Δύο είναι τα κυριότερα θέματα που απασχόλησαν το υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, από την αρχή ανάληψης της διακυβέρνησης του τόπου από τον Νίκο Χριστοδουλίδη. Πρόκειται για τα πολύ σημαντικά θέματα του Ακάμα και του χαλλουμιού, που απασχόλησαν έντονα και τις προηγούμενες κυβερνήσεις με συζητήσεις και αντιπαραθέσεις μεταξύ των εμπλεκομένων.
Ο Ακάμας είναι ένα ζήτημα με πολλές ευαισθησίες και εντάσεις, το οποίο αναφέρεται και στο πρόγραμμα διακυβέρνησης του Προέδρου της Δημοκρατίας, κάτω από τον Πυλώνα Πλανήτης – Καθαρό Περιβάλλον. Πρόκειται για την Πολιτική 5- Προστασία της πλούσιας βιοποικιλότητας της Κύπρου. Στην παρ. 5.1 αναφέρεται χαρακτηριστικά: «Δημιουργούμε Εθνικό Πάρκο στον Ακάμα που να περιλαμβάνει την ευρύτερη προστατευόμενη περιοχή, με στόχο την προστασία της βιοποικιλότητας, τη διαχείριση της επισκεψιμότητας και την αειφόρο ανάπτυξη των κοινοτήτων της περιοχής. Για κάθε πολιτική στον Ακάμα επιδιώκουμε τη συνεργασία και την συναίνεση της τοπικής κοινωνίας, με μέτρα που αποσκοπούν στην αειφόρο ανάπτυξη των κοινοτήτων και την ευημερία των κατοίκων της που αποτελεί προτεραιότητα». Σχετική με τον Ακάμα είναι και η παρ. 5.6 του Προγράμματος Διακυβέρνησης 2023-28: «Καλύπτουμε όλες τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το ευρωπαϊκό κεκτημένο σε σχέση με τη διαχείριση της φύσης και ιδιαίτερα του δικτύου Natura 2000, σε συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες. Διασφαλίζουμε ότι όλες οι προειδοποιητικές επιστολές από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για παράβαση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας σε σχέση με το Δίκτυο Περιοχών Natura τυγχάνουν άμεσης διαχείρισης για αποτελεσματική ανταπόκριση στις ευρωπαϊκές μας υποχρεώσεις».
Σε σχέση με το χαλλούμι, στο Πρόγραμμα Διακυβέρνησης, Οριζόντιες Πολιτικές – Στήριξη και Ανάπτυξη Του Πρωτογενούς Τομέα, γίνεται αναφορά στην Πολιτική 2- Σταθεροποίηση του Αγροτικού Εισοδήματος, βελτίωση των συνθηκών οικονομικής δραστηριοποίησης των αγροτών και διασφάλιση της παραγωγής. Στην παρ. 2.8 αναφέρεται χαρακτηριστικά: «Συστήνουμε ανεξάρτητη επιτροπή με στόχο την υλοποίηση ενεργειών για την προστασία του χαλουμιού ΠΟΠ. Παράλληλα, εντατικοποιούμε τους ελέγχους για πιστοποίηση της αυθεντικότητας του παραγόμενου χαλουμιού ΠΟΠ, σύμφωνα με τις προδιαγραφές που έχουν εγκριθεί από την ΕΕ».
Τόσο η Προεδρία της Δημοκρατίας όσο και το αρμόδιο Υπουργείο, χειρίζονται τα δύο πιο πάνω θέματα με ιδιαίτερη προσοχή. Σε ό,τι αφορά τον Ακάμα, η Κυβέρνηση, με διάφορες ενέργειες προσπαθεί να διορθώσει λάθη του παρελθόντος. Λάθη που προσπάθησε εξαντλητικά αλλά δεν πρόλαβε να διορθώσει στο σύνολό τους και ο Κώστας Καδής. Τα αντανακλαστικά της νέας Κυβέρνησης δεν ήταν ιδιαίτερα γρήγορα στα αρχικά στάδια της κρίσης, κυρίως σε ό,τι αφορά τη βελτίωση του κύριου οδικού δικτύου του Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα. Το τελευταίο διάστημα η εικόνα έχει αλλάξει προς το καλύτερο και φαίνεται το αρμόδιο Υπουργείο να ανταποκρίνεται. Ανοικτό παραμένει το θέμα της διοικητικής έρευνας επί του θέματος, με δεδομένο ότι πλέον αναγνωρίζεται από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη η παραβίαση νομικά δεσμευτικών και ουσιωδών ορών. Επομένως, το υπουργείο θα κριθεί και από τον τρόπο χειρισμού της διοικητικής έρευνας και το κατά πόσο θα λειτουργήσει με διαφάνεια και υπευθυνότητα. Μέχρι στιγμής αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα και απομένει να δούμε τα αντανακλαστικά του υπουργείου κα της νέας υπουργού.
Για το θέμα του χαλλουμιού, θεωρείται τεράστιο λάθος το γεγονός ότι έχουν απευθείας πρόσβαση στο Προεδρικό τόσο οι τυροκόμοι όσο και οι αγελαδοτρόφοι, επηρεάζοντας τη σωστή κρίση και τις σωστές αποφάσεις. Αναμένουμε να δούμε τις αποφάσεις που θα ληφθούν μετά τις 21 Φεβρουαρίου, οπόταν και αναμένεται η απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με την προσφυγή αγελαδοτρόφων και συνεργατών τους ενάντια στην κατοχύρωση του χαλλουμιού ως ΠΟΠ.
Σε σχέση με τις αναφορές στο πρόγραμμα διακυβέρνησης, ακόμα δεν έχει συσταθεί η ομάδα όλων των εμπλεκομένων, με τη συμμετοχή του υπουργείου, ώστε να δουλέψουν όλοι μαζί και να βλέπουν συστηματικά τα θέματα του χαλλουμιού, προσπαθώντας για την ελάχιστη δυνατή συναίνεση, για το συμφέρον του τόπου και για υλοποίηση των προνοιών των νομοθεσιών.
Για το θέμα της ανίχνευσης γαλακτόσκονης στο χαλλούμι, βρίσκεται σε εξέλιξη μεθοδολογία διαπίστευσης από το ΤΕΠΑΚ, σε συνεργασία με το Γενικό Χημείο του Κράτους και το Υπουργείο Γεωργίας. Το ερευνητικό έργο και η πιστοποίηση της μεθόδου αναμένεται να ολοκληρωθούν εντός 18 μηνών περίπου, δηλαδή τον Ιούνιο του 2025. Περαιτέρω, το ΤΕΠΑΚ ανέλαβε και τον εντοπισμό DNA του γάλακτος, ώστε να διαπιστώνεται κατά πόσο προέρχεται από την Κύπρο ή το εξωτερικό.
