Μεγάλο πεδίο δράσης, αν και λειτουργεί μόλις ενάμιση χρόνο, έχει το εκπαιδευτικό κέντρο CYCLOPS (Cyprus Center for Land Open Seas and Port Security), που δημιουργήθηκε στην περιοχή Μακένζι στη Λάρνακα μετά την αναβάθμιση των σχέσεων της Κύπρου με τις ΗΠΑ.

Το κυπριακής ιδιοκτησίας κέντρο, που εγκαινιάστηκε τον Απρίλιο του 2022, έχει εκπαιδεύσει μέχρι στιγμής 1.650 άτομα από 20 χώρες, καθώς και δεκάδες μέλη πολλών Υπηρεσιών της Κυπριακής Δημοκρατίας. Κύριος στόχος των εκπαιδεύσεων είναι η ασφάλεια των διασυνοριακών περασμάτων με σκοπό τη αποτροπή διάδοσης όπλων μαζικής καταστροφής και επικίνδυνων υλικών όπως ραδιενεργά, βιολογικά, χημικά, πυρηνικά και εκρηκτικά, καθώς επίσης και θέματα κυβερνοασφάλειας.

Ο «Φ» ξεναγήθηκε από τον διευθυντή του CYCLOPS, Χρυσήλιο Χρυσηλίου, στις εγκαταστάσεις του κέντρου, που διαθέτει υπερσύγχρονο εξοπλισμό εκατομμυρίων ευρώ για την ανίχνευση όπλων μαζικής καταστροφής και επικίνδυνων υλικών. Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο του σχεδιασμού του κέντρου είναι πως πολλοί από τους χώρους του λειτουργούν ως προσομοιωτές των εκπαιδεύσεων, που γίνονται κυρίως σε τελωνειακούς, αστυνομικούς και άλλους κρατικούς λειτουργούς, οι οποίοι εμπλέκονται σε θέματα ασφάλειας.

Η είσοδος, για παράδειγμα, είναι προσομοίωση ενός πρότυπου χερσαίου διασυνοριακού περάσματος και διαθέτει, μεταξύ άλλων, εξοπλισμό για την ανίχνευση επικίνδυνων υλικών. Σύμφωνα με τον κ. Χρυσηλίου, η είσοδος χρησιμοποιείται για σκοπούς εκπαίδευσης συνοριοφυλάκων και τελωνειακών. «Έχουν εγκατασταθεί πανάκριβοι, τελευταίας τεχνολογίας, αισθητήρες, που ανιχνεύουν επικίνδυνα υλικά. Διδάσκουμε τους εκπαιδευόμενους πώς πρέπει να είναι ένα ιδανικό διασυνοριακό πέρασμα, για να διευκολύνεται η αποστολή τους στον εντοπισμό και αναγνώριση τυχόν επικίνδυνων υλικών που κάποιος παράνομος θα προσπαθήσει να περάσει από μια χώρα σε άλλη».

Στην αυλή του κτηρίου, υπάρχει, μεταξύ άλλων και ομοίωμα πλοίου στο οποίο γίνονται εκπαιδεύσεις νηοψίας σε πραγματικές συνθήκες, ανάμεσα σε άλλα και με τη βοήθεια εικονικής πραγματικότητας. Το δεύτερο μέρος της συγκεκριμένης εκπαίδευσης γίνεται στη θαλάσσια περιοχή της Λάρνακας, σε πλοίο που ενοικιάζει το κέντρο. Ο χώρος υποδοχής στο κτήριο του CYCLOPS, εξάλλου, είναι προσομοιωτής σημείων όπου γίνονται έλεγχοι ταξιδιωτικών εγγράφων. «Όταν έχουμε εκπαίδευση ο χώρος μετατρέπεται σε διασυνοριακό πέρασμα, όπως αυτά που υπάρχουν, για παράδειγμα, στα αεροδρόμια και τα λιμάνια. Στόχος είναι η εκπαίδευση αστυνομικών προκειμένου να μπορούν ν’ αναγνωρίσουν παράνομα ταξιδιωτικά έγγραφα».

Το εσωτερικό του κτηρίου του CYCLOPS χρησιμοποιείται για θεωρητικές, καθώς και για πρακτικές εκπαιδεύσεις στη χρήση εξειδικευμένου εξοπλισμού. «Ο εξοπλισμός μας είναι μοναδικός, επειδή συμπεριλαμβάνει τους πιο σύγχρονους ανιχνευτές εντοπισμού επικίνδυνων υλικών. Εμείς καλύπτουμε ένα μεγάλο φάσμα για χημικά, βιολογικά, πυρηνικά, εκρηκτικά και ραδιενεργά υλικά. Παρόμοια εκπαιδευτικά κέντρα του εξωτερικού συνήθως επικεντρώνονται σε ένα ή δύο τομείς. Ο εξοπλισμός μας είναι η τελευταία λέξη της τεχνολογίας και λίγες χώρες διαθέτουν αντίστοιχο», σημείωσε ο κ. Χρυσηλίου.

Χρ.Χρυσηλίου: Τεράστια οφέλη για την Κυπριακή Δημοκρατία

Ο διευθυντής του CYCLOPS, που είναι γνωστός από τη δράση του στην Πολιτική Άμυνα, έκανε λόγο για τεράστια διπλωματικά και άλλα οφέλη από τη λειτουργία του εκπαιδευτικού κέντρου, η ανέγερση του οποίου χρηματοδοτήθηκε από τις ΗΠΑ, που πρόσφεραν μέχρι στιγμής γύρω στα €7,5 εκατ.

«Οι εκπαιδευόμενοι είναι μέχρι σήμερα 1.650 από πέραν των 20 χωρών, μεταξύ των οποίων η Λιβύη, το Ιράκ, η Αίγυπτος, ο Λίβανος, η Νιγηρία, η Ελλάδα, η Αλβανία και η Ουκρανία. Συνολικά, προσφέραμε 65 εκπαιδεύσεις. Οι συμμετέχοντες δεν πληρώνουν και τα έξοδά τους καλύπτονται από τους χρηματοδότες, που είναι διάφορες Υπηρεσίες των ΗΠΑ, τα Ηνωμένα Έθνη και ο Διεθνής Οργανισμός Τελωνείων. Όταν έρχονται οι εκπαιδευόμενοι μπαίνουν σ’ ένα εκπαιδευτικό κέντρο με τη σημαία της Κυπριακής Δημοκρατίας, τους ξεναγούμε στη χώρα μας και αξιοποιούμε αυτήν την ευκαιρία για να βελτιώνουμε τις διακρατικές μας σχέσεις και με αυτές τις χώρες. Είναι τεράστιο το όφελος στο διπλωματικό πεδίο για την Κύπρο, είναι όμως μεγάλο το όφελος και για την τοπική κοινωνία, αφού οι εκπαιδευόμενοι μας μένουν στα ξενοδοχεία της Λάρνακας και διακινούνται στην πόλη. Οι εκπαιδεύσεις μας είναι είτε πενθήμερες, είτε έχουν διάρκεια δύο εβδομάδων».

Οι κύριοι εκπαιδευτές του κέντρου είναι Αμερικανοί, όμως, εκπαιδεύτηκαν και 50 Κύπριοι δημόσιοι λειτουργοί διαφόρων ειδικοτήτων, οι οποίοι προσφέρουν μαθήματα ως βοηθοί εκπαιδευτές, μέχρι να αποκτήσουν πλήρως τις αναγκαίες γνώσεις. «Στα σχέδια μας είναι ν’ αναπτυχθούμε και να μεγαλώσουμε τους χώρους μας, προκειμένου να διπλασιαστεί η δυνατότητά μας. Τώρα έχουμε δυνατότητες να φιλοξενούμε ταυτόχρονα μέχρι και τρεις εκπαιδεύσεις συνολικά 70 ατόμων. Είμαστε σε συζήτηση με τις ΗΠΑ για να υπάρξει επιπλέον χρηματοδότηση. Υπάρχει, επίσης, ενδιαφέρον από τα Ηνωμένα Έθνη για επέκταση της συνεργασίας μας μέσω του CYCLOPS. Αυτήν την περίοδο αναμένουμε και την υλοποίηση της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου από τον περασμένο Φεβρουάριο, για στελέχωση του κέντρου με επτά άτομα μόνιμο διοικητικό προσωπικό, πέραν των αστυνομικών που είναι επιφορτισμένοι με την ασφάλεια».

Τονίζοντας πως το CYCLOPS δεν προσφέρει στρατιωτική εκπαίδευση, ο κ. Χρυσηλίου σημείωσε πως τόσο η ιδιοκτησία όσο και η διαχείριση του εκπαιδευτικού κέντρου ανήκει στην Κυπριακή Δημοκρατία, υπό το υπουργείο Εξωτερικών. «Σε συνεργασία με τις ΗΠΑ και άλλους εταίρους η Κύπρος, ένα κράτος – μέλος της ΕΕ, μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην ασφάλεια της περιοχής. Είναι προς το συμφέρον όλων να μειωθεί η απειλή της τρομοκρατίας. Ένας τρόπος είναι η παρεμπόδιση της μεταφοράς επικίνδυνων υλικών, που κάποιες φορές περνούν από διασυνοριακά περάσματα. Οι ΗΠΑ προσπαθούν ν’ αποτρέπουν αυτές τις πρακτικές, επενδύοντας στην εκπαίδευση επαγγελματιών σε διάφορες χώρες και το CYCLOPS επιτελεί σημαντικότατο ρόλο σ’ αυτήν την προσπάθεια».

ΑΥΤΟΠΤΗΣ ΜΑΡΤΥΡΑΣ

Διαχείριση έκτακτων καταστάσεων

Το CYCLOPS εξασφάλισε χρηματοδότηση και για την παροχή εκπαιδεύσεων σε θέματα πέραν του αντικειμένου του, όπως η διαχείριση έκτακτων καταστάσεων (π.χ. δασικές πυρκαγιές, εκρήξεις, μόλυνση στη θάλασσα). Έτσι την περασμένη εβδομάδα εκπαιδεύτηκαν λειτουργοί από 15 κρατικές υπηρεσίες στο σύστημα αντιμετώπισης έκτακτων καταστάσεων, που χρησιμοποιούν οι ΗΠΑ.

«Στις ΗΠΑ η συνεργασία των Υπηρεσιών γίνεται στη βάση κάποιων προτύπων που έχουν καθοριστεί», ανέφερε ο κ. Χρυσηλίου, προσθέτοντας πως η προσφορά του εκπαιδευτικού κέντρου είναι πολυποίκιλη. «Νιώθουμε ικανοποίηση πως ως CYCLOPS προσφέρουμε ποικιλόμορφα στον τόπο μας. Είμαστε ένα διπλωματικό εργαλείο στα χέρια του ΥΠΕΞ, αλλά ταυτόχρονα συνδράμουμε στην πράξη στη βελτίωση των δυνατοτήτων πολλών υπηρεσιών του κρατικού συστήματος».