Μια φορά κι έναν καιρό, υπήρχε μια λαϊκή γειτονιά, η οποία αποτελούσε όαση στην ημι-εγκαταλελειμμένη τότε εντός των τειχών Λευκωσία και αποτελούσε σημείο αναφοράς, προτού αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση και φτάσουμε στο σημερινό σημείο με τα περισσότερα καταστήματα είναι κλειστά και τους 1-2 καταστηματάρχες που έμειναν, να κλαίνε τη μοίρα τους ή να αναθεματίζουν όσους δεν έλαβαν μέτρα αναστροφής της σημερινής κατάστασης.
Πολλοί ίσως θυμούνται, πως άλλοτε σε κάποια εστιατόρια δεν έβρισκες τραπέζι όταν επιχειρούσες να κάνεις κράτηση. Εκτός από τους ντόπιους, η Λαϊκή Γειτονιά της Λευκωσίας προσέλκυε και τουρίστες για φαγητό και γενικά διασκέδαση αλλά και ξένες αντιπροσωπείες οι οποίες βρίσκονταν στην πρωτεύουσα για διάφορες αποστολές. Την ίδια ώρα, τα διάφορα καταστήματα πώλησης σουβενίρ ή και άλλα είδη δέχονταν τουρίστες και βεβαίως και ντόπιους οι οποίοι κατέβαιναν στην εντός των τειχών πόλη της Λευκωσίας.
Σήμερα, από τα περίπου 30 καταστήματα που υπήρχαν, λειτουργούν μόνο δύο και η Λαϊκή Γειτονιά, παρά τα έργα εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ που εκτελέστηκαν ερήμωσε. Εγίνε μια γειτονιά χωρίς γείτονες…
Κατεβήκαμε στη Λαϊκή Γειτονιά όταν επικοινώνησε μαζί μας ο εκτελεστικός σύμβουλος, μέλος της ειδικής επιτροπής των καταστηματαρχών κ. Γιάννης Ιωαννίδης, ο οποίος διεκτραγώδησε την επικρατούσα κατάσταση. Σταθήκαμε σε μια άκρη και παρακολουθήσαμε την κίνηση. Πέρασαν κάποιοι ντόπιοι χωρίς να σταματήσουν. Πέρασαν και κάποιοι ξένοι, οπόταν παρατηρήσαμε πως είναι θετικό το γεγονός ότι περνούν και τουρίστες. «Έχεις δίκιο, περνούν αλλά το θέμα είναι και να σταματούν και όχι να καταντήσει η Λαϊκή Γειτονιά, λίγο ως πολύ κέντρο διερχομένων προς τα κατεχόμενα», μας ελέχθη.
Τί σημαίνει αυτό; Σημαίνει, πως κάποιοι πιέζουν όπως στα διάφορα ταξίδια που πραγματοποιούνται να περιλαμβάνονται και τα κατεχόμενα, όπου προφανώς ενημερώνονται ότι οι τιμές για φαγητό, ποτό ή και ψώνισμα είναι καλύτερες, οπόταν τους βλέπετε να περνούν χωρίς να σταματούν ή χωρίς να σταματούν όσοι θα ανέμενε κανείς. Η αλήθεια είναι ότι διασχίζουν και τη Λήδρας αλλά σίγουρα στο πλάνο περιλαμβάνονται και τα κατεχόμενα και μάλιστα με περισσότερο χρόνο παραμονής.
Δεν φοβάστε μόνες εδώ, ρωτάμε την κ. Ρούλα Σπύρου η οποία διαχειρίζεται ένα από τα δύο καταστήματα που απέμειναν να λειτουργούν. Χαμογελά και εξηγεί τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ένας καταστηματάρχης όταν η υπόλοιπη γειτονιά είναι σχεδόν άδεια. Άλλο να μπαίνει ένας σε μια γειτονιά και να βλέπει καταστήματα, εστιατόρια και άλλες χρήσεις και άλλο να περπατά και να βλέπει 1-2 καταστήματα.
Όπως μας εξηγεί, επικρατεί και αβεβαιότητα ως το τι θα απογίνει με τη διαχείριση των περίπου 30 καταστημάτων αφού κατά καιρούς ακούστηκε ότι θα αναλάβει τη διαχείριση τους το υφυπουργείο Τουρισμού, αντί ο Δήμος Λευκωσίας ή ακόμη και επενδυτής με σκοπό να τα αξιοποιήσει. (Η σκέψη για ανάθεση της γειτονιάς σε επενδυτή ενισχύεται και από σχετική αναφορά του δημάρχου Λευκωσίας απαντώντας σε σχετική ερώτηση του «Φ»).
Η κ. Σπύρου αναγνωρίζει, πάντως, πως η πανδημία απετέλεσε μεγάλο πλήγμα στην περιοχή και την επιβίωσή της.
Παρατηρούμε ότι δαπανήθηκαν χρήματα από πλευράς του Δήμου, οπόταν ο κ. Ιωαννίδης αναφέρει ότι αυτό είναι μεν θετικό αλλά η όλη προσπάθεια έμεινε ημιτελής αφού τα εξωραϊσμένα καταστήματα δεν έχουν διατεθεί ώστε να επιχειρηθεί ανάκαμψη, όχι μόνο της γειτονιάς αλλά και της ευρύτερης περιοχής. Η Λαϊκή Γειτονιά αντικειμενικά δεν διαθέτει χώρους στάθμευσης κάτι το οποίο είναι ένα ζήτημα για τον επισκέπτη. Η γειτονιά επηρεάζεται, σύμφωνα με τον κ. Ιωαννίδη, και από το γεγονός ότι ο αριθμός των Κυπρίων που διαμένουν στην περιοχή και οι οποίοι έχουν και κάποια σχέση με την παράδοση του τόπου, μειώνεται. Παρατηρεί δε, πως αν δεν λειτουργήσουν σύντομα τα καταστήματα και μάλιστα αν δεν φιλοξενηθούν χρήσεις οι οποίες αφενός να προσελκύουν κόσμο και αφετέρου να είναι τέτοιες ώστε να αντέξουν στο χρόνο, η περιοχή δεν θα ορθοποδήσει. Διερωτόμαστε γιατί δαπάνησαν τα χρήματα (που καλώς δαπανήθηκαν) αν δεν είχαν σκοπό να δώσουν ώθηση με τη ανάθεση τους σε επαγγελματίες ή ακόμη και σε κάποια σύνολα ώστε να αναζωογονηθεί η περιοχή, πρόσθεσε ο εκπρόσωπος των καταστηματαρχών.
O δήμος στρέφεται προς ένα σύγχρονο μοντέλο λειτουργίας
Αποταθήκαμε στο Δήμαρχο Λευκωσίας κ. Κωνσταντίνο Γιωρκάτζη ως διαχειριστή της Λαϊκής Γειτονιάς και τον ρωτήσαμε τι έπραξε και τι προτίθεται να κάνει ο Δήμος ώστε να αναστραφεί η σημερινή κατάσταση.
Όπως αναφέρει ο κ. Γιωρκάτζης, εδώ και αρκετό καιρό και μετά από αριθμό συναντήσεων με τους καταστηματάρχες της Λαϊκής Γειτονιάς του Δήμου Λευκωσίας, η υπηρεσία του Δήμου προχώρησε με αποφάσεις και ενέργειες που στόχο έχουν να βοηθήσουν την αναζωογόνησή της.
Προσπάθεια του Δήμου, κατά τον Δήμαρχο, είναι η εφαρμογή ενός σύγχρονου μοντέλου λειτουργίας/ διαχείρισης της Λαϊκής Γειτονιάς με ποικιλία χρήσεων, ώστε να ενισχυθεί η επισκεψιμότητα στην περιοχή και να προστεθούν νέες και πιο ελκυστικές χρήσεις, δεδομένου ότι το υφιστάμενο μοντέλο κρίνεται πεπαλαιωμένο.
Το πρόβλημα, κατά τον Δήμαρχο, δεν είναι μόνο θέμα κτηριακών υποδομών, αλλά και λειτουργίας και είδους υπηρεσιών ή/ και προϊόντων που παρέχονται. Χαρακτηρίζει το όλο έργο πολύπλοκο και προσθέτει η υλοποίηση του απαιτεί χρόνο και υπομονή, αλλά και συνεργασία από τους ίδιους τους καταστηματάρχες.
Παρατηρεί ότι το έργο «Εξωραϊσμός Όψεων στη Λαϊκή Γειτονιά» έχει ολοκληρωθεί και εξηγεί τι έπραξε ο Δήμος προς αυτή την κατεύθυνση:
1) Προχώρησε στο έργο «Εξωραϊσμός Όψεων της Λαϊκής Γειτονιάς του Δήμου», στις οδούς Π. Ηλιάδη, Πραξίππου, Αριστοκύπρου και Διογένους. Το έργο περιλαμβάνει εξωραϊσμό όψεων των υποστατικών που ανήκουν στον Δήμο και τον περιβάλλοντα χώρο.
2) Προγραμματίζει να προχωρήσει σε εργασίες πλήρους αποκατάστασης των εσωτερικών χώρων σε κάποια υποστατικά και σε απλές εργασίες συντήρησης των εσωτερικών χώρων στα υποστατικά που είναι έτοιμα προς λειτουργία και θα ενοικιαστούν.
3) Θα αποφασιστεί η διαδικασία προκήρυξης των υποστατικών. Δηλαδή, κατά πόσον θα προκηρυχθεί το κάθε υποστατικό μόνο του ανεξάρτητα ή το σύνολό τους ως ενιαία διαχείριση/ ανάπτυξη με ποικιλία χρήσεων.
4) Ο Δήμος, για το επόμενο στάδιο αυτής της συνεχιζόμενης προσπάθειας, προγραμματίζει εργασίες εξωραϊσμού όψεων των υποστατικών που γειτνιάζουν με τη Λαϊκή Γειτονιά του Δήμου.
5) Μετά από διεκδικήσεις, ο Δήμος εξασφάλισε €3 εκατ. για το επόμενο στάδιο αυτή της συνεχιζόμενης προσπάθειας αναζωογόνησης.
Το έργο που έχει υλοποιηθεί είναι οικοδομικό και συγχρηματοδοτήθηκε από τον κρατικό προϋπολογισμό, το Υφυπουργείο Τουρισμού και τον Δήμο Λευκωσίας.
Βραβεύθηκε από την Ενωση Δημοσιογράφων Τουρισμού
Η Λαϊκή Γειτονιά δημιουργήθηκε με στόχο τη διατήρηση του παραδοσιακού χαρακτήρα της Παλιάς Λευκωσίας και την αξιοποίηση του χώρου με την προσθήκη νέων κατασκευών για τη δημιουργία ενός κέντρου για την προβολής της Λαϊκής Τέχνης και του Πολιτισμού καθώς και τη δημιουργία χώρων πώλησης τοπικών προϊόντων.
Όπως υποστηρίζει ο Δήμος, η λειτουργία της Λαϊκής Γειτονιάς έφερε ζωή και κίνηση στην περιοχή τόσο την ημέρα όσο κατά τις νυκτερινές ώρες, κάτι το οποίο αφορά το παρελθόν και όχι την τρέχουσα περίοδο. Τα εγκαίνια της τελέστηκαν από τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Σπύρο Κυπριακού επί Δημαρχίας Λέλλου Δημητριάδη στις 21 Δεκεμβρίου 1983.
Σημειώνεται, πως η Λαϊκή Γειτονιά βραβεύτηκε από την Ένωση Δημοσιογράφων και Συγγραφέων Τουρισμού FIJET με το pomme d’or στις 3 Μαΐου 1988.
Τα αιτήματα των καταστηματαρχών για αναζωογόνηση και επιβίωση
Όταν καλέσαμε τον κ. Ιωαννίδη να κωδικοποιήσει τα αιτήματα των καταστηματαρχών ανέφερε ότι αναμένεται από το Δήμο και την πολιτεία γενικότερα να ενεργήσουν το συντομότερο δυνατόν ώστε να αναζωογονηθεί η περιοχή και να γίνει βιώσιμη. Δεν χρειάζεται να αναφέρω πως ένα μέτρο προς την ορθή κατεύθυνση είναι η ανάθεση των καταστημάτων έναντι μειωμένων ενοικίων, «τουλάχιστον μέχρι να βρει η περιοχή τα πόδια της και να επανέλθει σε ρυθμούς κανονικότητας», είπε ο κ. Ιωαννίδης. Υπεστήριξε δε, πως τα 40 χρόνια ίδρυσης και λειτουργίας της περιοχής έχουν καταδείξει προχειρότητα, αναβλητικότητα και επιδερμικότητα των υπευθύνων.
Κοντολογίς οι καταστηματάρχες ζητούν:
1. Άμεση προκήρυξη διαγωνισμού για την ενοικίαση των Κλειστών Υποστατικών.
2. Εμπλουτισμό του Κυπριακού προϊόντος που προσφέρεται προς τους επισκέπτες.
3. Ένα Καφενείο, ένα μαϋρκό (μαγειρείο) , χειροτεχνία, κεραμική, λουκουματζιή και άλλα παραδοσιακά υποστατικά με κίνητρα βιωσιμότητας.
4. Η Ένωση Γραμμάτων και Τεχνών θα μπορούσε να φιλοξενηθεί, ως ένοικος, σε ανώγειο γραφείο της περιοχής.
5. Να αναληφθεί η διαχείριση καθαρισμός συντήρηση του χώρου από την επιτροπή των καταστηματαρχών, αφού ούτε οι χώροι υγιεινής ούτε το πράσινο δεν συντηρούνται.
6. Προβολή, ενημέρωση για το νέο προϊόν της Λαϊκής Γειτονιάς τόσο προς τους Τουρίστες των Παραλιών όσο και των Αφίξεων που οδεύουν προς τα Κατεχόμενα.
Σημειώνεται, πως ο κ. Ιωαννίδης απέστειλε σχετικές επιστολές τόσο στον υπουργό Εσωτερικών όσον και στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, χωρίς ανταπόκριση μέχρι στιγμής.
Λεπτομέρεια με ιστορία
Ο πρώην υπουργός κ. Μάρκος Σπανός σε πρόσφατο κείμενο του σχετικά με την ιστορία της Λαϊκής Γειτονιάς αναφέρει πως τον Οκτώβριο του 1976, η πρόεδρος του Κυπριακού Ερυθρού Σταυρού Στέλλα Σουλιώτη τον ενημέρωσε πως από την (τότε) ετήσια βοήθεια της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, έμενε αδιάθετο το ποσό των £129.000. Εάν έως το τέλος του έτους δεν υποβάλλονταν σχέδια αξιοποίησης του, τα οποία θα εξασφάλιζαν την έγκριση της Υπάτης Αρμοστείας, το ποσό θα χανόταν. Πραγματοποιήθηκε σύσκεψη και ο τότε σύμβουλος Ρένος Σολομίδης εισηγήθηκε τη δημιουργία «λαϊκής γειτονιάς», κατά το πρότυπο ανάλογου έργου στο Παρίσι.
Η πρόταση του Σολομίδη εγκρίθηκε ομόφωνα και ανετέθη στον ίδιο και τους συνεργάτες του η εντός 15 ημερών κατάρτιση και υποβολή στον υπουργό ολοκληρωμένου σχεδίου, ώστε αυτό να υποβληθεί εγκαίρως στην Υπάτη Αρμοστεία για έγκριση και παραχώρηση των χρημάτων, όπερ και εγένετο. Η υλοποίηση άρχισε εντός ελαχίστων ημερών, βάσει της συμφωνίας με την Υπάτη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες και της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου.
Έργα που υλοποιήθηκαν
Στα έργα που υλοποιήθηκαν το τελευταίο διάστημα, περιλαμβάνονται:
-Αποκατάσταση επιχρισμάτων και χρωματισμό όψεων.
-Προσθήκη νέων στοιχείων σκίασης υπαίθριων εστιάσεων (πέργολες) και των χώρων έκθεσης προϊόντων.
-Νέες βιτρίνες έκθεσης /προβολής προϊόντων στις όψεις των καταστημάτων.
-Ένταξη νέου τύπου επιγραφών – πινακίδων.
-Εγκατάσταση αστικού εξοπλισμού και ανθώνων. (Ειδικά για το συγκεκριμένο, οι καταστηματάρχες υποδεικνύουν ότι ακόμη και τα φυτά που φύτεψε ο Δήμος αφέθηκαν να ξηραθούν).
-Απομάκρυνση των αυθαίρετων κατασκευών και διακριτική ένταξη κομπρεσόρων.
-Τοποθέτηση πλατφόρμας για την ασφαλή πρόσβαση ΑΜΕΑ.
-Ηλεκτρολογική αναβάθμιση και ενίσχυση του φωτισμού στους δημόσιους χώρους.
-Βελτίωση της εικόνας στις δύο εισόδους που οδηγούν στην Λαϊκή Γειτονιά.
-Σχέδιο υπαίθριων εστιάσεων και έκθεσης προϊόντων.
