Στην επίσημη εξαγγελία της έναρξης ενός δομημένου διαλόγου, ο οποίος στοχεύει στην αναβάθμιση της ειδικής εκπαίδευσης στην Κύπρο, προχώρησε χθες ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, ανάβοντας το πράσινο φως στο υπουργείο Παιδείας για να αρχίσει άμεσα τις διαβουλεύσεις με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς για το θέμα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι έχει ήδη καθοριστεί και ο χρονικός ορίζοντας για την εφαρμογή των αλλαγών της πρώτης φάσης, ο οποίος θα είναι ο Σεπτέμβρης του 2024.
Από πλευράς της η υπουργός Παιδείας, Αθηνά Μιχαηλίδου, παρουσιάζοντας το πλάνο με βάση το οποίο θα προχωρήσει ο διάλογος με όλους τους φορείς ανέφερε ότι τα βασικά σημεία, τα οποία θα τεθούν προς συζήτηση είναι:
>> Ο εντοπισμός των περιπτώσεων
>> Η έγκαιρη αξιολόγηση
>> Η πρώιμη παρέμβαση και στήριξη
>> Οι εύλογες προσαρμογές (έγκαιρη λήψη απόφασης και άμεση υλοποίηση)
>> Η επιμόρφωση όλων των εμπλεκομένων
>> Οι σχολικοί βοηθοί/συνοδοί (διαδικασία πρόσληψης, προσόντα, καθήκοντα)
>> Η αξιολόγηση επίδοσης/απολυτήριο
>> Η συνεργασία με άλλα συναρμόδια Υπουργεία, Υφυπουργεία και Υπηρεσίες
Όσον αφορά στις άμεσες δράσεις που έχουν προγραμματιστεί είναι:
α) Η βελτίωση των διαδικασιών αναφορικά με τους συνοδούς και τα καλοκαιρινά σχολεία και
β) η στήριξη των εκπαιδευτικών με υλικό που θα ενθαρρύνει τη διαφοροποίηση και με την επιμόρφωσή τους.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι βασικοί στόχοι αυτής της προσπάθειας που αρχίζει είναι η σταδιακή μετάβαση στην Ενιαία και Συμπεριληπτική Εκπαίδευση αφήνοντας πίσω την Ειδική όπως αυτή ίσχυε μέχρι τώρα καθώς επίσης και η ενδυνάμωση όλων των παιδιών σε ένα σύγχρονο, δημοκρατικό και συμπεριληπτικό σχολείο.
Στο πλαίσιο της παρουσίασης αυτής της στρατηγικής που θα διέπει και το διάλογο που αρχίζει έγιναν από πλευράς Υπουργού και συγκεκριμένες παραδοχές, κυρίως για τα προβλήματα και τις στρεβλώσεις που επικρατούν εδώ και χρόνια στο εν λόγω ζήτημα. Συγκεκριμένα, έγινε λόγος για δυσλειτουργίες στο εκπαιδευτικό σύστημα (π.χ. έγκαιρος εντοπισμός, αποφάσεις Επιτροπων, συνοδοί, αξιολόγηση, εκπαιδευτικά προγράμματα κ.α.), για ανάγκη ύπαρξης μιας στοχευμένης κι εστιασμένης πολιτικής και εξορθολογισμού για πιο αποτελεσματική δράση προς το συμφέρον των παιδιών, για νομοθεσία που είναι αναχρονιστική και δεν επιτρέπει τη μετάβαση στο ενιαίο/συμπεριληπτικό σχολείο καθώς επίσης, και για διαφορετικές απόψεις εμπλεκομένων φορέων ως προς τις αλλαγές που χρειάζονται για παροχή ποιοτικής εκπαίδευσης για όλα ανεξαιρέτως τα παιδιά.
Αναφορικά με τη μεθοδολογία που θα ακολουθηθεί στο πλαίσιο της διαβούλευσης είναι:
>> Διάλογος με φορείς και ανταλλαγή απόψεων (Οκτώβρης – Δεκέμβρης 2023)
>> Κατάθεση γραπτών εισηγήσεων από όλους στο υπουργείο Παιδείας
>> Αξιοποίηση διεθνούς βιβλιογραφίας και καλών πρακτικών
>> Κωδικοποίηση θέσεων
>> Εντοπισμός συγκλίσεων και αποκλίσεων
>> Συζήτηση προτάσεων της αρμόδιας Αρχής
>> Λήψη αποφάσεων πολιτικής
>> Υποβολή εισηγήσεων για νομοθεσία
>> Χρονικός ορίζοντας εφαρμογής αλλαγών πρώτης φάσης (Σεπτέμβρης 2024)
Σύμφωνα με τον Πρόεδρο, η ειδική εκπαίδευση είναι ένας τομέας που θεωρείται το θεμέλιο μιας δίκαιης και ισότιμης κοινωνίας, όπου κάθε παιδί, ανεξαρτήτως της ιδιαιτερότητάς του, έχει το δικαίωμα να λαμβάνει την καλύτερη δυνατή εκπαίδευση. Όπως ανέφερε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, η αναθεώρηση και ο εκσυγχρονισμός της ειδικής εκπαίδευσης αποτελούν μια πολύπλοκη διαδικασία, κατά την οποία θα πρέπει να μελετηθούν και να αξιολογηθούν οι προκλήσεις που προκύπτουν από την εφαρμογή της υφιστάμενης νομοθεσίας και των συνεπακόλουθων διαδικασιών, όπως για παράδειγμα:
>> Η διαδικασία εντοπισμού και αξιολόγησης των παιδιών με ειδικές ανάγκες.
>> Η εκπαίδευση και κατάρτιση των εκπαιδευτικών σε θέματα εκπαίδευσης παιδιών με αναπηρίες.
>> Η διαδικασία και τα κριτήρια πρόσληψης, τα προσόντα και καθήκοντα των σχολικών βοηθών/συνοδών.
>> Η άμεση παροχή τεχνολογικών και άλλων μέσων για την πρόσβαση των παιδιών στα αναλυτικά προγράμματα.
>> Το διαφοροποιημένο εκπαιδευτικό υλικό.
>> Τα πλαίσια φοίτησης.
>> Η παροχή απολυτηρίου ή πιστοποιητικού φοίτησης και η σύνδεσή τους με την αγορά εργασίας.
>> Η διυπουργική συνεργασία και η εμπλοκή επαγγελματιών, για τη στήριξη των παιδιών με αναπηρία και των οικογενειών τους.
>> Η πολυεπίπεδη στήριξη των ατόμων που συμπληρώνουν το 21ο έτος της ηλικίας τους και χρειάζονται φροντίδα.
Πρώτο θετικό πρόσημο στην όλη προσπάθεια
Η εξαγγελία της Κυβέρνησης για την έναρξη του θεσμοθετημένου και δομημένου διαλόγου για μετάβαση από την Ειδική στην Ενιαία και Συμπεριληπτική Εκπαίδευση, έγινε στο Προεδρικό Μέγαρο, στην παρουσία αρκετών εμπλεκόμενων φορέων και οργανισμών, που εκπροσωπούν γονείς παιδιών με αναπηρίες, προβλήματα υγείας και άλλες δυσκολίες.
Όπως πληροφορείται ο «Φ», τα πρώτα σχόλια τους ήταν θετικά και έχουν ήδη εκφράσει ικανοποίηση και αισιοδοξία, όχι μόνο για την εξαγγελία της Κυβέρνησης αλλά και για το πλάνο, όπως αυτό παρουσιάστηκε από την υπουργό Παιδείας, Αθηνά Μιχαηλίδου.
Μιλώντας στον «Φ» εκπρόσωποι Συνδέσμων εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για όσα λέχθηκαν χθες στην παρουσίαση, αλλά και για την πρόθεση των αρμοδίων να δουν το θέμα της Ενιαίας Εκπαίδευσης και του συμπεριληπτικού σχολείου σοβαρά, πάνω σε μια ολιστική βάση ούτως ώστε να βελτιωθούν οι διαχρονικές στρεβλώσεις που παρουσιάζονται σε διάφορα επίπεδα.
Η πρόεδρος της Παγκύπριας Οργάνωσης Γονέων και Φίλων Παιδιών με Εγκεφαλικές και Άλλες Παραλύσεις «Αγκαλιά Ελπίδας», Γιούλα Πιτσιάλη, ανέφερε ότι «χαιρόμαστε που επιτέλους, μετά από χρόνια, εισακούονται τα αιτήματά μας». Διατυπώνοντας τη θετική προσέγγιση σε αυτά που παρουσιάστηκαν, η κ. Πιτσιάλη δήλωσε ότι το γεγονός πως τέθηκε η βάση των Ευρωπαϊκών και Διεθνών Συμβάσεων, οι οποίες διασφαλίζουν τα δικαιώματα όλων των παιδιών για ενιαία και συμπεριληπτική εκπαίδευση, είναι ιδιαίτερα θετικό, τονίζοντας ότι οι οργανώσεις θα είναι κομμάτι του διαλόγου και θα στηρίξουν την προσπάθεια της Υπουργού και του Προέδρου της Δημοκρατίας.
Η πρόεδρος του Συνδέσμου ΔΕΠΥ Κύπρου, Μαρίνα Γεωργίου, εξέφρασε ικανοποίηση από την εξαγγελία του δομημένου διαλόγου για τη μετάβαση στην Ενιαία Εκπαίδευση αλλά και για τα θέματα, τα οποία τέθηκαν επί τάπητος, σημειώνοντας ότι «τώρα περιμένουμε τα έργα». Η κ. Γεωργίου επεσήμανε ότι με βάση το χρονοδιάγραμμα που έχει τεθεί, οι πρώτες αλλαγές αναμένονται προς το τέλος του 2024, ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι θέματα τα οποία θα προκύπτουν μέχρι τότε, δεν θα πρέπει να επιλύονται. «Είμαστε όμως αισιόδοξοι για τη βελτίωση του συστήματος. Έχουμε δει θετικά δείγματα γραφής από την υπουργό Παιδείας», ανέφερε η κ. Γεωργίου.
ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ
Χρόνια ταλαιπώρησε και ταλαιπωρήθηκε
Για όσους ασχολούνται ή παρακολουθούν τα θέματα της Εκπαίδευσης, είναι γνωστό ότι το ζήτημα της Ειδικής Εκπαίδευσης για χρόνια ταλαιπώρησε και για χρόνια… ταλαιπωρήθηκε. Άρχισε με αυτή την έννοια, της Ειδικής Εκπαίδευσης, και στην πορεία συμπληρώθηκε από την ανάγκη να μετεξελιχθεί σε Ενιαία Εκπαίδευση.
Κάτω από την ομπρέλα της οποίας θα δίνεται το δικαίωμα σε όλα ανεξαιρέτως τα παιδιά να ενταχθούν στις ίδιες δομές του εκπαιδευτικού συστήματος. Χωρίς να στέκεται εμπόδιο κανένα αναπηρικό καροτσάκι, κανένα μηχάνημα που τα συνοδεύει. Πόσα και πόσα λέχθηκαν γι’ αυτή την προσπάθεια και πόσα και πόσα τελικά… δεν έγιναν.
Ναι μεν, αλλά! Προβλήματα που έμπαιναν πολλές φορές κάτω από το χαλί, χωρίς να έχει κανείς την πρόθεση να τα πειράξει. Τώρα, βλέπουμε ίσως για πρώτη φορά μια οργανωμένη προσπάθεια να διορθωθούν οι στρεβλώσεις. Ας ελπίσουμε σε πράξεις και θετικά αποτελέσματα.
