασε επιφυλάξεις για το γεγονός ότι ο εκάστοτε διευθυντής της Υπηρεσίας Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών διαχειρίζεται μόνος περιουσία αρκετών δισεκατομμυρίων. Ανάλογη θέση εξέφρασαν και άλλοι βουλευτές, όπως και προσκεκλημένοι. Παράλληλα ο κ. Κέττηρος παρατήρησε, ότι το νομοσχέδιο δεν προνοεί ανάκτηση τουρκοκυπριακών περιουσιών, κάτι το οποίο διαιωνίζει την υφιστάμενη κατάσταση.
Στην Υπηρεσία Διαχείρισης ασκήθηκε και κριτική επειδή δεν εφαρμόζει νομοθεσία την οποίαν ψήφισε η Βουλή και με βάση την οποίαν τα τουρκοκυπριακά υποστατικά προτού διατεθούν σε δικαιούχους πρέπει να ελέγχονται από στατικής απόψεως.
Ο βουλευτής Ζαχαρίας Κουλίας ανέφερε, ότι για διάφορους λόγους η συγκεκριμένη νομοθεσία φαίνεται ότι δεν είναι εύκολο να εφαρμοστεί.
Ο διευθυντής της Υπηρεσίας Γιώργος Ματθαιόπουλος διαβεβαίωσε πως η νομοθεσία θα εφαρμοστεί και αναφέρθηκε σε δυσκολίες που υπάρχουν. Σημειώνεται, πως η Υπηρεσία είχε προειδοποιήσει, πως αν εγκρινόταν η νομοθεσία, δεν θα υπάρχουν κονδύλια για διενέργεια στατικού ελέγχου.
Παρευρισκόμενοι καυτηρίασαν και το γεγονός, ότι πολλά κτήρια κατέληξαν σε τοπικές Αρχές και έγινε ιδιαίτερη αναφορά στο Δήμο Πάφου, οι Αρχές του οποίου μπήκαν σε ακίνητα με μπουλντόζες κατεδαφίζοντας υποστατικά, αποκόπτοντας δέντρα κ.ο.κ..
Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Χρίστος Χριστοφίδης ζήτησε από την κυβέρνηση να απαντήσει κατά πόσον έχει μελετήσει τον παράγοντα χρόνο στην αξιοποίηση τουρκοκυπριακών περιουσιών, μέσω της κληρονομικής διαδοχής.
Οι βουλευτής Γιώργος Κάρουλας του ΔΗΣΥ, Σωτήρης Ιωάννου του ΕΛΑΜ και Μιχάλης Γιακουμή της ΔΗΠΑ τόνισαν την ανάγκη το όποιο νομοσχέδιο να είναι επωφελές για του πρόσφυγες.
Ο βουλευτής Χρίστος Σενέκης, παρατήρησε πως δεν πρέπει να είμαστε αρνητικοί σε όποια προσπάθεια εκσυγχρονισμού καταβάλει η κυβέρνηση.
Ο Γενικός Ελεγκτής είχε προειδοποιήσει
Υπενθυμίζεται, πως ο Γενικός Ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης, όταν εκλήθη ενώπιον της κοινοβουλευτικής επιτροπής Προσφύγων είχε παρατηρήσει, πως με βάση το προωθούμενο νομοσχέδιο ουσιαστικά ο κηδεμόνας (δηλαδή ο εκάστοτε υπουργός Εσωτερικών) βγαίνει εκτός παιγνιδιού από τη διάθεση των τουρκοκυπριακών οικιών, αφού το δικαίωμα αξιοποίησης τους θα κληρονομείται από τον δικαιούχο στους συγγενείς του. Ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης είχε υποδείξει επίσης, πως κάποια σπίτια είναι δυνατόν να καταλήγουν στα ξαδέλφια ή και στη σύζυγο του δικαιούχου πρόσφυγα που μπορεί να μην είναι πρόσφυγες.
Παράλληλα, είχε εκφράσει φόβους, ότι ενώ οι τουρκοκυπριακές περιουσίες θεωρητικά διατίθενται για να στεγαστούν πρόσφυγες οι οποίοι δεν έχουν σπίτια, τελικά αυτά μπορεί να καταλήγουν όχι σε αυτούς που έχουν ανάγκη αλλά και σε άτομα ευκατάστατα και την ίδια ώρα πρόσφυγες οι οποίοι είναι άστεγοι να μένουν στο δρόμο.
Τέλος, είχε ταχθεί κατά του δικαιώματος υπενοικίασης επαγγελματικών υποστατικών υποδεικνύοντας, πως τελικά δεν θα μείνουν διαθέσιμα επαγγελματικά υποστατικά για να διατεθούν στους δικαιούχους πρόσφυγες.
Σημειώνεται, πως το υπό εξέταση νομοσχέδιο προνοεί, ανάμεσα σε άλλα, κληρονομικότητα της άδειας χρήσης ή η πώληση της σε άλλους πρόσφυγες ή η υπεκμίσθωση της, για συγκεκριμένη χρονική περίοδο, στις περιπτώσεις των υποστατικών που έχουν παραχωρηθεί για επαγγελματική χρήση.
Στόχος της κυβέρνησης είναι και η «αναδιαμόρφωση του πλαισίου διαχείρισης τ/κ περιουσιών που βρίσκονται σε συγκεκριμένες περιοχές με μεγάλη οικονομική δραστηριότητα, ώστε να επιτευχθεί μεγιστοποίηση των εσόδων του Ταμείου τ/κ περιουσιών, έσοδα τα οποία στη συνέχεια θα διοχετεύονται σε άλλα συναφή προγράμματα στήριξης των προσφύγων.
