Αύξηση 10% καταγράφεται φέτος στα περιστατικά σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων, με τις αρμόδιες υπηρεσίες να ανησυχούν γιατί πρόκειται για συνεχόμενη άνοδο από το 2017.
Σύμφωνα με στοιχεία της Υποδιεύθυνσης Διαχείρισης Υποθέσεων Ευάλωτων Προσώπων του Αρχηγείου Αστυνομίας, η αύξηση των καταγγελιών οφείλεται κυρίως στην εμπιστοσύνη των θυμάτων ότι θα υπάρξει τιμωρία των θυτών και πως δεν θα εκτεθούν αν καταγγείλουν τον θύτη. Επίσης σε πολλές περιπτώσεις άτομα που έχουν υποστεί σεξουαλική κακοποίηση σε κάποια στιγμή λένε «φτάνει πια» και προχωρούν και εκμυστηρεύονται τα όσα περνούν, με αποτέλεσμα η υπόθεση να φτάνει στην Αστυνομία.
Η εικόνα της σεξουαλικής βίας σε βάρος ανηλίκων προσώπων που φτάνει στις αρχές, σε αριθμούς είναι η εξής:
Το 2017 έγιναν 138 καταγγελίες, το 2018 υποβλήθηκαν άλλες 167, το 2019 ανήλθαν στις 211, το 2020 υπήρξαν 197, το 2021 εκτοξεύθηκαν σε 278 και το 2022 έφτασαν τις 303. Φέτος μέχρι τις 22 Αυγούστου 2023, τα περιστατικά που καταγγέλθηκαν στην Αστυνομία ανήλθαν στα 207.
Σύμφωνα με τη διευθύντρια της Υποδιεύθυνσης Διαχείρισης Υποθέσεων Ευάλωτων Προσώπων του Αρχηγείου Αστυνομίας, εγκληματολόγο Κυριακή Λαμπριανίδου, από τα στατιστικά στοιχεία, φαίνεται ότι ο αριθμός καταγγελιών, από την μέρα ίδρυσης της εν λόγω ανακριτικής ομάδας, έχει σταθερή αύξηση, εκτός του έτους 2020, που ήταν και η περίοδος της πανδημίας του COVID-19.
Σημειώνεται ότι κατά το 2023 υπάρχει αύξηση στον αριθμό καταγγελιών, της τάξης του 10% και αναμένεται ότι το 2023, ο αριθμός καταγγελιών θα ξεπεράσει αυτό του 2022 που ανερχόταν στις 303 καταγγελίες. Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά το 2023 συνελήφθησαν συνολικά 26 πρόσωπα, ενώ περισσότεροι είναι αυτοί που οδηγήθηκαν ενώπιον Δικαστηρίου. Να αναφέρουμε εδώ ότι οι διαδικασίες αυτές γίνονται κεκλισμένων των θυρών, ώστε να προστατεύονται τα θύματα και να αποφεύγονται οποιεσδήποτε διαρροές που αφορούν τις υπό εξέταση υποθέσεις, αφού έχουμε ενώπιον μας ευάλωτα νεαρά θύματα, τα οποία οφείλουμε όλοι μας να προστατεύσουμε, σημειώνει η κ. Λαμπριανίδου.
Όσον αφορά στους λόγους της αύξησης η οποία καταγράφεται σταδιακά, η Αστυνόμος Β’ αναφέρει πως η συνεχής αύξηση των καταγγελιών για υποθέσεις σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων οφείλεται σε διάφορους παράγοντες που έχουν να κάνουν, τόσο με την πρόληψη όσο και με την καταπολέμηση του φαινομένου. Η πολυθεματική και ολιστική διαχείριση των υποθέσεων αυτών, από όλες τις συναρμόδιες υπηρεσίες του κράτους, η προστασία των παιδιών – θυμάτων καθώς και η στήριξη όλων όσων εμπλέκονται στις υποθέσεις αυτές, βοηθά ώστε να νιώθουν περισσότερη ασφάλεια και να επιδεικνύουν εμπιστοσύνη στο σύστημα, για να καταγγέλλουν ευκολότερα στις αστυνομικές Αρχές του κράτους.
Η διαχείριση των υποθέσεων ευάλωτων προσώπων είναι στις προτεραιότητες του Αρχηγού Αστυνομίας και αυτό φαίνεται από την δράση και την ενίσχυση που έχουμε στον τομέα αυτό τα τελευταία τουλάχιστο τρία χρόνια, αφού δημιουργήθηκε η Υποδιεύθυνση Διαχείρισης Υποθέσεων Ευάλωτων Προσώπων, συγκροτήθηκαν τα Κλιμάκια Βίας στην Οικογένεια σε όλα τα επαρχιακά ΤΑΕ και είναι αρκετές οι φορές που συνδιαχειριζόμαστε περιστατικά στα οποία περιλαμβάνονται και άλλα αδικήματα εκτός από την σεξουαλική κακοποίηση παιδιών.
Σύμφωνα με την ίδια, οι ανακριτές του Κλάδου Διερεύνησης Αδικημάτων Σεξουαλικής Κακοποίησης Ανηλίκων της ΥΔΥΕΠ, είναι κατάλληλα εκπαιδευμένοι για να διαχειρίζονται, να προσεγγίζουν και να λαμβάνουν οπτικογραφημένες καταθέσεις, τόσο από τα θύματα παιδιά, όσο και από μάρτυρες σε υποθέσεις σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων. Στόχος όλων μας εδώ στην Αστυνομία, είναι η προστασία των θυμάτων, η αποφυγή επαναθυματοποίησης, καθώς και ο αποτελεσματικός και γρήγορος χειρισμός των καταγγελιών αυτών.
Πέραν των πιο πάνω, η εκπαίδευση και κατάρτιση των επαγγελματιών στον τομέα της έγκυρης αναφοράς υποψίας για πιθανή σεξουαλική κακοποίηση παιδιού έχει βοηθήσει αρκετά, ώστε να γίνονται οι καταγγελίες και να μπορούμε να διερευνούμε τάχιστα.
Επιπρόσθετα, η κ. Λαμπριανίδου αναφέρει ότι η δράση της οργάνωσης «ΦΩΝΗ» και η ενημέρωση που τυγχάνουν οι πολίτες μέσω των διαφόρων καναλιών επικοινωνίας έχει βοηθήσει στην ευαισθητοποίηση και ενημέρωση των πολιτών μας για τα θέματα σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών. Πέραν αυτού, και στην Υποδιεύθυνση μας ο Κλάδος Εκπαίδευσης, Διαφώτισης και Επικοινωνίας σε συνεργασία με την Υποδιεύθυνση Επικοινωνίας, Δημοσίων Σχέσεων και Κοινωνικής Ευθύνης του Αρχηγείου Αστυνομίας, προβαίνουν σε εκστρατείες διαφώτισης του κοινού για θέματα κακοποίησης ανηλίκων και αναρτούν τακτικά σχετικό υλικό στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ώστε να φτάνει η ενημέρωση σε όλους τους πολίτες.
Θύτες από το οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον
Όσον αφορά στο περιβάλλον από το οποίο προέρχονται οι δράστες αυτών των αποτρόπαιων πράξεων, αυτό μπορεί να διαφέρει από περίπτωση σε περίπτωση, ωστόσο στις πλείστες περιπτώσεις είναι άτομα του στενού οικογενειακού περιβάλλοντος ή της διπλανής πόρτας.
Σύμφωνα με την κ. Λαμπριανίδου, δεν μπορούμε να πούμε με ασφάλεια ότι υπάρχει ένα συγκεκριμένο προφίλ για τους δράστες, αφού αποδεδειγμένα αυτοί προέρχονται από διάφορα περιβάλλοντα, κοινωνικά, οικονομικά και επαγγελματικά.
Αυτό που μπορούμε να πούμε με σιγουριά, αναφέρει, είναι ότι οι πλείστοι δράστες είναι άτομα του κλειστού οικογενειακού και φιλικού περιβάλλοντος των θυμάτων. Είναι και οι περιπτώσεις που δράστες είναι γονείς, και άλλα μέλη της οικογένειας του θύματος και δυστυχώς είναι αυτές οι πιο δύσκολες καταστάσεις, αφού τα θύματα προβληματίζονται και δυσκολεύονται να αναφέρουν τί βιώνουν, έχοντας κατά νου ότι οι ισορροπίες πιθανόν να κλονιστούν, αν θα είναι πιστευτοί, ή ακόμη και αν θα τους θεωρήσουν και υπαίτιους για το τί έχει συμβεί.
Συγκεκριμένες επιστημονικές έρευνες δείχνουν ότι οι πλείστοι δράστες αυτών των υποθέσεων είναι άτομα με χαμηλή αυτό-εκτίμηση, λανθασμένες πεποιθήσεις που αφορούν την σεξουαλικότητα, κάποιοι δράστες είναι άτομα που είχαν υποστεί παρόμοιου είδους κακοποίηση, δηλαδή ήταν θύματα και οι ίδιοι. Ενώ κάποιες φορές είναι άτομα υπεράνω υποψίας, είναι όμως και αυτοί της «διπλανής πόρτας».
Αξίζει να αναφέρουμε ότι, πρόσφατες επιστημονικές έρευνες που αφορούσαν στην αξιολόγηση των σεξουαλικών παραβατών παιδιών, έδωσαν έμφαση στα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας των δραστών και αποδείχτηκε ότι συγκεκριμένα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του ανθρώπου μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στον τρόπο που διαχειρίζεται τη σεξουαλικότητα, την εκμετάλλευση, την κακοποίηση, καθώς και τον χειρισμό άλλων ατόμων, είτε είναι ενήλικες, είτε είναι ανήλικοι. Ένα από τα εξέχοντα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας που μελετώνται συχνά στην αξιολόγηση των δραστών είναι η ψυχοπάθεια. Τα ψυχοπαθητικά χαρακτηριστικά συνδέονται με χαρακτηριστικά όπως η έλλειψη τύψεων, η έλλειψη ενσυναίσθησης, η ανευθυνότητα, οι παρορμητικές και αντικοινωνικές συμπεριφορές. Αυτά φυσικά είναι κάποια χαρακτηριστικά που εντοπίζονται, χωρίς να αποκλείονται άλλα, ή ακόμη χωρίς να υφίστανται αυτά.
ΑΥΤΟΠΤΗΣ
Κερδήθηκε η εμπιστοσύνη
Σίγουρα η εμπιστοσύνη του κοινού προς την Αστυνομία για τον σωστό χειρισμό των υποθέσεων αυτών είναι εμφανής και φαίνεται καθημερινά μέσω των αναφορών που λαμβάνει η Υποδιεύθυνση, αλλά και της επικοινωνίας με τους πολίτες.
Σημασία έχει να προστατεύονται τα θύματα και αυτό έχει αποδειχθεί εμπράκτως, αφού τα θύματα προστατεύονται, δεν στιγματίζονται και οι υποθέσεις αυτές τυγχάνουν λεπτού και εξειδικευμένου χειρισμού από την Αστυνομία.
Χρειάζεται επίσης στενή συνεργασία με το Σπίτι του Παιδιού, και ευτυχώς υπάρχει, ώστε ο χειρισμός των θυμάτων σε ένα χώρο φιλικό προς τα παιδιά με όλες τις συναρμόδιες υπηρεσίες να είναι παρούσες. Βοηθά στα μέγιστα, για να νιώσουν τα θύματα καλύτερα και να προχωρήσουν με την καταγγελία τους.
