Εργασιακό εκφοβισμό βιώνουν οι Kύπριοι νέοι με την 6η Βουλή των Νέων Αντιπροσώπων να τονίζει στις τελικές εκθέσεις της για το 2023 ότι επιβάλλεται η λήψη μέτρων.
Οι νέοι ανησυχούν και για την αύξηση του αριθμού των αυτοκτονιών, ενώ καταγράφουν και τα κενά που υπάρχουν στην παροχή υπηρεσιών στους ψυχικά ασθενείς. Σε ολόκληρη την Κύπρο, υπογραμμίζουν, υπάρχουν μόλις οκτώ κλίνες για εφήβους με ψυχικές διαταραχές και τονίζουν την ανάγκη για εξάλειψη του στίγματος στους ψυχικά ασθενείς.
Οι τελικές εκθέσεις της 6ης Βουλής των Νέων Αντιπροσώπων κατατέθηκαν την περασμένη εβδομάδα και σε αυτές, περιλαμβάνεται ειδική έκθεση για τον τομέα της ψυχικής υγείας. «Ανησυχητικό φαινόμενο που επηρεάζει ιδιαίτερα τους νέους της χώρας μας είναι ο εργασιακός εκφοβισμός ο οποίος διαπερνά τόσο τον δημόσιο όσο και τον ιδιωτικό τομέα», αναφέρεται στην έκθεση και προστίθεται: «Ιδιαίτερα οι νέοι που δεν έχουν προηγούμενη επαγγελματική εμπειρία αντιμετωπίζουν αυτή τη σκληρή πραγματικότητα σε μεγαλύτερο βαθμό».
Σύμφωνα με έρευνα της Συνομοσπονδίας Εργαζομένων Κύπρου, την οποία η Βουλή των Νέων Αντιπροσώπων επικαλείται, «επτά στους δέκα εργαζόμενους πιστεύουν ότι η εργασιακή παρενόχληση είναι καθημερινή πραγματικότητα, με έναν στους δύο να ομολογεί προσωπική εμπειρία εργασιακού εκφοβισμού».
«Το επίπεδο έντασης που βιώνουν τα θύματα είναι ανησυχητικά ψηλό οδηγώντας σε απολύσεις και αναγκαστικές παραιτήσεις».
Στην Κύπρο δυστυχώς, αναφέρεται στην έκθεση, «ο εργασιακός εκφοβισμός δεν έχει ποινικοποιηθεί, επιτρέποντας στην εξάπλωση του στον εργασιακό χώρο. Χρειάζεται να δούμε σοβαρά το θέμα του εργασιακού εκφοβισμού αντιμετωπίζοντας τον ως κακοποίηση και εκμετάλλευση των εργαζομένων».
SOS για τις αυτοκτονίες
«Υψίστης σημασίας», θεωρούν οι νέοι την αύξηση στον αριθμό των αυτοκτονιών. «Σε παγκόσμιο επίπεδο, βάσει στατιστικών στοιχείων και ερευνών του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, πρώτη αιτία θανάτου σε άτομα ηλικίας 10 -29 ετών αφορούν περιστατικά αυτοκτονίας.
Στην κυπριακή κοινωνία, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Υγείας τα οποία κατατέθηκαν στην Βουλή, την περίοδο 2004-2020 καταγράφηκαν 560 αυτοκτονίες εκ των οποίων οι 452 αφορούσαν άνδρες και 108 γυναίκες ενώ καταγράφηκαν 15 αυτοκτονίες ανηλίκων προσώπων. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο ερευνών και στατιστικών στοιχείων αποδεικνύεται πως οι θάνατοι που έχουν ως αίτιο την αυτοκτονία αποτελούν τη δεύτερη συχνότερη αιτία θανάτου στην ομάδα ατόμων ηλικίας 15-19 ετών».
Σε ό,τι αφορά το στίγμα, η Βουλή των Νέων, το χαρακτηρίζει ως «ακρογωνιαίο λίθο» για τη βελτίωση της ψυχικής υγείας. «Το στίγμα είναι ένα έντονα μειωτικός χαρακτηρισμός που αποδίδεται σε κάποιον από τον οποίο είναι πολύ δύσκολο να απαλλαγεί, του στερεί το δικαίωμα της πλήρους κοινωνικής αποδοχής και τον αναγκάζει να κρύψει την αιτία που προκαλεί αυτή την αντιμετώπιση». Το στίγμα φαίνεται να διεισδύει και στον εργασιακό τομέα «αφού πολλές φορές άτομα με ψυχικές ασθένειες θεωρούνται από πολλούς «ανίκανα» να εργαστούν».
Δυστυχώς, τονίζουν οι Νέο Αντιπρόσωποι, «η Κύπρος βρίσκεται στην τελευταία θέση πανευρωπαϊκά όσον αφορά την πρόσληψη και εργοδότηση ατόμων με κατάθλιψη με ποσοστό 21% τη στιγμή που ο μέσος όρος στην ΕΕ είναι 49%».
Στον τομέα της ψυχικής υγείας, «το στίγμα περιγράφει ένα σύνολο εμπειριών και συναισθημάτων που προκαλούνται από τις πεποιθήσεις που έχει η κοινωνία και ομάδες ατόμων για τα προβλήματα ψυχικής υγείας και τα άτομα που τα αντιμετωπίζουν. Ορισμένα στερεότυπα απέναντι σε άτομα με θέματα ψυχικής υγείας είναι πως αυτά είναι ανίκανα να εργαστούν, πως αναζητούν προσοχή ή πως είναι επικίνδυνα».
Ταμπού η ψυχική υγεία
Ο ΠΟΥ χαρακτηρίζει το στίγμα ως «μέγιστη πρόκληση» για τις υπηρεσίες ψυχικής υγείας αφού αποτελεί το βασικότερο εμπόδιο στην παροχή επαρκούς ψυχιατρικής φροντίδας και αποτελεσματικής θεραπείας. «Παρόλο που τα τελευταία χρόνια γίνονται προσπάθειες για εξάλειψη του στίγματος στην Κύπρο το ζήτημα χρήζει σοβαρής και έγκαιρης αντιμετώπισης».
Σε έρευνα για την ψυχική υγεία των νέων που ετοιμάστηκε για λογαριασμό του Οργανισμού Νεολαίας Κύπρου, με δείγμα 500 νέους και νέες ηλικίας 18-35 ετών, «41% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι συμφωνούσαν απόλυτα ή μάλλον συμφωνούσαν με τη θέση ότι η ψυχική υγεία είναι ένα θέμα που αποτελεί ταμπού».
Πολλοί νέοι, προστίθεται στην έκθεση, «δηλώνουν ότι δεν λαμβάνουν επαρκή ιατρική περίθαλψη, επειδή δεν ξέρουν που να αποταθούν ή επειδή ντρέπονται, με αποτέλεσμα να επηρεάζεται και η σωματική τους υγεία». Ως εκ τούτου έχουν χαμηλότερη αυτοπεποίθηση και τείνουν να απομονώνονται.
Για τις υπηρεσίες ψυχικής υγείας, η βουλή των νέων αναφέρει: «Δυστυχώς στις υπάρχουσες δομές ψυχικής υγείας του κράτους μας παρατηρούνται σοβαρά προβλήματα και ελλείψεις. Οι υπάρχουσες κτηριακές εγκαταστάσεις είναι πεπαλαιωμένες και μη προσιτές στον ασθενή, με υποστελέχωση προσωπικού και συνεχή υπερπληρότητα των κλινών».
Σύμφωνα με έρευνα της ευρωπαϊκής στατιστικής υπηρεσίας «το 2019 η Κύπρος κατατάχθηκε στην προτελευταία θέση σε αριθμό ψυχιατρικών κλινών. Ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 72 ψυχιατρικές κλινικές ανά 100. 000 κατοίκους, στην Κύπρου έχουμε μόλις 21. Αυτή τη στιγμή αναμένουμε την υλοποίηση των δεσμεύσεων του υπουργείου Υγείας για τη λειτουργία ενός σύγχρονου νοσοκομείου ψυχικής υγείας στη Λευκωσίας και την ταυτόχρονη πρόσληψη εξειδικευμένου προσωπικού που θα το στελεχώσει».
Επιπρόσθετα, αναφέρεται στην έκθεση, «οφείλουμε να τονίσουμε πως υπάρχουν μόλις 8 ψυχιατρικές κλίνες για ενδονοσοκομειακή νοσηλεία εφήβων σε όλη την Κύπρο οι οποίες στεγάζονται στο Μακάρειο Νοσοκομείο. Ως εκ τούτου υπάρχει υπερπληρότητα και αδυναμία εύκολης πρόσβασης ασθενών από άλλες πόλεις. Είναι αναγκαία λοιπόν η δημιουργία ψυχιατρικών κλινών εφήβων και σε νοσηλευτήρια άλλων πόλεων».
Σήμα κινδύνου οι διατροφικές διαταραχές
Η 6η Βουλή των Νέων Αντιπροσώπων, δεν παραλείπει στην τελική έκθεση της για την ψυχική υγεία να κάνει αναφορά στην αύξηση των ποσοστών που αφορούν τα άτομα που αναπτύσσουν διατροφικές διαταραχές. Παραθέτοντας στοιχεία τονίζουν την ανάγκη για αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών.
«Οφείλουμε να κρούσουμε τον κώδωνα του κινδύνου για τη μάστιγα της σύγχρονης εποχής, τις διατροφικές διαταραχές. Πρόσφατες έρευνες δείχνουν 42% αύξηση των διατροφικών διαταραχών την τελευταία δεκαετία στα κορίτσια 13-16 ετών και 32% αύξηση στα κορίτσια 17-19 ετών. Είναι αναγκαία η περαιτέρω αναβάθμιση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας με εξειδικευμένη εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας στον τομέα των διατροφικών διαταραχών. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω διακρατικών συμφωνιών για εκπαίδευση γιατρών, νοσηλευτών, ψυχολόγων, διατροφολόγων σε εξειδικευμένα κέντρα του εξωτερικού».
Αναφέρεται ότι εκπρόσωπος της Βουλής των Νέων συμμετείχε και κατά τη συζήτηση του προβλήματος των διατροφικών διαταραχών στην κοινοβουλευτική επιτροπή Υγείας την περασμένη εβδομάδα. Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης, τόνισε την ανάγκη για λειτουργία δομών που θα αφορούν και ενήλικες, υπογραμμίζοντας το γεγονός ότι στην Κύπρο υπάρχει μόνο μια δομή για παιδιά και εφήβους στο Μακάρειο νοσοκομείο.
