Παθολόγος που είναι ενταγμένος στο ΓεΣΥ ως προσωπικός γιατρός δεν μπορεί να συνταγογραφήσει, παθολόγος ο οποίος είναι ενταγμένος στο σύστημα ως ειδικός γιατρός μπορεί.
Προσωπικοί γιατροί δεν έχουν το δικαίωμα να συνταγογραφήσουν για ασθενείς τους, ακόμα κι όταν αυτοί πάσχουν από χρόνια ασθένεια και η λήψη φαρμάκων αποτελεί μέρος της καθημερινότητας τους που δεν θα αλλάξει ποτέ. Γυναικολόγοι δεν μπορούν να διενεργήσουν ιατρικές πράξεις οι οποίες ανήκουν στην ειδικότητα τους και πρέπει να παραπέμψουν τις ασθενείς τους σε γενικούς χειρουργούς.
Ειδικοί παθολόγοι δεν μπορούν κατά την διερεύνηση ενός περιστατικού να παραπέμψουν σε συγκεκριμένες διαγνωστικές εξετάσεις και χρειάζεται να στείλουν τον ασθενή σε άλλη ειδικότητα. Γιατροί με εξειδίκευση στην διαχείριση του πόνου δεν μπορούν να συνταγογραφήσουν ισχυρά παυσίπονα επειδή η εξειδίκευση τους δεν είναι αναγνωρισμένη στην Κύπρο και το ίδιο ισχύει και για την εξειδίκευση της διαβητολογίας. Υποχρεώνονται να παραπέμψουν σε συναδέλφους τους άλλων ειδικοτήτων με αποτέλεσμα να επιβαρύνονται, τις περισσότερες φορές χωρίς λόγο οι λίστες των ραντεβού άλλων ειδικών γιατρών.
Περιορισμοί οι οποίοι εφαρμόζονται στο ΓεΣΥ, ή οφείλονται στα όσα θα έπρεπε να γίνουν και δεν έγιναν στην προ ΓεΣΥ εποχή ταλαιπωρούν γιατρούς και ασθενείς, επιβαρύνουν το σύστημα, ενδεχομένως και με αχρείαστο κόστος αφού ο γιατρός ο οποίος θα συνταγογραφήσει έχει το δικαίωμα να καταχωρήσει επίσκεψη και να αποζημιωθεί, και το κυριότερο οδηγούν αρκετές χιλιάδες ασθενών στις λίστες αναμονής για ραντεβού σε γιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων.
Ο «Φ» επικοινώνησε με μικρό αριθμό γιατρών, προσωπικών και ειδικών, του ΓεΣΥ και κατέγραψε κάποιους από αυτούς τους περιορισμούς σε μια προσπάθεια να αναδείξει το ζήτημα το οποίο όπως φαίνεται αποτελεί μια από τις αιτίες που οδηγούν στην δημιουργία των λιστών αναμονής για ραντεβού στο σύστημα. Τέτοιου είδους περιορισμοί στο ΓεΣΥ υπάρχουν κατά εκατοντάδες, εάν όχι χιλιάδες, και αρκετοί από αυτούς επιβλήθηκαν από τον ΟΑΥ σε μια προσπάθεια αναχαίτισης των καταχρήσεων κατά τα αρχικά στάδια εφαρμογής του συστήματος και όταν επικρατούσε κάποιο είδος αναρχίας. Κάποιοι άλλοι περιορισμοί επιβλήθηκαν μετά από απαίτηση ή εισήγηση διαφόρων επιστημονικών εταιρειών, οι περισσότεροι πριν την εφαρμογή του ΓεΣΥ ή στα αρχικά στάδια του, ενώ ορισμένοι είναι αποτέλεσμα καθαρά λογιστικής προσέγγισης του Γενικού Συστήματος Υγείας από τον ΟΑΥ.
Παραδείγματα περιορισμών:
⦁ Οι προσωπικοί γιατροί δεν έχουν το δικαίωμα να συνταγογραφήσουν σε ασθενείς τους οι οποίοι έχουν διαγνωστεί με οστεοπόρωση από ειδικό γιατρό, είναι χρόνιοι ασθενείς και λαμβάνουν επαναλαμβανόμενα συγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή. Υποχρεώνονται να τους παραπέμψουν σε ορθοπεδικό ή ενδοκρινολόγο ή ειδικό παθολόγο του συστήματος για να ανανεωθεί η επαναλαμβανόμενη συνταγή τους.
⦁ Οι προσωπικοί γιατροί δεν μπορούν να παραπέμψουν για εξειδικευμένη εξέταση κοπράνων όταν ο ασθενής τους παρουσιάζει χρόνιο πρόβλημα. Παραπέμπουν σε γαστρεντερολόγο για να εξυπηρετήσει τον ασθενή.
⦁ Οι προσωπικοί γιατροί δεν μπορούν να συνταγογραφήσουν αντιπηκτικά φάρμακα σε ασθενείς τους οι οποίοι παρουσιάζουν χρόνιο πρόβλημα. Υποχρεώνονται να παραπέμψουν σε καρδιολόγο η ειδικό παθολόγο.
⦁ Οι προσωπικοί γιατροί δεν μπορούν να συνταγογραφήσουν, ούτε καν στους ηλικιωμένους ασθενείς τους σκευάσματα για την άνοια ή το αλτσχάιμερ (μετά την διάγνωση από τον ειδικό) και πρέπει να παραπέμψουν σε νευρολόγο.
⦁ Οι προσωπικοί γιατροί κατά τη διερεύνηση ενός ασθενούς τους δεν μπορούν να τον παραπέμψουν, εάν κρίνουν ότι χρειάζεται, για αξονική τομογραφία για παράδειγμα όταν εντοπίζουν πρόβλημα στην κοιλιά. Υποχρεώνονται να τον παραπέμψουν σε γενικό χειρουργό ή γαστρεντερολόγο.
Όπως εξήγησαν στον «Φ» προσωπικοί γιατροί με τους οποίους επικοινωνήσαμε, «σε ό,τι αφορά την συνταγογράφηση η αρχική διάγνωση πρέπει να παραμείνει στον ειδικό γιατρό, είτε αυτός είναι καρδιολόγος, είτε πνευμονολόγος, νευρολόγος, ορθοπεδικός ή ψυχίατρος. Από εκεί και πέρα όμως, και στις περιπτώσεις χρόνιων ασθενών των οποίων η κατάσταση δεν αλλάζει, δεν πρέπει να υπάρχει υποχρέωση για παραπομπή στις ειδικότητες για μια απλή επανασυνταγογράφηση. Εάν ο προσωπικός γιατρός παρακολουθεί σωστά τον ασθενή του, τότε θα είναι σε θέση να κρίνει εάν χρειάζεται μια νέα επίσκεψη ή έκτακτη επίσκεψη στον ειδικό γιατρό. Κατά τ’ άλλα η παραπομπή στον ειδικό γιατρό απλώς επιβαρύνει το σύστημα και τους χρόνους αναμονής για ραντεβού».
Επιπρόσθετα, τόνισαν το παράδοξο που επικρατεί, «ένας προσωπικός γιατρός με ειδικότητα την παθολογία να μην μπορεί να συνταγογραφήσει και να υποχρεώνεται να παραπέμψει σε παθολόγο ο οποίος είναι ενταγμένος στο ΓεΣΥ ως ειδικός γιατρός. Υπάρχουν και περιορισμοί οι οποίοι θα μπορούσαν να αρθούν μόνο για τους προσωπικούς γιατρούς που είναι παθολόγοι. Αυτή τη στιγμή φορτώνουμε γενικά και αχρείαστα το σύστημα».
Οι απαγορεύσεις που εφαρμόζονται στις δραστηριότητες των προσωπικών γιατρών, επιβαρύνουν όπως είναι φυσικό, τους ειδικούς γιατρούς οι οποίοι με τη σειρά τους ανέφεραν στον «Φ» ότι «με την αναθεώρηση κάποιων περιορισμών και την καλύτερη στόχευση τους θα απεγκλωβιστούν και γιατροί και ασθενείς». Περιορισμοί βεβαίως εφαρμόζονται και για τους ειδικούς γιατρούς.
Ενδεικτικά παραδείγματα:
⦁ Οι γενικοί χειρουργοί δεν έχουν πρόσβαση στις μαστογραφίες των ασθενών τους οι οποίες υποβάλλονται στη συγκεκριμένη εξέταση μέσω του σχετικού προγράμματος του υπουργείου Υγείας. Όταν η γυναίκα ενημερωθεί από το δημόσιο ότι ενδεχομένως να παρουσιάζει κάποιο πρόβλημα, πρέπει πρώτα να εξασφαλίσει παραπεμπτικό από τον προσωπικό της γιατρό και μετά να επισκεφθεί γενικό χειρουργό.
⦁ Οι γυναικολόγοι και ενώ εμπίπτει στις δραστηριότητες της γυναικολογίας, ακόμα και εάν έχουν τα προσόντα που χρειάζεται, δεν μπορούν να προχωρήσουν σε εισρόφηση κύστης στο μαστό. Πρέπει να παραπέμψουν τις ασθενείς τους σε γιατρούς άλλων ειδικοτήτων.
Διαβητολόγοι δεν μπορούν να συνταγογραφήσουν ινσουλίνη
Η μη αναγνώριση στην Κύπρο διαφόρων ειδικοτήτων, υποειδικοτήτων και εξειδικεύσεων, αν και δεν λαμβάνεται υπόψη, συμβάλλει στην άσκοπή κινητικότητα εντός του ΓεΣΥ.
Παράδειγμα η περίπτωση της διαβητολογίας την οποία κατέχουν στην Κύπρο ενδοκρινολόγοι και παθολόγοι (υπάρχει και επιστημονική εταιρεία). Από τη στιγμή που η εξειδίκευση αυτή δεν έχει ακόμα αναγνωριστεί επίσημα, ο ΟΑΥ δεν μπορεί να την εντάξει ξεχωριστά στο λογισμικό του ΓεΣΥ και ως εκ τούτου δεν μπορεί να δώσει το δικαίωμα στους συγκεκριμένους γιατρούς να ασκήσουν σωστά το επάγγελμα τους. Αποτέλεσμα αυτή τη στιγμή, διαβητολόγοι (παθολόγοι), να μην έχουν το δικαίωμα να συνταγογραφήσουν για ενέσεις ινσουλίνης ή για άλλες ενέσιμες θεραπείες για τον διαβήτη και να υποχρεώνονται να παραπέμψουν είτε σε ενδοκρινολόγο, είτε σε παθολόγο που είναι ενταγμένος στο ΓεΣΥ ως ειδικός γιατρός.
Το ίδιο ισχύει και για τους γιατρούς (κυρίως αναισθησιολόγους) οι οποίοι κατέχουν εξειδίκευση στην διαχείριση του πόνου. Αυτοί οι γιατροί δεν έχουν το δικαίωμα να συνταγογραφήσουν ισχυρά παυσίπονα στους ασθενείς τους.
Το ζήτημα αυτό εμπίπτει στις αρμοδιότητες του υπουργείου Υγείας ενώ παρόμοια φαινόμενα επικρατούν και σε άλλες ιατρικές εξειδικεύσεις τις οποίες ο ΟΑΥ δεν μπορεί να διαχειριστεί ως ανεξάρτητες αφού δεν έχουν ακόμα αναγνωριστεί, εντός του λογισμικού του ΓεΣΥ.
ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ
Θέλει κόπο αλλά πρέπει
Οι εκατοντάδες περιορισμοί στις δραστηριότητες των γιατρών του ΓεΣΥ, δημιουργούν, όπως και οι γιατροί τονίζουν, αχρείαστη κινητικότητα εντός του συστήματος και ταλαιπωρία των ασθενών. Σε κάποιες περιπτώσεις οδηγούν και σε σπατάλη χρημάτων αφού ένας γιατρός για μια απλή συνταγογράφηση ή έκδοση παραπεμπτικού δικαιούται να διεκδικήσει αποζημίωση για επίσκεψη από τον ΟΑΥ.
Για να αναθεωρηθούν αυτοί οι περιορισμοί και όπου χρειάζονται αλλαγές να γίνουν, ΟΑΥ και επιστημονικές εταιρείες επιβάλλεται να συνεργαστούν, να μελετήσουν όλα τα δεδομένα και να αποφασίσουν από κοινού, μαζί με τους οργανωμένους ασθενείς για το ποιες πρακτικές πρέπει να ακολουθούνται και ποιες όχι. Η διαδικασία αυτή χρειάζεται χρόνο, όμως επιβάλλεται να γίνει.
