Τρεις τάσεις φαίνεται να διαμορφώθηκαν σε κάποιο στάδιο εντός της Ιεράς Συνόδου για τον τρόπο εκλογής Αρχιεπισκόπου, κάτι το οποίο βεβαίως θα ισχύσει σε μελλοντικές εκλογές. Για να διαφοροποιηθεί η σημερινή διαδικασία εκλογής πρέπει να τροποποιηθεί το καταστατικό κάτι το οποίο απαιτεί αυξημένη πλειοψηφία.
Κάποιοι ήγειραν κατά καιρούς τον προβληματισμό, ότι ένας υποψήφιος είναι δυνατόν να κερδίσει στις εκλογές της κάλπης που ψηφίζει το σύνολο του λαού, και μάλιστα με σημαντική πλειοψηφία, αλλά τελικά να μην εκλεγεί Αρχιεπίσκοπος. Κι αυτό επειδή στην όλη διαδικασία παρεμβαίνει η Ιερά Σύνοδος, η οποία αναλόγως του συσχετισμού των δυνάμεων και των συμμαχιών, αναδεικνύει τον έναν από τους τρεις (που εκλέγονται από το λαό- δηλαδή έναν από το τριπρόσωπο που προκύπτει από τις εκλογές) ανεξαρτήτως αν αυτός είναι ο πρώτος, ο δεύτερος ή ο τρίτος στις ψήφους.
Υπενθυμίζεται, ότι στις τελευταίες εκλογές για διαδοχή του Χρυσοστόμου Β’, από τις κάλπες του λαού προέκυψαν τα εξής αποτελέσματα:
• Λεμεσού – 35,68%
• Πάφου – 18,39%
• Ταμασού – 18,10%
• Κωνσταντίας – 14,79%
• Μόρφου – 9,80%
• Κυρηνείας – 3,24%
Υπενθυμίζεται επίσης, πως έγιναν δηλώσεις και ασκήθηκαν πιέσεις κυρίως από το επιτελείο του Μητροπολίτη Λεμεσού Αθανάσιου να γίνει σεβαστή η βούληση του λαού. Με άλλα λόγια, στα μέλη της Ιεράς Συνόδου διοχετευόταν το μήνυμα να ψηφίσουν τον Λεμεσού Αθανάσιο αντί τον Πάφου Γεώργιο, ο οποίος τελικά επικράτησε.
Κυρίως εκτός Ιεράς Συνόδου αλλά και εντός, υπάρχει αμφισβήτηση του τριπροσώπου για τους λόγους που έχουν αναφερθεί πιο πάνω και με δεδομένο ότι δεν εκλέγεται πάντα αυτός που επιλέγει ο λαός ως τον επικρατέστερο.
Μία πρόταση που συζητήθηκε, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, αφορά την εκλογή τριπροσώπου, όχι από το λαό αλλά από την Ιερά Σύνοδο και από εκεί και πέρα τα τρία ονόματα να τίθενται ενώπιον των πολιτών και όποιος εξασφαλίσει τις περισσότερες ψήφους να εκλέγεται. Σύμφωνα με το σκεπτικό αυτών που προωθούν τη συγκεκριμένη λύση, με τον τρόπο αυτό παρακάμπτεται και το ενδεχόμενο να εκλεγεί οποιοσδήποτε εντελώς ερήμην της ιεραρχίας της Εκκλησίας, δεδομένου ότι το τριπρόσωπο θα εκλέγεται από τα μέλη της Ιεράς Συνόδου.
Η άλλη λύση η οποία βρίσκει υποστηριχτές, είναι η υιοθέτηση (αντιγραφή) της διαδικασίας που ακολουθεί η Εκκλησία της Σερβίας. Τι ισχύει εκεί; Το όνομα όποιου ενδιαφέρεται να αναδειχθεί Αρχιεπίσκοπος τίθεται σε ψηφοφορία στην Ιερά Σύνοδο και για να πάρει το χρίσμα του υποψηφίου πρέπει να εξασφαλίσει το 50% συν μία ψήφο. Δηλαδή.
Τα ονόματα των τριών οι οποίοι θα εξασφαλίσουν τις περισσότερες ψήφους γράφονται σε χαρτάκια, τοποθετούνται στο Άγιο Δισκοπότηρο και κάποιος που ορίζεται τραβά το ένα, και το όνομα που αναγράφεται είναι ο επόμενος Αρχιεπίσκοπος.
Κάποιοι εντός της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Κύπρου υποδεικνύουν, πως με βάση τους Ιερούς Κανόνες, ο Αρχιεπίσκοπος εκλέγεται από τη Σύνοδο, κάτι το οποίο με το σημερινό σύστημα διασφαλίζεται, αλλά δεν διασφαλιζόταν με το προηγούμενο σύστημα το οποίο ευνοούσε όποιον προερχόταν κυρίως από μεγάλες περιφέρειες, οι οποίες διαθέτουν και περισσότερες ψήφους, οπόταν (θεωρητικά) εκλέγουν περισσότερους αντιπροσώπους, οι οποίοι μπορούν να καθορίσουν ποιος θα εκλεγεί, είτε τον θέλει η Σύνοδος είτε όχι. Συγκεκριμένα, αν υπήρχαν 50 αντιπρόσωποι από την κάλπη των λαϊκών και τα μέλη της Ιεράς Συνόδου ήταν 10, δεν υπήρχε πιθανότητα να ανατραπεί η βούληση των πολιτών.
Με βάση το πιο πάνω σκεπτικό, προς το παρόν οι προτάσεις/εισηγήσεις/βολιδοσκοπήσεις που έγιναν για τροποποίηση του καταστατικού και του τρόπου εκλογής, δεν πέρασαν αλλά ουδείς αποκλείει πως σε κάποιο στάδιο δεν θα διαφοροποιηθούν οι συσχετισμοί ενώπιον της Συνόδου και να ληφθεί διαφορετική απόφαση.
Σημειώνεται, πως το 2006 κατά τις εκλογές για διαδοχή του Χρυσοστόμου Α’, οι τότε Μητροπολίτες Λεμεσού Αθανάσιος και Πάφου Χρυσόστομος, αλληλοπριμοδοτήθηκαν, αποκλείοντας από τον δεύτερο γύρο τον τότε ηγούμενο Κύκκου Νικηφόρο. Συγκριμένα, ο Λεμεσού Αθανάσιος πριμοδότησε τον Πάφου Χρυσόστομο από την κάλπη των λαϊκών (επειδή είχε και έχει μεγάλη επιρροή ανάμεσα στους πιστούς) ενώ ο Πάφου Χρυσόστομος ο (οποίος είχε επιρροή ανάμεσα στα μέλη της Ιεράς Συνόδου) πριμοδότησε τον Λεμεσού Αθανάσιο με ψήφους μελών της Συνόδου, οπόταν πέρασαν οι δύο στον…τελικό.
Ο Κύκκου Νικηφόρος μαζί με τους υποστηριχτές του αποχώρησε από τη διαδικασία, η οποία διακόπηκε και επαναλήφθηκε την επομένη. Ο κ. Νικηφόρος, παρόλον ότι ήταν οργισμένος με τη συμπαιγνία που έγινε, τελικά για να μην εκλεγεί ο Λεμεσού Αθανάσιος, έδωσε τις ψήφους του (τους αντιπροσώπους του) στον Πάφου Χρυσόστομο, ο οποίος αναδείχθηκε Αρχιεπίσκοπος.
Εκ των υστέρων κάποιοι ανέφεραν πως αν ο Λεμεσού Αθανάσιος επέμενε να συνεχιστεί η διαδικασία της ψηφοφορίας, έστω και αν αποχώρησε ο Κύκκου Νικηφόρος και οι υποστηριχτές του, θα εκλεγόταν Αρχιεπίσκοπος. Όντως, μετά την αποχώρηση των υποστηριχτών του κ. Νικηφόρου, τα κουκιά του Πάφου Χρυσοστόμου δεν έβγαιναν.
